زبان‌های خارجی
عباس مهرپویا؛ نگار نوروززاده
چکیده
این جستار کاوشی کارسنجانه در دو ترجمه‌ی فارسی از نمایش‌نامه‌ی «سالومه» آسکر وایلد می‌باشد که از نگره‌گاهی بافت‌شناختی به بررسی موضوع دست‌کاری‌های بافتاری در ترجمه‌ی نمایش‌نامه‌ی یادشده می‌پردازد. گفتنی است که گزینش دو ترجمه‌ی مورد بررسی که یکی به قلم عبدالله کوثری و دیگری از ابوالحسن تهامی است بر پایه‌ی ویژگی شناخته‌شدگی ...
بیشتر
این جستار کاوشی کارسنجانه در دو ترجمه‌ی فارسی از نمایش‌نامه‌ی «سالومه» آسکر وایلد می‌باشد که از نگره‌گاهی بافت‌شناختی به بررسی موضوع دست‌کاری‌های بافتاری در ترجمه‌ی نمایش‌نامه‌ی یادشده می‌پردازد. گفتنی است که گزینش دو ترجمه‌ی مورد بررسی که یکی به قلم عبدالله کوثری و دیگری از ابوالحسن تهامی است بر پایه‌ی ویژگی شناخته‌شدگی مترجم یا ناشر انجام گرفته است و گزینش بخش‌های نمونه‌شناختی گنجانده در این بررسی بر پایه‌ی سنجش بافت دو ترجمه‌ی فارسی با نخستین ویراست انگلیسی نمایش‌نامه‌ی «سالومه» (۱۸۹۴) به انجام رسیده است. پرسش کانونی در این پژوهش به شیوه‌های دست‌کاری بافت آغازین نمایش‌نامه در دو ترجمه‌ی فارسی می‌پردازد، پرسشی که پاسخ به آن در سه الگوی کلی ۱) برون‌گذاریِ بخش‌هایی از بافت انگلیسی در ترجمه ۲) افزودن بخش‌هایی به بافت ترجمه و ۳) ریخت‌زدایی از الگوهای سبک‌شناختی بافت، با نگاه به گزیده‌ای از نمونه‌های کژتافته‌ی جانمایی‌شده در بافت هر دو ترجمه دنبال خواهد شد. بررسی نمونه‌های درکاویده در این پژوهش از دست‌کاری بافت در هر دو ترجمه نشان دارد، و این یافته را پشتیبانی می‌کند که کوشش هر دو مترجم در برگردان این نمایش‌نامه‌ی ادبی خوانش‌های فارسی این کار را در سنجش با بافت انگلیسی دست‌خوش دامنه‌ای از دگرریختی‌های نابایست در تراز بافتاری نموده است؛ آنچه دگرشدگیِ بافتاری کار را در ترجمه به دنبال داشته است.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
رضا امینی
چکیده
جاحظ، زادۀ سدۀ دوم هجری، از بزرگ‌ترین اندیشمندان زمان خود است. او در حوزۀ ترجمه و معنا اندیشههای ژرفی دارد که به‌خوبی با اندیشههای هم‌سنگ آن در جهان امروز برابری می‌کند. در این پژوهش، این اندیشه‌ها باتوجهبه آنچه او در کتاب الحیوان گفته بررسی شده است. بدین منظور، پس از «مقدمه»، جاحظ و به‌طور خاص کتاب الحیوان او معرفی ...
بیشتر
جاحظ، زادۀ سدۀ دوم هجری، از بزرگ‌ترین اندیشمندان زمان خود است. او در حوزۀ ترجمه و معنا اندیشههای ژرفی دارد که به‌خوبی با اندیشههای هم‌سنگ آن در جهان امروز برابری می‌کند. در این پژوهش، این اندیشه‌ها باتوجهبه آنچه او در کتاب الحیوان گفته بررسی شده است. بدین منظور، پس از «مقدمه»، جاحظ و به‌طور خاص کتاب الحیوان او معرفی شده، سپس اندیشههای او دربارۀ ترجمه و معنا تحلیل شده است. جاحظ، در کتاب مذکور، با استدلالی قوی و روشن، سختی کار ترجمه، توانمندیهایی که باید در مترجم وجود داشته باشد، و دشواری تا سرحد ناممکنی ترجمۀ شعر و متون دینی را تبیین کرده است. در الحیوان، جاحظ بر این باور است که مترجم باید به زبانی که از آن ترجمه می‌کند و زبانی که به آن ترجمه می‌کند به یک اندازه چیره باشد و دانش مترجم در زمینۀ موضوعی که ترجمه می‌کند نیز باید هم‌سنگ دانش نویسندۀ متن اصلی باشد. چنین دیدگاههایی، از نظر ظرافت و دقت علمی، چیزی کم از دیدگاه‌‌های نظریه‌پردازان و بهنامان امروز این حوزه ندارد. هم‌چنین، آنچه جاحظ دربارۀ معنای متن گفته گواهی است بر شناخت خوب و دقیقی که او از لایههای پیدا و پنهان معنای «متن» داشته است.
هنر
نغمه خرازیان
چکیده
کتاب Symmetries of Islamic Geometrical Patterns تألیف سید جان عباس و عامر شاکر سلمان، دو عضو علمی گروه ریاضی دانشگاه ولز، را آمنه آقا‌ربیع با عنوان هم‌آراستگی در نگاره‌های اسلامی به فارسی ترجمه کرده است. باتوجهبه تخصص مؤلفان، این کتاب رویکرد متفاوتی به دیگر تألیفات در حوزﮤ نقوش اسلامی دارد که آن را هم برای محققان حوزﮤ هنر اسلامی و هم پژوهش‌گران ...
بیشتر
کتاب Symmetries of Islamic Geometrical Patterns تألیف سید جان عباس و عامر شاکر سلمان، دو عضو علمی گروه ریاضی دانشگاه ولز، را آمنه آقا‌ربیع با عنوان هم‌آراستگی در نگاره‌های اسلامی به فارسی ترجمه کرده است. باتوجهبه تخصص مؤلفان، این کتاب رویکرد متفاوتی به دیگر تألیفات در حوزﮤ نقوش اسلامی دارد که آن را هم برای محققان حوزﮤ هنر اسلامی و هم پژوهش‌گران علوم ریاضی جذاب و مفید کرده است، اما با خواندن ترجمۀ فارسی این کتاب نمی‌توان مباحث آن را دریافت. با رجوع به متن اصلی کتاب، به‌نظر می‌رسد که دریافته‌نشدن مطالب به کیفیت ترجمه مرتبط است. بنابراین، این نقد دربارۀ ترجمۀ فارسی این کتاب است. با هدف ارزیابی این ترجمه، کل متن انگلیسی کتاب با متن ترجمهشده مطابقت داده شد. موارد موردنقد در شش بخش مطرح شدهاند: ۱. ترجمۀ نادرست، ۲. کلمات و عبارات ترجمه نشده، ۳. چند معادل برای یک واژه و چند واژه با یک معادل، ۴. ترجمۀ معکوس، ۵. تغییر در جملات و بند‌های متن اصلی که سبب تغییر در محتوا شده است، ۶. انتخاب معادل‌های نامأنوس. وجود اشکالات جدی و فراوان در ترجمۀ فارسی موجب نامفهوم‌شدن متن و درنتیجه محروم‌شدن خواننده از دیدگاه متفاوت و ارزش‌مند نویسندگان این کتاب شده است؛ مسئله‌ای که لزوم بازنگری در ترجمه را می‌طلبد.
