علوم سیاسی
مختار نوری؛ همایون عباس آبادی
چکیده
مسئلة توسعه همواره از موضوعات مهم برای محققان حوزه‌‌های مختلف علوم اجتماعی بوده است. در این چهارچوب، کتاب نگرشی انتقادی به توسعة جماعتمحور، نوشتة مارگارت لدویت، ازجمله آثار برجسته در حوزۀ «جامعه‌‌شناسی توسعه» محسوب می‌‌شود. لدویت، که از محققان برجستة حوزة اندیشۀ جماعت‌‌گرایی و عدالت اجتماعی است، در این اثر، به ...
بیشتر
مسئلة توسعه همواره از موضوعات مهم برای محققان حوزه‌‌های مختلف علوم اجتماعی بوده است. در این چهارچوب، کتاب نگرشی انتقادی به توسعة جماعتمحور، نوشتة مارگارت لدویت، ازجمله آثار برجسته در حوزۀ «جامعه‌‌شناسی توسعه» محسوب می‌‌شود. لدویت، که از محققان برجستة حوزة اندیشۀ جماعت‌‌گرایی و عدالت اجتماعی است، در این اثر، به بازاندیشی توسعة جماعتمحور پرداخته است. لدویت هم بر تحولات عینی در جوامع غربی، مانند انگلستان، در بستر جهانیسازی توجه کرده و هم بر دو نقطة عطف فلسفی قرن بیستم، یعنی پائولو فریره (فیلسوف برزیلی) و آنتونیو گرامشی (فیلسوف ایتالیایی) تمرکز نموده است. بهنظر لدویت، توسعۀ جماعتمحور مستلزم پویشی میان نظریه و روش است و مجموعهدانشی بنا مینهد که بر عدالت، برابری، و دموکراسی استوار می‌‌شود. هدف لدویت فقط شناختن جهان نیست، بلکه بهکارگیری آن شناخت برای بهبارنشاندن تحول است. بهنظر میرسد پیوند نظریه و عمل برای تحول از نوآوریهای لدویت در این اثر است. هدف این مقاله این است که ضمن معرفی اثر مذکور، نقد و ارزیابی آن به دو صورت شکلی و محتوایی و معطوف به جامعة ایرانی بررسی شود.
علوم سیاسی
مختار نوری؛ قدرت احمدیان
چکیده
کتاب زندگی فضیلتمند در عصر سکولار اثر فرهنگ رجایی، اندیشمند ایرانی، و چارلز تیلور، فیلسوف کانادایی، است که برپایۀ دغدغه‌‌ای مشترک میان این دو به‌نگارش درآمده است. این دغدغۀ مشترک همان رابطۀ میان «دین و تجدد» و امکان زندگی دین‌دارانه در دنیای مدرن است. کتاب ترکیبی از تألیف و ترجمه است و مطالب آن در چهارچوب الگویِ بحران توماس ...
بیشتر
کتاب زندگی فضیلتمند در عصر سکولار اثر فرهنگ رجایی، اندیشمند ایرانی، و چارلز تیلور، فیلسوف کانادایی، است که برپایۀ دغدغه‌‌ای مشترک میان این دو به‌نگارش درآمده است. این دغدغۀ مشترک همان رابطۀ میان «دین و تجدد» و امکان زندگی دین‌دارانه در دنیای مدرن است. کتاب ترکیبی از تألیف و ترجمه است و مطالب آن در چهارچوب الگویِ بحران توماس اسپریگنز ارائه شده است. در مقالۀ حاضر، تلاش خواهد شد ضمن معرفی و بررسی اثر یادشده نقد و ارزیابی انتقادی آن در دستورکار نویسنده قرار گیرد. این‌که مسئله و کانون تمرکز اثر چیست و هدف این اثر و جایگاه آن در منابع موجود این حوزه به چه صورتی است از مهم‌ترین موضوعاتی است که نویسنده میکوشد به آنها بپردازد. نقد و بررسی اثر نشاندهندۀ آن است که از حیث روششناختی اثر یادشده نتوانسته است مراحل چهارگانۀ روششناختیِ اسپریگنز را اجرا کتد. ازاینرو، مهم‌ترین نقد وارد بر اثر حاضر را میتوان نقدی «روششناختی» دانست.
فلسفه
مختار نوری
چکیده
نقش و جایگاه دین در زندگی سیاسی و اجتماعی انسان موضوعی است که از نظر اهمیت باید تجزیه و تحلیل شود. برای پرداختن به چنین موضوعی مقالۀ حاضر سراغ یکی از مهم‌ترین آثار این حوزه یعنی کتاب مسیحیت و دموکراسی اثر ژاک ماریتن، فیلسوف نئوتومیستی فرانسوی، رفته است. ماریتن در این اثر به دفاع از دموکراسی با ارجاع آن به مسیحیت پرداخته است. البته این ...
