نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
یکی از جدیدترین آثاری که در زمینة خاقانی‌‌پژوهی منشر شده است، جلد دوم و سومِ شرح اشعار خاقانی، تألیف محمدرضا برزگر خالقی است. مؤلف در این دو جلد نیز مانند جلد نخست، به شرح قصاید پرداخته است. موضوع این جستار بررسی و نقد جلد دوم این اثر است. این پژوهش کوشیده تا با روش تحلیلی/ توصیفی برخی کاستی‌‌ها و اشکال‌‌های موجود در این اثر را رفع نماید؛ بر همین اساس اشکال‌‌ها و کاستی‌‌های این اثر در دو بخش عمدة اشکالات محتوایی و اشکالات تایپی/ ویرایشی بررسی شده‌‌اند. بخش نخست (اشکالات محتوایی) دارای زیرمجموعه‌‌های دیگری است که عبارتند از: الف) درک نادرست مفهوم ابیات؛ ب) تصحیحات قیاسی و ضبط‌‌های نادرست؛ ج) خوانش نادرست ابیات و د) توضیحات ناکافی و ناکامل. در هر قسمت سعی شده تا با مراجعه به منابع کهن و اصیل، نظرات ارائه شده مستدل و مستند باشند. به هر روی، مراد این جستار کاستن از اعتبار این اثر نیست؛ بلکه می‌‌کوشد تا با رعایت انصاف و اخلاق، گام مثبتی در اعتلای این اثر بردارد تا متن منقح‌‌تری را از آن در آینده شاهد باشیم.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Review and Critique of the Description of odes of Khaqani by Mohammad Reza Barzegar Khaleqi (Volume II)
نویسنده [English]
- seyed mohsen hosseini vardanjani
Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
One of the most recent works published in the field of Khaqani Studies is the second and third volumes of Khaqani's Commentary, written by Mohammad Reza Barzegar Khaleqi. The author in these two volumes, as in the first volume, has described the quotations. The subject of this article is to review and critique the second volume of this work. This research has attempted to resolve some of the shortcomings and drawbacks of this work through an analytical / descriptive approach; therefore, the drawbacks and shortcomings of this work have been examined in two major sections: content problems and typographical / editing problems. . The first section (content bugs) has other sub-categories which include: (a) Misunderstanding the meaning of the verses; (b) incorrect recordings;(c)Incorrect reading of verses and d) Inadequate and incomplete explanations Each section has attempted to substantiate the comments provided by reference to ancient and original sources. However, the purpose of this essay is not to undermine the validity of this work; rather, it seeks to take a positive step in upholding this work with due diligence and ethics so that we can see more relevant text in the future.
کلیدواژه‌ها [English]
- Khaqani Description
- Barzegar Khaleqi
- Volume II
- Drawbacks Shortcomings
- Reviews and Criticisms
آهنگری، عبدالقادیر(1351)، «اوغوزها، ترکان غز»، وحید، شمارة 109، صص 1137 تا 1133.
ابن‌‌خلدون، عبدالرحمن محمد(1408ق)، تاریخ ابن‌‌خلدون، تصحیح و تحقیق سهیل زکار، بیروت: دارالفکر.
ابن‌‌خلف تبریزی، محمدحسین(1362)، برهان قاطع، به‌‌اهتمام محمد معین، تهران: امیرکبیر.
ابی‌‌معشر بلخی، جعفربن محمد(1388) الاحکام علی قرانات الکواکب، تصحیح یوسف بیگ باباپور و همکاران، قم: ذخائر اسلامی.
اردبیلی، ابن‌‌بزاز(1373)، صفوة‌‌الصفاء، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، اردبیل: مصحح.
استعلامی، محمد(1390)، نقد و شرح قصاید خاقانی، چاپ دوم، تهران: زوار.
اسدی طوسی، ابونصر علی‌‌بن احمد(1332)، لغت فرس، به‌‌اهتمام محمد دبیرسیاقی، تهران: کتابخانة طهوری.
برزگر خالقی، محمدرضا(1387)، شرح دیوان خاقانی ج 1، تهران: زوار.
برزگر خالقی، محمدرضا(1397)، شرح دیوان خاقانی ج 2، تهران: زوار.
بلخی، شمس خطاط(1395)، کنزالزواهر فی معرفة‌‌الجواهر، تصحیح سروناز پریشان‌‌زاده، قم: مجمع ذخایر اسلامی.
بیرونی، ابوریحان محمدبن احمد(1362)، التفهیم لاوائل صناعة‌‌التنجیم، تصحیح جلال‌‌الدین همایی، تهران: بابک.
بیهقی، ابوالفضل(1383)، تاریخ بیهقی، تصحیح علی‌‌اکبر فیاض، به‌‌اهتمام محمدجعفر یاحقی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
ترکی، محمدرضا(1394)، نقد صیرفیان، تهران: سخن.
الحسینی‌‌العلوی، ابوالمعالی محمد(1376)، بیان‌‌الادیان، تصحیح محمدتقی دانش‌‌پژوه، تهران: روزنه.
خاقانی، افضل‌‌الدین بدیل(1378)، دیوان اشعار، تصحیح ضیاء‌‌الدین سجادی، تهران: زوار.
خاقانی، افضل‌‌الدّین( 702ق)، دیوان اشعار، نسخة خطی شمارة 3810، ترکیه: کتابخانة فاتح.
