تأثیر برنامة درسی پنهان در رفتار هنرجویان هنرستان‌های تربیت بدنی

صمدی, پروین; حیدری, رقیه

تأثیر برنامة درسی پنهان در رفتار هنرجویان هنرستان‌های تربیت بدنی

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه الزهرا

² کارشناس‌ارشد رشته برنامه درسی دانشگاه الزهراء

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر برنامۀ درسی پنهان در رفتار هنرجویان تربیت بدنی و دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر تهران انجام شده است و روش پژوهش توصیفی ــ‌تحلیلی است. جامعۀ آماری در این پژوهش دانش‌آموزان و هنرجویان متوسطۀ شهر تهران است و حجم نمونۀ آن که به‌ روش کوکران و به‌صورت خوشه‌ای چندمرحله‌ای تصادفی انتخاب شده است دویست نفر از هنرجویان هنرستان‌ها و 188 نفر از دانش‌آموزان دبیرستان‌ها از هر دو جنس است. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته استفاده شد و برای تعیین میزان تأثیر برنامۀ درسی پنهان در مقوله‌های موردپژوهش از پرسش‌نامه استفاده شده است، که روایی صوری پرسش‌نامه توسط اساتید و متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ که برای پرسش‌نامۀ برنامۀ درسی پنهان 0.95=a به‌دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که میزان اثر برنامۀ درسی پنهان در ابعاد موردمطالعه (قوانین، مناسبات اجتماعی، فضای فیزیکی، منابع انسانی، وسایل ورزشی و آموزشی، متغیرهای فرهنگی، و آسیب‌های جسمانی) در رفتار هنرجویان و دانش‌آموزان به‌طور معنی‌دار درحد زیاد است. هم‌چنین، بین هم‌بستگی برنامۀ درسی پنهان در ابعاد موردمطالعه و رفتار ازلحاظ جنسیت تفاوت وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Hidden Curriculum on the Behavior of Students in Physical Education

نویسندگان [English]

Parvin Samadi ¹
Roqyye Heydari ²

¹ Associate Professor AlzAssociate Professor of Psychology and Educational Sciences, Alzahra Universityahra University

² MA in Alzahra University Curriculum

چکیده [English]

The present study aimed at evaluating the impact of hidden curriculum on the behavior of students of physical education and high school students in Tehran. Due to the nature of the subject, the research method was descriptive-analytical. The statistical population of the study was secondary school students of Tehran and the number of students was 200 male and female students of career schools, and 188 students from different secondary schools were selected with Cochrane method which is a multilevel cluster randomized sampling. In this research, data collection was accomplished through researcher-made questionnaire. On this basis, to determine the amount of the impact of hidden curriculum on the research categories, an interview was used. In this research, the validity of the questionnaire was confirmed by the professors and experts and its reliability was 0.95 which was obtained by the use of Cronbach Alpha for the hidden curriculum. The results showed that the effects of the hidden curriculum of the study (rules, regulations, social relationship, physical environment, human resources, cultural and educational, sports equipment and materials) on the behaviors of students was significantly much. Besides, there is a difference between hidden curriculum (in the dimensions of environment and physical space, human researches, and cultural, educational and sports materials and equipment) and gender-based behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

hidden curriculum
physical education
Students
Trainees

مراجع

ایزدی، صمد، محمود شارع‌پور، و مرضیه قربانی قهرمان (1388)، «بررسی نقش برنامۀ درسی پنهان در ایجاد نگرش به اقتدار»، مطالعات ملی، ش 3.

باوفا، داود و سعید صفایی موحد (1392)، «به‌سوی فرانظریه‌ای برای شناخت برنامۀ درسی پنهان»، فصل‌نامۀ پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، س 10، ش 10.

برزگری، علی و ایوب مهدی‌وند (1391)، «ارتباط بین آسیب‌های جسمانی و روانی مدرسه‌ای دانش‌آموزان»، رشد آموزش تربیت بدنی، ش 3.

