علوم اجتماعی
فاطمه سادات حسینی؛ حفیظ الله فولادی؛ حسن روشن
چکیده
هدف عمدة مقالة حاضر تحلیل انتقادی کتاب «جهل مقدس: زمان دین بدون فرهنگ» نوشته الیویه روی است. به طور خاص این پژوهش کوشید تقابل یا هم زیستی دین و فرهنگ را از خلال تحلیل های نویسنده کتاب استخراج کند، و به بررسی تاثیر مواضع ایدئولوژیک نویسنده بر متن بپردازد. از این رو، با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی بر مبنای آراء فِرکِلاف، ...
بیشتر
هدف عمدة مقالة حاضر تحلیل انتقادی کتاب «جهل مقدس: زمان دین بدون فرهنگ» نوشته الیویه روی است. به طور خاص این پژوهش کوشید تقابل یا هم زیستی دین و فرهنگ را از خلال تحلیل های نویسنده کتاب استخراج کند، و به بررسی تاثیر مواضع ایدئولوژیک نویسنده بر متن بپردازد. از این رو، با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی بر مبنای آراء فِرکِلاف، محتوای این اثر طی سه مرحله توصیف تبیین و تفسیر، مورد واکاوی و نقد قرار گرفت. یافته ها نشان داد گفتمان کانونی و مسلط این اثر، ظهور بنیادگرایی دینی در جهان به عنوان خروجی گسسته شدن پیوندها میان نشانه های فرهنگی و نشانه های دینی است. این اثر در تشخیص و تبیین رابطه دین و فرهنگ و مصادیق آن، به خطا رفته و پیشنهاد همگرایی دین و فرهنگ را مطرح نموده که با شواهد و مستندات تاریخی از گذشته تا کنون، حداقل در مورد دین اسلام، در تناقض است. همچنین تفسیر نویسنده از بنیادگرایی اسلامی، تصویری مبهم و نارسا و متضمن توجیهی نادرست از هویت سیاسی اسلام در دوران معاصر است.
علوم اجتماعی
اصغر ایزدی جیران
چکیده
کتاب مردمشناسی فرهنگی در دنیای در حال جهانی شدن (ویرایش چهارم، 2017) اثر باربارا میلر یک کتاب آموزشی است که با هدف معرفی رشتة مهم مردمشناسی فرهنگی به دانشجویان نوشته شده است. فصل آغازین کتاب به تاریخ و نظریههای مردمشناسی فرهنگی و مفهوم کلیدی فرهنگ و فصل دوم به روش پژوهش در مردمشناسی فرهنگی اختصاص دارند. نُه فصل بعدی ذیل ...
بیشتر
کتاب مردمشناسی فرهنگی در دنیای در حال جهانی شدن (ویرایش چهارم، 2017) اثر باربارا میلر یک کتاب آموزشی است که با هدف معرفی رشتة مهم مردمشناسی فرهنگی به دانشجویان نوشته شده است. فصل آغازین کتاب به تاریخ و نظریههای مردمشناسی فرهنگی و مفهوم کلیدی فرهنگ و فصل دوم به روش پژوهش در مردمشناسی فرهنگی اختصاص دارند. نُه فصل بعدی ذیل سه محور شالودههای فرهنگ، سازمان اجتماعی، و نظامهای نمادین قرار گرفتهاند. دو فصل آخر هم به دو موضوع مهم معاصر میپردازد: حرکت و توسعه. میلر تلاش وافری کرده تا با نوآوریهایی، هم فرم کتاب را برای خوانندگان دلپذیر کند و هم آنها را بهطور عمیقتری با مطالب هر فصل درگیر سازد. در این راستا، نویسنده نُه تکنیک به کار برده و همین فنوناند که کتاب مردمشناسی فرهنگی در دنیای در حال جهانی شدن را از یک اثر معمول در کتب درسی فراتر میبرند. نقاط قوت اثر عبارتند از: درگیری ملموس خواننده، یادگیری تفکر مردمشناختی، کاربردی دیدن مردمشناسی فرهنگی، معرفی رویکردهای انتقادی، و ارایة تغییرات معاصر در موضوعات. نقاط ضعف اثر را میتوان در غفلت از برخی جریانهای نظری معاصر، خامدستی مهم در روش پژوهش مردمشناسی بهطور خاص شیوههای بازنمایی و فنون تحلیل دادههای میدانی، و دسترسی نابرابر به بستههای تکمیلی کتاب یافت.
علوم سیاسی
سیده مطهره حسینی
چکیده
آثاری که درباره روسیه نوشته شدهاند، اندکند و بیشتر صبغه ادبی، سیاسی، ژورنالیستی یا امنیتی دارند. کتاب جامعه و فرهنگ روسیه کوشیده است نگاهی عمومی و فراگیر به مبحث فرهنگ در جامعه روسیه داشته باشد که کمتر مورد توجه مطالعات روسیه واقع شده است. این مقاله پس از معرفی کتاب و نویسنده، نوع توجه نویسنده به مبحث جامعه و فرهنگ روسیه نقد و تحلیل ...
بیشتر
آثاری که درباره روسیه نوشته شدهاند، اندکند و بیشتر صبغه ادبی، سیاسی، ژورنالیستی یا امنیتی دارند. کتاب جامعه و فرهنگ روسیه کوشیده است نگاهی عمومی و فراگیر به مبحث فرهنگ در جامعه روسیه داشته باشد که کمتر مورد توجه مطالعات روسیه واقع شده است. این مقاله پس از معرفی کتاب و نویسنده، نوع توجه نویسنده به مبحث جامعه و فرهنگ روسیه نقد و تحلیل شده است. بدین منظور، بستر و خاستگاه اثر بررسی شده، سپس با نقد درون ساختاری به تحلیل و بررسی میزان انسجام و نظم منطقی اثر و اشکالات ظاهری، دستوری و تایپی؛ و روششناختی آن میپردازد و نقاط قوت محتوایی آن را نیز باز میگوید. در ادامه نقد برون ساختاری (مبنایی) از کتاب شده و پس از تحلیل و بررسی میزان هماهنگی مفاد اثر با اصول و مبانی مفروض آن و بیان قوتها و تناقضات موجود، میزان ارتباط و چالش مفاد اثر با مبانی و اصول دینی و اسلامی بحث شده است.
