زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
محمود جعفری دهقی
چکیده
کتاب دوازده متن باستانی حاصل سال‌ها تحقیق و تتبع بیژن غیبی در متون ایرانی باستان به‌ویژه متون فارسی میانه است. مؤلف در هریک از مقالات نخست به ارائۀ منابع، سپس به متن پهلوی، آوانویسی، ترجمۀ متن، یادداشت‌های لغت‌‌شناسی، و توضیح ابهامات متن پرداخته است. این کتاب شامل «گزارش شطرنج»، «داستان یوشت فریان»، «ماه فروردین ...
بیشتر
کتاب دوازده متن باستانی حاصل سال‌ها تحقیق و تتبع بیژن غیبی در متون ایرانی باستان به‌ویژه متون فارسی میانه است. مؤلف در هریک از مقالات نخست به ارائۀ منابع، سپس به متن پهلوی، آوانویسی، ترجمۀ متن، یادداشت‌های لغت‌‌شناسی، و توضیح ابهامات متن پرداخته است. این کتاب شامل «گزارش شطرنج»، «داستان یوشت فریان»، «ماه فروردین روز خرداد»، «یادگار زریرانم، «آمدن شاه بهرام ورجاوند»، «سور سخن»، «خویشکاری ریدکان و اندرز به کودکان»، «فرخنامهم»، «تخمهشماری زرتشت»، «چیم درون»، «آفرین پیغامبر زرتشت» است. این کتاب بهواسطۀ دقتنظر در ترجمۀ متون و احتوا بر یادداشت‌های ارزشمند مؤلف حائز اهمیت بسیار است. بااینحال، تألیف یادشده نظر به اصول و شیوههای علمی در کار تصحیح و ترجمۀ متون باستانی عاری از کاستیهای قابلتوجه نیست، بهطوریکه این کاستیها گاه به اصل تألیف آسیب رسانیده است. آنچه در همۀ مجموعه موجب آسیبی جدی شده عدم تصحیح انتقادی متون پهلوی یعنی مقابلۀ دستنویسها، حرفنویسی و آوانویسی متون، و ذکر اختلاف نسخ است. بدیهی است که بدون چنین روشی نمیتوان ترجمۀ معتبری از متون بهدست داد.
