زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
شهرام نقشبندی
چکیده
به‌نظر می‌رسد که تاریخچة آواشناسی و سهم ایرانیان تألیف سیدمهدی سمائی تنها کتابی باشد که هدف اصلی آن معرفی سیر مطالعات آواشناسی و دستاوردهای دانشمندان ایرانی در این زمینه است. طبق فهرست مطالب کتاب، آواشناسی در یونان، روم، هند، و سرزمین‌های اسلامی در بازة زمانی قرن ششم پیش از میلاد تا قرن پانزدهم میلادی، مطالبی‌اند که این کتاب ...
بیشتر
به‌نظر می‌رسد که تاریخچة آواشناسی و سهم ایرانیان تألیف سیدمهدی سمائی تنها کتابی باشد که هدف اصلی آن معرفی سیر مطالعات آواشناسی و دستاوردهای دانشمندان ایرانی در این زمینه است. طبق فهرست مطالب کتاب، آواشناسی در یونان، روم، هند، و سرزمین‌های اسلامی در بازة زمانی قرن ششم پیش از میلاد تا قرن پانزدهم میلادی، مطالبی‌اند که این کتاب به آنها میپردازد. در این مقاله سعی شده است که اثر یادشده مفصلاً معرفی، نقد، و بررسی شود. پس از معرفی فصلها و بخشهای این کتاب، در تحلیل و نقد صوری اثر، به مواردی نظیر شیوة نگارش نویسنده، رسمالخط، شیوة ارجاع و اطلاعات کتابشناختی، و آوانگاری پرداخته شده است. در تحلیل و نقد محتوایی مفصل این اثر، هر فصل بهصورت جداگانه با‌توجه‌به موضوع و هدف آن موردبحث و بررسی قرار گرفته است. براساس تحلیل‌های صوری و محتوایی که در این مقاله ارائه شده است، این اثر را در خوشبینانهترین وضعیت می‌توان عمدتاً ارجاعاتی به برخی منابع در زمینة تاریخ زبان‌شناسی، گردآوری، و تلخیص برخی از منابع در زمینة آواشناسی در کشورهای اسلامی دانست، زیرا عموماً مطالب کتاب نقلقولهایی از منابعی نسبتاً قدیمی و نیازمند شرح و توصیف در قالب اصطلاحات رایج امروزی است.
زبان‌های خارجی
محمد حسین اطرشی
چکیده
در زمینۀ آواشناسی زبان فرانسه، به‌‌عنوان زبان خارجی در دهه‌های اخیر، مطالعات و پژوهش‌هایی انجام شده است. ازجمله اولین کتاب‌های آموزشی برای دانشجویان ایرانی مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد زبان فرانسه کتاب آواشناسی فرانسه را می‌توان نام برد. در این مقاله، با استفاده از تحلیل روش‌مند مبتنی‌بر جایگاه و نقش توانش آوایی در رویکردهای ...
بیشتر
در زمینۀ آواشناسی زبان فرانسه، به‌‌عنوان زبان خارجی در دهه‌های اخیر، مطالعات و پژوهش‌هایی انجام شده است. ازجمله اولین کتاب‌های آموزشی برای دانشجویان ایرانی مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد زبان فرانسه کتاب آواشناسی فرانسه را می‌توان نام برد. در این مقاله، با استفاده از تحلیل روش‌مند مبتنی‌بر جایگاه و نقش توانش آوایی در رویکردهای ارتباطی ـ کنشی (communicativo-actionnelles) و روش‌های آواشناسی به‌روز در آموزش زبان‌های خارجی، سعی شده تا کتاب آواشناسی فرانسه درجهت تحقق اهداف و نیازهای آموزش زبان فرانسه بررسی و نقد شود. تحلیل‌های انجام‌شده بیان‌گر این نکته‌‌اند که رویکرد آموزشی کتاب مدنظر ترکیبی از آواشناسی عضوی (phonétique articulatoire) و توصیفی (phonétique descriptive) با تمرکز بر آموزش آوایی زبان خارجی (مدل فرانسۀ معیار پاریسی) بدون درنظرگرفتن گونۀ کاربردی آن و تنوع زبان مادری زبان‌آموزان ایرانی است و با‌توجه‌به پیشرفت‌های علمی در زمینۀ آموزش زبان‌های خارجی، زبان‌شناسی و به‌‌ویژه آواشناسی (از قبیل روش آهنگی ـ کلامی (phonétique verbo-tonale) و آواشناسی فیزیکی (phonétique acoustique) مبتنی‌بر به‌کارگیری فناوری)، این کتاب آموزشی نتوانسته باوجود هشتمین دورۀ چاپ، هم‌گام با دانش روز و درجهت نیازهای فعلی یاددهی/ یادگیری آواهای زبان فرانسه حرکت کند.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
مریم نورنمائی
چکیده
هدف از نگارش این مقاله بررسی و نقد فرهنگ توصیفی دوزبانۀ فارسی به انگلیسی آواشناسی و واج‌شناسی نوشتۀ گلناز مدرسی قوامی است که در ۱۳۹۴ ش نشر علمی آن را به‌چاپ رسانید. این فرهنگ تاحدود زیادی نیاز علمی مخاطبان را در حوزۀ آشنایی با نظریه‌های غربیِ، ازجمله مکتب واج‌شناسی پراگ، واج‌شناسی زایشی معیار، واج‌شناسی طبیعی، واج‌شناسی خودواحد، ...
