پژوهشی اقتصاد
چالش‌های اقتصادی نشر در ایران؛ پیش‌نهاد شاخص‌های آمار اقتصادی و نوآوری

علی افضلی؛ روح اله ابوجعفری

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 1-17

چکیده
  این مقاله شرایط اقتصادی نشر کتاب در ایران را بررسی می‌کند. کتاب از کالاهای مهم فرهنگی است که در مقایسه با دیگر صنایع فرهنگی ظرفیت مناسبی را در درآمدزایی و اشتغال در اختیار دارد. در این پژوهش، درابتدا با استفاده از رویکرد زنجیرۀ ارزش، شرایط اقتصادی حوزۀ نشر کتاب تبیین شده است و سپس با استفاده از روش داده‌بنیاد و بهره‌گیری از شاخص‌های ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
نقد کتاب دموکراسی؛ مقدمه‌ای بر انتخاب عمومی

هادی امیری؛ وحید مقدم

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 19-38

چکیده
  مکتب انتخاب عمومی در اقتصاد را می‌توان کاربرد تحلیل اقتصادی در حوزۀ سیاست دانست که به‌تازگی درحال بازکردن جای خود در محافل دانشگاهی کشور است. مهم‌ترین یافتۀ این مکتب را باید اثبات وجود شکست دولت در تنظیم بازار (نبود دست مرئی خیرخواه در دولت) دانست. کتاب ]فهم[ دموکراسی؛ مقدمه‌ای بر انتخاب عمومی نوشتۀ پاتریک گانینگ (Gunning 2003) و ترجمۀ ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
نقدی بر کتاب بهبود فضای کسب‌وکار و تحقق اقتصاد مقاومتی

حمید پاداش؛ محمد باشکوه اجیرلو؛ بهمن خداپناه

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 39-52

چکیده
  منظور از محیط کسب‌وکار عوامل مؤثر در عملکرد بنگاه‌های اقتصادی است که مدیران یا مالکان بنگاه‌ها نمی‌توانند آن‌ها را تغییر دهند یا بهبود بخشند. کتاب بهبود فضای کسب‌وکار و تحقق اقتصاد مقاومتی تألیفی است که محقق آن به‌دنبال برقراری ارتباط بین محیط کسب‌وکار و تحقق اقتصاد مقاومتی بوده است. در همین جهت، شاخص سهولت کسب‌وکار را انتخاب ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
نقدی بر تفسیر موضوعی قرآن کریم با رویکرد اقتصادی

منصور پهلوان؛ سیداحمد میرهاشمی اسفهلان

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 53-68

چکیده
  کتاب تفسیر موضوعی قرآن کریم با رویکرد اقتصادی برای دانشجویان رشته‌های علوم اقتصادی و در‌راستای پیوند قرآن با علوم انسانی در ‌عرصۀ مسائل اقتصادی نگاشته شده است. تأکید بر شیوه‌های معتبر تفسیر قرآن با موضوع‌شناسی علوم اقتصادی ازجمله اهداف مؤلف این کتاب است. از‌سویی، توجه هم‌زمان به گزاره‌های اقتصادی قرآن و مسائل علم اقتصاد، ازجمله ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
نقد و تحلیل کتاب اقتصاد مقاومتی؛ از نظریه تا عمل

فرهاد ترحمی؛ فاطمه بزازان

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 69-92

چکیده
  محتوای کتاب اقتصاد مقاومتی؛ از نظریه تا عمل شامل بنیان‌های نظری و چالش‌های حوزۀ اقتصاد مقاومتی و شروط تحقق و دستاوردهای آن است. در این جهت، با به‌کارگیری مدل مدیریتی شش‌حلقه‌ای، به‌لحاظ نظری و عملی اقتصاد مقاومتی بررسی شده است. حلقه‌های مدل عبارت‌اند از رهبری و مدیریت، کاهش وابستگی‌ها، اصلاح ساختارها، توسعۀ زیرساخت‌ها، مردم‌محوری، ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
توسعة فهمِ توسعه: خوانش انتقادی کتاب تصورِ عصر پساتوسعه

مهدی حاج‏ امینی؛ محمد علی ابوترابی

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 93-114

چکیده
  اگرچه از ارائۀ اولین نظریه‏های تخصصی توسعه تا‌به‌حال کم‌تر از یک قرن می‏گذرد، سیر تحول آن‏ها پرشتاب و مجادله‏برانگیز و روشن‌گر بوده است. درحالی‌که هر نظریه تلاش کرده ‌است که بُعدی از علل و ماهیت توسعه ‏یافتگی و توسعه ‏نیافتگی را توضیح دهد، ازسوی نظریه‏ های جدیدتر به‌نقد کشیده شده است تا بدین ترتیب علم توسعه به‌طور ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
نقد برنامه‌های توسعة ایران ازمنظر ارتباط بخش مالی و واقعی

سید احسان خاندوزی؛ محسن مقیسه

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 115-138

چکیده
  رابطۀ بخش مالی و واقعی (به‌طور خاص تولید) همواره از دغدغه‌های مهم در برنامه‌های توسعۀ اقتصادی به‌شمار می‌رفته و معرکۀ مناقشات تئوریک بوده است. تحلیل متن سند قانون برنامۀ اول تا ششم توسعه نشان می‌دهد به‌تدریج رویکرد هدایت بخش مالی به‌نفع اهداف بخش واقعی جای خود را به آزادسازی مالی داده است. درواقع، باوجود بانک پایه‌بودن تأمین ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
تأثیر موانع تعرفه‌های گمرکی و نرخ ارز در تابع تقاضای واردات کشور مروری انتقادی بر سیاست‌های تجاری و ارزی کشور درراستای حمایت از تولید ملی

