علوم اجتماعی
بررسی و نقد کتاب الفاظ و اشیا «باستان‌شناسی علوم انسانی»

علی یعقوبی چوبری؛ سلماز سپهری آزاد

دوره 23، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 149-177

https://doi.org/10.30465/crtls.2023.44569.2710

چکیده
  الفاظ‌واشیا: باستان‌شناسی علوم انسانی پنجمین و از مهم­ترین آثار میشل فوکوست. هدف این مقاله بررسی و نقد کتاب الفاظ و اشیا: باستان‌شناسی علوم انسانی فوکو است. روش تحقیق در مقالۀ مزبور «روش تحلیل محتوای کیفی» و گردآوری اطلاعات با مطالعۀ اسنادی است. الفاظ ‌و اشیا درپی تحلیل باستان‌شناسانة دانش و تحلیل اپیستمه است که آن را از ...  بیشتر

باستان شناسی
پرتوی بر نیمۀ تاریک ماه: بررسی و نقد کتاب زنان در ایران باستان

احسان احمدی نیا

دوره 21، شماره 8 ، آبان 1400، ، صفحه 1-28

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.6968

چکیده
  از هخامنشیان، به‌جز کتیبۀ بیستون و استوانۀ کوروش، کتیبه‌های روی‌دادنگارانۀ دیگری در دست نداریم. بنابراین بخش زیادی از تاریخ هخامنشی برپایۀ اطلاعات منابع یونانی و گاهی یهودی استوار بوده است؛ منابعی که پژوهش‌گران کاستی‌ها، تناقضات، و ناراستی‌های آن‌ها را به‌دفعات گوش‌زد کرده‌اند. با کاوش مهم‌ترین مراکز هخامنشی، حجم زیادی ...  بیشتر

باستان شناسی
فناوری و صنایع در باستان‌شناسی نقدی بر کتاب ره‌یافت‌های باستان‌شناختی به فناوری

جواد حسین‌زاده ساداتی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، ، صفحه 43-66

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30541.1822

چکیده
  کتاب ره‌یافت‌های باستان‌شناختی به فناوری نوشتۀ هتر مارگارت لوییس میلر، استاد دانشگاه تورنتو، به‌درستی یکی از روزآمدترین کتاب‌های باستان‌شناسی است که به موضوع فناوری و صنعت اختصاص یافته و نویسنده تلاش فراوانی به خرج داده تا از زوایای گوناگون فناوری و صنعت را از نگاه باستان‌شناسی بررسی کند. نقد برگردان این کتاب به ما کمک خواهد ...  بیشتر

باستان شناسی
بررسی و نقد کتاب باستان‌شناسی ایران

رقیه رحیمی سرخنی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، ، صفحه 119-144

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30534.1820

چکیده
  متکلم را تا کسی عیب نگیرد سخنش صلاح نپذیرد. [i](سعدی)این جستار با هدف نقد و شناسایی موارد قوّت و ضعف معیارهای شکلی و محتوایی کتاب باستان‌شناسی ایران به‌قلم مؤلفان بزرگوار کریم حاجی‌زاده و پرویز پورکریمی انجام شده است. این کتاب از نظر محتوا ازجمله تألیف‌های نادر و پیش‌رو در زمینۀ ارتباط باستان‌شناسی و گردش‌گری در ایران به‌شمار می‌رود ...  بیشتر

باستان شناسی
معمایِ کارلتون کوون: انسان‌شناس، باستان‌شناس، یا مأمور CIA؟ (نقدِ روش‌شناسی و آثار کارلتون استیونز کوون در باستان‌شناسی پارینه‌سنگی ایران)

حامد وحدتی‌نسب

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، ، صفحه 349-373

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30011.1767

چکیده
  کارلتون استیونز کوون از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های باستان‌شناسیِ پیش از تاریخ ایران است که در حدود هفتاد سال پیش به نخستین پژوهش‌هایِ سازمان‌یافته در باستان‌شناسی ایران همت گماشت. برای سالیان متمادی باستان‌شناسان ایرانی آثار کوون را مطالعه کرده و استادان در کلاس درس آن‌ها را تدریس کرده‌اند. اکنون و پس از گذشت هفت دهه لزوم بازبینی ...  بیشتر

باستان شناسی
بررسی و نقد ترجمۀ کتاب ترسیم یافته‌های باستان‌شناسی و هنر

مژگان جایز

دوره 20، شماره 2 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 21-40

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.5255

چکیده
  طراحی اشیا باهدف مستندسازی و انتقال اطلاعات جزئی از فعالیت‌های اصلی باستان‌شناسی است. طیف گسترده‌ای از اشیا در فعالیت‌های باستان‌شناسی طراحی می‌‌شوند. نوشتار حاضر ترجمة کتابی در زمینة طراحی اشیای باستان‌شناسی را نقد می‌کند که کتاب اصلی آن، منبعی اگرچه قدیمی، اما نسبتاً معتبر در این زمینه است. با‌توجه‌به این‌که این کتاب حتی ...  بیشتر