زبان‌های خارجی
فاطمه بیات فر؛ نجمه شبیری؛ عباسعلی وفایی
چکیده
فعل از ارکان مهم دستوری است که دربارۀ ساختمان آن بین دستورنویسان اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. ازاینرو، بررسی برای زدودن گرد ابهام از آن به یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های دستور زبان بدل شده است. در این مقاله، با بررسی تطبیقی ساختمان فعل در دو زبان فارسی و اسپانیایی، با نظر به افعالِ کتاب دل‌بستگی‌ها، اثر گاله آنو و ترجمۀ فارسی آن از نازنین ...
بیشتر
فعل از ارکان مهم دستوری است که دربارۀ ساختمان آن بین دستورنویسان اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. ازاینرو، بررسی برای زدودن گرد ابهام از آن به یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های دستور زبان بدل شده است. در این مقاله، با بررسی تطبیقی ساختمان فعل در دو زبان فارسی و اسپانیایی، با نظر به افعالِ کتاب دل‌بستگی‌ها، اثر گاله آنو و ترجمۀ فارسی آن از نازنین نوذری، ابتدا علت اختلاف‌نظرها دربارۀ ساختمان فعل و سپس راه برون‌رفت از آن‌ها را بیان می‌کنیم و طبقه‌بندی تطبیقیِ مناسبی را، با ویژگی فعل در هر دو زبان (فعل ساده، فعل اشتقاقی، و فعل مرکب)، ارائه می‌دهیم. گفتنی است در تحقیق مشخص شد که علت اصلی اختلاف‌نظرها دربارۀ ساختمان فعل به چگونگی تقسیم‌بندی تکواژهای زبان از سوی صاحب‌نظران و جایگاه حرف اضافه در آن برمی‌گردد. پس از بررسی، حرف اضافه را در ذیل تکواژ قاموسی قرار داده‌ایم و حاصلِ ترکیب اسم/ صفت/ قید/ فعل/ حرف با فعل را «فعل مرکب» و حاصل ترکیب اسم/ صفت/ قید با وندهای اشتقاقیِ فعل‌ساز را «فعل اشتقاقی» دانستیم و ساخت فعل مرکب را نیز در پنج طبقه ارائه کردیم. این‌گونه علاوه‌بر ارائة تقسیم‌بندی تطبیقی از ساختمان فعل در دو زبان و رفع ابهامات دربارۀ فعل اشتقاقی و مرکب، مشخص شد علت بسامد افعال مرکب در زبان فارسی در مقایسه با زبان اسپانیایی چه بوده است.
زبان و ادبیات فارسی
قدسیه رضوانیان
چکیده
کتاب پژوهشی جامعه‌شناختی در نثر داستانی جدید فارسی، اثر رضا نواب‌پور،[i] یکی از دقیق‌ترین کتابهای تحلیل ادبیات داستانی معاصر ایران است. نویسنده با بررسی دیالکتیک ادبیات و تاریخ، از مشروطه تا انقلاب 1357، نه‌تنها رخدادهای کلان تاریخ‌ساز، بلکه وقایع ریز سیاسی و چگونگی اثرگذاری آن بر ادبیات داستانی را با نگاه ژرف انتقادی بررسیده ...
بیشتر
کتاب پژوهشی جامعه‌شناختی در نثر داستانی جدید فارسی، اثر رضا نواب‌پور،[i] یکی از دقیق‌ترین کتابهای تحلیل ادبیات داستانی معاصر ایران است. نویسنده با بررسی دیالکتیک ادبیات و تاریخ، از مشروطه تا انقلاب 1357، نه‌تنها رخدادهای کلان تاریخ‌ساز، بلکه وقایع ریز سیاسی و چگونگی اثرگذاری آن بر ادبیات داستانی را با نگاه ژرف انتقادی بررسیده است. این پژوهش باوجود رویکرد تاریخی و اجتماعی به داستان معاصر، بدون اتکا بر هیچ نظریۀ جامعه‌شناختی خاص اما بهروش منتقدان تاریخگرای نوین، داستان معاصر را در پیوند با گفتمانهای ناهمگون و متعارض بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که متن درقبال آن گفتمانها چه مواضع ضمنیای را اتخاذ کرده است، اما ترجمۀ ابوالقاسم سرّی با سنخیتنداشتن نوع ترجمه با متن و موضوع کتاب، سهلانگاریهای زبانی، ساختاری، محتوایی، و سرهنویسی غلطانداز و ناخوشآیند علاوهبراینکه خواننده را دچار چالش بیهوده با متن می‌کند، متن را به ترجمه‌ای نارسا منتهی کرده است.
هنر
مرتضی صدیقی‌فرد؛ هدیه خزایی؛ مهدی مقیم‌نژاد
چکیده
این پژوهش به‌دنبال تحلیل و بررسی کتاب عکاسی؛ هنر میان‌مایه به روشی ساختارمند است که بخش‌های مختلف کتاب را با روشی توصیفی ـ تحلیلی از منظرهای مختلف بررسی می‌کند. این پژوهش با بررسی خاستگاه کتاب و میزان اثرگذاری مطالب آن پس از گذشت بیش از نیم قرن از تألیفش، با مدنظر قراردادن نسخة ترجمة فارسی، فواید و کاستیهای آن را بررسی می‌کند. ...
بیشتر
این پژوهش به‌دنبال تحلیل و بررسی کتاب عکاسی؛ هنر میان‌مایه به روشی ساختارمند است که بخش‌های مختلف کتاب را با روشی توصیفی ـ تحلیلی از منظرهای مختلف بررسی می‌کند. این پژوهش با بررسی خاستگاه کتاب و میزان اثرگذاری مطالب آن پس از گذشت بیش از نیم قرن از تألیفش، با مدنظر قراردادن نسخة ترجمة فارسی، فواید و کاستیهای آن را بررسی می‌کند. هم‌چنین، ترجمة کتاب با مطابقتدادن ترجمة فارسی با نسخة انگلیسی بررسی شد و این رویارویی درنهایت مشخص کرد که کتاب در بخش‌هایی دچار نزول کیفیت ترجمه شده است و اشتباهاتی دارد. علاوهبراین، این نتیجه به‌دست آمد که باتوجهبه گذشت زمان طولانی از انتشار کتاب و سرعت تغییر حوزههای موردمطالعه در آن، یعنی جامعهشناسی و عکاسی، امروز دیگر بخش اعظم کتاب همانند سالهای ابتدایی انتشار آن موردتوجه نیست و از میزان ارجاع به مطالب آن کاسته شده است. هم‌چنین، به این دلیل که کتاب شامل مقالاتی ناپیوسته است و بهتبع آن دارای نتیجهگیری مشخصی نیست، به‌طور کلی وحدت مناسبی ندارد و ماحصل این شیوه این شده است که هر بخش از آن مستقل از بخش‌های دیگر قابلمطالعه باشد.
