در این مقاله کتاب عرفان و منطق را که برآمده از مجموعۀ مقالات برتراند راسل است معرفی و بهاجمال نقد میکنیم. پس از معرفی کلی اثر، به امتیازها و کاستیهای آن در دو بُعد شکلی و محتوایی توجه و، از میان مقالات، بر مقالۀ «عرفان و منطق» تأکید میکنیم. راسل در این نوشته از زاویۀ طرح چهار مسئله به مَسلک عرفا میپردازد و آن را نقد میکند. ...
بیشتر
در این مقاله کتاب عرفان و منطق را که برآمده از مجموعۀ مقالات برتراند راسل است معرفی و بهاجمال نقد میکنیم. پس از معرفی کلی اثر، به امتیازها و کاستیهای آن در دو بُعد شکلی و محتوایی توجه و، از میان مقالات، بر مقالۀ «عرفان و منطق» تأکید میکنیم. راسل در این نوشته از زاویۀ طرح چهار مسئله به مَسلک عرفا میپردازد و آن را نقد میکند. این چهار مسئله عبارتاند از: 1. اذعان به دو تمایل متفاوت در انسان برای شناختن عالَم یعنی عرفان و علم؛ 2. تلاش بزرگان فلسفه برای هماهنگ کردن این دو نیاز؛ 3. مشخصههای چهارگانۀ فلسفۀ عرفانی، یعنی اعتقاد به بینش در برابر دانش استدلالی، اعتقاد به وحدت و انکار تکثر و تضاد، انکار واقعیتداری زمان و توهمی دانستن بدی؛ و 4. اشتباه عرفان در هریک از این چهار جنبه. در مقالۀ حاضر، با طرح این عناوین، آنها را تحلیل خواهیم کرد؛ نگاه تجربهگرایی راسل سبب شده تا عرفان را از این منظر تحلیل کند و لذا اگر هم به عرفان معتقد باشد به عرفانی منطقی روی آورد.
هدف این مقاله1 معرفی و نقد و بررسی اجمالی عرفان و فلسفه اثر والتر ترنس استیس است. او در این کتاب پس از اشاره به هدف، شیوه، پیشینه، و روش کار خود درصدد پیافکندن طرحی نو است. استیس، بر اساس یک برنامة پژوهشی مشخص، نخست به مفروضات و تعریف اصطلاحات لازم میپردازد تا زمینه برای نقطة ثقل کتاب، یعنی ویژگیها و وجوه مشترک تجربههای عرفانی ...
بیشتر
هدف این مقاله1 معرفی و نقد و بررسی اجمالی عرفان و فلسفه اثر والتر ترنس استیس است. او در این کتاب پس از اشاره به هدف، شیوه، پیشینه، و روش کار خود درصدد پیافکندن طرحی نو است. استیس، بر اساس یک برنامة پژوهشی مشخص، نخست به مفروضات و تعریف اصطلاحات لازم میپردازد تا زمینه برای نقطة ثقل کتاب، یعنی ویژگیها و وجوه مشترک تجربههای عرفانی آفاقی و انفسی، فراهم گردد؛ سپس با طرح دلایل عینیتِ احوال عرفانی در خصوص ذهنی و عینی بودن تجربة عرفانی به سه نظریه میرسد تا در فصل چهارم به بررسی دلایل توجیه وحدت وجود بپردازد. سه فصل بعدی کتاب دربارۀ مسائل مرتبط با عرفان است، و نویسنده از زاویة دید خود آنها را تحلیل کرده و دست به نظریهپردازی زده است. این سه فصل عبارتاند از نسبت عرفان و منطق، نسبت عرفان و زبان و نسبت عرفان با بقای نفس. فصل آخر کتاب را نیز میتوان جمعبندی مباحث بهحساب آورد. بدین ترتیب، در این مقاله، پس از معرفی کلی اثر و مروری بر سرفصلهای اصلی، طی دو فصل به تحلیل ابعاد شکلی ـ صوری و ابعاد محتوایی ـ علمی آن میپردازیم و در هر فصل از امتیازات و کاستیهای مورد نظر بحث خواهیم کرد.
چکیده تفکیک بین دو مفهوم «نظام اخلاقی اسلام» و «اخلاق اسلامی» از جمله مسائل مهم و کارساز در حوزة تبیین و تحلیل مجموعة مباحث اخلاقی است و به این منظور هر کتابی که بخواهد به مبانی، مفاهیم، و مهمترین رویکردهای مطرح در قلمرو اخلاق اسلامی توجه کند، بهناچار بایستی در این خصوص تعیین تکلیف کند؛ بهویژه در تدوین کتب آموزشی، ...
بیشتر
چکیده تفکیک بین دو مفهوم «نظام اخلاقی اسلام» و «اخلاق اسلامی» از جمله مسائل مهم و کارساز در حوزة تبیین و تحلیل مجموعة مباحث اخلاقی است و به این منظور هر کتابی که بخواهد به مبانی، مفاهیم، و مهمترین رویکردهای مطرح در قلمرو اخلاق اسلامی توجه کند، بهناچار بایستی در این خصوص تعیین تکلیف کند؛ بهویژه در تدوین کتب آموزشی، مرز بین نگاه جزءنگر با نگاه کلنگر به نظام اخلاقی اسلام میتواند نوع تلقی و برداشت مخاطب را در نگاه به آموزههای اخلاقی اسلام بهمنزلة اجزایی گسسته و غیر همسو یا مجموعهای پیوسته، مکمل، و با اهداف کاربردی جامع مشخص کند. بر این اساس، مقالة حاضر به بررسی و نقد اجمالی کتاب اخلاق اسلامی (مبانی و مفاهیم) از مجموعه دروس معارف اسلامی دانشگاهها میپردازد. پس از مروری کلی بر سرفصلهای کتاب و معرفی کلی اثر، به تحلیل امتیازها و کاستیهای ابعاد شکلی و صوری کتاب میپردازیم سپس، نقاط قوت و ضعف ابعاد محتوایی آن را برخواهیم شمرد. مقاله با ارائة تحلیل نهایی و پس از بیان چند پیشنهاد و نتیجهگیری به پایان میرسد.