نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

نایجل واربرتون در کتاب آزادی به نکته‌هایی توجه کرده است که از حیث ژرف‌بینی، کاربردی‌سازی مفهوم آزادی برای دنیا و انسان‌ امروز، و مخصوصاً از لحاظ بررسی مقایسه‌ای کم‌‌نظیر است. نوشتار حاضر با اذعان به اهمیت فوق‌العادۀ «آزادی» به سنجش آورده‌ها و دشواره‌های کتاب واربرتون پرداخته و درپی پاسخ به این پرسش است که مبحث آزادی در جهان امروز چه نقصان‌ها و ابهام‌هایی داشت که واربرتون را به‌سمت تأمل در اعماق و سازوکار آن سوق داده است؟ مگر نه این‌که صدها سال است درباب موضوع آزادی و حدود و شروط آن بحث می‌شود؟ مسئله‌هایی چون آزادی چه کسی، آزادی دربرابر چه نیرویی، آزادی برای چه، آزادی در چه حد و حوزه‌ای، شروط آزادی، و ‌مهم‌تراز‌همه آزادی با چه امکانی و کدامین قسم از آزادی (آزادی در درون و از بند تعصب و غریزه یا آزادی قانونی در بیرون) که پرسش‌هایی جاودانه‌اند و اندیشۀ بشر اندیشه‌ورز، از پیش‌سقراطیان تا امروزیان، را به‌خود مشغول داشته است. پاسخ موقتی که بعد از مطالعۀ کتاب واربرتون به ذهن نگارنده نشسته و این نوشتار بدان اختصاص یافته این است که واربرتون آزادی مطرح در سنت اندیشۀ سیاسی غرب را از مرحلۀ انتزاعی/ تئولوژیک به ساحت پراکسیس می‌کشد و نهاد آزادی را تأسیس می‌کند. به‌سخن‌بهتر، واربرتون آزادی را از حوزۀ فلسفۀ سیاسی به میدان علم سیاست برمی‌کشد و با تأسیس نهاد و نهال آزادی سامان زندگی در دنیای مدرن را رقم می‌زند. تلقی سیاسی/ تأسیسی بدین معناست که نگاه واربرتون به موضوع آزادی نگاهی آسیب‌شناسانه (pathologic) و کاربستی (usage) است. بدین‌ مضمون ‌که واربرتون قصد آن کرده است که آزادی انتزاعی و تشریفاتی را زمینی ببیند و این سؤال را بپرسد که چرا انسان‌های امروزین آزادی را غالباً در معنای غریزی و راحت‌طلبانۀ آن می‌فهمند؛ مثلاً آزادی در انتخاب سوژه‌های هیجانی را به آزادی از بند غرایز درون و آزادی به‌معنای تأمل و ژرف‌اندیشی را در یک اثر هنری ترجیح می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Concept of Freedom and Its Boundaries: A Critical Look at Content, Methodology, Claims of Nigel Warburton’s Book

نویسنده [English]