زبان‌های خارجی
فاطمه بیات فر؛ نجمه شبیری
چکیده
ارزیابی کیفیت ترجمۀ متون ادبی همواره قاعده‌‌گریز بوده است، چنان‌که برخی نظریه‌پردازان ترجمۀ وفادار به متن اصلی را امکان‌ناپذیر می‌‌دانند. ازاینرو، به‌مرور زمان، نظریه‌‌های مختلفی برای سنجش متون ادبی پدید آمده است. در این مقاله، با بررسی تطبیقی نظام ارزشی گفتمان رمانس ماه لورکا و ترجمۀ فارسی شاملو از آن، از طریق بررسی عواملی ...
بیشتر
ارزیابی کیفیت ترجمۀ متون ادبی همواره قاعده‌‌گریز بوده است، چنان‌که برخی نظریه‌پردازان ترجمۀ وفادار به متن اصلی را امکان‌ناپذیر می‌‌دانند. ازاینرو، به‌مرور زمان، نظریه‌‌های مختلفی برای سنجش متون ادبی پدید آمده است. در این مقاله، با بررسی تطبیقی نظام ارزشی گفتمان رمانس ماه لورکا و ترجمۀ فارسی شاملو از آن، از طریق بررسی عواملی چون پیشفرض، زمینۀ قبلی، پارهگفتارها، اصل همکاری، پیوند و پیوستگی، و درونمایه، به اهمیت نقش گفتمان و بافت در تحلیل و ترجمۀ متون ادبی تأکید و نشان داده شد که مترجم تا چه حد میتواند با رعایت گفتمان و بافت زبان مقصد به متن زبان مبدأ وفادار بماند، چنان‌که در این راه شاملو در ترجمهاش از رمانس لورکا تمام انسجامهای زبانی را حفظ کرده و انسجام بلاغی را نیز جز در یک مورد برقرار ساخته است. ازاینرو، با پیشفرضدانستن لزوم توجه به گفتمان و بافت زبان مبدأ و مقصد در ترجمه میتوان ترجمۀ شاملو از رمانس ماه را ترجمه‌ای وفادار به متن اصلی قلمداد کرد.
هنر
مژده مخلصی
چکیده
بررسی و نقد کتاب هنر و زیبایی در قرون وسطی، اثر اومبرتو اکو و ترجمۀ فریده مهدوی دامغانی، موضوع مقالۀ پیش‌روست. روی صحبت این نوشتار بر کیفیت ترجمۀ این کتاب است و نقد و بررسی کتاب اصلی، که به‌قدر کافی نزد اهل این حوزه شناختهشده و معتبر است، محل تمرکز نخواهد بود و تنها به‌اختصار به پیشینه، مباحث، سرفصلها، و نیز اهمیت آن پرداخته ...
بیشتر
بررسی و نقد کتاب هنر و زیبایی در قرون وسطی، اثر اومبرتو اکو و ترجمۀ فریده مهدوی دامغانی، موضوع مقالۀ پیش‌روست. روی صحبت این نوشتار بر کیفیت ترجمۀ این کتاب است و نقد و بررسی کتاب اصلی، که به‌قدر کافی نزد اهل این حوزه شناختهشده و معتبر است، محل تمرکز نخواهد بود و تنها به‌اختصار به پیشینه، مباحث، سرفصلها، و نیز اهمیت آن پرداخته خواهد شد. بهمنظور ارزیابی کیفیت ترجمه، 25 صفحۀ نخست از متن فارسی کتاب مزبور با نسخۀ انگلیسی آن، که بهعنوان منبع در ابتدای کتاب آمده، مقابله شده و انتقادات در چهار مقوله دسته‌‌بندی و ارائه شدهاند و در هر مورد، علاوه‌بر توضیح، ترجمه‌ای نیز پیشنهاد شده است. شمار فراوان ایرادات واردشده از لزوم بازنگری جدی در ترجمۀ کتابی چنین بااهمیت، که غالباً بهعنوان منبع مورداستفادۀ دانشجویان و علاقهمندان مباحث مربوط به هنر و زیبایی شناسی قرار می‌‌گیرد، سخن میگوید.
اقتصاد
حسن حیدری؛ حسن میرزایی
چکیده
ترجمه یکی از ابزارهای مهم انتقال دانش بهویژه برای جامعۀ دانشگاهی است. ازاینرو، ترجمۀ یک کتاب مانند اصل آن دارای ارزش و اهمیت خاصی است، یکی از این کتابهای بسیار ارزش‌مند دانشگاهی کتاب تحلیل اقتصاد خرد (Microeconomic Analysis) اثر هال رونالد واریان است که یکی از منابع علمی برتر اقتصاد خرد به‌شمار می‌رود. نشر نی این کتاب را با ترجمۀ آقای رضا ...
