زبانهای خارجی
ناهید اکبرزاده؛ جاناله کریمیمطهر
چکیده
اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم زمان شکلگیری مکاتب هنری جدید در اروپا بود. ظهور رئالیسم ناشی از تغییرات اساسی در فهم جهان و تجدیدنظر بنیادی در رابطۀ بین انسان و جهان بود. در اروپا بعد از جنبشهای کارگری رویکرد نویسندگان و شاعران، که تا پیش از این برپایۀ عقل و استدلال (کلاسیکها) یا تخیلات فردی (رمانتیکها) بود، بهناگاه ...
بیشتر
اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم زمان شکلگیری مکاتب هنری جدید در اروپا بود. ظهور رئالیسم ناشی از تغییرات اساسی در فهم جهان و تجدیدنظر بنیادی در رابطۀ بین انسان و جهان بود. در اروپا بعد از جنبشهای کارگری رویکرد نویسندگان و شاعران، که تا پیش از این برپایۀ عقل و استدلال (کلاسیکها) یا تخیلات فردی (رمانتیکها) بود، بهناگاه تغییر میکند و تقابل فرد با پیرامونش هستۀ اصلی این مکتب ادبی قرار میگیرد. رئالیسم احساسات جمعی و واقعیتهای پیرامون خود را بهتصویر کشید. این مکتب ادبی به شاخههای مختلفی تقسیم شد، ازجمله رئالیسم جادویی، بورژوا، انتقادی، سوررئالیسم، و.... ردپای این مکتب ادبی در آثار نویسندگان ایرانی نیز مشهود است. ایران در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم دستخوش تغییرات اساسی سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی شد. ازاینرو، جنبشهای ادبی هم در ایران تغییرات مهمی را پشتسر گذاشت. درپی انقلاب مشروطه، اصلاحات ارضی، ورود صنعت چاپ، ترجمۀ آثار ادبی، و... زبان و سبک نگارش در ایران تغییر کرد. زبان عامیانه، روان، ساده، و طنزآمیز جایگزین زبان درباری و رسمی شد. داستان کوتاه، پاورقینویسی، و رمانهای اجتماعی ـ تاریخی جایگزین ادبیات تعلیمی و الهیات عرفانی شد.
زبانهای خارجی
مرضیه یحیی پور؛ جاناله کریمیمطهر؛ تاتیانا ولادیمیروونا مالتسِوا
چکیده
خیام، شاعری از «کرانههای زعفرانی» و با شهرت جهانی، بهدلیل رباعیات دلفریب، اندیشمندانه، و فلسفیاش در کنار سایر شاعران «سرزمین کهن» ایران، در صدر محفل شعر و ادب روسیه تکیه زده است. هدف ما در مقاله معرفی و نقد ترجمههای رباعیات خیام به زبان روسی و نشاندادن تأثیرگذاری اشعار و اندیشههای او در مترجمان و شاعران روسی ...
بیشتر
خیام، شاعری از «کرانههای زعفرانی» و با شهرت جهانی، بهدلیل رباعیات دلفریب، اندیشمندانه، و فلسفیاش در کنار سایر شاعران «سرزمین کهن» ایران، در صدر محفل شعر و ادب روسیه تکیه زده است. هدف ما در مقاله معرفی و نقد ترجمههای رباعیات خیام به زبان روسی و نشاندادن تأثیرگذاری اشعار و اندیشههای او در مترجمان و شاعران روسی است. مترجمان، ایرانشناسان، سیاستمداران، و شاعران روسی نقش چشمگیری در شناساندن خیام به جامعۀ روسی داشتند. خیام صفحاتی از دفتر اشعار توراوِرف، چاچیکِف، سورکوف، کِدرین، ایو'انِف، سانّیکِف، ویناکوروف، پلیستسکی، یسنین، و حمزهتف را بهخود اختصاص داده است. مطالعات نشان میدهند که شاعران روس علاوهبر مدح خیام، گاهی نیز برای بیان ایدۀ اثر خود با کلامی از خیام، بهمنزلۀ اپیگراف، اشعار خود را شروع کردهاند. با بررسیهای انجامشده به این نتیجه میرسیم که رباعیات خیام برای اکثر اندیشمندان سرچشمۀ الهام اندیشههای فلسفی، عرفانی، و منبعی برای اشباع خلأ معنوی، درک «اسرار ازل»، حل معمای «دنیای کهن»، و جهانشناسی بهحساب میآید. بررسی اشعار موردمطالعه در مقاله حاکی از آن است که رباعیات خیام درهای رازآلود و اسرارآمیز جهان هستی را بهروی اکثر اندیشمندان و خوانندگان روسی گشوده و مستی شراب هستی را به آنها چشانده است، اگرچه برخی نیز، بهدلیل تضاد و تناقض در اشعار خیام، به ظن خویش برداشتهای متفاوتی از اشعار او داشتند.
