نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه پیام ‌نور، رشتۀ تاریخ و تمدن اسلامی

چکیده

یکی از کتاب‌های انتشار‌یافته در حوزۀ تاریخ صدر اسلام اوضاع اجتماعیـ اقتصادی موالی در صدر اسلام جمال جوده است که حساس‌ترین مقاطع تاریخی، یعنی صدر اسلام، و موضوع بحث‌برانگیزِ برخورد امویان با موالی را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. با درنظرگرفتن اهمیت مقطع تاریخی و موضوع، این کتاب به‌دلیل نارسایی‌های متعدد، ازجمله فقدان نوآوری، ناهماهنگی عنوان و محتوا، نبود نتیجه در پایان، بهره‌نبردن از منابع جامع و لازم، به‌کارنگرفتنِ تحقیقات جدید، و رعایت‌نکردن موازین علمی در بی‌طرفی و حتی نگارش هدف‌مند، از نیل به تبیین و توصیف و تشریح مناسب اوضاع اجتماعی ـ اقتصادی موالی در صدر اسلام ناکام مانده است. کتاب پیش‌گفته‌شده در این مقاله با روش انتقادی ـ استدلالی، در حوزۀ مطالعات کتاب‌خانه‌ای، به‌دور از هرنوع تعصبات و با رعایت انصاف مورد نقد و بررسی قرار گرفته و مواردی از آن به تحقیق و تفصیل بیان شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique on the Book "Socioeconomic Situation of Malaali at the Beginning of Islam" Sayyed Mohammad Reza Hosseini

نویسنده [English]

  • Sayyed Mohammad Reza Hosseini

Associate Professor in History and Islamic Civilization, Payam-e Noor University, Iran

چکیده [English]

One of the books published on the history of the early Islamic era is by Jamal Jawdah "Socioeconomic Situation of Malaali at the Beginning of Islam". This book deals with the critical ear of early Islam and treats the clash of the Omavids with the Malaali. This book has a number of shortcomings, such as lack of innovation, lack of organization, having no definite conclusion, lack of proper sources, disregarding modern methods of research, etc. These drawbacks have embattled the writer, and he has not been successful in explaining the socio-economic conditions of Malaali in early Islam. The mentioned book has logical-critical and library-based methods and was criticized in an unbiased way. Some parts have been reviewed briefly.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criticism
  • Social
  • Economy
  • Malaali
  • Beginning of Islam
ابن‌ ابی ‌شیبه (۱۴۰۹ ق)، المصنف، بیروت، لبنان: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
ابن‌سعد، محمد ‌بن سعد ‌بن مَنِیع ( 1909 م)، الطبقات الکبیر، بی‌جا: بی‌نا.
ابن‌عساکر، علی‌ ‌‌بن الحسین ‌بن هبۀ الله (1951 م)، تاریخ مدینة دمشق، تحقیق محمد احمد دهمان، دمشق: بی‌نا.
ابوالفرج الاصفهانی، علی ‌بن الحسین ( 1974 م)، الاغانی، قاهره، مصر: بی‌نا.
احمد ‌بن ‌حنبل (1969 م)، المسند، بیروت، لبنان: بی‌نا.
بالنور، ایمان علی (2008 م)، دور الموالی فی سقوط الدوله الامویه، بنغازی، لیبی: دار الکتب الوطنیه.
بخاری، محمد‌ بن اسماعیل (1862 م)، الجامع الصحیح، قاهره، مصر: بی‌نا.
بدیع شریف، محمد (1954 م)، الصراع بین الموالی و العرب، مصر: دار الکتاب العربی.
جوده، جمال (1383 ش)، اوضاع اجتماعیـ اقتصادی موالی در صدر اسلام، ترجمۀ مصطفی جباری و مسلم زمانی، تهران: نشر نی.
جوده، جمال (1979 م)، العرب والارض فی العراق فی صدر الاسلام، عمان: بی‌نا.
الدوری، عبدالعزیز (1974 م)، العرب و الارض فی بلاد الشام فی صدر الاسلام، عمان: بی‌نا.
سلیم ‌بن قیس هلالی( ۱۴۰۵ ق)، اسرار آلمحمد، مترجم اسماعیل انصاری زنجانی، قم: ناشر الهادی.
شافعی، محمد ‌بن ادریس (1974 م)، العرب والأرض فی بلاد الشام فی صدر الاسلام، عمان: بی‌نا.
طبرانی، سلیمان ‌بن احمد (۱۳۹۸ ق)، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی عبدالمجید السلفی، القاهرة: الناشر مکتبة ابن‌تیمیة.
طبری، محمد ‌بن جریر(1966 م)، تاریخ الرسل و الملوک، قاهره: بی‌نا.
عماد علی، عبدالسمیع (2004 م)، الموالی و دورهم فی الدعوة الی الله تعالی، الطبعۀ الاولی، بیروت، لبنان: دارالکتب العلمیه.
قاضی نعمان تمیمی مغربی (بی‌تا)، شرحُ الأخبار فی فَضائل الأئمّة الأطهار (ع)، تحقیق سیدمحمدرضا حسینی جلالی، قم: جامعۀ مدرسین.
کلینی، محمد‌ بن یعقوب ‌بن اسحاق (1377 ش)، الکافی، تهران، ایران: بی‌نا.
للمیلم، عبدالعزیز ‌بن محمد (1993 م)، وضع الموالی فی الدولة الامویة، بیروت، لبنان: مؤسسۀ الرساله.
نجار، محمد الطیب (1949 م)، الموالی فی العصر الأموی، مصر: دار النیل للطباعه.
هیثمی، ابوالحسن نورالدین على ‌بن ابى‌بکر (1408 ق)، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، بیروت: دار الکتب العلمیة.
یعقوبی، احمد ‌بن ابی یعقوب‌ بن اسحاق ( 1969 م)، تاریخ الیعقوبی، بی‌جا: بی‌نا.