بیشتر
ترجمه یکی از ابزارهای مهم انتقال دانش بهویژه برای جامعۀ دانشگاهی است. ازاینرو، ترجمۀ یک کتاب مانند اصل آن دارای ارزش و اهمیت خاصی است، یکی از این کتابهای بسیار ارزش‌مند دانشگاهی کتاب تحلیل اقتصاد خرد (Microeconomic Analysis) اثر هال رونالد واریان است که یکی از منابع علمی برتر اقتصاد خرد به‌شمار می‌رود. نشر نی این کتاب را با ترجمۀ آقای رضا حسینی منتشر کرده است و اکنون در دانشگاهای ایران یکی از منابع آموزشی اقتصاد خرد در تحصیلات تکمیلی به‌شمار می‌رود. باتوجهبه جایگاه ارزش‌مند کتاب، ترجمۀ آن به یک بررسی انتقادی نیاز دارد و این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر تحلیل کمی و کیفی، یعنی بررسی ویژگیهای ظاهری، نگارشی، ویرایشی، برگردانهای اصطلاحی، و بررسی متن ترجمه کوشیده است تا نقاط ضعف و قوت آن را بررسی کند و به این نتیجه رسیده است که ترجمۀ این کتاب از لحاظ کمی قابلقبول مینماید، اما از لحاظ کیفی ایرادهایی دارد که مناسب با ترجمۀ یک کتاب علمی دانشگاهی نیست. پیشنهاد میشود باتوجهبه چاپهای متعدد ترجمۀ کتاب و اهمیت آن، چاپهای بعدی این ترجمه بازبینی شود و موارد اصلاحی پیش‌نهادی مدنظر قرار گیرد.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
رضا مقدم کیا
چکیده
مقالۀ حاضر به نقد ترجمۀ کتاب بهداشت زبان (1395) نوشتۀ دبورا کمرون (2012) اختصاص دارد. کار بررسی و نقد ترجمۀ این کتاب برمبنای مدل نقد ترجمۀ خانم کاتارینا رایس (Reiss 2000) و در سطوح مختلف معنایی، دستوری، واژگانی، و سبکی به‌انجام خواهد رسید. در این مقاله هم‌چنین اصل کتاب کمرون و اهم مباحث مطرح‌‌شده در آن معرفی خواهد شد. کمرون در این کتاب دیدگاه‌‌های ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به نقد ترجمۀ کتاب بهداشت زبان (1395) نوشتۀ دبورا کمرون (2012) اختصاص دارد. کار بررسی و نقد ترجمۀ این کتاب برمبنای مدل نقد ترجمۀ خانم کاتارینا رایس (Reiss 2000) و در سطوح مختلف معنایی، دستوری، واژگانی، و سبکی به‌انجام خواهد رسید. در این مقاله هم‌چنین اصل کتاب کمرون و اهم مباحث مطرح‌‌شده در آن معرفی خواهد شد. کمرون در این کتاب دیدگاه‌‌های حامیان پاکی زبان و گروه مقابل آن‌ها، یعنی زبانشناسان، را بررسی و نقد می‌کند. وی هم‌چنین یکرشته گفتمانها، سیرهها، اعمال، و اقداماتی را معرفی می‌کند که حول محور کنترل تغییر در زبان قرار می‌گیرند و به این فعالیتها و اقدامات نام کلی «بهداشت زبان» را اطلاق می‌کند. یافته‌های این بررسی نشان می‌‌دهند که متن ترجمۀ این کتاب در هیچیک از سطوح موردبررسی در مدل رایس به تعادل دست نیافته است. بدفهمی و انتقال نادرست معانی و مفاهیم، گرتهبرداری دستوری، ناروانی متن، برابریابیهای نامناسب، و آمیختن سبک گفتاری با نوشتار ازجمله اشکالاتی است که در متن ترجمه بهوفور مشاهده میشود. درنتیجه میتوان گفت که کیفیت متن ترجمه بههیچروی درخور زبان مشترک ایرانیان نیست.
علوم سیاسی
شروین مقیمی زنجانی
چکیده
در این مقاله کوشش خواهیم کرد تا رسالۀ مهم رابرت فیلمر با عنوان پدرسالار را بررسی کنیم. این متنی بسیار اساسی در تاریخ اندیشۀ سیاسی است و به یک معنا یکی از مهم‌ترین منابعی است که فیلسوفان سیاسی مدرن اولیه در انگلستان به‌شدت به آن واکنش نشان دادند. به‌زعم ما رسالۀ فیلمر به‌نوعی در زمرۀ آخرین کوشش‌های نظام‌مند و منسجم در دفاع از انگارۀ ...
بیشتر
در این مقاله کوشش خواهیم کرد تا رسالۀ مهم رابرت فیلمر با عنوان پدرسالار را بررسی کنیم. این متنی بسیار اساسی در تاریخ اندیشۀ سیاسی است و به یک معنا یکی از مهم‌ترین منابعی است که فیلسوفان سیاسی مدرن اولیه در انگلستان به‌شدت به آن واکنش نشان دادند. به‌زعم ما رسالۀ فیلمر به‌نوعی در زمرۀ آخرین کوشش‌های نظام‌مند و منسجم در دفاع از انگارۀ «سیاست بهمثابۀ امری طبیعی» و مستدلساختن حق الهی شاهان برای حکومت بود. ما نشان می‌دهیم که دفاع فیلمر از سیاست در این معنا، باوجود ائتلافهای تاکتیکیای با تلقی فیلسوفان سیاسی قدمایی از سیاست داشت، بهواسطۀ ابتنای تاموتمام بر زمینهای وحیانی، از حیثی اساسی با آن متفاوت بود. درواقع، به‌نظر ما فهم رسالۀ پدرسالار فیلمر از منظر نبرد رتوریکال میان حاملان فکر سیاسی جدید و مدافعان دریافتهای قدمایی بهتر امکانپذیر است. دربارۀ ترجمۀ فارسی اثر نیز به‌نظر می‌رسد که بهواسطۀ خصلت غیرتحتاللفظی آن که از مفروضات مترجم نشئت می‌‌گیرد، بدفهمیها و نیز معادل‌های خطایی در متن راه پیدا کرده است.
زبان‌های خارجی
مرضیه یحیی پور؛ جان‌اله کریمی‌مطهر؛ تاتیانا ولادیمیروونا مالتسِوا
چکیده
خیام، شاعری از «کرانه‌های زعفرانی» و با شهرت جهانی، بهدلیل رباعیات دل‌فریب، اندیشمندانه، و فلسفی‌اش در کنار سایر شاعران «سرزمین کهن» ایران، در صدر محفل شعر و ادب روسیه تکیه زده است. هدف ما در مقاله معرفی و نقد ترجمههای رباعیات خیام به زبان روسی و نشان‌دادن تأثیرگذاری اشعار و اندیشههای او در مترجمان و شاعران روسی ...
بیشتر
خیام، شاعری از «کرانه‌های زعفرانی» و با شهرت جهانی، بهدلیل رباعیات دل‌فریب، اندیشمندانه، و فلسفی‌اش در کنار سایر شاعران «سرزمین کهن» ایران، در صدر محفل شعر و ادب روسیه تکیه زده است. هدف ما در مقاله معرفی و نقد ترجمههای رباعیات خیام به زبان روسی و نشان‌دادن تأثیرگذاری اشعار و اندیشههای او در مترجمان و شاعران روسی است. مترجمان، ایران‌شناسان، سیاست‌مداران، و شاعران روسی نقش چشم‌گیری در شناساندن خیام به جامعۀ روسی داشتند. خیام صفحاتی از دفتر اشعار توراوِرف، چاچیکِف، سورکوف، کِدرین، ایو'انِف، سانّیکِف، ویناکوروف، پلی‌‌ستسکی، یسنین، و حمزه‌‌تف را به‌‌خود اختصاص داده است. مطالعات نشان می‌‌دهند که شاعران روس علاوه‌بر مدح خیام، گاهی نیز برای بیان ایدۀ اثر خود با کلامی از خیام، به‌‌‌منزلۀ اپیگراف، اشعار خود را شروع کرده‌‌اند. با بررسی‌‌های انجام‌شده به این نتیجه می‌‌رسیم که رباعیات خیام برای اکثر اندیشمندان سرچشمۀ الهام اندیشههای فلسفی، عرفانی، و منبعی برای اشباع خلأ معنوی، درک «اسرار ازل»، حل معمای «دنیای کهن»، و جهان‌‌شناسی به‌‌حساب می‌‌آید. بررسی اشعار موردمطالعه در مقاله حاکی از آن است که رباعیات خیام درهای رازآلود و اسرارآمیز جهان هستی را به‌روی اکثر اندیشمندان و خوانندگان روسی گشوده و مستی شراب هستی را به آن‌ها چشانده است، اگرچه برخی نیز، بهدلیل تضاد و تناقض در اشعار خیام، به ظن خویش برداشت‌‌های متفاوتی از اشعار او داشتند.