بیشتر
نقش و جایگاه دین در زندگی سیاسی و اجتماعی انسان موضوعی است که از نظر اهمیت باید تجزیه و تحلیل شود. برای پرداختن به چنین موضوعی مقالۀ حاضر سراغ یکی از مهم‌ترین آثار این حوزه یعنی کتاب مسیحیت و دموکراسی اثر ژاک ماریتن، فیلسوف نئوتومیستی فرانسوی، رفته است. ماریتن در این اثر به دفاع از دموکراسی با ارجاع آن به مسیحیت پرداخته است. البته این نوع دفاع خالی از انتقاد نیست و ماریتن در این اثر نگاهی تراژدیک به دموکراسیهای معاصر نیز دارد. آشکار است که مسئلۀ نسبت «دین و دموکراسی» محدود به اندیشۀ ژاک ماریتن نیست و اندیشمندان متعددی در پارادایمهای فکری مختلف این مسئله را صورتبندی کردهاند. همچنین، این رابطه فقط مختص به دین مسیحیت نیست و چنین موضوعی از مباحث قابلتوجه در دنیای اسلام نیز بهشمار میآید. با عنایت به چنین مباحثی نویسنده در این مقاله کوشیده تا الگوی نظری ژاک ماریتن درخصوص نسبت مسیحیت و دموکراسی را از منظر سیاسی، فلسفی، و الهیاتی به بحث و فحص بگذارد و مدعای مطرحشده از سوی وی را با رویکردی انتقادی تجزیه و تحلیل کند.
علوم سیاسی
مختار نوری؛ مجید توسلی رکن آبادی
چکیده
کتاب بنیاد نظری سیاست در جوامع چندفرهنگی با محوریت مسئلة چندفرهنگ‌‌گرایی و تئوریزه‌کردن آن به‌نگارش درآمده است. پرسش محوری اثر این است که در یک اجتماع سیاسی با هویت‌های فرهنگی مختلف و با اعضای پیرو گفتارهای دینی، اخلاقی، و فلسفی گوناگون فرایند تصمیم‌‌گیری سیاسی چگونه باید تنظیم شود که درعین احترام به این تفاوت‌ها هم‌زیستی ...
بیشتر
کتاب بنیاد نظری سیاست در جوامع چندفرهنگی با محوریت مسئلة چندفرهنگ‌‌گرایی و تئوریزه‌کردن آن به‌نگارش درآمده است. پرسش محوری اثر این است که در یک اجتماع سیاسی با هویت‌های فرهنگی مختلف و با اعضای پیرو گفتارهای دینی، اخلاقی، و فلسفی گوناگون فرایند تصمیم‌‌گیری سیاسی چگونه باید تنظیم شود که درعین احترام به این تفاوت‌ها هم‌زیستی مسالمتآمیز شهروندان نیز رعایت شود؟ کتاب مذکور تلاش میکند ازطریق بررسی مناظرة لیبرالها و جامعهگرایان معاصر، پاسخهای دادهشده به پرسش مذکور را بهآزمون بگذارد. بهتعبیردیگر، رویکرد کلی کتاب دفاع از بینش جامعهگرایانه توأم با موضعی انتقادی به اندیشة لیبرالی است و نویسنده نظریههای ارائهشده ازسوی جامعهگرایان و لیبرالها را در سه محور مفهوم خود، مبانی اخلاق سیاسی، و سیاست تفاوت فرهنگی تجزیه و تحلیل کرده است. با عنایت به مباحث مذکور، در مقالة حاضر تلاش خواهد شد ضمن معرفی اثر، نقد و ارزیابی انتقادی آن در دستور کار نویسندگان قرار گیرد. این‌که مسئله و کانون تمرکز اثر چیست؟ و هدف این اثر و جایگاه آن در منابع موجود این حوزه به چه صورتی است؟ از مهم‌ترین موضوعاتیاند که نویسندگان میکوشند بدانها بپردازند.
علوم سیاسی
مجید توسلی رکن‌آبادی؛ مختار نوری
دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، ، صفحه 55-77
چکیده
هدف از نگارش مقالة حاضر نقد و بررسی کتاب نظریة عدالت، اثر جان راولز فیلسوف سیاسی معاصر است. تلاش شده است، ضمن معرفی اثر، بررسی انتقادی آن در دستورکار قرار گیرد. این‌که مسئلة اصلی راولز چیست و هدف این اثر و جایگاه آن در منابع موجود این حوزه به چه صورتی است از مهم‌ترین موضوعاتی هستند که موردبحث واقع شده‌اند. نویسندگان بر این باورند که ...
بیشتر
هدف از نگارش مقالة حاضر نقد و بررسی کتاب نظریة عدالت، اثر جان راولز فیلسوف سیاسی معاصر است. تلاش شده است، ضمن معرفی اثر، بررسی انتقادی آن در دستورکار قرار گیرد. این‌که مسئلة اصلی راولز چیست و هدف این اثر و جایگاه آن در منابع موجود این حوزه به چه صورتی است از مهم‌ترین موضوعاتی هستند که موردبحث واقع شده‌اند. نویسندگان بر این باورند که راولز در این اثر به غایتی چون «عدالت» پرداخته است که بهعلت اهمیت باید موردتجزیه و تحلیل علمی قرار گیرد. باوجوداین، مدعای اصلی راولز یعنی «عدالت بهمثابة انصاف» و اصول عدالتِ مُنتج از آن، موردنقد جدی برخی مکاتب فکری و اندیشمندان مطرح در فلسفة سیاسی معاصر قرار گرفته است. درمیان آنها، میتوان به نقدهای لیبرتارینها، جماعتگرایان، و فمینیستهای معاصر اشاره کرد. عدالت استحقاقی نوزیک درمقابل عدالت توزیعی راولز، زمینه‌مندی جماعتگرایان در قیاس با جهان‌شمولی اصول عدالت، و نادیدهانگاری تفاوت‌ها و مذکربودن نظریة عدالت راولز ازسوی فمینیستها سه دسته از نقدهایی است که در این مقاله موردتوجه قرار گرفتهاند. همچنین، اهمیت تبیین رابطة نگرش اسلامی با نظریة عدالت راولز موضوعی است که در پایان مقاله مطرح شده است.
