نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
استادیار و عضو هیئت علمی دانشکدۀ حقوق، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
قانون‌گذار ایران برای حفظ کیان خانواده، تحکیم بیش‌تر آن، و جلوگیری از انحلال نامناسب آن با تصویب قانون حمایت خانواده در سال 1391 ش تغییراتی را در قوانین موجود ایجاد کرد؛ ازجمله برای حمایت خانواده ثبت ازدواج (دائم و موقت) را الزامی کرد. در این زمینه، انتقادهایی به‌ویژه دربارۀ ازدواج موقت وارد است که نوعاً این ازدواج با هدف استمتاع، نه استیلاد، شکل می‌گیرد؛ هرچند ممکن است در مواردی، همانند نکاح دائم، با مفهوم خانواده روبه‌رو شویم، به‌گونه‌ای‌که چاره‌ای جز توسل به حقوق کیفری نباشد. این قانون برای خودداری زوج از ثبت نکاح دائم و موقت، صرفاً در سه مورد که عبارت است از بارداری زوجه، توافق طرفین، و وجود شرط ضمن عقد ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته که با انتقادها و چالش‌هایی روبه‌روست؛ نظیر تعیین‌نکردن مهلت مناسب برای ثبت نکاح، منحصرکردن مجازات برای مرد، و هم‌چنین تکلیف زوج به ثبت نکاح صرف باردارشدن زن، درحالی‌که ممکن است بعداً جنین سقط گردد. این‌ها برخی از چالش‌هایی است که در این مقاله مطالعه می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Critique of the Crime of Not Registering the Marriage
نویسنده [English]
- Seyed Alireza Mirkamali
Assistant Professor of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]
In order to protect the family and prevent its dissolution, the Iranian legislator passed the Family Protection Law in 1391 and required the registration of marriage to support the family, woman, and children. In this context, there are criticisms of the temporary marriage. Despite the fact that this marriage is typically made up of an intentional purpose, not a tribe, in some cases, as in the case of permanent marriage, we may encounter the concept of the family, in such a way as not to resort to criminal law. The law provides for the custodial guarantee, in the absence of permanent and temporary registration of marriages, in only three cases of wife’s pregnancy, the agreement between the parties, and the existence of a condition for marriage. The failure to set a proper deadline for registering the marriage, to exclude punishment for a man, as well as a couple’s obligation to register the marriage, is a woman who is pregnant while the fetus may be aborted later this year. These are the challenges which are investigated in the present article.
کلیدواژه‌ها [English]
- Permanent Marriage
- temporary marriage
- Registration of Marriage
- Non-Marriage
- Family Support
ابهری، حمید و دیگران (1394)، قانون حمایت خانواده در نظم حقوقی کنونی، تهران: طرح نوین اندیشه.
اردبیلی، محمدعلی (1393)، حقوق جزای عمومی، ج 2، تهران: میزان.
اسدی، لیلاسادات (1392)، حقوق کیفری خانواده، تهران: میزان.
انصافداران، محمدرضا (1391)، قوانین و مقررات خانواده در نظام حقوقی ایران و رویۀ قضایی، تهران: جنگل.
جلالی، سیدمهدی (1393)، حقوق خانواده، تهران: خرسندی.
حاجی ده‌آبادی، احمد (1389)، «مقررات کیفری لایحۀ حمایت از خانواده در بوتۀ نقد»، مجلۀ مطالعات راهبردی زنان،ش 48.
حیاتی، علی‌عباس (1387)، حقوق خانواده، تهران: میزان.
خوئی، سیدابوالقاسم (1410 ق)، منهاج الصالحین، ج 2، قم: مهر.
خمینی، سیدروح‌الله (1434 ق)، تحریرالوسیله، ج 2، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
دیانی، عبدالرسول (1387)، حقوق خانواده، تهران: میزان.
رسولی، محمد (1393)، حقوق خانواده، تهران: آثار فکر.
روشن، محمد (1393)، حقوق خانواده، تهران: جنگل.
سبزواری، سیدعبدالاعلی (بی‌تا)، مهذب الاحکام فی بیان حلال و الحرام، ج 25، قم: دارالتفسیر.
شهیدی، مهدی (1391)، حقوق مدنی (شروط ضمن عقد)، ج 4، تهران: مجد.
شیروانی، علی (1389)، ترجمه و تبیین شرح لمعۀ شهید ثانی (نکاح)، ج 9، قم: مؤسسۀ دارالعلم.
صافی، لطف‌الله (1416 ق)، هدایۀ العباد، ج 2، تهران: سپهر.
صفایی، سیدحسین و اسدالله امامی (1393)، حقوق خانواده، ج 1، تهران: دانشگاه تهران.
صفایی، سیدحسین و اسدالله امامی (1396)، مختصر حقوق خانواده، تهران: میزان.
طوسی، ابوجعفر (1400 ق)، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوى، بیروت: دارالکتب العربی.
عبده‌بروجردی، محمد (1395)، کلیات حقوق اسلامی، تهران: دانشگاه تهران.
ﻋﯿﺪاﻟﻐﺮﯾﺐ، ﻣﺤﻤﺪ (1994 م)، ﺷﺮح ﻗﺎﻧﻮن اﻟﻌﻘﻮﺑﺎت اﻟﻘﺴﻢ اﻟﻌﺎم، ﻗﺎهره: مطبعۀ اﺑﻨﺎء وهب حسان.
غفاری، ایرج (1395)، مجموعۀ کامل محشای تحلیلی قانون حمایت خانواده، قم: حقوق امروز.
قانع، رامتین و امید محمدی (1393)، محشای قانون حمایت خانواده، تهران: تلاشگران امید.
قربان‌وند، محمدباقر (1393)، تفسیر قضایی و نقد قانون حمایت خانواده، تهران: مجد.
کاتوزیان، ناصر (1392)، حقوق خانواده، ج 1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1392)، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران: میزان.
کاتوزیان، ناصر (1393)، قواعد عمومی قراردادها، ج 3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاظمی، سیدمهدی (1395)، قانون‌یار حقوق خانواده، تهران: چتر دانش.
گلدوزیان، ایرج (1393)، محشای قانون مجازات اسلامی، تهران: مجد.
محمدی، امید (1395)، مجموعۀ محشی از قوانین و مقررات ازدواج موقت، تهران: اندیشۀ عصر.
مدنی، سیدجلال‌الدین (1385)، حقوق مدنی، ج 8، تهران: پایدار.
مکارم شیرازی، ناصر (1424 ق)، کتاب النکاح، ج 5 و 7، قم: مدرسۀ امام على بن ابى‌طالب علیه‌السلام.
منصورآبادی، عباس (1396)، حقوق جزای عمومی، ج 2، تهران: میزان.
مهرپور، حسین (1371)، مجموعۀ نظریات شورای نگهبان، تهران: کیهان.
میرمحمدصادقی، حسین (1392)، جرائم علیه اشخاص، تهران: میزان.
میرکمالی، سیدعلیرضا (1396)، «مبانی فقهی حقوقی جرم‌انگاری در بستر زناشویی»، مجلۀ خانواده‌پژوهی، دانشگاه شهید بهشتی، س 13، ش 51.
نیکوند، شکرالله (1393)، حقوق خانواده، تهران: بهنامی.
یوسف‌زاده، مرتضی (1392)، حقوق خانواده، تهران: شرکت سهامی انتشار.
)