باستان شناسی
مژگان جایز
چکیده
طراحی اشیا باهدف مستندسازی و انتقال اطلاعات جزئی از فعالیتهای اصلی باستانشناسی است. طیف گسترده‌ای از اشیا در فعالیتهای باستانشناسی طراحی می‌‌شوند. نوشتار حاضر ترجمة کتابی در زمینة طراحی اشیای باستانشناسی را نقد می‌کند که کتاب اصلی آن، منبعی اگرچه قدیمی، اما نسبتاً معتبر در این زمینه است. باتوجهبه این‌که این کتاب حتی ...
بیشتر
طراحی اشیا باهدف مستندسازی و انتقال اطلاعات جزئی از فعالیتهای اصلی باستانشناسی است. طیف گسترده‌ای از اشیا در فعالیتهای باستانشناسی طراحی می‌‌شوند. نوشتار حاضر ترجمة کتابی در زمینة طراحی اشیای باستانشناسی را نقد می‌کند که کتاب اصلی آن، منبعی اگرچه قدیمی، اما نسبتاً معتبر در این زمینه است. باتوجهبه این‌که این کتاب حتی پیش از ترجمه نیز جزء منابع بسیار مهم طراحی محسوب میشد، ترجمة آن به زبان فارسی اهمیت آن را نزد باستان‌شناسان دوچندان می‌کند. ترجمة تحتاللفظی برگردان فارسی نامفهوم و نامأنوس، کیفیت بسیار پایین تصاویر در مقایسه با کتاب اصلی که نقش عمدهای در افزایش درک مخاطب از مطالب کتاب دارد، فصلبندی آشفته و نامنظم، و خوانش دشوار ازجمله موارد نقدپذیر در ترجمة کتاب است. تسلط بر زبان انگلیسی و آگاهیداشتن از طیف گستردة اشیا و یافته‌های باستانشناسی بهمنظور ترجمة چنین کتبی از مواردی است که در آینده مترجمان باید به آن توجه کنند.
باستان شناسی
یاسر ملک زاده؛ سرور خراشادی
چکیده
این مقاله کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان (ترجمۀ پایان‌‌نامة ارشد Perceptions of Classical Armenia: Romano-Parthian Relations, 70 BC-AD 220) را با تطبیق اصل انگلیسی اثر و ترجمة فارسی آن نقد و بررسی کرده است. نویسنده با بررسی اقدامات نظامی امپراتوران دوره‌های مختلف روم از 70پ‌م-200م تلاش کرده با مقایسة نظریات مختلف دربارة سیاست خارجی رومیان ...
بیشتر
این مقاله کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان (ترجمۀ پایان‌‌نامة ارشد Perceptions of Classical Armenia: Romano-Parthian Relations, 70 BC-AD 220) را با تطبیق اصل انگلیسی اثر و ترجمة فارسی آن نقد و بررسی کرده است. نویسنده با بررسی اقدامات نظامی امپراتوران دوره‌های مختلف روم از 70پ‌م-200م تلاش کرده با مقایسة نظریات مختلف دربارة سیاست خارجی رومیان در مناطق شرقی و مناقشات سیاسی و خصوصاً نظامی بین رومیان و اشکانیان طی این دورهها تصویر ارائهشدة رومیان از اشکانیان را بازشناسی کند و از این رهگذر انگیزههای رومیان از نمایاندن اشکانیان درجایگاه دشمن شرقی روم را بررسی کند. نویسنده موضوع بسیار مهمی را انتخاب کرده، اما اثری درجهیک حاصل نشده است. در این زمینه آثار مهم و شاخصی در مغربزمین منتشر شده که این اثر در قیاس با آن‌ها کاستیهای فراوانی دارد و ترجمة آن نیز چنان ضعف مشهودی دارد که بهتر بود هم کتاب مناسبتری برای ترجمه انتخاب میشد و هم مترجمان آن دقتنظر بیش‌تری صرف میکردند.
هنر
رضا میرمبین؛ علی مرادخانی؛ عبدالمجید شریف زاده
چکیده
«فلسفۀ صورت‌های سمبلیک» ارنست کاسیرر از مهم‌ترین اندیشههای نظام‌مند فلسفی در قرن بیستم بود که به‌علل متعدد به‌میزان شایستگی‌اش گسترش نیافت و اصولاً معرفی نشد. یکی از این علل فقدان آثار موجز نویسنده دربارۀ فلسفه‌اش بود. وی در اواخر عمر کتابی برای انگلیسی‌زبانان تألیف کرد که مدخلی بر این تفکر محسوب میشود. کتاب An Essay ...
بیشتر
«فلسفۀ صورت‌های سمبلیک» ارنست کاسیرر از مهم‌ترین اندیشههای نظام‌مند فلسفی در قرن بیستم بود که به‌علل متعدد به‌میزان شایستگی‌اش گسترش نیافت و اصولاً معرفی نشد. یکی از این علل فقدان آثار موجز نویسنده دربارۀ فلسفه‌اش بود. وی در اواخر عمر کتابی برای انگلیسی‌زبانان تألیف کرد که مدخلی بر این تفکر محسوب میشود. کتاب An Essay on Man (رساله‌ای درباب انسان) از فرانسوی به فارسی ترجمه شد. ویژگی مهم این اثر فصلی مستقل دربارۀ هنر بود که فیلسوف قبلاً به چنین شکلی فرصت بررسی آن را نیافته بود. مقالۀ حاضر در نظر دارد تا از طریق بررسی متن فارسی با اصل متن انگلیسی فصل مذکور، دشواریابیها یا اشتباهات را تصحیح کند و زمینهای هرچند کوچک برای درک این فصل ارزش‌مند و موجز فراهم آورد. بنابراین هرگز قصد نقد مترجم را ندارد و فقط درپی امکان تسهیل درک مبحث موردنظر برای مخاطب فارسی‌زبان است.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
ایراندخت طلوعی هریس؛ حسین سرکار حسن خان
چکیده
کنکور کارشناسی ارشد از سرنوشت‌سازترین آزمون‌هایی است که هرساله در کشور به گزینش داوطلبان در مقطع تحصیلات تکمیلی می‌پردازد. درواقع، این آزمون باید معیار سنجشی برای گزینش داوطلبانی باشد که درصورت قبولی اقبال موفقیت بیش‌تری در رشتة مربوط خواهند داشت. ازاینرو، آزمون باید با معیارهای استاندارد عدالت را تضمین کند و نقش سلیقه و ...