زبانهای خارجی
غلامحسین شاهینی؛ مجتبی نظری
چکیده
با توجه به نقش فرهنگ در آموزش زبان دوم/خارجی، پرداختن به محتوای فرهنگی کتابهای آموزش زبان از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، چگونگی نمود موضوعات فرهنگی در دو مجموعه فارسی بیاموزیم و تاپ ناچ (Top Notch) براساس الگو و فهرستگان 20 پرسشی فرهنگی هاتِس (Hatoss, 2004) که دربردارنده طیف گسترده ای ...
بیشتر
با توجه به نقش فرهنگ در آموزش زبان دوم/خارجی، پرداختن به محتوای فرهنگی کتابهای آموزش زبان از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، چگونگی نمود موضوعات فرهنگی در دو مجموعه فارسی بیاموزیم و تاپ ناچ (Top Notch) براساس الگو و فهرستگان 20 پرسشی فرهنگی هاتِس (Hatoss, 2004) که دربردارنده طیف گسترده ای از موضوعات فرهنگی است بررسی شد. نتایج نشان میدهد که مجموعه تاپ ناچ در معرفی موارد مرتبط با تکثرگرائی فرهنگی، ارائه فرهنگ به صورت پویا، به روز بودن فرهنگ زبان مقصد، آموزش صریح و مستقیم مسائل فرهنگی و دعوت زبانآموزان به اندیشیدن در مسائل فرهنگی بهتر از مجموعه فارسی بیاموزیم عمل کرده است. به علاوه، دو مجموعه در پرداختن به توانش کاربردی و ارتباطات غیرکلامی، نمادشناسی، فرهنگ ظاهری و ژرف و نپرداختن به مسائل انتزاعی عملکرد مطلوبی داشتهاند اما در بحث آموزش مسائل فرهنگی به صورت تجربی عملکرد ضعیفی از خود نشان دادهاند. در مقابل، در مقایسه با مجموعه تاپ ناچ، مجموعه فارسی بیاموزیم توجه مناسبی به معرفی فرهنگ کلان داشته است. و در نهایت اینکه در حوزه ارتباطات بینافرهنگی، مجموعه تاپ ناچ با توجه به معرفی فرهنگهای مختلف، موفقتر از مجموعه فارسی بیاموزیم عمل کرده است.
انسان شناسی
لیلا اردبیلی
چکیده
انسانشناسی زبانشناختی بهعنوان یکی از زیرشاخههای مهم انسانشناسی، بهدنبال بررسی این مهم است که چگونه زبان، بهعنوان امری اجتماعی، در حیات یک جامعه نقش فعالانهای را ایفا میکند و جنبههای مختلفی از مناسبات اجتماعی یک جامعه را رمزگذاری میکند. این شاخه از علم، که ماهیتی میانرشتهای دارد، تلاش میکند تا درعوض بررسی ...
بیشتر
انسانشناسی زبانشناختی بهعنوان یکی از زیرشاخههای مهم انسانشناسی، بهدنبال بررسی این مهم است که چگونه زبان، بهعنوان امری اجتماعی، در حیات یک جامعه نقش فعالانهای را ایفا میکند و جنبههای مختلفی از مناسبات اجتماعی یک جامعه را رمزگذاری میکند. این شاخه از علم، که ماهیتی میانرشتهای دارد، تلاش میکند تا درعوض بررسی پدیدههای زبانی در خلأ، آنها را باتوجهبه بافت اجتماعی موردمطالعه قرار دهد و از این رهگذر، به رمزگشایی مؤلفههای اجتماعی پنهان در پس بهکارگیری سطوح مختلف زبانشناختی، از آواشناسی و واژهشناسی تا نحو و معناشناسی، دست یابد. این مقاله با بررسی انتقادی کتاب زبان زنده؛ درآمدی بر انسانشناسی زبانشناختی، نوشتۀ لورا ام. اهرن، قصد دارد تا نشان دهد که چگونه میتوان ساحات اجتماعی نهان در زبان، مانند فرهنگ، اندیشه، جامعهپذیری، جنسیت، نژاد، قومیت، و قدرت را باتوجهبه کاربردهای زبانی در بافتهای مختلف موردمطالعه قرار داد و بدین وسیله، زبان را بهمثابۀ نقشۀ راهی در نظر گرفت که از طریق آن، جامعۀ موردبررسی را فهم کرد.
هنر
فاطمه ساعدی؛ زهرا حسین آبادی
چکیده
شوهاز مجموعهای از یادداشتهای عبدالسلام بزرگزاده، فعال فرهنگی استان سیستان و بلوچستان، است. این کتاب با هدف معرفی هنرها و آداب مردمان این منطقه و بررسی محدودیتهای پیرامون توسعۀ این استان نگارش شده است. پراکندگی جمعیتی بلوچ، بهعنوان قومی اصیل در ایران، بیشتر در بخش جنوبی استان است. مردمان این مناطق در زمینههایی اعم از ...
بیشتر
شوهاز مجموعهای از یادداشتهای عبدالسلام بزرگزاده، فعال فرهنگی استان سیستان و بلوچستان، است. این کتاب با هدف معرفی هنرها و آداب مردمان این منطقه و بررسی محدودیتهای پیرامون توسعۀ این استان نگارش شده است. پراکندگی جمعیتی بلوچ، بهعنوان قومی اصیل در ایران، بیشتر در بخش جنوبی استان است. مردمان این مناطق در زمینههایی اعم از پوشش، موسیقی، جشنها، زبان، و آدابورسوم شاخصههای فرهنگی منحصربهفردی دارند. تاکنون در زمینۀ ثبت مباحث مرتبط با فرهنگ و هنر بلوچستان ضعیف عمل شده است. کتاب شوهاز از کتابهایی است که سعی در معرفی و ثبت فرهنگ و هنر این منطقه داشته است. هدف از این پژوهش نقد صوری و واکاوی محتوای این کتاب بهروش توصیفی ـ تحلیلی ضمن معرفی اجمالی آن است. نتایج نشان میدهد که این کتاب در ارائۀ اطلاعاتی درمورد هنر و ادبیات بلوچی موفق بوده است. عدم انسجام منطقی بین یادداشتها، جامعۀ هدف نامشخص، رعایتنکردن اصول نگارشی، استفاده از مطالب دیگران بدون ارجاعدهی، و ایرادات محتوایی از نقاط ضعف کتاب محسوب میشوند. درعینحال، دغدغههای فرهنگی نویسنده و تلاش او در معرفی بلوچستان قابلتقدیر است.
