فقه و حقوق
عبدالحسین رضاییراد
چکیده
براساس مشهورترین تعریفها، فقه علم بیان و استنباط احکام از روی دلایل آنهاست و منابع فقهی و متون درسی این رشته از علوم انسانی در بیان احکام شرعی و دلایل آنها بهحق از هیچ تلاشی فروگذار نکردهاند، اما تجربه ثابت کرده است که برای آنکه احکام در اوضاع و احوال متنوع اجتماعی و تاریخی اجرایی، قابلدوام، و انعطافپذیر باشند دلایل بهتنهایی ...
بیشتر
براساس مشهورترین تعریفها، فقه علم بیان و استنباط احکام از روی دلایل آنهاست و منابع فقهی و متون درسی این رشته از علوم انسانی در بیان احکام شرعی و دلایل آنها بهحق از هیچ تلاشی فروگذار نکردهاند، اما تجربه ثابت کرده است که برای آنکه احکام در اوضاع و احوال متنوع اجتماعی و تاریخی اجرایی، قابلدوام، و انعطافپذیر باشند دلایل بهتنهایی کافی نیست و بیان علت و هدف احکام و روش اجرای آنها نیز حائزاهمیت فراوان است؛ اما متأسفانه در آثار فقهی، بهخصوص آثار فقهی شیعه از بیم فاصلهگرفتن از تعبد به احکام الهی و فروافتادن در دام قیاس و استنباطات سلیقهای توجه چندانی به این دو مقوله نشده است. نگارنده در این تحقیق میکوشد تا بهمنظور افزایش کارآمدی منابع فقهی و راهبردیشدن مطالعات این رشته ضرورت بررسی این دو مقوله و پیآمدهای غفلت از آنها را در منابع و متون درسی فقه با ذکر مثالها و نمونههای واقعی بهمنزلۀ دو راهبرد مهم برای افزایش کارآمدی و نتیجهبخشی متون فقهی بهنمایش بگذارد و درضمن آسیبهای افراط در علتیابی و روششناسی احکام را نیز متذکر شود.