بیشتر
کنکور کارشناسی ارشد از سرنوشت‌سازترین آزمون‌هایی است که هرساله در کشور به گزینش داوطلبان در مقطع تحصیلات تکمیلی می‌پردازد. درواقع، این آزمون باید معیار سنجشی برای گزینش داوطلبانی باشد که درصورت قبولی اقبال موفقیت بیش‌تری در رشتة مربوط خواهند داشت. ازاینرو، آزمون باید با معیارهای استاندارد عدالت را تضمین کند و نقش سلیقه و اقبال را به حداقل برساند. در مقالة حاضر پس از تعریف و تبیین ویژگیهای عینیبودگی، پایایی، روایی، و غیره در آزمون، به بررسی این ویژگیها در سؤالهای ترجمة آلمانی به فارسی کنکور کارشناسی ارشد 1390-1394 پرداخته شده است. بررسی این ویژگیها نشان داد که سؤالهای ترجمه بهعلت ماهیت سلیقهای خود متناسب این آزمون نیستند و غالباً تاحد سنجش واژگان و درک مطلب تنزل مییابند. مهمتر آنکه سؤالهای ترجمه باید ابزار سنجش مهارت ترجمه باشند و نمیتوانند در کنکور، که آزمون دانش زبانی است، کاربردی داشته باشند.
باستان شناسی
کوروش روستایی
چکیده
کتاب موردنقد در این نوشته جلد نخست از کتاب دوجلدیِ فرهنگ مصور باستانشناسی دوران پیش از تاریخ (انگلیسی ـ فارسی) است. جلد نخست اساساً ماهیتی لغت‌نامه‌ای دارد، ضمن این‌که برای شماری از مدخل‌ها توضیحی کوتاه نیز آورده شده است. کتابِ موردبحث از جنبه‌های متعدد ازجمله صفحه‌آرایی، شیوة نگارش، و بهویژه ازنظر محتوایی واکاوی شده است. در ...
بیشتر
کتاب موردنقد در این نوشته جلد نخست از کتاب دوجلدیِ فرهنگ مصور باستانشناسی دوران پیش از تاریخ (انگلیسی ـ فارسی) است. جلد نخست اساساً ماهیتی لغت‌نامه‌ای دارد، ضمن این‌که برای شماری از مدخل‌ها توضیحی کوتاه نیز آورده شده است. کتابِ موردبحث از جنبه‌های متعدد ازجمله صفحه‌آرایی، شیوة نگارش، و بهویژه ازنظر محتوایی واکاوی شده است. در این نوشته با مثال‌های متعدد بحث شده است که صفت «پیش از تاریخ» برای کتاب صرفاً عنوانی بی‌ربط است. هم‌چنین، جنبة «مصوربودن» کتاب، که در عنوان آن نیز لحاظ شده است، به‌طور جدی موردبحث قرار گرفته است؛ شمار قابل‌توجهی از تصاویر کتاب کاملاً بی‌مورد است و صرفاً بر حجم کتاب افزوده است. گذشته از این موارد، مسئلة مهم اشتباهاتی است که در معادل‌های پیش‌نهادی دیده میشود؛ این اشتباهات نه سَهوی، بلکه بینشی است. از دیگر ایرادهای کتاب معادل‌های نامأنوس و ناآشنا برای خوانندة (باستان‌شناس) فارسی‌زبان است که این مورد نیز با مثال‌های متعدد نشان داده شده است. درمجموع، دربین کتابهای مشابهی که پیش‌تر در زمینة واژگان باستانشناسی منتشر شدهاند، این کتاب ازنظر کیفی یکی از نازل‌ترین آن‌هاست. به‌نظر می‌رسد که در تدوین کتابِ حاضر تأمل و دقت کم‌ترین جایگاه را داشته است.
باستان شناسی
محمد قمری فتیده
چکیده
آسیای مرکزی ازجمله مناطقی است که در روند زمان با فلات ایران برهم‌کنش‌های فراوانی داشته که عمدتاً در مطالعات باستان‌شناسان ایران مغفول مانده است و چون در مجموعة درس‌های باستانشناسی نیز به آن پرداخته نشده یا کم‌تر پرداخته میشود، دانشجویان از این حوزه مفاهیم چندانی نمی‌آموزند و این درحالی است که تأثیر فرهنگهای آسیای مرکزی ...
بیشتر
آسیای مرکزی ازجمله مناطقی است که در روند زمان با فلات ایران برهم‌کنش‌های فراوانی داشته که عمدتاً در مطالعات باستان‌شناسان ایران مغفول مانده است و چون در مجموعة درس‌های باستانشناسی نیز به آن پرداخته نشده یا کم‌تر پرداخته میشود، دانشجویان از این حوزه مفاهیم چندانی نمی‌آموزند و این درحالی است که تأثیر فرهنگهای آسیای مرکزی بر فرهنگهای کهن ایران را نمی‌توان نادیده گرفت. فیلیپ کوهل، نویسندة این کتاب، با نگاهی دقیق و نسبتاً جامع سعی کرده تا بیشینة پژوهش‌‌های انجام‌شده در این ناحیه را موردبررسی قرار دهد و باتوجهبه این‌که سالیان زیادی است که در این منطقه مطالعه و پژوهش کرده، با تسلط کامل به توضیح یافته‌‌ها و محوطه‌‌های باستان‌‌شناختی حوزة آسیای مرکزی از پارینه‌سنگی تا عصر آهن می‌پردازد. نسخة انگلیسی کتاب بسیار خوب تنظیم شده است؛ هرچند گاهی نکاتی هم‌چون عدم ارجاع به برخی مقالات به‌خصوص در حوزة ایران از ایرادات متن انگلیسی کتاب محسوب میشود. متأسفانه ترجمة فارسی ایراد بی‌شماری دارد که خواندن کتاب را با مشکل مواجه کرده است و از جذابیت آن به‌شدت می‌کاهد. حروف‌چینی ِپر از ایراد، عدم رعایت اصول نگارش فارسی و ایرادات املایی و نگارشی، ترجمة اشتباه، و حذف برخی از موارد کلیدی در ترجمه از اصلی‌‌ترین ایرادات ترجمه محسوب میشود.
تاریخ
حجت الله جودکی
دوره 18، شماره 10 ، دی 1397، ، صفحه 15-27
چکیده
تراث به مجموعة میراث ادبی و تاریخی گفته میشود که از نیاکان ما به ارث رسیده و طبیعتاً با حال‌و‌هوای ایشان نگارش یافته است. درطول تاریخ براثر تغییر و تحولاتی که در متن زبان به‌وجود آمده است، گاهی نگارش از نسلی به نسل دیگر دیگرگون شده و لذا فهم و درک نوشته‌های پیشینیان برای آیندگان سخت و دشوار گردیده است. هرچه متن نوشته‌شده قدیمی‌تر ...
بیشتر
تراث به مجموعة میراث ادبی و تاریخی گفته میشود که از نیاکان ما به ارث رسیده و طبیعتاً با حال‌و‌هوای ایشان نگارش یافته است. درطول تاریخ براثر تغییر و تحولاتی که در متن زبان به‌وجود آمده است، گاهی نگارش از نسلی به نسل دیگر دیگرگون شده و لذا فهم و درک نوشته‌های پیشینیان برای آیندگان سخت و دشوار گردیده است. هرچه متن نوشته‌شده قدیمی‌تر باشد مشکل افزایش مییابد. علاوهبراین، وقتی قرار است چنین متونی ترجمه شوند، مشکل دوچندان میشود. طبیعی است که همة افراد نمیتوانند بهسراغ متون اصلی بروند و ناچارند از ترجمة آن‌ها استفاده کنند. در اینجاست که نقش مترجم بهعنوان واسطه بروز و ظهور می‌کند. به میزانی که مترجم در رشتهای که توانمنداست ترجمه کند و به زبان مبدأ و مقصد اشراف داشته باشد، ترجمة او بیشازپیش درست و روان خواهد شد.