زبانشناسی و زبانهای باستانی
صالح طباطبایی؛ ارسلان گلفام
چکیده
کتاب زبان، ذهن و فرهنگ: مقدمهای مفید و کاربردی، اثر زولتان کووچش، بهدلیل بیان روشن مطالب، جامعیت موضوعی و توجه ویژه به ابعاد کاربردی نظریههای زبانشناسی شناختی، همچون متنی درسی در زبانشناسی شناختی، جایگاه برجستهای در این رشته دارد. بااینهمه، ترجمۀ فارسی این کتاب بهسبب وجود مشکلات گوناگون و پُرشمار در آن نهتنها ...
بیشتر
کتاب زبان، ذهن و فرهنگ: مقدمهای مفید و کاربردی، اثر زولتان کووچش، بهدلیل بیان روشن مطالب، جامعیت موضوعی و توجه ویژه به ابعاد کاربردی نظریههای زبانشناسی شناختی، همچون متنی درسی در زبانشناسی شناختی، جایگاه برجستهای در این رشته دارد. بااینهمه، ترجمۀ فارسی این کتاب بهسبب وجود مشکلات گوناگون و پُرشمار در آن نهتنها مزیتهای آشکار این کتاب را چنانکه باید حفظ نکرده، بلکه گاه بهدلیل بروز پارهای از اشتباهات بزرگ در آن نارسا و حتی گمراهکننده بوده است. عمدۀ مشکلات این ترجمۀ فارسی عبارتاند از: لغزشهای صوری (شامل غلطهای املایی و ضبط نادرست اسامی خاص) و اشتباهات محتوایی (شامل برگردان نادرست واژههای تخصصی و غیرتخصصی، اشتباهات آشکار در برگردان فارسی جملات، و برگردانهای مبهم و گاه نامفهوم). نقد پیشِرو، پس از معرفی کوتاه اصل اثر و بیان ویژگیهای بارز آن، یکایک مشکلات ترجمۀ فارسی آن را، با ذکر نمونههایی از هریک، برشمرده است تا افزونبر ذکر برخی از مهمترین کاستیهای این ترجمه و اصلاح آنها، پیشنهادی را مبنیبر بازنگری کلی و فراگیر در این ترجمۀ فارسی ارائه کند.
مدیریت و سیاستگذاری
رسول رنجبریان؛ زینب دلربائی
چکیده
مدیریت دانش یکی از بهترین روشها برای حفظ و بهرهوری از سرمایههای دانشی است. مدیریت دانش ابزاری مدیریتی و فرایند ایجاد ارزش از داراییهای نامرئی سازمان است. هدف این مقاله نقد و بررسی انتقادی کتاب مبانی و نظریۀ مدیریت دانش دینبنیان و کاربردهای آن، اثر حسنعلی نعمتی شمسآباد، است. در این مقاله، تلاش میشود تا با رویکرد ...
بیشتر
مدیریت دانش یکی از بهترین روشها برای حفظ و بهرهوری از سرمایههای دانشی است. مدیریت دانش ابزاری مدیریتی و فرایند ایجاد ارزش از داراییهای نامرئی سازمان است. هدف این مقاله نقد و بررسی انتقادی کتاب مبانی و نظریۀ مدیریت دانش دینبنیان و کاربردهای آن، اثر حسنعلی نعمتی شمسآباد، است. در این مقاله، تلاش میشود تا با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، با ذکر شواهد، مستندات، و برمبنای معیارهای ارزیابی معرفیشده توسط شورای نقد و بررسی متون و کتب علوم انسانی، به نقد منصفانه و بدون سوگیری کتاب مذکور پرداخته شود. ابزار نقد کاربرگ نقد کتب درسی و دانشگاهی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی بود. نقدها از دو نظرگاه شکلی و محتوایی ارائه شدند. بر این اساس، نقاط قوت اصلی کتاب جامعیت محتوا، نگرش سیستمی، دیدگاه منسجم و ساختارمند به موضوعات، سازواری اثر با حکمت اسلامی، و الگوبرداری در منابع علمی ـ دانشگاهی، باتوجهبه منابع اسلامی، است. از کاستیها و نقاط قابلارتقا در کتاب این است که اثر رویکرد نظری دارد تا کاربردی. این مقاله با نگاه انتقادی بر ابعاد صوری و محتوایی اثر و با اتکا به استنادات پژوهشی سعی کرده است تا بر غنای مباحث کتاب بیفزاید.
فلسفه
مهدی ابوطالبی یزدی؛ علی مرادخانی؛ میثم سفیدخوش
چکیده
اساس نظریۀ سکولاریسم این است که هرچه مدرنیته (مجموعهای از پدیدهها ازجمله علم، فناوری، و اشکال عقلانی اقتدار) پیشرفت میکند بهتدریج از نفوذ دین کاسته میشود، اما چارلز تیلور بر آن است که دنیای مدرن نهتنها باعث ازبینرفتن دین نشده، بلکه در بسیاری موارد موجب رشد و بالندگی آن شده است. کتاب عصر سکولار تفصیل نظر او درمورد سکولاریسم ...
