دوره 16، ویژه نامه اقتصاد مقاومتی ، بهمن 1395، ، صفحه 29-49
چکیده
چکیدهتبیین مفهوم اقتصاد مقاومتی و تبدیل آن به گفتمان رایج مستلزم بررسی و نقد ادبیات این حوزه است. بررسی ابعاد شکلی کتاب «تحلیلی بر شاخص‌های کلان اقتصادی در ایران با رویکرد اقتصاد مقاومتی» نشان داد که در مجموع، کیفیت حروف‌نگاری و صفحه‌آرایی اثر متوسط و کیفیت چاپ و صحافی خوب است. بررسی ابعاد محتوایی اثر نشان داد چالش‌های ...
بیشتر
چکیدهتبیین مفهوم اقتصاد مقاومتی و تبدیل آن به گفتمان رایج مستلزم بررسی و نقد ادبیات این حوزه است. بررسی ابعاد شکلی کتاب «تحلیلی بر شاخص‌های کلان اقتصادی در ایران با رویکرد اقتصاد مقاومتی» نشان داد که در مجموع، کیفیت حروف‌نگاری و صفحه‌آرایی اثر متوسط و کیفیت چاپ و صحافی خوب است. بررسی ابعاد محتوایی اثر نشان داد چالش‌های عمدة اقتصاد ایران طی دهه‌های اخیر در وابستگی به نفت، جنگ‌تحمیلی، پایین‌بودن بهره‌وری، عمق‌کم بازارهای پولی و مالی و تحریم‌های بین‌المللی خلاصه شده است. برای رفع این چالش‌ها، بازآفرینی نقش دولت، توانمندسازی، آزادسازی، توسعة فضای رقابتی، بهبود فضای کسب و کار، کاهش وابستگی به نفت، جذب سرمایه‌های خارجی، و توسعة بازارهای پولی و مالی به‌عنوان راهکار معرفی شده است. این راهکارها غالباً کلی و تکراری است و ارتباط آن‌ها با اقتصاد مقاومتی توضیح داده نشده است. این اثر به‌دلیل استفاده از آمار نسبتاً زیاد در بررسی روند تغییرات و ارتباط آن با مقاومت اقتصادی از طریق تکانه‌های جنگ، قیمت نفت و تحریم، نسبت به بسیاری از آثار مشابه که غالباً ساختار خطابه‌ای و غیر آماری دارند، برتری دارد. از منابع علمی معتبر به‌اندازۀ کافی استفاده نشده است. میزان سازواری این اثر با مبانی و نگرش اسلامی بسیار مطلوب است.
چکیده هدف این مقاله بحث در مورد آموزش اقتصاد خرد با رویکرد بومی سازی و نوین‌سازی است. از آنجا که علم اقتصاد دایماً در تحول و پیشرفت است، تحقق این هدف الزاماً مستلزم نوین‌سازی مستمر است. بنابراین، تدریس اقتصاد با رویکرد بومی‌سازی و نوین‌سازی ضرورتی اجتنابناپذیر است. بومی‌سازی اقتصاد در هر جامعه، مستلزم توجه محوری به ساختار، ...
بیشتر
چکیده هدف این مقاله بحث در مورد آموزش اقتصاد خرد با رویکرد بومی سازی و نوین‌سازی است. از آنجا که علم اقتصاد دایماً در تحول و پیشرفت است، تحقق این هدف الزاماً مستلزم نوین‌سازی مستمر است. بنابراین، تدریس اقتصاد با رویکرد بومی‌سازی و نوین‌سازی ضرورتی اجتنابناپذیر است. بومی‌سازی اقتصاد در هر جامعه، مستلزم توجه محوری به ساختار، شرایط و واقعیتهای اقتصادی و توجه به ارزشهای آن جامعه است. این الزام در جوامع اسلامی، در عمل، به مفهوم لزوم تدریس اقتصاد با رویکرد اسلامی است. موفقیت در این امر مستلزم وجود اقتصاددانان اسلامشناس با سابقۀ تدریس و تحقیق کافی و مؤثر و تدوین متون و مواد درسی مناسب و کافی است. بر اساس نتایج این مطالعه، تدریس باید با بررسی و نقد مفهوم انسان اقتصادی آغاز گردد؛ سپس، برخی از ملاحظات روششناختی مورد بررسی قرارگیرد. در این زمینه، لازم است که نظریات علمی به عنوان مجموعهای از گزارههای تبیینکنندۀ روابط علّی پدیده ها شامل پیشفرضها، گزاره های ارزشی و گزارههای توصیفی معرفی شوند. باورهای دینی و ارزشهای اخلاقی در ساختار پیشفرضها و تکوین نظریات علمی کاملاً مؤثر هستند. همچنین، باید روش تفکر اقتصادی و شیوۀ به کارگیری رویکردهای خلاق آموزش داده شود و از ترویج صرف نظریه های اقتصادی احتراز گردد. نباید به پیش فرضها و رویکردهای تحلیلی مسلط، ندانسته اعتباری ایدئولوژیک بخشید و بدون تأمل آن‌ها را پذیرفت و ترویج داد. برخلاف ادعای مسلط در ادبیات اقتصادی، رفتار واقعی انسان بهشدت تحتتأثیر ملاحظات اخلاقی و برگرفته از مجموعۀ بسیار غنی از ارزشها و ترجیحات است. شواهد تجربی نیز نشاندادهاست که در جوامع پیشرفته ای مانند امریکا، آلمان، روسیه و جوامعی مانند قبایل کوچروی اندونزی، رفتار مردم بر مبنای خودخواهی نیست. در شرایط موجود، با توجه به اقبال نسبی به رویکردهای اخلاقمدارانه و دینی به اقتصاد و تقاضای روزافزون جوامع اسلامی برای تدوین و تدریس اقتصاد با رویکرد اسلامی، باید تلاش مؤثر کرد تا متون اقتصادی با رویکردی اسلامی تدوین شود. در این ارتباط، تنظیم و ارائۀ سرفصلهای دروس اقتصاد، بهویژه اقتصاد خرد، با رویکرد اسلامی برای تدریس در رشتۀ اقتصاد در مقاطع کارشناسی و بالاتر بسیار مهم و لازم می نماید.