زبان و ادبیات عربی
رضا ناظمیان
دوره 18، شماره 4 ، تیر 1397، ، صفحه 255-271
چکیده
نقد کتاب را میتوان امتداد کوشش‌های نویسنده در ارائة دستاورد پژوهشی دانست. نقد جوهر پژوهش است و در این مقاله برآنیم تا کتاب فصول فی الترجمه و التعریب از محمد البطل، نویسنده و مترجم مصری، را به بوتة نقد بگذاریم. کتاب از هشت فصل تشکیل شده که به موضوعات مختلف در حوزة ترجمه از عربی به انگلیسی و بالعکس پرداخته است و اگرچه همة این فصول، که ...
بیشتر
نقد کتاب را میتوان امتداد کوشش‌های نویسنده در ارائة دستاورد پژوهشی دانست. نقد جوهر پژوهش است و در این مقاله برآنیم تا کتاب فصول فی الترجمه و التعریب از محمد البطل، نویسنده و مترجم مصری، را به بوتة نقد بگذاریم. کتاب از هشت فصل تشکیل شده که به موضوعات مختلف در حوزة ترجمه از عربی به انگلیسی و بالعکس پرداخته است و اگرچه همة این فصول، که هرکدام حکم یک مقاله را دارند، ازنظر موضوعی در یک حوزه قرار می‌گیرند، اما پراکنده‌اند و هرکدام به تخصص و مهارتی خاص در ترجمه اختصاص دارند. حوزه‌ای که نویسنده توجه بیش‌تری به آن دارد حوزة اصطلاح‌شناسی است که بخش بزرگی از کتاب به آن اختصاص یافته است و حتی یک فصل کتاب را «فرهنگ کوچک اصطلاحات مطبوعاتی» تشکیل می‌دهد. باتوجهبه این‌که کتابهای مربوط به تئوری ترجمه پیشینه‌ای نسبتاً طولانی دارند و حتی در زبان عربی نیز کتابهای معدودی در این زمینه به‌چاپ رسیده است، انتظار می‌رفت که کتاب فصول فی الترجمه و التعریب از محمد البطل که در سال ۲۰۰۷ میلادی به‌چاپ رسیده است در زمینة مطالعات ترجمه عمیق‌تر باشد و حتی نکات ترجمه‌ای بیش‌تری را گوش‌زد کند، اما نگاهی به فهرست منابع کتاب این باور را به ما می‌دهد که نویسنده کار تحقیقی گسترده‌ای در زمینة فن ترجمه انجام نداده است و بیشتر تجربه‌های عملی‌اش را به نگارش درآورده است.
زبان‌های خارجی
میترا رئیسی دهکردی
دوره 18، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 11-33
چکیده
حمدتقی غیاثی در زمینه‌‌های گوناگون زبان و ادبیات فرانسه تحقیق و فعالیت کرده و ترجمههای متعددی از زبان فرانسه به فارسی، بهویژه در زمینۀ ترجمۀ آثار منثور فرانسوی، ارائه داده است. از میان آثار ترجمه‌شدۀ وی دو کتاب به ترجمۀ شعر فرانسه اختصاص دارد. ابتدا در زمستان 1357 ترجمۀ محمدتقی غیاثی از چهل‌و‌چهار قطعه شعر پل الوار با عنوان ...
بیشتر
حمدتقی غیاثی در زمینه‌‌های گوناگون زبان و ادبیات فرانسه تحقیق و فعالیت کرده و ترجمههای متعددی از زبان فرانسه به فارسی، بهویژه در زمینۀ ترجمۀ آثار منثور فرانسوی، ارائه داده است. از میان آثار ترجمه‌شدۀ وی دو کتاب به ترجمۀ شعر فرانسه اختصاص دارد. ابتدا در زمستان 1357 ترجمۀ محمدتقی غیاثی از چهل‌و‌چهار قطعه شعر پل الوار با عنوان ای آزادی منتشر شد و سپس در سال 1385 شعر فرانسه در سدۀ بیستم را انتشارات ناهید منتشر کرد. آنچه درمورد آثار منظوم فرانسوی به زبان فارسی صدق می‌کند آن است که این‌گونه آثار غالباً بهصورت پراکنده ترجمه شدهاند و به این ترتیب شعردوستان فارسی‌زبان با اشعار غنی و تأثیرگذار فرانسوی آشنایی چندانی پیدا نکردهاند. در نوشتار حاضر به نقد کتاب شعر فرانسه در سدۀ بیستم میپردازیم و میکوشیم با بررسی دلایل گزینش اشعار، روش معرفی شاعران و تقسیم‌بندی تاریخ شعر فرانسه به دوره‌های گوناگون و نیز روش مترجم در ترجمه نشان دهیم کتاب مذکور به چهمیزان زمینۀ مساعد آشنایی ادبدوستان ایرانی با شعر فرانسه را به‌وجود آورده است.
زبان‌های خارجی
حسن زختاره
دوره 18، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 35-59
چکیده
محمدتقی غیاثی در زمرة نخستین کسانی جا می‌‌گیرد که تلاش کرده است با نگارش چندین کتاب در درازنای سه دهه فارسی‌‌زبانان را با نقد نوی فرانسوی آشنا کند. از همین رو، او نقش انکارناپذیری در شکل‌‌دهی برداشت نخستین ایرانیان، بهویژه در محیط علمی و دانشگاهی، از این جریان داشته است. او در روند این کوشش گاه خود را مترجم و گاه پژوهش‌گر ...
بیشتر
محمدتقی غیاثی در زمرة نخستین کسانی جا می‌‌گیرد که تلاش کرده است با نگارش چندین کتاب در درازنای سه دهه فارسی‌‌زبانان را با نقد نوی فرانسوی آشنا کند. از همین رو، او نقش انکارناپذیری در شکل‌‌دهی برداشت نخستین ایرانیان، بهویژه در محیط علمی و دانشگاهی، از این جریان داشته است. او در روند این کوشش گاه خود را مترجم و گاه پژوهش‌گر و حتی نویسنده هم به‌شمار آورده است، گرچه باید نقش او را در تمامی کتابهایش بیشتر به ترجمة نوشته‌های نویسندگان فرانسویزبان خلاصه کرد. نوشتة پیش رو بر این باور است که به‌مرور زمان از کیفیت کار و کوشش غیاثی در گسترة یادشده کاسته شده است. این روند نزولی تا بدانجا پیش رفته که گاه غیاثی تصویری نادرست، گنگ، و حتی گمراهکننده از برخی جریانهای نقد نو به همسخنانش نشان داده است. تردیدی نیست که خاستگاه چنین تصویر مخدوشی از نقد ادبی را نخست باید در نبود وفاداری برگردان او به نوشته‌های فرانسوی و ایجاد دگرگونیهای بنیادین در آن‌ها جست. هم‌چنین خوانندة فارسی‌زبان با متنهایی روبهرو میشود که نه با نام «کتابهای» غیاثی همخوانی دارند و نه با درآمدهایی که او برای آن‌ها نگاشته است.
