پژوهشی علوم سیاسی
تحلیلی انتقادی بر مداخلات نظامیان در سیاست نقدی بر کتاب نظامیان و سیاست

مسعود اخوان کاظمی

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 1-20

چکیده
  تکرار و استمرار مداخلات نظامیان در سیاست در جوامع مختلف باعث شده است که بررسی و تحلیل روابط متقابل نیروهای مسلح و حکومت به یکی از موضوعات مهم در مطالعات جامعه‌شناسی سیاسی تبدیل شود. دخالت نظامیان در سیاست در اشکال و سطوح خفیف و آشکار آن پدیده‌ای عمومی است که تقریباً در همة کشورهای دنیا وجود دارد. این پدیده در ملایم‌ترین و گسترده‌ترین ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
امکان سکولاریسم اسلامی؟ نقد کتاب سکولاریسم اسلامی: نقدی بر دیدگاه روشن‌فکران مسلمان

مجید بهستانی؛ محمدرضا امیرزاده

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 21-34

چکیده
  اگرچه بعد از دورة مشروطه حال‌وهوای مدرنیزاسیون غربی، ازجمله سکولاریسم در ایران دمیدن گرفت، تا پیش از وقوع انقلاب اسلامی کم‌تر مسئلة اصلی روشن‌فکران در تمام ابعاد آن بود. این درحالی است که با تأسیس حکومت دینی عموم روشن‌فکران و صاحب‌نظران به‌تصریح یا به‌تلویح و اشاره مفهوم سکولاریسم و ملزمات آن را در جامعة دینی ایران موردپرسش ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقدى بر کتاب جهان پسا ـ آمریکایی

حسین پوراحمدی میبدی؛ امیر عباسی خوشکار

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 35-54

چکیده
  کتاب جهان پساــ آمریکایی، نوشتة فرید زکریا، به مختصات تحولات در عرصة جهانی عمدتاً در حوزه‌های سیاسیــ اقتصادی می‌پردازد. نویسنده ظهور قدرت‌های اقتصادی چین، هند، و برزیل را جزو تغییرات مهم در ساختار نظام بین‌الملل می‌داند که عرصه را برای آمریکا تنگ‌تر کرده‌اند. این قدرت‌ها با استفاده از منابع داخلی در تعامل با محیط بیرونی، ضمن ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقد کتاب نظریة عدالت جهان‌شمولی یا زمینه‌مندی اصول عدالت

مجید توسلی رکن‌آبادی؛ مختار نوری

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 55-77

چکیده
  هدف از نگارش مقالة حاضر نقد و بررسی کتاب نظریة عدالت، اثر جان راولز فیلسوف سیاسی معاصر است. تلاش شده است، ضمن معرفی اثر، بررسی انتقادی آن در دستورکار قرار گیرد. این‌که مسئلة اصلی راولز چیست و هدف این اثر و جایگاه آن در منابع موجود این حوزه به چه صورتی است از مهم‌ترین موضوعاتی هستند که موردبحث واقع شده‌اند. نویسندگان بر این باورند که ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
فهم واقعیت یا کاربست تئوری؟ نقد کتاب زمینه‌های اجتماعی انقلاب ایران

سید محمدعلی حسینی‌زاده

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 79-102

چکیده
  کتاب زمینه‌های اجتماعی انقلاب ایران نوشتة حسین بشیریه و ترجمة علی اردستانی را انتشارات نگاه معاصر در 1393 ش منتشر کرد. در این کتاب، مؤلف با استفاده از مجموعه‌ای از نظریه‌ها و عمدتاً با گرایش مارکسیستی به بررسی علل، فرایند، و پی‌آمدهای انقلاب ایران پرداخته است. از ویژگی‌های قابل‌تأمل این کتاب طبقاتی‌دیدن منازعات سیاسی در ایران ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
تحلیل و نقد اندیشه‌‌های آمارتیا سن درباب توسعه

سید عقیل حسینی؛ سید اسماعیل مسعودی

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 103-125

چکیده
  فرضیة اصلی آمارتیا سن در کتاب توسعه یعنی آزادی این است که غلبه بر مشکلات توسعه مستلزم رسمیت‎بخشی به آزادی‌های فردی است. برطبق نگرش لیبرالیستی او، آزادی هم ابزار و هم هدف توسعه است. اساساً، توسعه ازدیدگاه سن همان فرایند گسترش آزادی‌های واقعی ازقبیل افزایش طول عمر و امید به زندگی، یعنی درواقع آزادی ادامۀ حیات و افزایش کیفیت زندگی ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقدی بر کتاب روشن‌فکران ایران: روایت‌های یأس و امید ایدئولوژی روشن‌فکرانه در جامعه‌شناسی روشن‌فکران ایران

