نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف مقالة حاضر ارزیابی نقادانۀ کتاب جامعه‌شناسی انقلاب و انقلاب‌های اجتماعی اثر محمدتقی سبزه‌ای است. نویسنده تلاش کرده تا منبعی را برای درس جامعه‌شناسی انقلاب فراهم کند و دراین‌باره ضمن پرداختن به مفهوم‌شناسی انقلاب وجوه تفاوت این پدیده را با سایر پدیده‌های مشابه نظیر کودتا، شورش، و جنبش اجتماعی بررسی کند. در گام بعد مقولات فرایندی انقلاب نظیر ایدئولوژی، بسیج، سازمان‌دهی، و رهبری موردتوجه قرار گرفته‌اند. سپس نگارندة اثر از زاویة تبیینی به انقلاب نگریسته است. در اثر حاضر با گذر از مرحلة فرایندی و تبیینی انقلاب مرحلة پی‌آمدی انقلاب فرا می‌رسد که به تحولات اجتماعی جامعة پساانقلابی و نتایج انقلاب‌ها می‌پردازد. سرانجام در فصل پایانی انواع انقلاب‌ها اعم‌از جمهوری‌خواهانه، کمونیستی، و ... موردبررسی قرار گرفته‌اند. مهم‌ترین نتایج حاصل از نقد کتاب در بخش صوری فقدان معادل‌سازی مناسب برای واژگان و اسامی انگلیسی و در بخش محتوایی وجود کاستی‌های چشم‌گیر درمورد انسجام منطقی اثر است. درنهایت هدف نویسنده که ارائة نظریه‌های انقلاب و پرداختن به انقلاب‌های اجتماعی بوده تحقق نیافته و ضعف‌های آشکاری به‌ویژه در طرح نظریه‌های انقلاب و توصیف انقلاب‌های اجتماعی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Iintroduction and Ccritique of Ssociology of Rrevolution & and Ssocial Rrevolutions

نویسنده [English]

  • Saeedeh Amini

Assistant Professor of Sociology, Allameh Tabataba’i University

چکیده [English]

The aim of this article is to critically evaluate Sociology of Revolution and Social Revolutions written by Mohamad Taghi Sabzeie. The author attempts to provide a book for sociology of revolution. In this book, at first, the concept of revolution and similar concepts like coup, riot, and social movement have been raised. Second, the process of revolution’s elements (ideology, mobilization, organizing and leadership) was taken into consideration. Then the author deals with the explanation of revolution. In this work, after mentioning the process and explanation of revolution, the consequences of revolution (social changes in post revolution society) have been raised. Finally, in the last chapter, different kinds of revolution like republican, communist, etc. are examined. The most important outcome of thecritical evaluation of this work with respect to the format is the loss of proper equivalence for English words. With regard to the content the loss of logical coherence is observed. At last, the author’s main objectives, which include offering theories about the revolution and paying attention to social revolutions, are not met which the main shortcomings of the present book.

کلیدواژه‌ها [English]

  • revolution
  • movement
  • coup
  • colored or velvet revolution Communist revolution
  • republican revolution
  • third word revolution
برینتون کرین (1370)، کالبدشکافی چهار انقلاب، ترجمة محسن ثلاثی، تهران.
بریجانیان، ماری (1372)، فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی، ویراستة بهاءالدین خرمشاهی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
بشیریه، حسین (1387)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: دانشگاه تهران.
پناهی، محمدحسین (1389)، نظریههای انقلاب: وقوع، فرایند، و پیآمدها، تهران: سمت.
تیلور، استن (1388)، علوم اجتماعی و انقلابها، ترجمة علی مرشدی زاد، تهران: دانشگاه شاهد.
سبزه‌ای، محمدتقی (۱۳۹۲)، جامعهشناسی انقلاب و انقلاب‌های اجتماعی، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
فورن، جان (1385)، مقاومت شکننده، تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمة احمد تدین، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
کوهن، آلوین استنفورد (1387)، تئوریهای انقلاب، ترجمة علی‌رضا طیب، تهران: قومس.
گار، تد رابرت (1388)، چرا انسانها شورش می‌کنند، ترجمة علی مرشدی زاد، تهران: پژوهشکدة مطالعات راه‌بردی.
میرساردو، طاهره (1383)، فرهنگ جامعهشناسی، 2 ج، ویراستة باقر ساروخانی، تهران: سروش.
نوربخش گلپایگانی، مرتضی (1382)، واژگان علوم اجتماعی، تهران: بهینه.