تاریخ
محمد زندی؛ مسلم قربان‌بابایی؛ عبدالله متقی‌زاده
دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 221-234
چکیده
کتاب Metaethics نوشتة سیمون کیرچین ازجمله کتابهای حوزة فرااخلاق است که نخستین چاپ آن را مؤسسة پالگریو مک‌میلان در سال 2012 منتشر کرد. کیرچین عضو هیئت علمی دانشگاه کنت انگلستان است. کتاب وی یک درس‌نامة مقدماتی در فرااخلاق است که مشتمل‌بر مهم‌ترین مباحث این حوزه است. قلم نسبتاً روان نویسنده، طرح تفصیلی مطالب با زبان ساده و مناسب، و طرح ...
بیشتر
کتاب Metaethics نوشتة سیمون کیرچین ازجمله کتابهای حوزة فرااخلاق است که نخستین چاپ آن را مؤسسة پالگریو مک‌میلان در سال 2012 منتشر کرد. کیرچین عضو هیئت علمی دانشگاه کنت انگلستان است. کتاب وی یک درس‌نامة مقدماتی در فرااخلاق است که مشتمل‌بر مهم‌ترین مباحث این حوزه است. قلم نسبتاً روان نویسنده، طرح تفصیلی مطالب با زبان ساده و مناسب، و طرح جدیدترین دیدگاهها در حوزة فرااخلاق ازجمله ویژگیهای مثبت کتاباند. درمقابل، نپرداختن به بعضی دیدگاه‌‌های مهم و اشارة اجمالی به آن‌ها میتواند نقطهضعفی برای کتاب تلقی شود. نظر به وجوه مثبت کتاب و نیز تازگی بخش عمدة مباحث آن در زبان فارسی و هم‌چنین فقر چشمگیر منابع فارسی در حوزة فرااخلاق، ضرورت و اهمیت ترجمة کتاب روشن میشود و نگارندگان این مقاله برمبنای همین ضرورت دست به ترجمة آن زدهاند. دشواری ترجمه خصوصاً در برگردان مباحث جدید کتاب که در فارسی بیسابقه بودند؛ بهویژه معادلگذاری برخی اصطلاحات، که باید بادقت صورت میگرفت، انرژی مضاعفی از مترجمان گرفت.
باستان شناسی
کوروش روستایی
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 59-77
چکیده
در این مقاله یکی از کتابهای ترجمهشده در حوزۀ باستانشناسی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. این نوشته ماهیت و اهمیت کتاب اصلی را بررسی نمی‌کند، که در نوع خود کتاب معتبری است، بلکه هدف از آن بیان کاستی‌‌ها و ابهام‌هایی است که در نسخة ترجمهشده دیده میشود. مشکلات و کاستیهای ترجمة کتاب موردبحث در چندین مقوله موردبحث ...
بیشتر
در این مقاله یکی از کتابهای ترجمهشده در حوزۀ باستانشناسی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. این نوشته ماهیت و اهمیت کتاب اصلی را بررسی نمی‌کند، که در نوع خود کتاب معتبری است، بلکه هدف از آن بیان کاستی‌‌ها و ابهام‌هایی است که در نسخة ترجمهشده دیده میشود. مشکلات و کاستیهای ترجمة کتاب موردبحث در چندین مقوله موردبحث و ارزیابی قرار گرفته است؛ ازجمله ترجمة غیردقیق، ترجمة نامفهوم یا اشتباه، خوانش دشوار، و ناهمخوانی در ترجمه. ایراد اصلی کتاب ترجمة واژهبهواژه یا تحتاللفظی است که موارد متعددی به‌‌‌منزلۀ شاهد، همراه با ترجمة پیش‌نهادی این قلم، آورده شده است. نداشتن درک و دریافت درست از موضوع و مباحث کتاب، از دیگر ایرادهای جدی کتاب موردبحث است. این مورد نیز با مثال‌های متعدد نشان داده شده و بحث شده است. از دیگر ایرادهای کتاب کاربست برابرنهادههای اشتباه، ناآشنا، یا گاه بهکلی اشتباه است که باعث شده است سودمندی و اثرگذاری کتاب برای خوانندۀ فارسی‌زبان به کمینهمقدار برسد. ترجمه، چاپ، و انتشار کتابی ازایندست با چنین کیفیت نازلی ازسوی انتشارات «سمت» قابلتأمل است.
باستان شناسی
محمد قمری فتیده
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 133-148
چکیده
باستانشناسی دانشی است که بخش زیادی از اطلاعات آن می‌‌بایست با تأمل در بقایای انسان گذشته به‌دست آید. این اطلاعات ازطریق پژوهش‌‌های میدانی کسب می‌‌شوند که میتوان آن‌ها را در دو بخش اصلیِ بررسی سطحی آثار و کاوش باستانشناسی دسته‌‌بندی کرد. بسیاری از آثار باستانی مدام درحال تخریب هستند و توجه درست به آثار و ثبت همه‌جانبة ...
بیشتر
باستانشناسی دانشی است که بخش زیادی از اطلاعات آن می‌‌بایست با تأمل در بقایای انسان گذشته به‌دست آید. این اطلاعات ازطریق پژوهش‌‌های میدانی کسب می‌‌شوند که میتوان آن‌ها را در دو بخش اصلیِ بررسی سطحی آثار و کاوش باستانشناسی دسته‌‌بندی کرد. بسیاری از آثار باستانی مدام درحال تخریب هستند و توجه درست به آثار و ثبت همه‌جانبة شواهد در بررسی‌‌های سطحی بسیار حائز اهمیت است. فعالیتِ دیگرِ میدانیِ باستانشناسی، یعنی کاوش، کاری تخریبی است. به این مفهوم که نهشته‌‌های یک محوطة باستانی که درطول هزاره‌‌ها روی هم انباشته شدهاند پس از کاوش به جای اولیة خود باز نمی‌‌گردند و دقت در استخراج اطلاعات باید به‌گونه‌‌ای باشد که نهایت اطلاعات موجود از نهشته‌‌های باستانی حاصل گردد. برای به‌دست‌‌آوردن این اطلاعات و نیز به کسب نتایج مطلوب، بایستی از روش‌‌ها و اصول پژوهشی درستی تبعیت کرد. این روش‌‌ها همان اصولِ علمیِ فعالیتهای میدانی باستانشناسی هستند که در دروس باستانشناسی با عنوان «روش کاوش و بررسی آثار باستانی» آموزش داده میشود و در کتاب‌‌هایی با محتوای باستانشناسی میدانی نگاشته می‌‌شوند. کتاب موردبحث یکی از این کتب است که موردمطالعه قرار گرفته و مواردی مشخص شده که برای بهبود مطالب نیازمند بازبینی و تصحیح است.