عباس خلجی

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 127-144

چکیده
  این مقاله با رویکرد تحلیلیــ انتقادی دربارة یک کتاب دانشگاهی به‌‌نگارش درآمده است. اثری جامعه‌شناسانه، که به‌منزلة یک متن کمک‌درسی برای آشنایی دانشجویان رشته‌های مختلف علوم اجتماعی و علوم سیاسی در ایران و جهان با سیر تحول جریان روشن‌فکری در ایران معاصر به‌رشتة تحریر درآمده است. بر این اساس، نگارندة مقاله ابعاد مختلف شکلی، روشی، ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
درآمدی بر نقد نگرش فرهنگ‌محور در سیاست خارجی نقد کتاب زبان، گفتمان، و سیاست خارجی

مقصود رنجبر

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 145-167

چکیده
  نویسنده در این کتاب سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را برمبنای گفتمان‌های ضد‌قدرت از دهة 1330 ش به بعد با رویکرد فرهنگی و گفتمانی تبارشناسی می‌کند. هدف در این مقاله ارزیابی دیدگاه و نگرش فرهنگی به سیاست خارجی به‌طور عام و نگرش نویسنده به‌طور خاص است. سؤال اساسی این است که آیا نگرش فرهنگ‌محور توان نظری لازم را برای تبیین سیاست در ایران ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقدی بر کتاب وجوه فقهی نقش مردم در حکومت

حمید سجادی؛ غلامعلی سلیمانی

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 169-188

چکیده
  حوزة سیاسی نوین در‌ جوامع اسلامی بر‌ بنیاد‌ انبوهی از‌ مقولات اساسی چون آزادی، مردم‌سالاری، و‌ قانون‌گرایی استوار است که در متون سیاسی قدیم مسلمانان از مقولات‌ نیندیشیده‌ هستند. ازاین‌رو، پویایی فقه‌ سیاسى‌ در جامعة پیچیدة امروز مستلزم ورود روش‌مند و جدی آن در تبیین مسائل و موضوعات نوین در حوزة اجتماع و سیاست است. باوجوداین، ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
امنیت در ساحت عدالت اجتماعی؛ از فرایندها تا برایندها تأملی در کتاب عدالت و امنیت ملی

سلمان صادقی‌زاده؛ عبدالامیر نبوی

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 189-211

چکیده
  نیاز به امنیت پس از نیازهای فیزیولوژیک مهم‌ترین نیاز اساسی انسان برای حیات است که شانه‌به‌شانۀ دگردیسی در روندها و فرایندهای زندگی جمعی متحول شده است و ابعاد مختلفی یافته است. در دوران مدرن مفهوم بسیط یا به‌تعبیری پسامدرن دال شناور امنیت در بستر نظام دانش برآمده از گفتمان کلاسیک امنیت ملی مدلولی یافت که جامع اعضا و مانع اغیار نبود. ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقدی بر کتاب درباب تاریخ اندیشه

علی عابدی رنانی

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 213-234

چکیده
  هدف از این مقاله تحلیل مناظره‌ای است که درقالب این کتاب بین میشل فوکو و ریمون آرون صورت گرفته است. بدین‌منظور، شرح مختصری بر دیدگاه‌های این دو متفکر ارائه می‌شود تا موضع نزاع در این مناظره روشن شود. محور اصلی گفت‌وگو اصل گسست و تداوم در دوره‌های مختلف تاریخی است. آرون از تفکیک صورت‌بندی‌های دانایی انتقاد می‌کند و از ارتباط و تعامل ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
هم‌سرشتی و هم‌سرنوشتی آزادی و سرمایه‌داری در اندیشۀ فرید زکریا نقد کتاب آیندة آزادی: اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی

محمد کمالی‌زاده

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 235-253

چکیده
  فرید زکریا در کتاب آیندة آزادی: اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی برای حفظ آرمان آزادی و پیش‌برد آن در آینده دموکراسی کم‌تر و لیبرالیسم بیش‌تر را پیش‌نهاد می‌کند. او تأکید دارد که نقد «دموکراسی زیادی» به‌معنای تلاش برای بازگرداندن نظم کهن نیست، بلکه ضمن پاس‌داشت سنت دموکراسی در کشورهایمان باید به‌دنبال احیای دموکراسی لیبرال، ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
تیرانی مترجم؛ نقدی بر کتاب تأملی در ترجمۀ متن‌های اندیشۀ سیاسی جدید: مورد شهریار ماکیاولی