بیشتر
هدف از نگارش این مقاله بررسی و نقد فرهنگ توصیفی دوزبانۀ فارسی به انگلیسی آواشناسی و واج‌شناسی نوشتۀ گلناز مدرسی قوامی است که در ۱۳۹۴ ش نشر علمی آن را به‌چاپ رسانید. این فرهنگ تاحدود زیادی نیاز علمی مخاطبان را در حوزۀ آشنایی با نظریه‌های غربیِ، ازجمله مکتب واج‌شناسی پراگ، واج‌شناسی زایشی معیار، واج‌شناسی طبیعی، واج‌شناسی خودواحد، واج‌شناسی وزنی، و ... که در آواشناسی و واج‌شناسی مطرح‌اند، برآورده می‌سازد. داده‌ها در نگارش این فرهنگ به شیوه‌های سنتی گردآوری شده‌اند و نویسنده از شیوه‌های نوین پیکره‌ای استفاده نکرده است. این فرهنگ از اصول کلی فرهنگ‌نویسی در کلان‌ساختار و خردساختار به‌درستی پیروی نمی‌کند و در مواردی چون نداشتن راه‌نمای تلفظی، اطلاعات کلی مدخل‌ها، متن توصیفی، شیوۀ ارجاع‌دهیِ درون‌متنی، ذکر مثال‌ها، و رعایت اصول نگارشی و ویرایشی نیازمند بازنگری و رفع کاستی‌هاست. هم‌چنین، لازم است که نویسنده در استفاده از منابع فرهنگ منابع جدیدتر و به‌روزشده را نیز مدنظر قرار دهد و اگر نویسنده بکوشد در ویراست‌های بعدی واژه‌ها و اصطلاحاتی را که در آثار زبان‌شناسان و دانشمندان اسلامی به‌کار می‌رفته است به این فرهنگ بیفزاید، اصطلاحات علمی و تاریخی آواشناسی و واج‌شناسی در زبان فارسی نیز به‌طورجامع ثبت و ضبط می‌شود و حوزۀ کاربرد این فرهنگ گسترده‌تر خواهد شد.
زبان‌های خارجی
سعیده دست‌آموز؛ مهسا رسولی
دوره 18، شماره 8 ، آبان 1397، ، صفحه 75-96
چکیده
در مقالة حاضر، برنامة آموزش درس آواشناسی در مقطع کارشناسی رشتة زبان روسی موردبررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی ضرورت‌ها، ریشه‌یابی مشکلات، و ارائة راه‌کار برای رفع آن‌هاست. سؤال اصلی این است که ضرورت‌های آموزشی در حوزة آواشناسی زبان روسی کدام‌اند؟ آیا به این ضرورت‌ها در برنامة آموزشی دانشجویان مقطع کارشناسی توجه ...
بیشتر
در مقالة حاضر، برنامة آموزش درس آواشناسی در مقطع کارشناسی رشتة زبان روسی موردبررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی ضرورت‌ها، ریشه‌یابی مشکلات، و ارائة راه‌کار برای رفع آن‌هاست. سؤال اصلی این است که ضرورت‌های آموزشی در حوزة آواشناسی زبان روسی کدام‌اند؟ آیا به این ضرورت‌ها در برنامة آموزشی دانشجویان مقطع کارشناسی توجه شده است؟ دانشجویان با چه چالشهایی روبهرو هستند؟ در این جستار ابتدا ازطریق شیوة تحقیق کتابخانهای به بررسی ماهیت مبحث آواشناسی و ضرورتهایی پرداختیم که باید در تدریس این مقوله موردتوجه قرار گیرند. سپس پژوهش میدانی را بین 140 دانشجوی مقطع کارشناسی زبان روسی انجام دادیم. نتایج نشان میدهد دانشجویان در بسیاری از مقولههای آواشناسی که تأثیر مستقیم روی گفتار آنها دارد، دچار ضعف هستند. پیشنهاداتی برای بهینهسازی برنامة آموزش آواشناسی با هدف توانمندسازی دانشجویان ارائه شده است.