  • Ghadir Nasri

Associate Professor, Political Science, Kharazmi University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Nigel Warburton has noticed critical points in his work (Freedom: An Introduction with Readings, 2001) which are of paramount importance with regard to a deep visioning and conceptualization of freedom for the world, and today’s mankind. Regarding the significant role of freedom, the present article aims to review Warburton’s book with respect to policy and daily life. The main question of this research is the importance and necessity of debates on freedom, so this article tries to review his findings and critiques in that book. So, the writer of the article asks about new findings of Warburton and other writers whose works have been published in that work. According to this review, liberty (or freedom) is an ancient discussion and discusses issues concerning whose liberty, why liberty, how liberty, and the criteria of liberty in political philosophy. However, this an important achievement that Warburton has succeeded in bringing an abstract problem to politics and policymaking. Moreover, he, such as other analytic political philosophers, explains “liberty” in daily life. He has attached excellent studies written by well-known theoreticians on freedom. All of them have separated negative freedom from positive, and this separation is problematic in our research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Principal of Damage
  • Negative and Positive Freedom
  • Tolerance
  • Belief
  • Pornography
  • Rationality
  • Reasonable Person
برلین، آیزیا (1393)، قدرت اندیشه، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: ماهی.
پوپر، کارل (1380)، جامعۀ باز و دشمنان آن، ج دوم، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
روسو، ژان ژاک (1379)، قرارداد اجتماعی متن و در زمینۀ متن، با توضیح و شرح ژرار شومین، آندره سینک، و همکاران، ترجمۀ مرتضی کلانتریان، تهران: آگه.
طباطبایی، جواد (1395)، تاریخ اندیشۀ سیاسی در اروپا: جلد نخست، از نوزایش تا انقلاب فرانسه، دفتر دوم: نظام‌های نوآیین در اندیشۀ سیاسی (فلسفۀ سیاسی آزادی جان لاک)، تهران: مینوی خرد.
لاک، جان (1377)، نامه‌‌‌‌ای درباب تساهل، ترجمۀ شیرزاد گلشاهی‌کریم، تهران: نشر نی.
لاک، جان (1378)، «هر کلیسایی یک فرقۀ انشعابی است»، در: تساهل در تاریخ اندیشۀ غرب، ژولی سادا ژاندرون، ترجمۀ عباس باقری، تهران: نشر نی.
میل، جان استوارت (1363)، رساله دربارۀ آزادی، ترجمۀ جواد شیخ‌الاسلامی، تهران: علمی و فرهنگی.
واربرتون، نایجل (1395)، آزادی (مقدمه بههمراه گزیدۀ متن)، ترجمۀ یاشار جیرانی، تهران: نگاه معاصر.
واربرتون، نایجل (1396)، تاریخچۀ کوتاهی از فلسفه، ترجمۀ مریم تقدیسی، تهران: ققنوس.
 
Berlin, Isiah (2006), “Two Concepts of Liberty”, in: Contemporary Political Philosophy: An Anthology, Robert E. Godin and Philip Pettit (eds.), Oxford: Blackwell Publishing.
Blau, Adrian (2004), “Against Positive and Negative Freedom”, Political Theory, vol. 32, no. 4.
Clegg, Stewart R. (1989), Frameworks of Power, London: Sage Publications.
Cohen, G. A. (2006), “Are Freedom and Equality Comparable”, in: Contemporary Political Philosophy: An Anthology, Robert E. Godin and Philip Pettit (eds.), Oxford: Blackwell Publishing.
Coser, Ivo (n.d.n.), “The Concept of Liberty: the Polemic between the NeoRepublicans and Isaiah Berlin”, Availble at:
Dimova-Cookson, Maria (2003), “A New Scheme of Positive and Negative Freedom: Reconstructing T. H. Green on Freedom”, Political Theory, vol. 31, no. 4.
Galston, William A. (2006), “Liberal Pluralism and Constitutional Democracy; the Case of Conscience”, in: Contemporary Political Philosophy: An Anthology, Robert E. Godin and Philip Pettit (eds.), Oxford: Blackwell Publishing.
Grey, John (1984), “On Negative and Positive Liberty”, in: Concept of Liberty in Political Philosophy, Zbigniew Berczynski and John Grey (eds.).
Gustavsson, Gina (2014), “The Psychological Dangers of Positive Liberty: Reconstructing a Neglected Undercurrent in Isaiah Berlin’s Two Concepts of Liberty”, The Review of Politics, vol. 76, no. 2.
MacCalum, Gerald (1972), “Negative and Positive Freedom”, in: Philosophy, Politics and Society, Oxford.
Megane, Christopher (1987), “One Concept of Liberty”, Political Studies, Availble at:
<https://doi.org/10.1111/j.1467-248.1987.tb00208>.
Skiner, Quentin (2006), “Third Concept of Liberty”, in: Contemporary Political Philosophy: An Anthology, Robert E. Godin and Philip Pettit (eds.), Oxford: Blackwell Publishing.
Taylor, Charles (2006), “What’s Wrong with Negative Liberty”, in: Contemporary Political Philosophy: An Anthology, Robert E. Godin and Philip Pettit (eds.), Oxford: Blackwell Publishing.
Waldron, Jeremy (2006), “Homelessness and the Issue of Freedom”, in: Contemporary Political Philosophy: An Anthology, Robert E. Godin and Philip Pettit (eds.), Oxford: Blackwell Publishing.