علوم اجتماعی
حمید عباداللهی چنذانق؛ هادی قلی‌پور
چکیده
نوربرت الیاس، در کتاب فرایند متمدنشدن، تاریخ شکل‌‌گیری آداب‌ورسوم مدرن را در پژوهشی نوآورانه بررسی کرده و نشان داده است که چگونه از دورۀ رنسانس به بعد انسان غربی به موجودی «متمدن» تبدیل شده است. در سال 1999، جمعی از الیاس‌‌پژوهان خبره ترجمۀ انگلیسیِ فرایند متمدنشدن را ویرایش کردند و مقدمۀ جدیدی را که الیاس در سال 1968 بر ...
بیشتر
نوربرت الیاس، در کتاب فرایند متمدنشدن، تاریخ شکل‌‌گیری آداب‌ورسوم مدرن را در پژوهشی نوآورانه بررسی کرده و نشان داده است که چگونه از دورۀ رنسانس به بعد انسان غربی به موجودی «متمدن» تبدیل شده است. در سال 1999، جمعی از الیاس‌‌پژوهان خبره ترجمۀ انگلیسیِ فرایند متمدنشدن را ویرایش کردند و مقدمۀ جدیدی را که الیاس در سال 1968 بر این کتاب نوشته بود، در پی‌‌نوشت آوردند. در سال 1397، چاپ دوم ترجمۀ فارسیِ این کتاب با عنوان درباب فرایند تمدن به ترجمۀ غلامرضا خدیوی در انتشارات جامعه‌‌شناسان منتشر شده است. در این مقاله، ترجمۀ فارسی با ترجمۀ انگلیسیِ کتاب ویرایش مقابله‌‌ای شده است. این‌طورکه به‌نظر می‌‌رسد، به‌‌رغم ادعای مترجم فارسی مبنی‌بر ترجمه از متن اصلیِ آلمانی، منبعِ ترجمه همان ترجمۀ انگلیسیِ کتاب است. مترجم تنها جلد دوم کتاب را ترجمه کرده و مقدمه، جلد اول، پی‌‌نوشت، پیوست، و عمدۀ یادداشت‌‌های نویسنده هنوز به فارسی ترجمه نشده است. مرور اندیشۀ جامعهشناختی الیاس و جایگاه او در نظریۀ جامعهشناختی معاصر هم البته بخشی معتنابه از نوشتۀ ماست. بررسی ترجمه نشان‌‌دهندۀ مشکلات صوری و محتوایی ازجمله نداشتن روندی واحد در ترجمه، واژه‌‌گزینی نامأنوس و دیریاب، و رعایت‌نکردن قواعد نگارشی و ویرایشی است.
