نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدة کارآفرینی، دانشگاه تهران

2 دانشجو در دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران

چکیده

ازجمله مهم‌ترین مؤلفه‌های اجرای اقتصاد مقاومتی توجه خاص به تولید کالاهای اساسی و محصولات زیربنایی و اتکا بر اقتصاد دانش‌بنیان است. به‌منظور تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیاز به حرکت از تولید کالاهای با فناوری پایین به سمت کالاهایی با سطح فناوری بالا و پیچیده احساس می‌شود. رشد و تقویت کسب‌وکارهای فعال درزمینۀ صادرات پیچیده نیازمند بالندگی قابلیت‌های فنی و نهادی است. در تحقیق حاضر درپی آن هستیم که مکانیسم‌های تولید کالاهای پیچیده را در ایران باتوجه‌به رویکرد قابلیت‌ها بررسی و معرفی کنیم. پس از مرور ادبیات تحقیق وضعیت کشور باتوجه‌به اطلس پیچیدگی ارائه‌شدۀ هاسمن و هیدالگو موردبررسی قرار گرفته است و مشخص شده است که ایران تاکنون نتوانسته است در تولید کالاهای پیچیده با موفقیت عمل کند و تولیدات و صادرات این کشور غالباً مربوط به کالاهایی بوده است که نیاز به قابلیت‌هایی بسیار پیچیده نداشتند و ازاین‌رو، همانند دیگر کشورهای درحال‌توسعه به‌نوعی گرفتار دام سکون شده است. درنهایت، پیش‌نهادهای سیاستی به‌منظور ارتقای سطح پیچیدگی تولیدات ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Development Approaches in Iran: Solutions of Promoting Internal Production Focusing on Capabilities Approach in the Framework of Resistive Economy Discourse

نویسندگان [English]

  • Hamid Padash 1
  • bahman khodapanah 2

1 Assistant Professor, Faculty of Entrepreneurship, University of Tehran

2 university of tehran

چکیده [English]

One of the most important components of implementing resistive economy is to pay special attention to the production of primary commodities and fundamental products based on knowledge-based economy. In order to realize the resistive economy policies in Iran, there is a need to move from low-tech level to high- tech level productions. Business development in the sophisticated exports requires the development of technical and institutional capabilities. Hence, the present study aims to investigate and introduce the mechanisms of production of complex and sophisticated commodities in Iran according to the capability approach. After reviewing the research literature, using the complexity atlas, proposed by Hausmann and Hidalgo (2013), Iran’s position in world complex products has been analyzed. Results show that Iran has not been successful in producing complex commodities. Iran’s production and exports are often related to simple commodities, and like many other developing countries, Iran has suffered from acquiescence trap. Finally, policy suggestions have been made to improve the level of product complexity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistive Economy
  • Economic Complexity
  • Capabilities Approach
  • Domestic Product
اکبری، مرتضی، لیلا مهرابی فیروزآبادی، و علی مبینی دهکردی (1394)، «ارزیابی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های‌ مؤثر بر انتقال موفق نانوفناوری»، مدیریت نوآوری، ش 3.
بیانات و سیاست‌های‌ ابلاغی مقام معظم رهبری: http://www.Farsi.khamenei.ir>.>
کانون تفکر ستاد توسعۀ زیست فناوری کشور (1389)، «بررسی گزیده‌ای از عوامل چالش‌آفرین برای مراکز رشد و پارک‏های علم و فناوری»، ماه‌نامۀ زیست فناوری، ش 13.
فرهنگستان علوم (1393)، «سیاست‌های علم و فناوری در برنامۀ ششم توسعه (ازنظر فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران)»، بازیابی از وب‌سایت رسمی فرهنگستان علوم:
<http://www.ias.ac.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=713%3A2015-02-17-07-33-17&catid=248%3Anews&Itemid=574&lang=fa>.
مجلس شورای اسلامی (1383)، «قانون برنامۀ چهارم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»: < http://rc.majlis.ir/fa/law/show/94202>.
مجلس شورای اسلامی (1379)، «قانون برنامۀ سوم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»: <http://rc.majlis.ir/fa/law/show/93301>.
مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران (1394)، «فهرست صندوق‌ها»، بازیابی از مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران: <http://www.fipiran.com/Fund/MFAll>.
معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری (1390)، «پارک علم و فناوری و مراکز رشد»، تهران: دفتر ارتباطات و اطلاع‌رسانی.
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راه‌بردی رییس‌جمهور (1389)، «مجموعۀ برنامۀ پنج‌سالۀ پنجم توسعۀ جمهوری اسلامی ایران»، تهران: معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راه‌بردی رییس‌جمهور:
< https://isacmsrt.ir/files/site1/pages/barnamepanjom.pdf>.
 