زبانشناسی و زبانهای باستانی
جانالله کریمیمطهر؛ احمد رمضانی
چکیده
پیشینۀ آموزش دانشگاهی در رشتههای زبان و ادبیات خارجی تقریباً با تأسیس دانشگاه در ایران برابری میکند، اما نخستین کرسی دانشگاهی زبانشناسی حدود نیمقرن پیش تأسیس شد. پس از پیدایش رشتههای دانشگاهی مرتبط با حوزۀ مطالعاتی زبانشناسی و زبانهای باستانی، تکوین آنها در قالب بازنگری سرفصلهای آموزشی و تخصصیترشدن زمینههای ...
بیشتر
پیشینۀ آموزش دانشگاهی در رشتههای زبان و ادبیات خارجی تقریباً با تأسیس دانشگاه در ایران برابری میکند، اما نخستین کرسی دانشگاهی زبانشناسی حدود نیمقرن پیش تأسیس شد. پس از پیدایش رشتههای دانشگاهی مرتبط با حوزۀ مطالعاتی زبانشناسی و زبانهای باستانی، تکوین آنها در قالب بازنگری سرفصلهای آموزشی و تخصصیترشدن زمینههای علمی و نشر آثار مرتبط محقق شد. پرواضح است که باتوجهبه حجم پذیرش دانشجو ازیکسو و افزایش آثار و منابع آموزشی ازسوی ناشران دانشگاهی و غیردانشگاهی، درنگی بر این دو مسیرهای دانش را روشنتر میکند. در این مقاله، تلاش میشود تصویری از سهم رشتههای مرتبط با زبانشناسی و زبانهای خارجی در نظام پذیرش دانشجو ارائه شود. اهمیت نقد منابع آموزشی برای کیفیتبخشی و ارائۀ متون علمی و وضعیت نقد متون دانشگاهی زبانشناسی و رشتههای زبانهای خارجی با بررسی و مقولهبندی آثار منتشرشده در گروه تخصصی زبانشناسی و زبانهای باستانی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی مرور شود و درنهایت پیشنهادهایی برای برونرفت از وضعیت کنونی ارائه شود.
زبانهای خارجی
لودمیلا نیکالایونا کارنِیوا؛ مرضیه یحییپور؛ جاناله کریمیمطهر
چکیده
در مقاله، ابتدا اشارهای کوتاه به تاریخچۀ ژانر سونت1 و تاج گل سونتها و چگونگی ورود آن به ادبیات روسی خواهیم داشت. درادامه، با اشاره به خاستگاه سونت در ادبیات جهان و سپس روسیه، به نقد و بررسی اثر منارهها، تاج گل سونتهای والری میتروخین، شاعری از کریمه که بر همین اساس بنا نهاده شده است، میپردازیم. پس از پوشکین، خالق منظومۀ ...
بیشتر
در مقاله، ابتدا اشارهای کوتاه به تاریخچۀ ژانر سونت1 و تاج گل سونتها و چگونگی ورود آن به ادبیات روسی خواهیم داشت. درادامه، با اشاره به خاستگاه سونت در ادبیات جهان و سپس روسیه، به نقد و بررسی اثر منارهها، تاج گل سونتهای والری میتروخین، شاعری از کریمه که بر همین اساس بنا نهاده شده است، میپردازیم. پس از پوشکین، خالق منظومۀ فوارۀ باغچهسرای و شعر «اهدا به فوارۀ کاخ باغچهسرا»، در اشعار دیگر شاعران روسی، فضای تکرارنشدنی کریمه، استعداد، حساسیت جغرافیایی، و عشق او به کریمه ملموس است. ردپای اشعار باغچهسرای پوشکین در منارههای میتروخین هم مشاهده میشود. مصرعهای اصلی منارههای میتروخین انعکاسی هنری از باغچهسرای است. موضوع اصلی در منارههای میتروخین زندگی مسالمتآمیز مردم با عقاید گوناگون و بهعبارتی گفتوگوی ادیان در کریمه است. او با استفاده از این نوع ادبی به درونپویی جغرافیای سیاسی میپردازد. با نقد و بررسی منارههای والری میتروخین میتوان به این نتیجه دست یافت که او پایبند به وصیت پوشکین و مانند او معتقد به حفظ وحدت میان اقوام ساکن کریمه است و سمبلهای تاریخی و طبیعیِ جغرافیای سیاسی کریمه بیتأثیر در آفرینش سونتهای او نیست.
