TY - JOUR ID - 3959 TI - رهیافتی انتقادی در نسخه‌شناسی کتاب مصباح الشریعۀ و مفتاح الحقیقۀ JO - پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی JA - CRTLS LA - fa SN - AU - محمدی, علی اصغر AU - روحی برندق, کاوس AD - دکترای علوم قرآن و حدیث، استادیار (مدعو) دانشگاه علامه طباطبایی AD - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 19 IS - 1 SP - 243 EP - 264 KW - مصباح الشریعة KW - امام صادق KW - نسخه‌های خطی KW - آمبروزیانا DO - 10.30465/crtls.2019.3959 N2 - مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقة کتابی است با مضمون اخلاقی و عرفانی و منسوب به امام‌ صادق (ع) که در برهه‌های مختلف تاریخی موردتوجه عرفا و صوفیان بوده است و برخی صوفیان شروحی بر آن نگاشته‌اند. سبک نگارش کتاب نیز ازجهت چینش باب‌ها و محتوا بسیار شبیه به آثار صوفیانه است. درستی انتساب این کتاب به امام‌ صادق (ع) همواره میان دانشمندان چالش‌برانگیز بوده است. بررسی بهانه‌ها و دستاویزهای مخالفان و موافقان نشان می‌دهد این دلایل در موارد مهمی برپایۀ بخش‌هایی از این کتاب است که به‌هیچ‌روی از بخش‌های اصیل آن نبوده و بعدها به آن افزوده ‌شده است و یا بوده و نادیده انگاشته شده است. این موضوع مهم ارزشِ پرداختن به نسخه‌های خطی این کتاب را دوچندان می‌کند. ازطرف‌دیگر، بررسی نسخه‌های خطی آگاهی‌های ارزش‌مندی را دربارۀ تاریخ پیدایش این کتاب به‌دست می‌دهد. نسخه‌های خطی این کتاب دارای چندگانگی‌های فراوانی است که کم‌تر در کتاب دیگری یافت می‌شود. چشم‌گیرترین اختلاف‌های موجود در این نسخه‌ها به اختلاف در مقدمه، تعداد ابواب، محتوای کتاب، و اختلاف در بخش پایانی کتاب ‌بازمی‌گردد که باید بررسی شوند. UR - https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3959.html L1 - https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3959_7c78bef1283f50136b60ab78e614b2b0.pdf ER -