نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

چکیده

اندیشمندان لیبرال مدعی‌اند که در نقد به هیچ محدودیتی قائل نیستند، زیرا هر محدودیتی در این زمینه به‌معنای محدودکردن آزادی بیان به‌منزلۀ یکی از مهم‌ترین مصادیق آزادی است. بر این اساس، در گفتمان لیبرال، از توهین به پیامبران الهی به‌منزلۀ یکی از مصادیق آزادی بیان دفاع می‌شود. موضوع محوری کتاب آیا نقد سکولار است؟ همین است. این کتاب درواقع شامل دو مقالۀ اصلی است که توسط دو نفر از نویسندگان مسلمان، یعنی طلال اسد و صبا محمود، تألیف شده است. مقالۀ حاضر به بررسی و نقد این آرا می‌پردازد. اسد و صبا محمود به رد دوگانۀ استدلالی می‌پردازند که مسیحیت، سکولاریسم، عقلانیت، مدارا، و آزادی را در یک ‌سو و اسلام، بنیادگرایی، تسلیم‌بودن، تعصب، و محدودیت را در سوی‌ مقابل قرار می‌دهد. اسد بر موارد نقضی که در جوامع مدرن وجود دارد تأکید می‌کند. هرچند او باید با نگرشی تحلیلی ـ انتقادی کمال‌گرایی نهفته در آرای اندیشمندان غربی به‌ویژه در گفتمان لیبرال را به‌منزلۀ نقض بی‌طرفی اخلاقی موردتوجه قرار می‌داد. صبا محمود نیز ادعای جدایی امر دینی از امر سیاسی را رد و بر جانب‌دارانه‌بودن سنت انتقادی غربی تأکید می‌کند. از این منظر، بحث او تکمیل‌کنندۀ مباحث اسد است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Critical Secularism: Perfectionism and Anti-perfectionism

نویسنده [English]

  • Mohammad Shojaeian

Assistant Professor, Faculty of Political Sciences, Research Institute of Hawzah and University

چکیده [English]

Liberals claim that they do not impose any restrictions on the critique of ideas and institutions because any restriction means restricting freedom of expression as one of the most important aspects of freedom. Accordingly, in liberal discourse, insults to divine prophets are defended as an example of freedom of expression. The central theme of the book “Is Criticism Secular?” is related to the above discussion. This book contains articles written by  Talal al-Assad and Saba Mahmoud and criticizes the liberal view of criticism and its relation to freedom of expression. This article examines and criticizes these views. Both Assad and Saba Mahmoud tried to reject the “dual rational argument” that puts Christianity, secularism, rationality, tolerance, and freedom on one side, and Islam, fundamentalism, obedience, bigotry, and limitation on the other side. Assad emphasizes the violation cases that exist in the functioning and existing laws of modern societies. However, he should have taken a critical analytical approach to the perfectionism inherent in the views of Western thinkers, especially in liberal discourse, as a violation of the moral neutrality they claim. Saba Mahmoud rejects the claim of separation of religion from politics by emphasizing modern discourse and underlines the bias of the Western critical tradition. His discussion complements the issues that Talal al-Assad seeks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criticism
  • Secularism
  • Islam
  • Modernity
  • the Prophet of Islam
  • Apostasy
  • Blasphemy
اسد، طلال و دیگران (1395)، آیا نقد سکولار است؟ کفرگویی، جراحت، و آزادی بیان، ترجمۀ آلما بهمن‌پور، تهران: نشر نی.
برلین، آیزایا (1368)، چهار مقاله دربارۀ آزادی، ترجمۀ محمدعلی موحد، تهران: خوارزمی.
بهشتی، سیدعلیرضا (1381)، سیاست درجوامع چندفرهنگی، تهران: بقعه.
کیکس، جان (1392)، علیه لیبرالیسم، ترجمۀ محمدرضا طاهری، تهران: علمی و فرهنگی.
لوین، اندرو (1380). طرح و نقد لیبرال دموکراسی، ترجمۀ سعید زیباکلام، تهران: سمت.
مندوس، سوزان (1395)، بی‌طرفی در فلسفۀ اخلاق و فلسفۀ سیاسی، ترجمۀ فاطمه‌سادات حسینی، قم: طه.
موله، آلبر و ژاک شوالیه (بی‌‌تا)، تاریخ عمومی عالم، تهران: بی‌نام.
 
Mulhall, Stephen and Adam Swift (1992), Liberals and Communitarians, Oxford: Basil Blackwell.
Plant, Raymond (1991), Modern Political Thought, Oxford: Basil Blakwell.
Sandel, Michael J. (1984), Liberalism an Its Critics, New York: University Press.
Sandel, Michael J. (2009), Justice: What’s the Right Thing to Do?, London: Allen Lane.