زبان و ادبیات عربی
لیلا جمشیدی؛ عیسی زارع درنیانی؛ خدیجه حسن پور
چکیده
نقد و بررسی آثاری که به گونه‌های خاص انواع ادبی پرداخته و در میان اهل زبان مقبولیت بسیاری یافته‌اند از ارزش بالایی برخوردار است. در این میان بررسی و نقد آثاری چون مجمع‌الأمثال ابوالفضل میدانی که در دوره‌های آغازین ادبیات عربی تدوین شده، قابل توجه می‌باشد؛ چه آنکه با هدف جلوگیری از تحریف و نابودی میراث ارزشمند ضرب‌المثل و تبیین ...
بیشتر
نقد و بررسی آثاری که به گونه‌های خاص انواع ادبی پرداخته و در میان اهل زبان مقبولیت بسیاری یافته‌اند از ارزش بالایی برخوردار است. در این میان بررسی و نقد آثاری چون مجمع‌الأمثال ابوالفضل میدانی که در دوره‌های آغازین ادبیات عربی تدوین شده، قابل توجه می‌باشد؛ چه آنکه با هدف جلوگیری از تحریف و نابودی میراث ارزشمند ضرب‌المثل و تبیین آن گردآوری شده است. در این راستا پژوهش حاضر بر آن است تا در قالب نقد ساختاری و با شیوه‌ای توصیفی – تحلیلی، شناخت عمیق‌تر و علمی‌تری از این اثر ارائه دهد. نتایج پژوهش از وجود طرحی منسجم در چارچوب‌بندی ساختار درونی و متناسب با موضوع، حکایت دارد. همچنین شرح و تبیین ضرب‌المثل‌ها با استفاده از شواهد قرآنی، اشعار، روایت، داستان و معاجم لغوی، گویای قوت جنبه‌ی علمی و استنادی کتاب می‌باشد و بیانگر تألیفی مبتنی بر تخصص زبانی در متناسب ساختن آن با تنوع سلایق مخاطبان است که با بهره‌گیری از بن‌مایه‌های زبانی و فرهنگی نقش قابل توجهی در استحکام میراث زبانی، تاریخی و فرهنگی قوم عرب ایفا نموده است. علیرغم این امتیازات، کاستی‌هایی همچون: وجود ابهام در شرح برخی ضرب‌المثل‌ها و تکرار مکررات، اهتمام به تحقیق و تعلیقی علمی متناسب با تحولات زبانی بر چنین اثری را ضروری می‌سازد.
زبان و ادبیات عربی
امیر مقدم متقی؛ علی احمدزاده
چکیده
کتاب علم الاجتماع الادبی، تألیف انور عبدالحمید الموسی، از جملۀ تألیفات اخیر است که نویسنده در آن به‌شکلی جامع به سیر پیدایش، رشد، و تحول جامعه‌شناسی ادبی از آغاز تا به امروز پرداخته و درکنار آن فصلی را نیز به آثار عربی در این حوزه و نقد آن‌ها اختصاص داده است. به‌منظور معرفی این کتاب، بر آن شدیم تا این اثر را، با تکیه بر روش توصیفی ـ ...
بیشتر
کتاب علم الاجتماع الادبی، تألیف انور عبدالحمید الموسی، از جملۀ تألیفات اخیر است که نویسنده در آن به‌شکلی جامع به سیر پیدایش، رشد، و تحول جامعه‌شناسی ادبی از آغاز تا به امروز پرداخته و درکنار آن فصلی را نیز به آثار عربی در این حوزه و نقد آن‌ها اختصاص داده است. به‌منظور معرفی این کتاب، بر آن شدیم تا این اثر را، با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی، از دو جنبة شکلی و محتوایی موردبررسی قرار دهیم تا درنهایت محاسن، معایب، و میزان موفقیت نویسنده در تألیف این اثر آشکار شود. براساس نتایج بهدستآمده میتوان روانی و شیوایی اسلوب، رعایت قواعد نگارشی، تناسب محتوا با عنوان، تسلسل منطقی میان مطالب، و استحکام و دقت و بیطرفی در تحلیل‌ها و نقدها را از جملۀ محاسن این کتاب برشمرد و نوع طرح جلد، اختلاف در نوع و اندازۀ قلمها، عدم تازگی در عنوان و کلیبودن آن، تحققنیافتن اهدف پژوهش، صرف جمعآوری مطالب، شیوة استناددهی نامناسب و غیرعلمی، تکرار مکررات و مطالب، مسئلهمندنبودن اثر، و خاتمۀ نامناسب را از مهم‌ترین معایب این اثر دانست.