زبانهای خارجی
مرضیه یحییپور؛ معصومه معتمدنیا؛ جاناله کریمی مطهر
دوره 18، شماره 8 ، آبان 1397، ، صفحه 343-359
چکیده
در این مقاله، ضمن معرفی کانستانتین بالمونت شاعر سمبولیست سدۀ بیستم روسیه معروف به ملکالشعرا و شمسالشعرا در ادبیات روسی، به آندسته از اشعار با مضامین شرقی وی، که همسو با اساس مکتب سمبولیست روسی است، پرداخته شده است. بالمونت یکی از بنیانگذاران مکتب سمبولیست روسی است. این ایدۀ ادیان الهی، که با مرگ انسان تنها جسم او از بین ...
بیشتر
در این مقاله، ضمن معرفی کانستانتین بالمونت شاعر سمبولیست سدۀ بیستم روسیه معروف به ملکالشعرا و شمسالشعرا در ادبیات روسی، به آندسته از اشعار با مضامین شرقی وی، که همسو با اساس مکتب سمبولیست روسی است، پرداخته شده است. بالمونت یکی از بنیانگذاران مکتب سمبولیست روسی است. این ایدۀ ادیان الهی، که با مرگ انسان تنها جسم او از بین میرود و بازگشت انسان بهسوی خداست، اساس سمبولیسم روسی نیز است که در اشعار بالمونت بهکرّات ملاحظه میشود. سپس به خاستگاه و نحوۀ شکلگیری برخی از مضامین شرقی اشاره خواهد شد. عناصر چهارگانه یا عناصر اربعه (آتش، آب، خاک، و هوا) از مضامین اصلی اشعار بالمونت است. بالمونت با شاعران ایرانی مانند مولانا، خاقانی، و حافظ آشنا بود و بهنظر میرسد اشعار با مضامین عناصر چهارگانه به تأسی از شاعران ایرانی سروده شدهاند. او که درپی یافتن «شمس» در این دنیاست، تحتتأثیر قرآن، پیامبر اکرم (ص)، آثار عرفانی ایرانی ـ شرقی، و صوفیگری حافظ و مولاناست و اشعار «فراموش نکن: قرآن کتاب پرهیز است»، «ازآنجا»، «ستارۀ صحرا»، «سکوت»، «جلالالدین رومی»، «پند»، «عندلیب»، و ... را براساس مضامین شرقی و اشعار شاعران ایرانزمین سروده است. مضامینی که در شکلگیری اندیشههای عرفانی و صوفیانۀ شاعر روس تأثیرگذار بودند و توجه عمدۀ شاعر در آنها به «جهان هستی» و مفهوم «ازلیت و ابدیت» است.
زبانهای خارجی
جاناله کریمیمطهر؛ مهرنوش شعبانی
دوره 16، ویژهنامه زبانشناسی و زبانهای خارجی ، مرداد 1395، ، صفحه 199-220
چکیده
آمال و آرزوهای انسان همواره امیدبخش زندگی و راه آینده بوده اند، چرا که آدمی بدون امید و آرزو قادر به ادامۀ حیات خویش نیست. این موضوع که جزئی جدانشدنی از زندگی انسان است، در ادبیات نیز نمود پیداکرده است. در نمایشنامۀ "مرغ دریایی" که آن را شخصیترین اثر چخوف می نامند، ما با قهرمانانی روبه رو هستیم که آرزوها و آرمان های والایی ...
بیشتر
آمال و آرزوهای انسان همواره امیدبخش زندگی و راه آینده بوده اند، چرا که آدمی بدون امید و آرزو قادر به ادامۀ حیات خویش نیست. این موضوع که جزئی جدانشدنی از زندگی انسان است، در ادبیات نیز نمود پیداکرده است. در نمایشنامۀ "مرغ دریایی" که آن را شخصیترین اثر چخوف می نامند، ما با قهرمانانی روبه رو هستیم که آرزوها و آرمان های والایی در سر دارند، آن ها به خوبی از ایده آلهایشان سخن می گویند و رویای زندگی بهتری را در سر می پرورانند، اما تلاشی برای دست یافتن به خواسته ها و اهدافشان نمی کنند. در این اثر، چخوف از یکسو به توصیف انسان هایی می پردازد که توانایی رویارویی با حقیقت زندگی را ندارند و تسلیم سرنوشت می شوند، و از سوی دیگر قهرمانی را توصیف می کند که باوجود تمام رنج ها و ناکامی ها، از پای نمی نشیند و راه خود را به سوی خوشبختی و پیروزی پیدا می کند.
