نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• علی بیات

دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه تهران

چکیده

بدیهی است که همة آثار منتشرشده دربارة تاریخ، فرهنگ، و تمدن اسلامی اعتبار علمی یک‌سانی ندارند و ضروری است که در ترازوی نقد ارزیابی شوند. در این نوشته، کتاب تاریخ العرب فی الاسلام اثر مورخ نامور عراقی جواد علی، که به کوشش منصور داداش‌‌نژاد با عنوان تاریخ عرب در دوران اسلامی؛ سیرة نبوی ترجمه شده، به روش توصیفی ـ تحلیلی بررسی و نقد صوری و محتوایی شده است. کتاب پاره‌‌ای نقایص و کاستی‌‌ها دارد از جمله: انطباق ‌‌نداشتن عنوان کلی کتاب بر محتوای آن، گاه حصر بینش و روش تاریخ‌‌نگری و تاریخ‌‌نگاری مؤلف در چهارچوب‌‌‌‌های صرفاً آکادمیک و مکتب اثبات‌‌گرایی تاریخی (پوزیتیویسم تاریخی)، نقل بعضی مطالب بدون ذکر منبع و یا نقل‌‌های بدون نقد، و پاره‌‌ای ابهامات در متن. جز موارد مذکور مطالب کتاب مبتنی بر مواد و مستندات متنوع و متقن تاریخی و مقایسة آن‌‌ها، بهره‌‌گیری از تحقیقات لغت‌‌شناسی و زبان‌‌شناسی، و نقل و نقد آرای مستشرقان است. مؤلف با انگیزه و هدف حقیقت‌‌جویی و کشف واقعیت در تاریخ به مطالعه و تحلیل تاریخ اسلام پرداخته و نوپردازی‌‌ها و نکته‌‌سنجی‌‌های دقیق و عالمانه‌‌ای از زنجیرة رویدادها به دست داده است. ویژگی‌‌های اخلاق علمی مؤلف مانند پرهیز از تعصب، فروتنی، و تواضع علمی و نقدپذیری از دیگر امتیازها و مزایای کتاب است.

کلیدواژه‌ها

• نقدصوری
• نقدمحتوایی
• نقدبینشی
• نقد روشی
• نقد مستندات کتاب

موضوعات

• تاریخ

عنوان مقاله [English]

Review of the book “Arab History in Islamic Era” – Sire Nabavi

نویسنده [English]

• Ali Bayat

Associate Professor Of History And Civilization of Islamic Nations, Tehran University

چکیده [English]

During last two centuries, numerous researches about Islamic history, culture and civilization in form of books and articles are published by Muslim and non-Muslim researchers. Although each of them have thrown light on angles of bygone Islamic culture and civilization, all publication do not have the same scientific validity and should be criticized precisely. In this article, the book “Arab History in Islamic Era” by Javad Ali, famous Iraqi thinker and historian, which is translated to Persian by Mansur Dadash Nejad, is reviewed formally and contently. In summary, some deficits and shortcoming such as lack of compliance of title with content, confine method of historiography in mere academic context and school of historical positivism, bringing some unsourced quotes and contents or citation without verification and some ambiguities in text. In contrast, contents of book are based on diverse and firm historical materials and documents and comparison between them, philology and linguistic researches is utilized, and there are quotations and criticisms of orientalists. The author motivated and aimed to discovering truth, has studied and analyzed history of Islam that is yielded precise and wise innovations and punctiliousness of chain of events.  Author’s ethical characteristics like avoiding prejudice, courtesy and scientific humility, and accepting criticism are the other privileges of the book.

کلیدواژه‌ها [English]

• Arab History in Islamic Era
• Javad Ali
• Arab History in Islamic Era- Sire Nabavi