هنر
مهران هوشیار
چکیده
فرهنگ نقد و نقدپذیری در دوران معاصر یکی از شاخص‌‌های پیشرفت علمی و نشانه‌‌های پیشرفت فرهنگی در جوامع توسعه‌یافته بوده و جریان‌‌سازی این حرکت بنیادی رسالت معتبرترین محافل علمی ـ پژوهشی و آموزشی در دنیا قرار گرفته است. کتاب هم‌کنش زبان و هنر با محتوای موضوعی در زمینه‌‌های هنری، ادبیات، و معماری شامل چهارده مقالۀ ارائه‌شده ...
بیشتر
فرهنگ نقد و نقدپذیری در دوران معاصر یکی از شاخص‌‌های پیشرفت علمی و نشانه‌‌های پیشرفت فرهنگی در جوامع توسعه‌یافته بوده و جریان‌‌سازی این حرکت بنیادی رسالت معتبرترین محافل علمی ـ پژوهشی و آموزشی در دنیا قرار گرفته است. کتاب هم‌کنش زبان و هنر با محتوای موضوعی در زمینه‌‌های هنری، ادبیات، و معماری شامل چهارده مقالۀ ارائه‌شده در سلسله نشستهای تخصصی بوده که حدود دو دهۀ پیش (1379) در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. در این مقاله تلاش شده است تا، ضمن معرفی کتاب، بازنگریِ انگیزۀ برگزاری این هماندیشی و ساختار محتوایی آن موردارزیابی قرار گیرد و درخصوص محتوای موضوعی هریک نیز نگاهی نقادانه صورت گیرد. درنهایت، مهم‌ترین یافتهها در این پژوهش انتقادی مشخص کرد که برگزاری چنین نشستهایی در دهۀ 1380 شمسی در نوع خود فعالیتی ارزشمند و الگویی مناسب برای ورود به حوزۀ نظری و مفاهیم انتقادی علوم انسانی و بهخصوص رشته‌های مرتبط با هنر است و باوجود محدودیت و کمبود منابع مکتوب در اینگونه رشتهها (حتی تاکنون) تلاش درجهت چاپ و نشر تألیفاتی در زمینۀ مبانی نظری و فلسفۀ هنر بستری درجهت ارتقای جایگاه فرهنگ و هنر را برای مخاطب و نسلهای بعد فراهم می‌سازد.
زبان‌های خارجی
هادی دولت آبادی
چکیده
کتاب L’Histoire des Relations entre l’Iran et la France du Moyen Âge à nos Jours(تاریخ روابط ایران و فرانسه از قرون وسطی تا امروز) اثری است که به فرازونشیب تاریخ روابط ایران و فرانسه از نقطة آغازین آن در ارتباط دربار فرانسه با شاهان مغول در ایران در قرون وسطی تا سال ۱۳۹۷، زمان چاپ آن در فرانسه در انتشارات لارماتان، می‌پردازد. این کتاب نخستین اثر به زبان ...
