نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز، دانشکدۀ اقتصاد، دانشگاه امام صادق (ع)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق، دانشگاه شهید بهشتی (ره)،

چکیده

هدف نگارندگانِ این مقاله بررسی کتاب فقه نفت و گاز و ارائۀ دیدگاه انتقادی درمورد نحوۀ گزینش و چینش متون فقهی در این کتاب است. دلیل اصلی نویسنده برای نگارش کتاب عبارت از آشنایی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی رشته‌های «حقوق نفت و گاز»، «حقوق انرژی»، «قراردادهای نفت و گاز»، و دیگر علاقه‌مندان به مفاهیم اولیه و مبانی «فقه نفت و گاز» و دست‌یابی آن‌ها به چهارچوب مباحث و متونی کم‌حجم و آسان است تا دانشجویان بتوانند در مدت و فرصتی کوتاه با موضوع‌ها و مضامین پایه‌ای فقه نفت و گاز آشنا شوند. اگرچه نگارندۀ کتاب در تلاش است تا با گردآوری متون فقهی در برخی موضوع‌ها این خلأ را پر کند، ولی نحوۀ گزینش و چینش متون فقهی گردآوری‌شده، به‌ویژه در بخش «فقه العقود» تناسب چندانی با موضوع‌های ناظر به حقوق و قراردادهای نفتی ندارد و اطلاق فقه تخصصی نفت و گاز را برای آن دشوار می‌نماید. بنابراین، به‌نظر می‌رسد که بازبینی و تنظیم مجدد اثر به‌گونه‌ای‌که دانشجویان این رشته‌ها بتوانند رابطۀ معناداری میان متون ارائه‌شده و مباحث تخصصی رشتۀ خود پیدا کنند، کمک شایانی به بهبود کتاب می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of Fiqh (Islamic Jurisprudence) of Oil and Gas

نویسندگان [English]

  • Roohollah Kohan Hoosh Nejad 1
  • Mohammad Hossein Altamimi 2

1 Former PhD Student in International Oil and Gas Contracts Management, Faculty of Economics, Imam Sadiq University, Iran

2 MA Student of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran,

چکیده [English]

This paper reviews the book “Fiqh (Islamic Jurisprudence) of Oil and Gas”, and provides a critical view on the content of the book. The emphasis of the author for writing the book is to make the MA and PhD students of “Oil and Gas Law”, “Energy Law” and “Oil and Gas Contracts” and other interested people be familiar with basic concepts and foundations of “Fiqh (Islamic Jurisprudence) of Oil and Gas” and give them access to short and simple texts in this regard. Although the book has tried to fill the gap mentioned in the goal for writing the script, it has failed so far as chosen texts and their arrangement do not have a suitable relation with oil and gas law and contracts, and it seems that review and reorganization of the script in such a way that the reader can understand the relationship between the chosen texts and oil and gas law and contracts help to increase the coherence of the book. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fiqh (Islamic Jurisprudence)
  • Oil and Gas Law
  • Oil and Gas Contracts
آقانظری، حسن (1392)، «تخصیص و بهره‌برداری از انفال در ایران (مطالعۀ موردی: واگذاری معادن)»، راه‌برد و مجلس، دورۀ 20، ش 73.
امانی، مسعود (1389)، حقوق قراردادهای بین‌المللی نفت، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
پرتال دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران: < http://lawpol.ut.ac.ir/law_pol_faculty>.
س‍ع‍دی‌، ح‍س‍ی‍ن‌ع‍ل‍ی‌ (1388)، بررسی انفال در عصر غیبت با تکیه بر مسائل مستحدث، رسالۀ دکتری اللهیات به راه‌نمایی آیت‌الله مهدوی کنی (ره)، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
شهید اول، محمد بن مکى‌ (1417 ق)، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة،‌ ج 3، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم‌.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1410 ق)، الروضۀ البهیۀ فی شرح اللمعۀ الدمشقیۀ، ج 4 و 7، قم: داوری.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (بی‌تا)، مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام، ج 11، قم: دارالهدى.
شیروی، عبدالحسین (1393)، حقوق نفت و گاز، تهران: میزان.
صدر، محمدباقر (1375)، اقتصادنا، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
کهن‌هوش‌نژاد، روح‌الله و اصغرآقا مهدوی (۱۳۹۷)، «تبیین اصول فقهی حاکم بر قراردادهای سرمایه‌گذاری در صنعت بالادستی نفت و گاز ایران»، اقتصاد و بانک‌داری اسلامی، دورۀ ۱۹، ش ۲۲.
کهن‌هوش‌نژاد، روح‌الله (1395)، طراحی شکل جدید قراردادهای نفتی ایران درجهت ارتقای کارکردهای اقتصادی در چهارچوب الزامات حقوقی و فقهی، رسالۀ دکتری رشتۀ مدیریت قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز، به‌راه‌نمایی داود منظور، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
کهن‌هوش‌نژاد، روح‌الله (1396)، قراردادهای مشارکت در تولید در صنعت نفت ایران، تهران: خرسندی.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1409)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج 4، قم: استقلال.
منظور، داوود، اصغرآقا مهدوی، مسعود امانی، و روح‌الله کهن‌هوش‌نژاد (1397)، «تحلیل ماهیت قراردادهای بالادستی صنعت نفت از منظر فقه امامیه»، دوفصل‌نامۀ مطالعات اقتصاد اسلامی، دورۀ 10، ش 2.
موسی‌زاده، ابراهیم (1395)، فقه نفت و گاز، تهران: خرسندی.
وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری (1388)، مشخصات کلی، برنامۀ آموزشی و سرفصل دروس دورۀ دکتری رشتۀ مدیریت قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز، مصوبۀ هفت‌صدوچهل‌وهشتمین جلسۀ شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی، 17/11/88.
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1437)، کتاب الشرکه، قم: مؤسسۀ الفقه و معارف اهل ‌البیت (ع).
 
BP Statistical Review of World Energy (2014): <bp.com/statisticalreview>.
Manzoor, D., A. Mahdavi, and R. Kohan Hooshnejad (2016), “Rethinking Oil and Gas Contracts through Islamic Jurisprudence”, Islamic Quarterly, vol. 60 (4).