علوم سیاسی
محمدعلی توانا؛ فرزاد آذرکمند
چکیده
هژمونی و استراتژیسوسیالیستی؛ به سوی سیاست دموکراتیکرادیکال اثر لکلائو و موفه (1985) در پاسخ به سردرگمی چپ نو، ایده دمکراسی رادیکال را طرح نمود. این ایده حداقل از دو جنبه پیشرو است: 1-بنیان دمکراسی را بر امر سیاسی آنتاگونیستی میگذارد؛ زیرا از منظر لکلائو و موفه ستیزهگرایی بخشی از امر سیاسی و هژمونی تنها راه کنترل آن است، اما در ...
بیشتر
هژمونی و استراتژیسوسیالیستی؛ به سوی سیاست دموکراتیکرادیکال اثر لکلائو و موفه (1985) در پاسخ به سردرگمی چپ نو، ایده دمکراسی رادیکال را طرح نمود. این ایده حداقل از دو جنبه پیشرو است: 1-بنیان دمکراسی را بر امر سیاسی آنتاگونیستی میگذارد؛ زیرا از منظر لکلائو و موفه ستیزهگرایی بخشی از امر سیاسی و هژمونی تنها راه کنترل آن است، اما در موقعیتهای اقتضایی مطالبات گفتمانهای مخالف میتواند حول یک دال تهی مفصلبندی شود و هژمونی جدید جایگزین هژمونی مستقر شود؛ این فرایند راهی فراسوی واقعگرایی بدبینانه هابزی (و اقتدارگرایی آن) و آرمانگرایی اخلاقگرایانه کانتی (و دمکراسی مصالحهجویانه آن) باز میکند؛ 2-پسامدرنیسم مثبت را در قالب ایده پسابنیادگرایی صورتبندی میکند؛ لکلائو و موفه با پذیرش هژمونی باز و موقتی نه تنها از تکثر و خاصگرایی حمایت میکنند، بلکه مرجعی نهایی اما موقتی برای تصمیمات و کنشهای سیاسی تعیین میکنند و بدین سان فراسوی بنیانگرایی جهانشمول هابرماسی و ضد بنیانگرایی خاصگرای دلوزی گام برمیدارند. زیرا اولی متضمن پذیرفتن مرجعیت عقل –درقالب کنش ارتباطی- بهمنظور حذف اختلافهاست و دومی متضمن جدایی اقلیتها از اکثریت و رد هرگونه مرجعیت مشترک برای کنش سیاسی است. با وجود این، همچنان نقدهای اساسی بر پروژه فکری لکلائو و موفه وارد است، از جمله: برتری امر سیاسی بر امر اقتصادی و اجتماعی؛ تضعیف کنشگری سوژه؛ غربمحوری و استعلاگرایی نوکانتی.
علوم سیاسی
فرزاد آذرکمند؛ علی مختاری
چکیده
هدف اصلی نوشتار حاضر، نقد و بررسی کتاب «مصرف و زندگی روزمره» نوشته مارک پاترسون، جامعهشناس معاصر امریکایی است که بهعنوان یکی از متخصصان حوزه مصرف و جامعه شناسی شناخته میشود. اثر مزبور یکی از متون جذاب و آکادمیک به شمار میرود که با تحقیق درباره آثار مصرفگرایی در زندگی بشر معاصر نگاشته شده است. به عقیده نویسنده اثر، ...
بیشتر
هدف اصلی نوشتار حاضر، نقد و بررسی کتاب «مصرف و زندگی روزمره» نوشته مارک پاترسون، جامعهشناس معاصر امریکایی است که بهعنوان یکی از متخصصان حوزه مصرف و جامعه شناسی شناخته میشود. اثر مزبور یکی از متون جذاب و آکادمیک به شمار میرود که با تحقیق درباره آثار مصرفگرایی در زندگی بشر معاصر نگاشته شده است. به عقیده نویسنده اثر، راز بقای نظام سرمایهداری امروزی ایجاد فاصله میان تولید و مصرف و حتی تبدیل انسانها به موجوداتی مصرفکننده است که غالباً هویت و شخصیت آنان نیز در فرایند بازار و خرید تکوین مییابد. نوشتار حاضر با طرح دیدگاههای پاترسون بهعنوان یکی از زمینههای شکلگیری جامعه شناسی مصرف مینگرد و بر این عقیده است که آراء پاترسون، بوردیو و حتی دوسرتو میتواند قوام بخش رشته مستقلی با عنوان جامعهشناسی مصرف در مراکز آکادمیک و محافل علمی باشند. مهمترین انتقادی که میتوان به آراء پاترسون وارد نمود طرح مسأله مقاومت در برابر نظم مصرفگرای امروزی است که با از قضا در زمین مصرفگرایی طراحی شده است. ناقد با واکاوی این طرح، رویکرد متفکران انتقادی و بهرهگیری از ظرفیت «هنر» و «هنر انتقادی» را رویکرد مطلوبتری جهت کاستن از آثار نامطلوب مصرفگرایی میداند.
علوم سیاسی
فرزاد آذرکمند؛ علیرضا سمیعی اصفهانی
چکیده
کتاب روشنفکران و سیاست نوشته مارک لیلا، به بررسی رابطۀ سیاست و روشنفکران میپردازد. این کتاب بیش از هر چیز، مدعی آن است که در عصر فروکشکردن فراروایتهای کلان، عصر روشنفکران نیز به سر آمده است و روشنفکران مانند سابق نمیتوانند طلایهدار تغییرات گسترده باشند. لیلا مدعیاست عاملاصلی شکلگیری ...