بیشتر
کتاب L’Histoire des Relations entre l’Iran et la France du Moyen Âge à nos Jours(تاریخ روابط ایران و فرانسه از قرون وسطی تا امروز) اثری است که به فرازونشیب تاریخ روابط ایران و فرانسه از نقطة آغازین آن در ارتباط دربار فرانسه با شاهان مغول در ایران در قرون وسطی تا سال ۱۳۹۷، زمان چاپ آن در فرانسه در انتشارات لارماتان، می‌پردازد. این کتاب نخستین اثر به زبان فرانسوی است که محققی ایرانی درمورد روابط ایران و فرانسه نوشته است. اما نگرش ایرانی به این روابط در برخی موارد به خوانش این کتاب ضربه زده است و این روابط را از زاویهای ایرانی، ازنظر ارجاعات تاریخی، به زبان فرانسوی نقل میکند؛ امری که میتواند مخاطب بینالمللی را با سردرگمی و عدم فهم صحیح زمانی مواجه کند. نویسنده به جنبههای سیاسی و فرهنگی روابط دو کشور بیش از موارد دیگر اهمیت داده است و جنبۀ اقتصادی دهههای اخیر را تقریباً نادیده گرفته است. برخی ملاحظات نگارشی ازقبیل موارد املایی، گرامری، و نقطهگذاری بههمراه وحدت شیوۀ نگارش کلمات خاص نیازمند به بازبینی در این اثر هستند که درصورت اصلاح میتوانند کتاب را به مرجعی مناسب تبدیل کنند.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
عبدالرسول شاکری؛ مسعود فرهمندفر
چکیده
کتاب سیاست نوشتار؛ پژوهشی در شعر و داستان معاصر هم‌اکنون در بعضی دانشگاه‌های ایران منبع درسی است و برای درس‌های جریان‌شناسی شعر معاصر ایران و جریان‌شناسی نثر معاصر ایران در دورة کارشناسی زبان و ادبیات فارسی و درس جریان‌شناسی شعر معاصر فارسی مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی گرایش ادبیات معاصر فارسی تدریس می‌شود. در این ...
بیشتر
کتاب سیاست نوشتار؛ پژوهشی در شعر و داستان معاصر هم‌اکنون در بعضی دانشگاه‌های ایران منبع درسی است و برای درس‌های جریان‌شناسی شعر معاصر ایران و جریان‌شناسی نثر معاصر ایران در دورة کارشناسی زبان و ادبیات فارسی و درس جریان‌شناسی شعر معاصر فارسی مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی گرایش ادبیات معاصر فارسی تدریس می‌شود. در این مقاله، ضمن بررسی شکلی و محتوایی کتاب، به تحلیل نظریة نوینی پرداخته شده که نویسندة کتاب کوشیده است تا با تلفیق رویکردهای نظری معاصر غربی از‌یک‌سو و عطف توجه به ویژگی‌های بومی جامعه و ادبیات معاصر ایران از‌سوی‌دیگر رابطۀ متقابل سیاست، ادبیات معاصر، و ویژگی‌های جامعۀ معاصر ایران را در مقوله‌بندی تازه‌ای ارائه دهد و آن‌ها را تحلیل و بررسی کند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که سیاست نوشتار برای نخستین‌بار به‌‌شیوه‌ای نظام‌مند تأثیر ایدئولوژی‌های معاصر در جنبش‌های ادبی را نشان داده است. به این ترتیب، ادبیات قرن اخیر به چند جنبش تقسیم شده و هریک از این جنبش‌ها به‌مثابة اپیزودی درنظر گرفته شده است. به‌بیان‌دیگر، ادبیات معاصر ایران «مجموعه‌ای از جنبش‌های ادبی اپیزودیک» نامیده شده و در این میان برای بازنمایی استعاری ایدئولوژی در بیان ادبی وجهی ویژه در نظر گرفته است. رویکرد نظری این کتاب بر این پیش‌فرض استوار شده که پارادایم‌های ایدئولوژیک مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در نگارش آثار ادبی صدسال اخیر در ایران بوده است. در مقالۀ پیشِِ‌رو، ضمن مروری کوتاه بر تجربیات تاریخ‌‌‌نگاری ادبیات فارسی در یک‌صدسال اخیر و همچنین اشاره به بعضی نظریه‌های تاریخ ادبیات نگاری در چند دهۀ اخیر در غرب، کتاب یادشده نقد می‌شود. درپایان، ارتباط و تناظر نظریۀ ارائه‌شده در کتاب، یعنی «جنبش‌های ادبی اپیزودیک» با نظریۀ «ایران، جامعۀ کوتاه‌مدت»، در کانون توجه قرار می‌گیرد.