باستان شناسی
نقدی بر کتاب باستان‌شناسی خلیج فارس در دورۀ اشکانی و ساسانی

سرور خراشادی

دوره 19، شماره 4 ، تیر 1398، ، صفحه 63-76

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.4058

چکیده
  سال‌هاست که باستان‌شناسان ایرانی و انیرانی در سرزمین‌های پیرامونی خلیج فارس و نیز در ژرف‌ناهای آن به پژوهش‌های باستان‌شناسی پرداخته‌اند و دستاوردهای ارزنده‌ای به‌ارمغان آورده‌اند. این دستاوردها بیش‌تر درقالب مقاله‌هایی منتشر شده است که بیشینۀ آن‌ها به زبان انگلیسی است. کتاب‌های متعددی نیز در این زمینه وجود دارد که البته ...  بیشتر

باستان شناسی
بررسی و نقد کتاب فرهنگ مصور باستان‌شناسی دوران پیش از تاریخ (جلد 1)

کوروش روستایی

دوره 19، شماره 4 ، تیر 1398، ، صفحه 77-103

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.4059

چکیده
  کتاب موردنقد در این نوشته جلد نخست از کتاب دوجلدیِ فرهنگ مصور باستان‌شناسی دوران پیش از تاریخ (انگلیسی ـ فارسی) است. جلد نخست اساساً ماهیتی لغت‌نامه‌ای دارد، ضمن این‌که برای شماری از مدخل‌ها توضیحی کوتاه نیز آورده شده است. کتابِ موردبحث از جنبه‌های متعدد ازجمله صفحه‌آرایی، شیوة نگارش، و به‌ویژه ازنظر محتوایی واکاوی شده است. در ...  بیشتر

باستان شناسی
نقد و تحیل کتاب Rayy: From Its Origins to the Mongol Invasion an Archaeological and Historiographical Study

جواد نیستانی؛ محسن سعادتی

دوره 19، شماره 4 ، تیر 1398، ، صفحه 123-138

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.4061

چکیده
  شهر باستانی ری نمادی از زندگی اجتماعی و فرهنگی ایران تا پیش از ورود مغولان به‌شمار می‌رود. شکوفایی اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی این شهر در دوران اسلامی سبب شد که در برخی منابع تاریخی از آن با نام‌های عروس شهرها، ام‌البلاد، و شیخ‌البلاد نام ببرند. کتاب ری: از زمان پیدایش تا حملة مغولان؛ ازمنظر مطالعات باستان‌شناسی و تاریخ‌نگارانه ...  بیشتر

باستان شناسی
نقدی بر کتاب بین‌النهرین و ایران در دوران هخامنشی

مهسا ویسی

دوره 19، شماره 4 ، تیر 1398، ، صفحه 155-167

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.4063

چکیده
  دورة هخامنشی یکی از مهم‌ترین ادوار تاریخی ایران به‌شمار می‌رود. در این دوره کوروش و جانشینانش بزرگ‌ترین دولت متمرکز آن دوران را پدید آوردند که باوجود تنوع بسیار آن ازنظر فرهنگی و قومی با نظام اداری بسیار پیشرفته‌ای مدیریت می‌شد. هخامنشیان با سیاست تساهل و تسامح توانستند تمامی نواحی را با خود هم‌راه کنند و ضمن اجازة حفظ هنر و فرهنگ ...  بیشتر

باستان شناسی
نقدی بر کتاب باستان‌شناسی جوامع ایران باستان در هزارة سوم پ. م.

حسن باصفا؛ محمد صادق داوری

دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 19-31

چکیده
  کتاب باستان‌شناسی جوامع ایران باستان در هزارة سوم پ. م. از کتب تخصصی مربوط به باستان‌شناسی هزارة سوم فلات ایران با نگاهی ویژه به حوزة جنوب شرقی ایران است. این کتاب را «انریکه اسکالونه» تألیف و «سیدمنصور سیدسجادی» ترجمه کرد و در انتشارات سمت با هدف تدریس یا مکملی برای درس باستان‌شناسی ایران در آغاز شهرنشینی منتشر شد. آن‌چه ...  بیشتر

هنر
بررسی و نقد کتاب تاریخ فرهنگ و هنر ایران (پیش ‌از اسلام)

جواد حسین‌زاده ساداتی

دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 33-44

چکیده
  فرهنگ و هنر ایران آن‌چنان پیچیده و غنی است که بیش از یک‌سده است که پژوهش‌گران به کشف و توصیف و توضیح آن پرداخته‌اند و هم‌چنان نیز دروصف آن قلم می‌زنند. کتاب تاریخ فرهنگ و هنر ایران نیز ازجمله کتاب‌هایی در این زمینه است که برای معرفی فرهنگ و هنر ایران در دوران پیش‌ از اسلام به دانشجویان و علاقه‌مندان تهیه و تدوین شده است. نگارنده ...  بیشتر

باستان شناسی
نقدی بر کتاب باستان‌شناسی ماد

رضا مهرآفرین

دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 163-176

چکیده
  دورۀ ماد از مهم‌ترین ادوار تاریخی ایران به‌شمار می‌‌رود، زیرا در این دوره اقوام ایرانی/ آریایی برای نخستین‌بار موفق به تشکیل حکومت در غرب ایران کنونی شدند. این دولت زمینۀ پیدایش و شکوفایی امپراتوری هخامنشی را فراهم کرد و بسیاری از اصول حکومت‌داری، اجتماعی، مذهبی، و به‌طور کلی بنیادهای تمدنی را به شاخۀ دیگری از ایرانیان ...  بیشتر