بیشتر
اساس نظریۀ سکولاریسم این است که هرچه مدرنیته (مجموعهای از پدیدهها ازجمله علم، فناوری، و اشکال عقلانی اقتدار) پیشرفت میکند بهتدریج از نفوذ دین کاسته میشود، اما چارلز تیلور بر آن است که دنیای مدرن نهتنها باعث ازبینرفتن دین نشده، بلکه در بسیاری موارد موجب رشد و بالندگی آن شده است. کتاب عصر سکولار تفصیل نظر او درمورد سکولاریسم است. تیلور دربارۀ شرایطی در دوران گذشته صحبت میکند که باور به خدا امری فراگیر بود، اما اوضاع بهگونهای پیش رفت که موجب شد باور به خدا بهعنوان گزینهای درمیان سایر گزینهها قرار گیرد. او فرایند گسترش سکولاریسم در غرب جدید و آنچه را برای دین رخ داده است توصیف میکند. در این فرایند، برای دینداران «خداوند» و برای غیردینداران «عقل» ترجمان کمال است. مقالۀ حاضر، با نگاهی اجمالی به آثار تیلور، سیر حرکت غرب (اروپای غربی و آمریکای شمالی) از جامعهای دینی بهسوی جامعهای سکولار را بررسی کرده و پس از تحلیل نظریۀ تیلور درمورد سکولاریسم، به نقد و جمعبندی اندیشههای ایشان میپردازد.
علوم اجتماعی
اصغر ایزدی جیران
چکیده
رابطة میان خود و فرهنگ بهعنوان موضوع اصلی مردمشناسی روانشناختی از عرصههای پژوهشی مهمی است که مردمشناسان را از دیرباز درگیر خود کرده است. کتاب فرهنگ و هویت: تاریخ، نظریه، و کاربرد انسانشناسی روانشناختی (ویرایش دوم 2007) اثر چارلز لیندولم با ترجمة محسن ثلاثی از بهترین و جامعترین منابعی است که به معرفی این شاخه ...
بیشتر
رابطة میان خود و فرهنگ بهعنوان موضوع اصلی مردمشناسی روانشناختی از عرصههای پژوهشی مهمی است که مردمشناسان را از دیرباز درگیر خود کرده است. کتاب فرهنگ و هویت: تاریخ، نظریه، و کاربرد انسانشناسی روانشناختی (ویرایش دوم 2007) اثر چارلز لیندولم با ترجمة محسن ثلاثی از بهترین و جامعترین منابعی است که به معرفی این شاخه و جریانها و آثار شاخص آن پرداخته است. کتاب در پنج بخش و سیزده فصل براساس رویکرد تلفیقی خودِ لیندولم سازمان یافته است که در آن رویکردهای روانشناختی، مردمشناختی، و جامعهشناختی را با بررسی ماهیت پیچیدة سه سطح روانهای فردی، ارزشهای فرهنگی، و سازمان جمعی با یکدیگر تلفیق میکند. لیندولم نهفقط هویت و فرهنگ، بلکه موضوعات کلاسیک و مهم روانشناسی مانند خود، اندیشیدن، عواطف، و اختلال روانی را از طریق میراث مردمشناختی بهبحث میکشد. کتاب نقاط قوت زیادی دارد؛ ازجمله مرور دیدگاههای فلسفی، استفادة گسترده از دادههای تحقیقات میدانی مردمشناسها، قراردادن بحثهای مردمشناسی روانشناختی در زمینة بزرگتر اتفاقهای اجتماع علمی مردمشناسی، جامعیت در معرفی منابع، و ترکیب بحثهای نظری با مثالهای تجربی. از نقاط ضعف کتاب نقص در یکدستدیدن فرهنگها و جوامع غربی و توضیحندادن اصول، مبانی، و روشهای روانکاوی است.
علوم سیاسی
مختار نوری؛ قدرت احمدیان
چکیده
کتاب زندگی فضیلتمند در عصر سکولار اثر فرهنگ رجایی، اندیشمند ایرانی، و چارلز تیلور، فیلسوف کانادایی، است که برپایۀ دغدغهای مشترک میان این دو بهنگارش درآمده است. این دغدغۀ مشترک همان رابطۀ میان «دین و تجدد» و امکان زندگی دیندارانه در دنیای مدرن است. کتاب ترکیبی از تألیف و ترجمه است و مطالب آن در چهارچوب الگویِ بحران توماس ...
بیشتر
کتاب زندگی فضیلتمند در عصر سکولار اثر فرهنگ رجایی، اندیشمند ایرانی، و چارلز تیلور، فیلسوف کانادایی، است که برپایۀ دغدغهای مشترک میان این دو بهنگارش درآمده است. این دغدغۀ مشترک همان رابطۀ میان «دین و تجدد» و امکان زندگی دیندارانه در دنیای مدرن است. کتاب ترکیبی از تألیف و ترجمه است و مطالب آن در چهارچوب الگویِ بحران توماس اسپریگنز ارائه شده است. در مقالۀ حاضر، تلاش خواهد شد ضمن معرفی و بررسی اثر یادشده نقد و ارزیابی انتقادی آن در دستورکار نویسنده قرار گیرد. اینکه مسئله و کانون تمرکز اثر چیست و هدف این اثر و جایگاه آن در منابع موجود این حوزه به چه صورتی است از مهمترین موضوعاتی است که نویسنده میکوشد به آنها بپردازد. نقد و بررسی اثر نشاندهندۀ آن است که از حیث روششناختی اثر یادشده نتوانسته است مراحل چهارگانۀ روششناختیِ اسپریگنز را اجرا کتد. ازاینرو، مهمترین نقد وارد بر اثر حاضر را میتوان نقدی «روششناختی» دانست.
فلسفه
محمدرضا احمدی طباطبایی
چکیده
یکی از مباحث پایدار در فلسفۀ سیاسی بازشناسی ریشههای پیدایش جنگوستیز در جامعۀ بشری است. تحلیل فلسفۀ جنگ و برقراری نسبت میان فلسفه و جنگ در وهلۀ نخست تلاشی دشوار است. الکساندر موزلی (1943)، فیلسوف سیاسی معاصر و سردبیر دائرةالمعارف اینترنتی فلسفه که سالها عهدهدار تدریس دروس فلسفه و اخلاق جنگ در دانشگاههای انگلستان از جمله مدرسۀ ...
