طیلة القرن الماضی قد جرت تغییرات واسعة وکبیرة علی النثر العربی الحدیث، ولهذا السبب دراسة مراحل نشوئه والتحولات الطارئة علیه، إلی جانب التدقیق وإنعام النظر فی النماذج الموجودة والمقدَّمة فی هذا المجال بحاجة إلی دراسات دقیقة وشاملة، وذلک بسبب الاتساع الجغرافی والمواضیع المطروحة المتعددة فی النثر الحدیث وأنماطه المتعددة. إن کتاب ...
بیشتر
طیلة القرن الماضی قد جرت تغییرات واسعة وکبیرة علی النثر العربی الحدیث، ولهذا السبب دراسة مراحل نشوئه والتحولات الطارئة علیه، إلی جانب التدقیق وإنعام النظر فی النماذج الموجودة والمقدَّمة فی هذا المجال بحاجة إلی دراسات دقیقة وشاملة، وذلک بسبب الاتساع الجغرافی والمواضیع المطروحة المتعددة فی النثر الحدیث وأنماطه المتعددة. إن کتاب دراسات فی الأدب العربی الحدیث (النثر) الذی کتبه الدارسان محمد أحمد ربیع، وسالم أحمد الحمدانی بالاشتراک، أحد الکتب الذی یتطرق إلی النثر الحدیث؛ حیث یسعی الکاتبان إلی رصد مراحل تطور أنواعه المتنوعة وهی: المقالة، والقصة القصیرة، والروایة، والمسرحیة، ومن خلال انتقاء نماذج من کل نوع، والقیام بتحلیلها یقدّمان رؤیتهما النقدیة للقاریء. مع الأخذ بعین الاعتبار السؤال الهام: هل من المطلوب اختیار وتقدیم هذا الکتاب کنص تعلیمیّ لمادة «نصوص النثر فی العصر المعاصر» التی تُعرض علی الطلّاب الإیرانیین فی فرع اللغة العربیة وآدابها لمرحلة اللیسانس؟ یجب القول بأنّ هذا الکتاب لم یتبنّ منحًی واتجاهاً واحداً ومنهجیاً فی تحلیل النصوص علاوة علی عدم شمولیة النماذج المدروسة فیها، ولأجل هذا لا یمکن تقدیمه کمرجع کامل وجامع یلبّی حاجات الطلبة فی هذا المجالإذ لا یمکّنهم بعد قراءة هذا البحث من نقدوتقییم النصوص الحدیثة وفقاً لنظریة خاصة ذات إطار محدد. إن هذا المقال یسعی من ناحیة لتسلیط الضوء علی الجوانب الشکلیة للکتاب، ومن ناحیة أخری یقوم بدراسة مضمونه، وتبیین المحاسن والمساویء والنقائص الموجودة فیه.
درک چگونگیِ شکل گیری و شناخت مراحل پیشرفت ادبیات داستانی عربی و عوامل مؤثر در حرکت آن نیازمند پژوهش های دقیق و فراگیری است؛ زیرا وسعت جغرافیایی و تاریخی و موضوعی آن امکان تحقق این امر را دشوار کرده است. به همین دلیل، هریک از کتاب های گوناگونی که تاکنون دربارة این موضوع به رشتۀ تحریر درآمده است پاسخ گوی بخشی از نیاز محققان ...
بیشتر
درک چگونگیِ شکل گیری و شناخت مراحل پیشرفت ادبیات داستانی عربی و عوامل مؤثر در حرکت آن نیازمند پژوهش های دقیق و فراگیری است؛ زیرا وسعت جغرافیایی و تاریخی و موضوعی آن امکان تحقق این امر را دشوار کرده است. به همین دلیل، هریک از کتاب های گوناگونی که تاکنون دربارة این موضوع به رشتۀ تحریر درآمده است پاسخ گوی بخشی از نیاز محققان است. دراین میان، لازم است به رویکردهای نقدی مختلف در تحلیل پژوهشگران نیز اشاره کرد؛ زیرا هریک در تحلیل های خود به دنبال تطبیق رویکرد موردنظر خود بوده اند. ارزیابی کتاب الروایة العربیة، نوشتۀ راجر آلن، نشان می دهد که نویسنده در تدوین کتاب از رویکرد تاریخی ــ نقدی بهره برده است. ابتدا اوضاع سیاسی و اجتماعی کشورهای عربی در قرن بیستم بررسی شده، سپس سعی شده با ارائۀ نمونه های داستانی خوانش این متون از اوضاع تبیین شود. چالشی که کتاب با آن مواجه است عدم پیروی از روشی منظم در تحلیل متون است؛ امری که سبب شده این کتاب فقط پاسخگوی بخشی از نیاز محققانِ حوزۀ رمان عربی باشد و نتوان آن را مرجعی کامل معرفی کرد.