علی زاهدطلبان؛ مهدی خداپرست مشهدی؛ احمد صباحی؛ محمدرضا لطفعلی‌پور

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 139-165

چکیده
  تاکنون مطالعات نسبتاً معدودی در زمینۀ بررسی اثر نرخ‌های تعرفه در واردات کل کشور انجام شده که نتایج چندان سازگاری با یک‌دیگر ندارند. در این مقاله با بررسی ویژگی‌های اصلی سیاست‌های ارزی و تجاری ایران اثر واقعی نرخ‌های تعرفه و ارز در تابع تقاضای واردات را نسبت ‌به متغیرهای توضیحی تولید ناخالص داخلی، قیمت نسبی کالاهای وارداتی، نرخ ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
مقاومت‌پذیری اقتصادی و تأثیرات آن در رشد اقتصادی ایران

منصور زراء‌نژاد؛ ابراهیم انواری؛ حمیدرضا حلافی

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 167-193

چکیده
  بررسی و نقد نظریات رشد اقتصادی می‌تواند محققان را در انتخاب عوامل اصلی مؤثر در رشد اقتصادی یاری رساند. در این تحقیق، با مرور و نقد نظریات رشد و بررسی عوامل مؤثر در آن‌ها، تأثیر مقاومت‌پذیری اقتصادی در رشد اقتصادی ایران بررسی شده است. شاخص مقاومت‌پذیری اقتصادی ازطریق پنج مؤلفۀ ثبات اقتصاد کلان، کارآیی اقتصاد خرد، حکم‌رانی سیاسی ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
نقدی بر ساختار صنعت ایران در اسناد سیاستی

افسانه شفیعی

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 195-218

چکیده
  در این مطالعه، با هدف تبیین سیاست‌های تقویت‌کنندۀ تولیدات بخش صنعت ایران، به شناسایی چالش‌های تولید و صادرات این بخش با استفاده از روش فراتحلیلی و درقالب ترکیب نتایج مطالعات پیمایشی و اسنادی آماری پرداخته شده است. نتایج مطالعات حاکی از آن است که شش چالش اصلی در مسیر ارتقای رقابت‌پذیری تولیدات صنعتی کشور شامل «افزایش ضریب وابستگی ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
نقد سیاست‌های تجاری و اعتباری با هدف حمایت از کالای ایرانی در زیربخش‌های منتخب

علی طوسی؛ علی قاسمی؛ حسین دهقان شورکند

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 219-245

چکیده
  سیاست‌های تجاری و مالی، به‌عنوان مجموعۀ اقدامات مؤثر در وضعیت عرضه و تقاضای محصولات بنگاه‌ها، نقش مهمی در تثبیت اقتصادی هر کشوری بر عهده داشته‌اند و اگر تولید ناخالص داخلی، اشتغال، واردات و صادرات، و تورم را مهم‌ترین متغیرهای اقتصاد کلان در نظر بگیریم، آن‌گاه این سیاست‌ها بر بخش قابل‌توجهی از متغیرهای اقتصاد کلان مؤثر خواهند ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
نقدی بر کارکردهای حمایت‌های اقتضایی تجاری‌ در حمایت از تولید ملی در ایران

فرزاد مرادپور؛ میرهادی‌ سیدی

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 247-271

چکیده
  پس از گذشت یک ‌دهه از زمان تصویب نخستین متن قانونی کشور درخصوص مقررات حاکم‌بر رویه‌های اتخاذ حمایت‌های اقتضایی تجاری‌، سال گذشته متن مزبور موردبازنگری قرار گرفت و متن قانونی جدیدی در این خصوص جای‌گزین متن پیشین شد و اینک یک سال است که متن قانونی جدید لازم‌الاجرا شده است. باوجوداین، بازنگری متن مزبور هرچند با بهبودهای متنی قابل‌توجهی ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
حمایت از تولید ملی در تجربۀ اقتصادهای آمریکای لاتین: نقد سیاست‌های نئولیبرال و تحلیل سیاست‌های نئوساختاری

سید حسین میرجلیلی

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 273-292

چکیده
  اقتصادهای آمریکای لاتین برای رشد تولید ملی و توسعۀ اقتصادی تحول ساختار اقتصادی را با اتخاذ سیاست‌های ساختارگرایی از سال 1948 م دنبال کردند. ساختارگرایی به‌خاطر مداخلۀ بیش‌ازحد در سازوکار بازار برای حمایت از تولید ملی و تبعات جای‌گزینی واردات با انتقادهای زیادی مواجه گردید که به زوال ساختارگرایی، ظهور دیدگاه‌ها، و سیاست‌های اقتصادی ...  بیشتر

پژوهشی اقتصاد
توسعۀ مالی و نابرابری؛ نقدی بر مبانی نظری متون منتشرشده در ایران

ابوالفضل نوفرستی

دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، صفحه 293-318

چکیده
  ارتباط توسعۀ ‌مالی و نابرابری یکی از موضوعاتی است که مطالعات نظری و تجربی زیادی دربارة آن انجام شده است، اما هنوز در این خصوص بین نظریه‌پرداز‏‏ان اقتصادی اجماع‌نظر وجود ندارد. در ایران، مطالعات زیادی درخصوص ارتباط توسعۀ‌ مالی و نابرابری انجام شده است که عمدتاً در چهارچوب فرضیۀ ارتباط غیرخطی گرین‌وود و جوانویچ (1991) یا فرضیۀ ...  بیشتر