بیشتر
یکی از مباحث پایدار در فلسفۀ سیاسی بازشناسی ریشههای پیدایش جنگوستیز در جامعۀ بشری است. تحلیل فلسفۀ جنگ و برقراری نسبت میان فلسفه و جنگ در وهلۀ نخست تلاشی دشوار است. الکساندر موزلی (1943)، فیلسوف سیاسی معاصر و سردبیر دائرةالمعارف اینترنتی فلسفه که سالها عهدهدار تدریس دروس فلسفه و اخلاق جنگ در دانشگاههای انگلستان از جمله مدرسۀ مطالعات اقتصادی لندن بوده است، مؤلف کتاب فلسفۀ جنگ (A Philosophy of War، منتشرشده به سال 2002) است. موزلی در این اثر تلاش میکند نسبت میان جنگ و فلسفه را که درابتدا دو مقولۀ جدا تصور میشوند تبیین کند. بهزعم موزلی جنگ بهعنوان پدیدهای مخرب و ویرانگر بهکرات اتفاق افتاده و میافتد، چون بهباور انسانها مربوط میشود. جنگ در همۀ ابعاد طبیعت، فرهنگ، و اندیشة آدمیان ریشه دوانده است؛ و بهتعبیر موزلی، ما میجنگیم چون به جنگ باور داریم و اگر میخواهیم از جنگ فاصله بگیریم، باید باورهایمان را تغییر دهیم. روش نگارندۀ این اثر روشی تحلیلی با رویکردی علّی و فلسفی است. پرسش اصلی نویسندۀ کتاب فلسفۀ جنگ بر این موضوع تمرکز یافته است که چرا انسانها با یکدیگر میجنگند و چگونه میتوان از طریق تغییر باورها و نگرشها با این پدیدة شوم و ویرانگر درمیان انسانها و دولتها مقابله کرد.
هنر
علی اصغر کلانتر؛ صادق رشیدی
چکیده
هدف این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب جستارهایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعهمقالات و درسگفتارها) است. این کتاب ازجمله کتابهای مبنایی درمورد گفتمان هنر اسلامی با رویکردهای مختلف است. نویسندگان مقالات این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرشهای تاریخنگارانه، اشراقی، فقهی، عرفانی، جامعهشناختی، نشانهشناختی، و هرمنوتیک ...
بیشتر
هدف این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب جستارهایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعهمقالات و درسگفتارها) است. این کتاب ازجمله کتابهای مبنایی درمورد گفتمان هنر اسلامی با رویکردهای مختلف است. نویسندگان مقالات این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرشهای تاریخنگارانه، اشراقی، فقهی، عرفانی، جامعهشناختی، نشانهشناختی، و هرمنوتیک بهدنبال بررسی ماهیت و چیستی هنر اسلامی بودهاند. مسئلة اصلی این مقاله طرح این پرسش بنیادی است که رویکردهای عرفانی و حکمی بهمنزلة گفتمان سنتگرا و نیز رویکردهای تاریخگرا بهمنزلة گفتمانهای توصیفمحور چگونه میتوانند هنر اسلامی را تحلیل و تفسیر کنند و از برایند آن روزنههای درک و دریافت پیچیدگیهای گفتمان هنر اسلامی را برای ما آشکار کنند؟ ضرورت و اهمیت نگاه نقادانه به کتاب جستارهایی در چیستی هنر اسلامی بهمنظور تحلیل دقیقتر و تبیین سازوکارها و ویژگیهای رویکردهای مختلف در تحلیل گفتمان هنر اسلامی است. به همین دلیل، نشاندادن اهمیت کتاب موردبحث با آشکارسازیِ کارکردهای تحلیلی آن باهدف راهنمایی مخاطبان و دانشجویانی که دغدغة مطالعات هنر اسلامی را دارند ضروری است.
علوم سیاسی
محمدمهدی اردبیلی
چکیده
هگل و نیچه عمدتاً بهمنزلة دو قطب مخالف در فضای فکری و فلسفی قرن نوزدهم معرفی شدهاند. نیچه منتقد سرسخت دیالکتیک هگلی و مخالف تمامعیار متافیزیک مدرن معرفی شده است که هگل نمایندۀ تاموتمام آن است. این تصویر از نیمۀ دوم قرن بیستم رفتهرفته رنگ میبازد. هرچند هگل را نقطۀ اوج متافیزیک مدرن و نیچه را منتقد متافیزیک و آغازگر پستمدرنیسم ...
بیشتر
هگل و نیچه عمدتاً بهمنزلة دو قطب مخالف در فضای فکری و فلسفی قرن نوزدهم معرفی شدهاند. نیچه منتقد سرسخت دیالکتیک هگلی و مخالف تمامعیار متافیزیک مدرن معرفی شده است که هگل نمایندۀ تاموتمام آن است. این تصویر از نیمۀ دوم قرن بیستم رفتهرفته رنگ میبازد. هرچند هگل را نقطۀ اوج متافیزیک مدرن و نیچه را منتقد متافیزیک و آغازگر پستمدرنیسم میدانیم، آیا شباهتها و همخوانیهای مفهومی و فلسفی میان آن دو خود گواهی بر کاذببودن یا دستکم نابسندهبودن این دستهبندی مدرن/ پستمدرن نیست؟ آیا هگل و نیچه، صرفنظر از برخی برداشتهای ظاهری، در مبانی فکری و فلسفیِ خود بسیار به همدیگر نزدیک نیستند؟ آیا نمیتوان هگل را با نیچه و نیچه را با هگل خواند؟ این هدفی است که الیوت ژورست در کتاب فراسوی هگل و نیچه برای خود ترسیم کرده است، اما وی برای این مهمْ مفهومی را میانجی و اساس کارش قرار داده است که برای هر دو فیلسوف بسیار کلیدی و محوری است: مفهوم فرهنگ. مقالۀ حاضر در سه سطح به نقد و بررسی این کتاب خواهد پرداخت: نخست، نقد صوری اثر؛ سپس، نقد رویکرد کلی نویسنده و درنهایت، نقد ترجمۀ فارسیِ کتاب و مواضع مترجم فارسی.
زبانهای خارجی
طاهره رضایی
چکیده
انتخاب کتاب مناسب برای درس نقد و نظریه از چالشهای استادان است و موفقیت کلاس و حس رضایتمندی دانشجویان را تحتتأثیر قرار میدهد. در ایران، در رشتههای مختلف دانشگاهی این درس به دانشجویان ارائه میشود و بنابراین کتاب مناسب برای تدریس این درس از نیازهای بازار نشر دانشگاهی کشور است. در این بازار، کتابهای متعددی عرضه شده که اهم آنها ...
