کتاب درسی دانشگاهی در فرایند یاددهی و یادگیری نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. کتاب درسی مناسب ویژگی‌ها و شاخص‌هایی دارد که آن را از کتاب‌های غیردرسی متمایز می‌کند. نقد و تحلیل محتوای کتاب‌های دانشگاهی سبب می‌شود در طراحی و سازمان‌دهی مناسب آن دقت کافی به‌عمل آید. در این پژوهش با هدف دست‌یافتن به شاخص‌های کتاب‌های درسی دانشگاهی از ...
بیشتر
کتاب درسی دانشگاهی در فرایند یاددهی و یادگیری نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. کتاب درسی مناسب ویژگی‌ها و شاخص‌هایی دارد که آن را از کتاب‌های غیردرسی متمایز می‌کند. نقد و تحلیل محتوای کتاب‌های دانشگاهی سبب می‌شود در طراحی و سازمان‌دهی مناسب آن دقت کافی به‌عمل آید. در این پژوهش با هدف دست‌یافتن به شاخص‌های کتاب‌های درسی دانشگاهی از روش تحقیق کتاب‌خانه‌ای استفاده کرده‌ایم. در این مقاله، با تحلیل محتوای کتاب تعریف و مفاهیم آن، کاربرد و ابعاد آن، و نظراتی را که در زمینة طراحی کتاب‌های درسی ارائه شده است موردارزیابی و نقد قرار داده‌ایم. در این مقاله به‌طور موردی میزان برخورداری کتاب قواعد و متون عربی، کتابی که برای دانشجویان رشتة زبان و ادبیات فارسی فراهم آمده است، از شاخص‌های کتاب دانشگاهی بررسی شده است. کتاب درسی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رسانه‌های آموزشی است که نقش ارزش‌مندی در نظام تعلیم و تربیت ایفا می‌کند. طراحی کتاب‌ها باید باتوجه‌به معیارها و ضوابط خاصی در همة ابعاد متن باشد. تحلیل محتوای کتاب‌های درسی می‌تواند نقاط قوّت و ضعف احتمالی کتاب‌های درسی را برای اصلاح و تغییر احتمالی محتوا متناسب با اهداف تعیین‌شده و اصول علمی دراختیار مدیران و برنامه‌ریزان و مؤلفان کتاب‌های درسی قرار دهد.
برنامه‌ریزی درسی هم بر امور کلان و کلی و هم بر جزئیات استوار است که نوع نگاه به هریک تأثیر مهمی در تدوین برنامة درسی و کیفیت آن خواهد داشت. از مهم‌ترین امور کلان در این خصوص نیازسنجی، تعیین و تحدید اهداف و مأموریت، و نیز مسئلة ارزش‌یابی است. ضعف و قوت یک برنامة درسی به ضعف و قوت این امور برمی‌گردد. بنابراین برای بهینه‌سازی هر فعالیت ...
بیشتر
برنامه‌ریزی درسی هم بر امور کلان و کلی و هم بر جزئیات استوار است که نوع نگاه به هریک تأثیر مهمی در تدوین برنامة درسی و کیفیت آن خواهد داشت. از مهم‌ترین امور کلان در این خصوص نیازسنجی، تعیین و تحدید اهداف و مأموریت، و نیز مسئلة ارزش‌یابی است. ضعف و قوت یک برنامة درسی به ضعف و قوت این امور برمی‌گردد. بنابراین برای بهینه‌سازی هر فعالیت آموزشی لازم است هریک از ارکان آن ارزیابی و آسیبشناسی شود تا بتوان با شناخت کاستیها درصدد رفع آنها برآمد. از بررسی اجمالی برنامة درسی رشتة علوم قرآن و حدیث چنین برمیآید که امعان نظری جدی در ابتنای بر اصول برنامه‌ریزی درسی وجود نداشته است و این می‌تواند یکی از ضعفهای رشته و عامل ایجادنشدن توانمندیهای لازم در دانشجویان تلقی شود. برنامه‌ریزی بدون برنامه و منطبقنبودن با استانداردهای آموزشی نهتنها رفع مشکل نمیکند، بلکه خود مشکلی می‌شود درکنار دیگر مشکلات.