خاقانی، افضل‌‌الدّین( 847ق)، دیوان اشعار، نسخة خطی شمارة 4644، مشهد: کتابخانة آستان قدس رضوی.
خاقانی، افضل‌‌الدّین( ابتدای ق7)، دیوان اشعار، نسخة خطی شمارة 976، تهران: کتابخانة مجلس.
خاقانی، افضل‌‌الدّین( ق 7 یا 8)، دیوان اشعار، نسخة خطی شمارة 43g، تهران: کتابخانة دانشگاه.
خاقانی، افضل‌‌الدّین( نیمة دوم ق7)، دیوان اشعار، نسخة خطی شمارة 15851، قم: کتابخانة مرعشی.
خاقانی، افضل‌‌الدّین(1316)، دیوان اشعار، تصحیح علی عبدالرسولی، تهران: چاپخانة سعادت.
خاقانی، افضل‌‌الدّین(1375)، دیوان اشعار، ویراستة جلال‌‌الدین کزازی، تهران: نشر مرکز.
خاقانی، افضل‌‌الدّین(664ق)، دیوان اشعار، نسخة خطی شمارة 4516، لندن: کتابخانة بریتیش میوزیوم.
خاقانی، افضل‌‌الدّین(883ق)، دیوان اشعار، نسخة خطی شمارة 7337، تاجیکستان: آکادمی ابوریحان.
خاقانی، افضل‌‌الدّین(ق9)، دیوان اشعار، نسخة خطی شمارة 1816، پاریس: کتابخانة ملی.
خوارزمی، محمدبن احمد(2008م)، مفاتیح‌‌العلوم، تحقیق عبدالامیر اعسم، بیروت: دارالمناهل.
دادگی، فَرنْبَغ(1395)، بُنْدَهِشْن، به‌‌اهتمام مهرداد بهار، تهران: توس.
دهخدا، علی‌‌اکبر(1377)، لغتنامه، چاپ جدید، تهران: دانشگاه/ لغتنامه دهخدا.
سجادی، ضیاء‌‌الدین(1389)، فرهنگ لغات و تعبیرات دیوان خاقانی، چاپ سوم، تهران: زوار.
سعدی شیرازی، مصلح‌‌الدین(1385)، کلیات سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: هرمس.
السکّاکی، یوسف‌‌بن ابی‌‌بکر(2000م)، مفتاح‌‌العلوم، تحقیق عبدالحمید هنداوی، بیروت: دارالکتب‌‌العلمیة.
سهروردی، یحیی‌‌بن حبش(1372)، مجموعة مصنفات شیخ اشراق، تصحیح هانری کربن و حسین نصر، تهران: مطالعات فرهنگی.
السیوطی، جلال‌‌الدین عبدالرحمن(2013م)، تاریخ‌‌الخلفاء، باشراف محمد غسّان نصوح، قطر: ادارة‌‌الشئون الاسلامیة.
شهرستانی، محمدبن عبدالکریم(1995م)، الملل و النهل، تحقیق امیرعلی مهنا، بیروت: دارالمعرفة.
کاشانی، عبدالله(1386)، عرایس‌‌الجواهر و نفایس‌‌الأطایب، تصحیح ایرج افشار، تهران: المعی.
کزازی، میرجلال‌‌الدین(1388)،گزارش دشواری‌‌های دیوان خاقانی، چاپ پنجم، تهران: مرکز.
مصفّی، ابوالفضل(1388)، فرهنگ واژه‌‌های نجومی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
مولوی، جلال‌‌الدین بلخی(1393)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، تصحیح مجدد حسن لاهوتی، تهران:میراث مکتوب.
مهدوی‌‌فر، سعید(1392)، «آسیب‌‌شناسی شرح دیوان خاقانی»، کتاب ماه ادبیات، شمارة 196، صص 30 تا 40.
مهدوی‌‌فر، سعید(1395)، فرهنگنامة صور خیال در دیوان خاقانی، تهران: زوار.
ناشناخته(1384)، «بازنامة نوشیروانی»، تصحیح محمدتقی بینش، فرهنگ ایران‌‌زمین، شمارة 30، صص 1 تا 106.
ناصرخسرو، ابومعین حمیدالدین(1335)، سفرنامه، تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران: زوار.
نسوی، ابوالحسن علی‌‌بن احمد(1354)، بازنامه، تصحیح علی غروی، تهران: مرکز مردم‌‌شناسی ایران.
نظامی، الیاس‌‌بن یوسف(1386)، کلیات نظامی گنجوی، تصحیح حسن وحید دستگردی، تهران: زوار.
نفیسی، علی‌‌اکبر(1318)، فرهنگ نفیسی، تهران: کتابفروشی خیام.
النیربانی، عبدالبدیع(1427ق)، الجوانب‌‌الصوتیة فی کتب‌‌الاحتجاج للقراءات، دمشق: دارالغوثانی.
نیکوبخت، ناصر(1392)، «نقدی بر شرح دیوان خاقانی»، پژوهشنامة انتقادی متون، سال سیزدهم، شمارة اول، صص 107 تا 133.
یوسفی هروی، یوسف‌‌بن محمد(1391)، ریاض‌‌الادویة، تصحیح محمد نظری، تهران: المعی.
)