بیشتر
کتاب روشنفکران و سیاست نوشته مارک لیلا، به بررسی رابطۀ سیاست و روشنفکران میپردازد. این کتاب بیش از هر چیز، مدعی آن است که در عصر فروکشکردن فراروایتهای کلان، عصر روشنفکران نیز به سر آمده است و روشنفکران مانند سابق نمیتوانند طلایهدار تغییرات گسترده باشند. لیلا مدعیاست عاملاصلی شکلگیری نظامهای توتالیتر، جنگهای خانمانسوز در غرب و حتی سیاسیکردن فلسفه به خیانت روشنفکران باز میگردد. روشنفکرانی که به باور لیلا، آرمانهای بزرگی در سر داشتند، ولی هیچکدام به نتیجۀ مطلوبی نرسیدند. آنها بیش از هرچیز تحت تأثیر جنبههای پنهان زندگی شخصی خودشان بودند و این مسأله بر اندیشه آنان تأثیر زیادی گذاشت و باعث شد تا فلسفه و سیاستعملی را درهم آمیزند. روشنفکرانی که لیلا انگشت اتهام توتالیتری بودن را به سمت آنان نشانه میرود: هایدگر، آرنت، یاسپرس،کوژو، بنیامین، فوکو و دریدا هستند. از نقاط قوت اثر، توجه به زمینهگرایی و از نقاط ضعف اساسی آن، نقد اخلاقی اندیشمندان بهجای نقد آراء آنان است.
علوم سیاسی
فرزاد آذرکمند
چکیده
کتاب جامعهشناسی مدرنیته؛ آزادی و انضباط روایتی از مدرنیته ارائه میدهدکه برمبنای آن، تاریخ مدرنیتة متأخر برپایة همزمانی سلطه و آزادی بنا شده است و در آن عنصر انضباط نقش محوری را ایفا میکند. سؤال این است که انتقادات وارد بر مدرنیته از منظر بررسی آزادی و انضباط کداماند و چه راهکاری برای غلبه بر آنان وجود دارد؟ مهمترین ...
بیشتر
کتاب جامعهشناسی مدرنیته؛ آزادی و انضباط روایتی از مدرنیته ارائه میدهدکه برمبنای آن، تاریخ مدرنیتة متأخر برپایة همزمانی سلطه و آزادی بنا شده است و در آن عنصر انضباط نقش محوری را ایفا میکند. سؤال این است که انتقادات وارد بر مدرنیته از منظر بررسی آزادی و انضباط کداماند و چه راهکاری برای غلبه بر آنان وجود دارد؟ مهمترین یافتههای پژوهش حاضر این است که اثر مزبور روایتی جدید از جامعة مدنی ارائه میدهد که مدرنیتة مبتنیبر انضباط و آزادی را بهچالش میکشد و خواهان جامعهزدایی و رسیدن به نوعی مدرنیزاسیون جدید است. در این جامعة مطلوب، مدرنیتة جدید برپایة تشکیل جماعتهای گذرا و موقتی میتواند راهی برای رهایی از وضع انضباطی مدرنیته تلقی شود. روش مورداستفاده در پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی است که با گردآوری مطالب بهصورت اسنادی و کتابخانهای انجام شده است.
علوم سیاسی
فرزاد آذرکمند؛ محمدعلی توانا
دوره 16، شماره 41 ، مهر 1395، ، صفحه 1-24
چکیده
چکیده هدف این مقاله، نقد و بررسی کتاب اجتماعآینده (The Coming Community) تألیف جورجو آگامبن، فیلسوف و نظریهپرداز معاصر ایتالیایی است. اثر مزبور یکی از متون برجسته در حوزۀ فلسفۀسیاسی و اندیشهانتقادی است که در چارچوب سنت فکری چپنو جای میگیرد. آگامین در این کتاب می کوشد با تفکر درباره زبان بهدرون سیاست نظری و عملی گام بردارد ...
بیشتر
چکیده هدف این مقاله، نقد و بررسی کتاب اجتماعآینده (The Coming Community) تألیف جورجو آگامبن، فیلسوف و نظریهپرداز معاصر ایتالیایی است. اثر مزبور یکی از متون برجسته در حوزۀ فلسفۀسیاسی و اندیشهانتقادی است که در چارچوب سنت فکری چپنو جای میگیرد. آگامین در این کتاب می کوشد با تفکر درباره زبان بهدرون سیاست نظری و عملی گام بردارد و از این طریق مفاهیم بنیادین سیاست غرب را به چالش بکشد و اجتماعآینده (موردنظر خود) را از دل تجربۀ نابزبانی بنا نهد. به عقیدۀ آگامبن نوعی شکاف و دوگانگی در سنتسیاسی و فلسفی غرب وجود دارد که ناشی از دوگانگیهای «فونه» (صوت یا آوایطبیعی و حیوانی) و «لوگوس» (کلام دلالتگر انسانی)؛ حیات طبیعی (زوئه) و حیاتمدنی و سیاسی (بیوس) و در یک کلام دوگانگی میان طبیعت و تمدن است. بهنظر میرسد آگامبن بهدنبال تعریفجدیدی از زیستسیاست (زندگیسیاسی) است تا از این طریق بتواند جایگاهطبیعت را در حیاتمدنی و سیاسی بازیابد. آگامبن در این اثر، بهتقدس زندگیسیاسی نمیاندیشد ومیکوشد تعلقاتهویتی اشخاص رااز طریق سهیمکردن آنها در تجربۀزبانی و «تکینگی موجود هرچه یا هر طور» بازآفرینی کند