زبانهای خارجی
جاناله کریمیمطهر؛ مجید رضایی
دوره 14، شماره 32 ، آذر 1393، ، صفحه 101-112
چکیده
چکیدهدر میان آثار یوگِنی زامیاتین، رمان ما اهمیت خاصی دارد. رمان ما در سال 1920 نوشته شد، ولی به سبب دیدگاههای «ضد انقلابی» آن تا سال 1988 در شوروی به چاپ نرسید. این مقاله، ابتدا به موضوعات بررسیشده در آثار زامیاتین میپردازد و سپس به دیدگاههای نویسنده دربارۀ نظام حاکم بر اتحاد شوروی در دوران بعد از انقلاب اکتبر ...
بیشتر
چکیدهدر میان آثار یوگِنی زامیاتین، رمان ما اهمیت خاصی دارد. رمان ما در سال 1920 نوشته شد، ولی به سبب دیدگاههای «ضد انقلابی» آن تا سال 1988 در شوروی به چاپ نرسید. این مقاله، ابتدا به موضوعات بررسیشده در آثار زامیاتین میپردازد و سپس به دیدگاههای نویسنده دربارۀ نظام حاکم بر اتحاد شوروی در دوران بعد از انقلاب اکتبر 1917 اشاره میکند. زامیاتین، در رمان ما، اتحاد شوروی را هزار سال جلوتر میبرد و شرایط اجتماعی و سیاسی آن را در صورت تحقق وعدههای سردمداران و نظریهپردازان حکومت کمونیستی بهتصویر میکشد.رمان ما، اثر زامیاتین، رمانی است انتقادی که نویسنده سعی دارد در آن تأثیر غرقشدن در مادیات و بیتوجهی به ارزشهای معنوی و انسانی را بیان کند. تصویری که زامیاتین از آرمانشهر مورد ادعای نظریهپردازان حکومت شوروی ترسیم میکند، نشانگر آن است که مردم از لحاظ مادی زندگی بسیار مرفهی دارند و به طور یکسان از مادیات برخوردارند، ولی بدون خلاقیت و ارزشهای دینی و انسانی خوشبخت نیستند و خود را در حصار و بند مادیات میبینند.
زبانهای خارجی
مرضیه یحیی پور؛ زینب صادقی؛ جاناله کریمیمطهر
دوره 12، شماره 24 ، فروردین 1391، ، صفحه 97-116
چکیده
چکیدهآنّا آخماتووا، شاعر سدۀ بیستم روسیه، در اشعار خود به جلوههای مختلف وطن و پایداری پرداخته است. وضعیت اجتماعی دورۀ حیات شاعر در روسیه از عوامل تأثیرگذار در آثار و زندگیاش بود که در اشعارش بازتاب ویژهای داشته است. در اشعار آخماتووا، تاریخ روسیه در دورۀ حکومت استالین منعکس و طنین وطن از مضمونهای خاص اشعار او شده است؛ بهطوری ...
بیشتر
چکیدهآنّا آخماتووا، شاعر سدۀ بیستم روسیه، در اشعار خود به جلوههای مختلف وطن و پایداری پرداخته است. وضعیت اجتماعی دورۀ حیات شاعر در روسیه از عوامل تأثیرگذار در آثار و زندگیاش بود که در اشعارش بازتاب ویژهای داشته است. در اشعار آخماتووا، تاریخ روسیه در دورۀ حکومت استالین منعکس و طنین وطن از مضمونهای خاص اشعار او شده است؛ بهطوری که، بدون وطن، عشق، خانواده، و زندگی برای او معنا نداشت. سرنوشت غمانگیز او با سرنوشت تلخ کشورش در دوران «حکومت وحشت» استالین پیوند خورده بود. در آثار او، انعکاس زندگی پرمشقت و پر فراز و نشیب وی، بهعنوان یک زن، آشکارا قابل مشاهده است. در این مقاله منظومۀ «رکوییم» (Requiem)، یکی از مشهورترین آثار شاعر، بررسی شده است. در این منظومه عناصر شعر حماسی و تغزلی با یکدیگر ادغام شدهاند؛ درحالی که بازتاب سیمای زنانۀ شاعر نیز آشکارا دیده میشود؛ و حماسه با بار عاطفیای که شاعر به پشتوانۀ روح زنانۀ خود به حوادث حماسی بخشیده است، به سبکی خاص و نو در ادبیات روسیه تبدیل شده است. حماسه در اشعار او با رنج و تنهایی، اما با مقاومت و امید، درهم آمیخته است.