شروین مقیمی؛ یاشار جیرانی

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 255-269

چکیده
  در این مقاله کتاب جواد طباطبایی با عنوان تأملی در ترجمة متن‌های اندیشة سیاسی جدید: مورد شهریار ماکیاولی، موردبررسی قرار می‌گیرد. مدعای اصلی طباطبایی در این کتاب این است که دو عامل محوری در ترجمه‌های نادرست و غیرقابل ‌اعتماد از متون فلسفة سیاسی عبارت‌اند از «لغت‌بازی» و «ناآگاهی» مترجم از مباحث جاری در حوزة فلسفة سیاسی. ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
«تاریخ‌نگاری»ِ فکر نئورومی: نقد کتاب آزادی مقدم بر لیبرالیسم

رضا نجف‌زاده

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 271-291

چکیده
  کوئنیتن اسکینر به‌هم‌راه گروهی از نویسندگان و استادان جریان موسوم به مکتب کمبریج در بازکاوی انتقادی تاریخ اندیشۀ اروپایی و بازنشر انتقادی متون کلاسیک اندیشۀ سیاسی مدرن نقش قابل‌توجهی داشت. اسکینر با تلفیق رویکرد زمینه‌گرایانه و قصدگرایانه در پژوهش‌های گستردۀ خود نشان می‌دهد که ارزش‎های تثبیت‎شده در شیوۀ زندگی امروز و شیوه‌های ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
داعش: خشونت شرقی و نقد عقل فاشیستی تأملی انتقادی در روش، محتوا، و مدعای اثر

قدیر نصری

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 293-307

چکیده
  تأمل درباب کار و فکر داعش و دیگر گروه‌های مشابه اهمیت حیاتی دارد. مجموعۀ آثار تولیدشده درباب این گروه را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: آثار گزارشی یا روایی و آثار پ‍ژوهشی یا تأملی. کتابی که در این مجموعه وارسی می‌شود در عداد کتب و آثار تأملی است که نویسندة آن به سیاقی نظری به تفحص در بطن افعال و افکار داعش می‌پردازد. در وضعیتی که برخی ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
مانیفستی علیه خوش‌بینی و خودآگاهی نقدی بر فلسفة آرتور شوپنهاور با تکیه بر کتاب اخلاق، قانون و سیاست

رضا نصیری حامد

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 309-328

چکیده
  کتاب اخلاق، قانون و سیاست شامل برگردان جستارهایی از آرتور شوپنهاور فیلسوف معروف آلمانی است. بخش‌های مختلف کتاب دربرگیرندة مسائلی انضمامی است که شوپنهاور همانند هر فیلسوف دیگری این موضوعات را در ذیل بنیان‌های هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی‌اش بسط داده است. در این نوشتار تلاش می‌شود با نگاهی به مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
روان‌کاوی لاکانی و امکان بازآفرینی امر سیاسی: بازخوانی انتقادی کتاب لاکان و امر سیاسی

علی‌اشرف نظری

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 329-348

چکیده
  نظریه‌های روان‌شناختی و سیاسی رسالت فهم رفتارهای فردی و جمعی را در متن زندگی سیاسی برعهده دارند. درطول دو دهة گذشته تحلیل ابعاد روان‌شناختیـ روان‌کاوانة سیاست با محوریت این بحث که چگونه می‌توان دربارة ارتباط و تعامل سیاست و روان‌شناسی سخن گفت، موردتوجه بسیاری از پژوهش‌گران قرار گرفته است. در این میان، ژاک لاکان یکی از برجسته‌ترین ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقد کتاب سیاست‌گذاری عمومی

مرتضی نورمحمدی؛ امیر لطفی؛ زهرا لطفی

دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، صفحه 349-365

چکیده
  کتاب سیاست‌گذاری عمومی نوشتة پیر مولر ازجمله نخستین کتاب‌های مربوط به حوزة سیاست‌گذاری عمومی است که در ایران ترجمه و چاپ شده است. سیاست‌گذاری عمومی به‌معنای علم دولت در عمل و تحلیل سیاست‌های عمومی که به‌عنوان رشته‌ای دانشگاهی نیز محسوب می‌شود، کمی بیش از یک دهه است که در ایران موردتوجه قرارگرفته و در چند دانشگاه محدود تدریس ...  بیشتر