علوم سیاسی
محمدعلی توانا؛ فرزاد آذرکمند
چکیده
هژمونی و استراتژیسوسیالیستی؛ به سوی سیاست دموکراتیکرادیکال اثر لکلائو و موفه (1985) در پاسخ به سردرگمی چپ نو، ایده دمکراسی رادیکال را طرح نمود. این ایده حداقل از دو جنبه پیشرو است: 1-بنیان دمکراسی را بر امر سیاسی آنتاگونیستی می‌گذارد؛ زیرا از منظر لکلائو و موفه ستیزه‌گرایی بخشی از امر سیاسی و هژمونی تنها راه کنترل آن است، اما در ...
بیشتر
هژمونی و استراتژیسوسیالیستی؛ به سوی سیاست دموکراتیکرادیکال اثر لکلائو و موفه (1985) در پاسخ به سردرگمی چپ نو، ایده دمکراسی رادیکال را طرح نمود. این ایده حداقل از دو جنبه پیشرو است: 1-بنیان دمکراسی را بر امر سیاسی آنتاگونیستی می‌گذارد؛ زیرا از منظر لکلائو و موفه ستیزه‌گرایی بخشی از امر سیاسی و هژمونی تنها راه کنترل آن است، اما در موقعیت‌های اقتضایی مطالبات گفتمان‌های مخالف می‌تواند حول یک دال تهی مفصلبندی شود و هژمونی جدید جایگزین هژمونی مستقر شود؛ این فرایند راهی فراسوی واقع‌گرایی بدبینانه هابزی (و اقتدارگرایی آن) و آرمان‌گرایی اخلاق‌گرایانه کانتی (و دمکراسی مصالحه‌جویانه آن) باز می‌کند؛ 2-پسامدرنیسم مثبت را در قالب ایده پسابنیادگرایی صورتبندی می‌کند؛ لکلائو و موفه با پذیرش هژمونی باز و موقتی نه تنها از تکثر و خاص‌گرایی حمایت می‌کنند، بلکه مرجعی نهایی اما موقتی برای تصمیمات و کنش‌های سیاسی تعیین می‌کنند و بدین سان فراسوی بنیانگرایی جهانشمول هابرماسی و ضد بنیانگرایی خاص‌گرای دلوزی گام برمی‌دارند. زیرا اولی متضمن پذیرفتن مرجعیت عقل –درقالب کنش ارتباطی- به‌منظور حذف اختلاف‌هاست و دومی متضمن جدایی اقلیت‌ها از اکثریت و رد هرگونه مرجعیت مشترک برای کنش سیاسی است. با وجود این، همچنان نقدهای اساسی بر پروژه فکری لکلائو و موفه وارد است، از جمله: برتری امر سیاسی بر امر اقتصادی و اجتماعی؛ تضعیف کنش‌گری سوژه؛ غرب‌محوری و استعلاگرایی نوکانتی.
علوم سیاسی
حمید ملک زاده؛ احمد خالقی دامغانی
چکیده
از کدام منظر اندیشگانی باید به یک نظام فکری یا یک جریان اندیشۀ حاکم بر زندگی یک اندیشمند سیاسی پرداخت؟ این پرسشی است که، در تحلیل نهایی، نحوۀ مواجهه ما را با دستگاه‌های فلسفی ـ سیاسی گوناگون مشخص خواهد کرد؛ مواجهه‌ای که بیش از هرچیز درون خودش قصدمندی‌های ویژۀ کسی را دارد که درحال شرح‌دادن یک نظام اندیشگانی است و هم‌چنین مسائلی ...
بیشتر
از کدام منظر اندیشگانی باید به یک نظام فکری یا یک جریان اندیشۀ حاکم بر زندگی یک اندیشمند سیاسی پرداخت؟ این پرسشی است که، در تحلیل نهایی، نحوۀ مواجهه ما را با دستگاه‌های فلسفی ـ سیاسی گوناگون مشخص خواهد کرد؛ مواجهه‌ای که بیش از هرچیز درون خودش قصدمندی‌های ویژۀ کسی را دارد که درحال شرح‌دادن یک نظام اندیشگانی است و هم‌چنین مسائلی دارد که ضرورت مراجعه به یک نظریۀ خاص را برای شارح بهوجود آورده است. هر شکلی از مواجهه با یک متن، برای کسی که دربارۀ آن مینویسد، جستوجویی برای فراهمآوردن پاسخی است که، در اینجای مکانی و زمانی مواجهشونده، باید دربارۀ مسائل انضمامی زندگی سیاسی ارائه شود. با چنین پیشفرضی است که سعی میشود در این مجال، دربارۀ بخشی از یادداشتهای زندان از آنتونیو گرامشی، متفکر و فعال سیاسی ایتالیایی، نوشته شود؛ مجموعهای که برای فارسیزبانان با عنوان دولت و جامعۀ مدنی با ترجمۀ عباس میلانی، بههمت انتشارات اختران، به بازار ارائه شده است. در این مقاله کوشش بر آن است تا با تکیه بر فهمی از مفهوم امر سیاسی، بهمنزلۀ عاملی وحدتبخش، به این بخش از نوشتههای گرامشی پرداخته شود.