Akademy of Finland (2015), About Us, Retrieved 2015, 02, 12, from Akademy of Finland offical: <http://www.aka.fi/en/about-us/>.
Arnold, E. and B. Thuriaux (1997), Developing Firms Tecological Capabilities, Technopolis Group Report.
Bahar, D., R. Hausmann, and C. Hidalgo (2012), “International Knowledge Diffusion and the Comparative Advantage of Nations”, HKS Working Paper.
Bell, M., and K. Pavitt (1995), “The Development of Technological Capabilities”, Trade, Technology and International Competitiveness, vol. 22.
Campbell, J. R. (2013), “And Technology: An Assessment Chinese Science and Technology Policy”, Technology Innovation.
Chang, H. J., and A. Cheema (2001), “Conditions for Succeeeful Teechnology Policy in Developing Countries-Learning Rents, State Structures, and Institutions”, UNU/INTECH Discuussion Papers.
Chung, S. (2010), “Innovation, Competitiveness and Growth: Korean Experiences”, Annual World Bank Conference on Development Economics 2010, Global.
Clarke, I., and M. Ramirez (2014), “Intermediaries and Capability Building in ‘Emerging’ Clusters Environment and Planning C”, Government and Policy, vol. 32 (4).
Crafts, N., and K. H. O’Rourke (2014), “Twentieth Century Growth”, Handbook of Economic Growth, vol. 2.
Chung, S. (2011), “Innovation, Competitiveness and Growth: Korean Experiences. 333”, ABCDE, Retrieved from World bank:
<http://siteresources.worldbank.org/EXTABCDE/Resources/7455676-1288210792683/Sungchul-Chung.pdf>.
Endres, A. M. (1995), “Conceptions of Competition in Austrian Economics before Hayek”, History of Economics Review, vol. 23 (1).
Ernst, D., L. Mytelka, and T. Ganiatsos (1994), “Technological Capabilities- A Conceptual Framework”, UNCTAD.
Fagerberg, J., M. Srholec and B. Verspagen (2010), “Innovation and Economic Development”, Handbook of the Economics of Innovation, vol. 2.
Hausmann, R., and C. A. Hidalgo (2011), “The Network Structure of Economic Output”, Journal of Economic Growth, vol. 16 (4).
Hidalgo, C. A., and R. Hausmann (2009), “The Building Blocks of Economic Complexity”, Proceedings of the National Academy of Sciences, vol. 106 (26).
Hausmann, R., and C. S. A. Hidalgo (2013), The Atlas of Economic Complexity: Mapping Paths to Prosperity, Updated edition, MIT Press
Hausmnan, R., C. A. Hidalgo, S. Bustos, M. Coscia, A. Simoes, and M. A. Yildirim (2014), The Atlas of Economic Complexity: Mapping Paths to Prosperity, MIT Press.
Iammarino, S., M. Piva, M. Vivarelli, and N. Tunzelmann (2009), “Technological Capabilities and Patterns of Cooperation of UK Firms: A Regional Investigation”, Disscution Paper Series, no. 4129.
Jaabi, S. A., and R. Rasiah (2017). “Institutional Changes, Technological Capabilities and Fish Exports from Uganda and the Gambia”, Institutions and Economies, vol. 6.
Joseph, O. J., O. Julius, and I. M. Olugbenga (2014), “Effects of Technological Capabilities, Innovations and Clustering on the Performance of Firms in the Nigerian Furniture Industry”, International Journal of Management Technology, vol. 2, no. 2.
Kale, D. (2012), “Ources of Innovation and Technology Capability Development in the Indian Automobile Industry”, Institutions and Economies, vol. 4, no. 2.
Lemola, T. (2003), “Transformation of Finnish Science and Technology Policy”, Science Studies.
Linturi, R. (2015), “Technology as an Enabler of Sustainable Well-being in the Modern Society”, Saatavissa:
<https://www. sitra. fi/en/julkaisu/2015/technologyenabler-sustainable-well-being-modern-society [viitattu 22.05. 2016] KUVALUETTELO Kuva, 1.>.
Malerba, F. (1992), “Learning by Firms and Incremen'tal Technical Change”, The Economic Journal, vol. 102.
Morrison, A., C. Pietrobelli, and R. Rabellotti (2008), “Global Value Chains and Technological Capabilities: A Framework to Study Learning and Innovation in Developing Countries”, Oxford Development Studies, vol. 36 (1).
Malerba, F., and S. Torrisi (1992), “Internal Capabilities and External Networks in Innovative Activities. Evidence from the Software Industry”, Economics of Innovation and New Technology, vol. 2 (1).
Nelson, R. R. (1991), “Why do Firms Differ and How Does it Matter?”, Strategic Management Journal, vol. 12 (S2).
Rasiah, R., and Y. Xiao Shan (2016), “Institutional Support, Technological Capabilities and Domestic Linkages in the Semiconductor Industry in Singapore”, Asia Pacific Business Review, vol. 22 (1).
Sanjaya, L. (1992), “Technological Capabilities and Industrialization”, World Development, vol. 20, no. 2.
Schiliro, D. (2012), “Knowledge-based Economies and the Institutional Environment”, Università degli Studi di Messina.
National Academy of Sciences (2009), “21st Century Innovation Systems for Japan and the United States: Lessons from a Decade of Change”, Report of a Symposium.
Tekes (2015), “The Impact of Tekes and Innovation Activities 2015”, Helsinki, Tekes: <https://atlas.media.mit.edu/en/.<