بیان‌فر، فاطمه، حسن ملکی، علی‌اکبر سیف، و علی دلاور (1390)، «تبیین اثر برنامۀ درسی پنهان مدارس بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دورۀ راه‌نمایی به‌منظور ارائۀ مدل»، فصل‌نامۀ مطالعات برنامۀ درسی ایران، ش 37.

حداد علوی، رودابه، احمد عبدالهی، و امیدعلی احمدی (1386)، «برنامۀ درسی پنهان: پژوهشی در یادگیری‌های ضمنی مدرسه؛ مورد: روحیۀ علمی»، فصل‌نامۀ تعلیم و تربیت.

رضوان‌فر، معصومه‌سلطان، یلدا دلگشایی، و حمیدرضا رضازاده (1390)، «تأثیر برنامۀ درسی پنهان بر رفتار تحصیلی هنرجویان رشتۀ تربیت بدنی»، رشد فنی و حرفه‌ای، ش 2.

سبحانی‌نژاد، مهدی و کاظم منافی شرف‌آباد (1390)، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش (مبانی، رویکردها، سیر جامع نظریه‌ها و حوزه‌های شاخص)، تهران: یسطرون.

سواری، مصطفی (1392)، «ورزش و اثرات روانی، اجتماعی و بدنی آن روی افراد»، رشد آموزش تربیت بدنی، ش 3.

صفایی موحد، سعید (1390)، واکاوی هنجارهای پنهان (برنامۀ درسی پنهان) مؤثر بر انتخاب استاد راه‌نما: یک مطالعۀ پدیدارشناختی، رسالۀ دکترا، تهران: دانشکدۀ علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی.

عابدی، احمد و مریر تاجی (1380)، «نقش برنامۀ درسی پنهان در شکل‌گیری شخصیت و رفتار دانش‌آموزان»، فصل‌نامۀ آموزه، ش 9.

علیخانی، محمدحسین و محمود مهرمحمدی (1384)، «بررسی پی‌آمدهای قصدنشده (برنامۀ درسی پنهان) ناشی از جو اجتماعی مدارس دورۀ متوسطۀ شهر اصفهان و ارائۀ راه‌کارهایی برای کاهش پی‌آمدهای منفی آن»، دوماه‌نامۀ دانشور رفتار.

فلاح، وحید، ابوالقاسم بریمانی، کیومرث نیاز آذری، همایون مؤتمنی، و هیلدا مهدوی (1391)، «بررسی نقش مؤلفه‌های برنامۀ درسی پنهان بر یادگیری دانش‌آموزان در مدارس متوسطه»، پژوهش‌گر (مدیریت)، ش 9.

گوردون، رابرت (1375)، «برنامۀ درسی پنهان»، ترجمۀ محمد داوودی، فصل‌نامۀ حوزه و دانشگاه.

مالکی، ابراهیم (1392)، «آثار روانی تربیت بدنی: بررسی رابطۀ کاهش ناراحتی‌های روانی با فعالیت‌های بدنی»، فصل‌نامۀ رشد آموزش تربیت بدنی، ش 1.

ملکی، حسن (1381)، برنامه‌ریزی درسی (راه‌نمای عمل)، تهران: مدرسه.

مهرمحمدی، محمود (1389)، برنامۀ درسی، نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها، تهران: سمت.

Fernandez-Balboa, J. M. (1993), “Sociocultural Characteristics of the Hidden Curriculum in Physical Education”, Quest, vol. 45 (2).

Hendry, L. B., and J. Welsh (1981), “Aspects of the Hidden Curriculum: Teachers' and Pupils' Perceptions in Physical Education”, International Review of Sport Sociology, vol. 16 (4).

Zhengdong, G. (2013), “The Method to Make Hidden Curriculum of Physical Education Explicitly”, in: Measuring Technology and Mechatronics Automation (ICMTMA), Fifth International Conference on, IEEE.