زبان‌های خارجی
طاهره رضایی
چکیده
انتخاب کتاب مناسب برای درس نقد و نظریه از چالش‌های استادان است و موفقیت کلاس و حس رضایت‌مندی دانشجویان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در ایران، در رشته‌های مختلف دانشگاهی این درس به دانشجویان ارائه می‌شود و بنابراین کتاب مناسب برای تدریس این درس از نیازهای بازار نشر دانشگاهی کشور است. در این بازار، کتاب‌های متعددی عرضه شده که اهم آن‌ها ...
بیشتر
انتخاب کتاب مناسب برای درس نقد و نظریه از چالش‌های استادان است و موفقیت کلاس و حس رضایت‌مندی دانشجویان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در ایران، در رشته‌های مختلف دانشگاهی این درس به دانشجویان ارائه می‌شود و بنابراین کتاب مناسب برای تدریس این درس از نیازهای بازار نشر دانشگاهی کشور است. در این بازار، کتاب‌های متعددی عرضه شده که اهم آن‌ها ترجمۀ متون انگلیسیزبان است. ازآنجاییکه درس نقد و نظریه ازجمله دروس دشوار برای دانشجویان بهحساب میآید، انتخاب کتاب مناسب میتواند از فشار درس بر دانشجو و استاد کم کند. در این مقاله، نویسنده کتاب راه‌نمای نقد ادبی و نظریۀ فرهنگی راتلج را با ویراستاری سایمن مالپاس و پال ویک چاپ سال 2013 م با چند نمونه کتاب نقد انگلیسیِ مورداستفاده در رشتۀ زبان و ادبیات انگلیسی مقایسه میکند تا نقاط ضعف و قوّت این کتاب آشکار شود و ازنظر ارزش آموزشی ارزیابی شود. همچنین، پیشنهادهایی برای کاربردیکردن آن در کلاس درس ارائه میکند. درنهایت، نویسنده بر این اعتقاد است که راه‌نمای نقد ادبی و نظریۀ فرهنگی راتلج کتابی قابلاعتنا برای تدریس درس نقد و نظریه است و چنانچه ترجمۀ مناسبی از آن در دست باشد، میتواند پاسخگوی نیاز دیگر رشتهها نیز باشد.
هنر
مسعود سفلائی
چکیده
در این متن تلاش شده است، براساس ساختار تعیین‌شده و مشخص قبلی، به تحلیل و تفسیر شکلی و محتوایی کتاب راه‌نمایی بر ادبیات و فیلم بپردازیم. روش در این نوشتار توصیفی ـ تحلیلی است و با مراجعه به فصول مختلف کتاب و مقالات موجود در آن چگونگی شکل‌گیری اهداف موردنظر نویسنده (نویسندگان) را موردبررسی قرار می‌دهیم. در جریان بررسی کتاب درمی‌یابیم ...
بیشتر
در این متن تلاش شده است، براساس ساختار تعیین‌شده و مشخص قبلی، به تحلیل و تفسیر شکلی و محتوایی کتاب راه‌نمایی بر ادبیات و فیلم بپردازیم. روش در این نوشتار توصیفی ـ تحلیلی است و با مراجعه به فصول مختلف کتاب و مقالات موجود در آن چگونگی شکل‌گیری اهداف موردنظر نویسنده (نویسندگان) را موردبررسی قرار می‌دهیم. در جریان بررسی کتاب درمی‌یابیم که این کتاب درادامۀ سه کتاب تهیه شده است که هریک به مبانی نظری سینما و ارتباط سینما با دیگر هنرها و تأثیر آن‌ها در سینما می‌پردازد. در این راه، نویسنده با گردآوری مقالات مختلف از نویسندگان گوناگون به نقش اقتباسهای ادبی در سینما می‌پردازد. ساختار شکلی کتاب خوب است و مقالات مختلف براساس ترتیب سالهای ساخت آثاری که درمورد آن‌ها صحبت شده است دستهبندی شدهاند.