علوم تربیتی
علیرضا عصاره؛ علی راهبر
چکیده
هدف پژوهش حاضر نقد کتاب آیا آموزش می‌تواند جامعه را تغییر دهد؟ نوشتۀ مایکل اپل در 2013 و ترجمۀ نازنین میرزابیگی در 1395 است. این کتاب ازجمله پژوهش‌هایی است که به بررسی سنت انتقادی در زمینۀ مطالعات برنامۀ درسی و آموزشی می‌پردازد. روش پژوهش کتاب‌سنجی و نوع مطالعه کاربردی است. جامعۀ آماری چاپ اول و دوم کتاب آیا آموزش می‌تواند جامعه را ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر نقد کتاب آیا آموزش می‌تواند جامعه را تغییر دهد؟ نوشتۀ مایکل اپل در 2013 و ترجمۀ نازنین میرزابیگی در 1395 است. این کتاب ازجمله پژوهش‌هایی است که به بررسی سنت انتقادی در زمینۀ مطالعات برنامۀ درسی و آموزشی می‌پردازد. روش پژوهش کتاب‌سنجی و نوع مطالعه کاربردی است. جامعۀ آماری چاپ اول و دوم کتاب آیا آموزش می‌تواند جامعه را تغییر دهد؟ است. نمونۀ موردمطالعه یک جلد از چاپ دوم (1395) این کتاب است. نتایج یافتههای این نقد نشان میدهد که یکی از نقاط قوت کتاب تلاش برای پیوند جنبشهای سیاسی در سراسر جهان برای ایجاد تغییرات است. هم‌چنین گرچه نویسنده، مترجم، و ویراستار همگی از قلم شیوا و جذابی برخوردارند، برخی انتقادات محتوایی، ترجمهای، و شکلی به رویکرد علمی نویسنده و مترجم وارد است. مهمترین نقد به نویسنده استفادهنکردن از ابزارهای علمی مانند تمرین، نمودار، جدول، و تصاویر در ارائه و توضیح مطالب است.
علوم سیاسی
رسول افضلی؛ محمد زهدی‌گهر؛ اکبر ولی زاده
دوره 17، شماره 8 ، بهمن 1396، ، صفحه 47-66
چکیده
کتاب هژمونی: شکل تازه‌ای از قدرت جهانی در سال 2005 توسط جان اگنیو نوشته شده و در انتشارات دانشگاه تمپل (Tempel University) به‌چاپ رسیده است. اهمیت این کتاب مربوط به طرح تئوری جدید دربارۀ هژمونی (hegemony) است. تاکنون سه تئوری درمورد موضوع هژمونی وجود داشته است. آن‌چه این اثر را نسبت به سایر کتب موضوع هژمونی متمایز ساخته است شالوده‌شکنی مفهوم و نظریات ...
بیشتر
کتاب هژمونی: شکل تازه‌ای از قدرت جهانی در سال 2005 توسط جان اگنیو نوشته شده و در انتشارات دانشگاه تمپل (Tempel University) به‌چاپ رسیده است. اهمیت این کتاب مربوط به طرح تئوری جدید دربارۀ هژمونی (hegemony) است. تاکنون سه تئوری درمورد موضوع هژمونی وجود داشته است. آن‌چه این اثر را نسبت به سایر کتب موضوع هژمونی متمایز ساخته است شالوده‌شکنی مفهوم و نظریات رایج مربوط به هژمونی درقالب رویکرد انتقادی و ارائۀ نظریۀ جدیدی در این زمینه است. این کتاب چهارمین تئوری را مطرح و پردازش کرده است. بنمایۀ اصلی تئوری اگنیو درمقابل تئوریهای سهگانۀ قبل تأکید بر ماهیت جامعهمحوری هژمونی و فرایند شکلگیری آن است.اما نگاه تکثرگرایانۀ اگنیو به محوریترین موضوع اقتصاد سیاسی بینالملل که ازسوی رئالیستها نیز مطرح شده است خالی از نقد نیست. اگنیو آنچنان بر پیکرۀ حکومت میتازد که گویی در اقتصاد خارج ازحوزۀ جامعه و نیروهای اجتماعی آن حکومت هیچ نقشی ندارد. برایناساس، اینکه چگونه میتوان ایجاد هژمونی را توسط قدرتمندترین دولت نیمۀ دوم قرن بیستم (امریکا) فرایندی غیرحکومتی انگاشت هیچ پاسخی در پایان این کتاب دریافت نمیکند.