بیشتر
انتخاب کتاب مناسب برای درس نقد و نظریه از چالشهای استادان است و موفقیت کلاس و حس رضایتمندی دانشجویان را تحتتأثیر قرار میدهد. در ایران، در رشتههای مختلف دانشگاهی این درس به دانشجویان ارائه میشود و بنابراین کتاب مناسب برای تدریس این درس از نیازهای بازار نشر دانشگاهی کشور است. در این بازار، کتابهای متعددی عرضه شده که اهم آنها ترجمۀ متون انگلیسیزبان است. ازآنجاییکه درس نقد و نظریه ازجمله دروس دشوار برای دانشجویان بهحساب میآید، انتخاب کتاب مناسب میتواند از فشار درس بر دانشجو و استاد کم کند. در این مقاله، نویسنده کتاب راهنمای نقد ادبی و نظریۀ فرهنگی راتلج را با ویراستاری سایمن مالپاس و پال ویک چاپ سال 2013 م با چند نمونه کتاب نقد انگلیسیِ مورداستفاده در رشتۀ زبان و ادبیات انگلیسی مقایسه میکند تا نقاط ضعف و قوّت این کتاب آشکار شود و ازنظر ارزش آموزشی ارزیابی شود. همچنین، پیشنهادهایی برای کاربردیکردن آن در کلاس درس ارائه میکند. درنهایت، نویسنده بر این اعتقاد است که راهنمای نقد ادبی و نظریۀ فرهنگی راتلج کتابی قابلاعتنا برای تدریس درس نقد و نظریه است و چنانچه ترجمۀ مناسبی از آن در دست باشد، میتواند پاسخگوی نیاز دیگر رشتهها نیز باشد.
فلسفه
امیر صادقی؛ مریم صانع پور
چکیده
کثرتگرایی دینی، بهمثابۀ نظریهای که با ارائۀ تفسیر بر مدار واقعیت محض (حقیقت محض) داعیۀ برقراری آشتی در موضوع تنوع ادیان را دارد، در چند دهۀ اخیر محل بحث بسیار قرار گرفته است. جان هیک، یکی از اصلیترین نظریهپردازان این حوزه، بحث جامعی در این زمینه در کتاب تفسیری از دین ارائه کرده است. بحث جان هیک ازجهات مختلفی در این کتاب قابلبررسی ...
بیشتر
کثرتگرایی دینی، بهمثابۀ نظریهای که با ارائۀ تفسیر بر مدار واقعیت محض (حقیقت محض) داعیۀ برقراری آشتی در موضوع تنوع ادیان را دارد، در چند دهۀ اخیر محل بحث بسیار قرار گرفته است. جان هیک، یکی از اصلیترین نظریهپردازان این حوزه، بحث جامعی در این زمینه در کتاب تفسیری از دین ارائه کرده است. بحث جان هیک ازجهات مختلفی در این کتاب قابلبررسی است و نکات مثبت و منفی در آن قابلجستوجو و تحقیق است. اینکه اساساً بتوان ادیانی را که در فرهنگها و سنتهای گاه متباعد از هم رشد و نمو داشتهاند ازطریق تفسیر بر یک محور قرار داد موضوعی است که هیک در تلاش بوده است آن را بهنحو فلسفی در نظریۀ خود بهنمایش بگذارد. با کنار هم قراردادن این نکات و بررسی سازگاری درونی و بیرونی نظریۀ کثرتگرایی با تمرکز بر این کتاب میتوان کارآمدی آن را بهمحک آزمون سپرد و تحقیق کرد که آیا با مقدمات و شیوۀ استدلالی هیک میتوان نتایج او را پذیرفت یا خیر؟
تاریخ
فرشید نادری
دوره 18، شماره 10 ، دی 1397، ، صفحه 271-290
چکیده
نوشتهها و آثار یوزف ولسکی دربارۀ تاریخ و فرهنگ اشکانیان به رویکرد نوینی انجامید که توانست افق تازهای بر زوایای تاریک و مبهم این دوران بگشاید. وی در نوشتههایش ضرورت بازبینی و تجدیدنظر اساسی در دیدگاههای رایج گذشتۀ مورخان و محققان این دوره از تاریخ ایران را گام نخست و اولیهای میداند که میتواند در بازسازی وجهۀ اشکانیان ...
بیشتر
نوشتهها و آثار یوزف ولسکی دربارۀ تاریخ و فرهنگ اشکانیان به رویکرد نوینی انجامید که توانست افق تازهای بر زوایای تاریک و مبهم این دوران بگشاید. وی در نوشتههایش ضرورت بازبینی و تجدیدنظر اساسی در دیدگاههای رایج گذشتۀ مورخان و محققان این دوره از تاریخ ایران را گام نخست و اولیهای میداند که میتواند در بازسازی وجهۀ اشکانیان در چهارچوب تاریخ باستانی ایران مؤثر باشد. روش بررسی در این مقاله استخراج دیدگاهها و رویکردهای اساسی ولسکی ازخلال نوشتهها و آثار مهم وی دربارۀ ایران اشکانی است. در این جهت، برخی از مهمترین مقالات وی ترجمه و تلخیص شدهاند. ازجمله مهمترین نتایج و دستاوردهای این نوشته در معرفی نگرشهای ولسکی باید به خروج منابع بومی و ایرانی از حاشیه و تبدیل آنها به منابع معیار و نقد روشمند منابع یونانی و رومیِ مرتبط با اشکانیان اشاره کرد. همچنین، یافتن پیوندهای ایدئولوژیک میان اشکانیان با سنن هخامنشی اساسیترین راهبرد ولسکی بهشمار میرود. وی برای این منظور فرضیۀ مسلک ایرانگرایی اشکانیان را مطرح کردهاست. تلاشهای وی گرچه بهشکل کاملی موفقیتآمیز نبوده، دستکم در تعدیل دیدگاههای منفی گذشته درقبال اشکانیان از درخشش ویژهای برخوردار بوده است.
زبانهای خارجی
مهزاد شیخالاسلامی
دوره 18، شماره 8 ، آبان 1397، ، صفحه 187-201
چکیده
در این جستار، نگارنده بر آن است تا به بررسی ساختاری و محتوایی بخش نخست کتاب آموزش قوانین و قواعد دستوری زبان ایتالیایی به زبانآموزان پایه با عنوان دستور کاربردی نوین زبان ایتالیایی (Nuova grammatica pratica dellalingua italiana)، تألیف سوزانا نوکی (SusannaNocchi) بپردازد. چاپ نخست این کتاب آموزشی ازسوی انتشارات آلما در سال ٢٠٠٢ صورت گرفته و نسخة جدید و اصلاحشدة ...
بیشتر
در این جستار، نگارنده بر آن است تا به بررسی ساختاری و محتوایی بخش نخست کتاب آموزش قوانین و قواعد دستوری زبان ایتالیایی به زبانآموزان پایه با عنوان دستور کاربردی نوین زبان ایتالیایی (Nuova grammatica pratica dellalingua italiana)، تألیف سوزانا نوکی (SusannaNocchi) بپردازد. چاپ نخست این کتاب آموزشی ازسوی انتشارات آلما در سال ٢٠٠٢ صورت گرفته و نسخة جدید و اصلاحشدة آن در سال ٢٠١١ به بازار ارائه شد. در سال تحصیلی جاری (1396-١٣٩٧) بخش آغازین این کتاب برای تدریس قواعد دستوری در دورة پیشدانشگاهی رشتة زبان و ادبیات ایتالیایی دانشکدة زبانها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران بهکار گرفته شده است. جستار حاضر در تلاش است که علاوهبر بیان ویژگیها و نقاط ضعف و قوت این کتاب آموزش دستور، جهتگیری فرهنگی و ارزشی آن را نیز برجسته سازد.
علوم تربیتی
علیرضا عصاره
دوره 17، شماره 6 ، آذر 1396، ، صفحه 243-255
چکیده
لوتان کوی در کتاب آموزش و پرورش فرهنگها و جوامع نظریهای عمومی و جهانشمول از آموزش و پرورش ارائه کرده است. این کتاب در دو بخش «بیان مسئله» شامل سه فصل (نظریه و مفاهیم، کلیت و پیچیدگی، و فهم و توضیح) و «ارائۀ الگویی عمومی و جهانشمول از آموزش و پرورش» در هفت فصل (مردم، زبانها و قومها، محیط طبیعی، نظام تولیدی، افکار و ...
بیشتر
لوتان کوی در کتاب آموزش و پرورش فرهنگها و جوامع نظریهای عمومی و جهانشمول از آموزش و پرورش ارائه کرده است. این کتاب در دو بخش «بیان مسئله» شامل سه فصل (نظریه و مفاهیم، کلیت و پیچیدگی، و فهم و توضیح) و «ارائۀ الگویی عمومی و جهانشمول از آموزش و پرورش» در هفت فصل (مردم، زبانها و قومها، محیط طبیعی، نظام تولیدی، افکار و ارزشها، نقش شخصیتها، و ساختار و جنبشهای اجتماعی ــ سیاسی و روابط بینالمللی) است. تحلیل کوی از روششناسی تحلیلی، نظریهای، تأویلی، و نظرورزانه است که همگی جزو روشهای کیفی هستند؛ البته گاهی نیز از قیاس و استقرا بهره گرفته است. در جامعۀ آماری پژوهش او بسیاری از نمونهها شانس انتخابشدن نیافتهاند. در مواردی نیز استنباط و استنتاج پژوهشگر گرفتار محدودیت تعریف مفهومی است. نکتۀ اساسی در این پژوهش کمتوجهی به مفاهیم روششناسی و پارادایمهای پستمدرنیسم (اصالتدادن به تکثرگرایی کیفی) است. او برخلاف پستمدرنیسم اصالت را به چهارچوبهای جهانشمول و کلی میدهد که مربوط به پوزیتیویسم مدرنیسم است. ازسویدیگر، نمونههای ارائهشده، روشهای آموزش، رویکردهای او به مربیان و افراد، و ... بر آموزش و پرورش از نوع سنتی و قدیمی اثرگذار است و با نظریهها و اندیشههای جدید تاحدودی فاصله دارد.
هنر
جواد حسینزاده ساداتی
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 33-44
چکیده
فرهنگ و هنر ایران آنچنان پیچیده و غنی است که بیش از یکسده است که پژوهشگران به کشف و توصیف و توضیح آن پرداختهاند و همچنان نیز دروصف آن قلم میزنند. کتاب تاریخ فرهنگ و هنر ایران نیز ازجمله کتابهایی در این زمینه است که برای معرفی فرهنگ و هنر ایران در دوران پیش از اسلام به دانشجویان و علاقهمندان تهیه و تدوین شده است. نگارنده ...
بیشتر
فرهنگ و هنر ایران آنچنان پیچیده و غنی است که بیش از یکسده است که پژوهشگران به کشف و توصیف و توضیح آن پرداختهاند و همچنان نیز دروصف آن قلم میزنند. کتاب تاریخ فرهنگ و هنر ایران نیز ازجمله کتابهایی در این زمینه است که برای معرفی فرهنگ و هنر ایران در دوران پیش از اسلام به دانشجویان و علاقهمندان تهیه و تدوین شده است. نگارنده در این کتاب تلاش کرده است تا با دیدگاهی درزمانی (Diachronic) به معرفی و بحث (هرچند مختصر) درمورد ابعاد مختلف هنر و فرهنگ ایران پیش از اسلام بپردازد. چنین تلاشهایی قطعاً در آشنایی نسل جوان کشور با فرهنگهای گذشتۀ جامعۀ ایران و بهویژه ایران باستان مفید است و در وضعیت امروزی که بحران هویت گریبان جامعۀ ما را گرفته راهگشا خواهد بود. نوشتار حاضر نخست، این اثر را معرفی میکند و چهارچوب شکلی و محتوایی آن را بررسی و توصیف میکند. سپس، هم درمورد شکل و هم درمورد محتوا پیشنهادهایی را ارائه میکند که نگارنده امیدوار است درصورت بهکارگیری آنها در چاپهای بعدی کتاب، موجب بهبودی کیفی آن شود و نگارندگان کتاب را هرچه بیشتر به هدف اصلیشان نزدیک کند.
زبانهای خارجی
سعید رضایی؛ اشکان لطیفی
دوره 15، شماره 36 ، آبان 1394، ، صفحه 39-52
چکیده
مقالة حاضر کتاب انگلیسی دورة اول متوسطه (هفتم) را از منظر مؤلفههای فرهنگی و هویتی شامل اسامی اشخاص، اماکن، پوشش، غذا، نوشیدنیها، و مشاغل بررسی میکند. این کتاب بر اساس روش تحلیل محتوایی، مصاحبه و گفتوگو با 8 معلم که کتاب حاضر را تدریس کردهاند و 12 نفر متخصص حوزة آموزش زبان بررسی شده است. نتایج این بررسی نشان میدهد که مؤلفان نتوانستهاند ...
بیشتر
مقالة حاضر کتاب انگلیسی دورة اول متوسطه (هفتم) را از منظر مؤلفههای فرهنگی و هویتی شامل اسامی اشخاص، اماکن، پوشش، غذا، نوشیدنیها، و مشاغل بررسی میکند. این کتاب بر اساس روش تحلیل محتوایی، مصاحبه و گفتوگو با 8 معلم که کتاب حاضر را تدریس کردهاند و 12 نفر متخصص حوزة آموزش زبان بررسی شده است. نتایج این بررسی نشان میدهد که مؤلفان نتوانستهاند به اندازة کافی به مؤلفههای فرهنگی توجه کنند. کتاب حاضر به صورت کلی متمرکز بر فرهنگ بومی ایران است و نمونههایی از فرهنگ جهانی در آن دیده نمیشود. نکتة دیگر آنکه فقط مسائل فرهنگی و هویتیِ تهران در این کتاب منعکس شده و خصیصههای فرهنگی سایر مناطق ایران در آن نادیده گرفته شده است. بر همین اساس، در پایان این مقاله راهکارهایی برای بهبود این کاستیها ارائه شده است.
زبانهای خارجی
سید محمدرضا عادل؛ فاطمه طالبیان
دوره 15، شماره 36 ، آبان 1394، ، صفحه 133-158
چکیده
کتاب زبان انگلیسی (پایة هفتم) کتابی است که بهتازگی برای فراگیران زبان انگلیسی طراحی و منتشر شده است. هدف نویسندگان بومی کردن محتوا، شکل، و تصاویر این کتاب بر اساس فرهنگ ایرانی است. هدف این تحقیق تجزیه و تحلیل تصاویر کتاب از منظر دانشآموزان ترک، فارس، و کرد (کرمانج) است. ابزار استفادهشده در این تحقیق پرسشنامه است که از طریق محققان ...
بیشتر
کتاب زبان انگلیسی (پایة هفتم) کتابی است که بهتازگی برای فراگیران زبان انگلیسی طراحی و منتشر شده است. هدف نویسندگان بومی کردن محتوا، شکل، و تصاویر این کتاب بر اساس فرهنگ ایرانی است. هدف این تحقیق تجزیه و تحلیل تصاویر کتاب از منظر دانشآموزان ترک، فارس، و کرد (کرمانج) است. ابزار استفادهشده در این تحقیق پرسشنامه است که از طریق محققان طراحی و اعتباربخشی شده و[1] شامل مصاحبهای نیمهآزاد (semi-structured) است. 182 دانشآموز (77 دانشآموز ترک، 57 دانشآموز فارس، و 48 دانشآموز کرد) در این تحقیق شرکت کردند. با استفاده از آزمون خی دو و تجزیه و تحلیل نتایج نشان داده شد که برخی از تصاویر بهدرستی انتخاب نشدهاند و تفاوتهایی در فهم، تفسیر معنا، و هدف آن تصاویر در دانشآموزان دیده شد. میتوان اینگونه نتیجهگیری کرد که به هنگام انتخاب تصاویر بهتر است به خردهفرهنگهای ایرانی هم توجه شود.
زبانشناسی و زبانهای باستانی
آتوسا رستم بیک تفرشی؛ احمد رمضانی واسوکلائی
دوره 12، شماره 24 ، فروردین 1391، ، صفحه 15-34
چکیده
چکیدهآموزش فرهنگ در یادگیری زبان خارجی و کاربرد متناسب آن در بافتهای مختلف نهتنها مؤثر است، بلکه در مواردی گریزناپذیر. برای آموزش فرهنگ همراه با زبان خارجی روشهای گوناگونی را میتوان در پیش گرفت. درواقع آموزش زبان خارجی، خارج از بافت فرهنگی زبانِ هدف، تنها زمانی کارامد خواهد بود که با آموزش دستکم برخی از ویژگیهای ...
بیشتر
چکیدهآموزش فرهنگ در یادگیری زبان خارجی و کاربرد متناسب آن در بافتهای مختلف نهتنها مؤثر است، بلکه در مواردی گریزناپذیر. برای آموزش فرهنگ همراه با زبان خارجی روشهای گوناگونی را میتوان در پیش گرفت. درواقع آموزش زبان خارجی، خارج از بافت فرهنگی زبانِ هدف، تنها زمانی کارامد خواهد بود که با آموزش دستکم برخی از ویژگیهای فرهنگی جامعة زبانی همزمان باشد. در این پژوهش، از یکسو، تلاش شده است تا با نگاهی به دو مفهوم زبان و فرهنگ نقش این دو در آموزش زبان بررسی شود. برای نیل به این هدف، مباحث نظری ارائهشده در این زمینه و برخی از پژوهشهای انجامشده مرور میشوند و مثالهایی برای روشنشدن بحث ارائه میشوند. ازسوی دیگر، مباحث مرتبط با فرایند آموزش و یادگیری زبان و نیازهای پژوهشی این حیطه بررسی میشود. در این مقاله از روش توصیفی ـ تحلیلی برای مرور پژوهشها استفاده شده است.
