مدیریت و سیاست‌گذاری
الهام ابراهیمی
چکیده
آشنایی با روش‌شناسیِ پژوهش از الزامات انجام هر طرح پژوهشی است. آنچه در اکثر آثار تألیفی یا ترجمه مشاهده میشود، تمرکزِ صرف بر آموزشِ یک یا چند روش پژوهش است. کتاب راهنمای روش‌های آمیخته در پژوهش‌های علوم رفتاری و اجتماعی، رویکرد متفاوتی دارد و با پیگیری اهداف سه‌گانه تبیین گرایش‌های فلسفی، صورتبندی روش‌شناسی و روش و در نهایت ...
بیشتر
آشنایی با روش‌شناسیِ پژوهش از الزامات انجام هر طرح پژوهشی است. آنچه در اکثر آثار تألیفی یا ترجمه مشاهده میشود، تمرکزِ صرف بر آموزشِ یک یا چند روش پژوهش است. کتاب راهنمای روش‌های آمیخته در پژوهش‌های علوم رفتاری و اجتماعی، رویکرد متفاوتی دارد و با پیگیری اهداف سه‌گانه تبیین گرایش‌های فلسفی، صورتبندی روش‌شناسی و روش و در نهایت کاربرد پژوهش‌های آمیخته، به رشته تحریر درآمده است. تمایز در هدف، که کتاب را در قیاس با دیگر آثار این حوزه برجسته می‌سازد، دلیل انتخاب آن برای نقد و بررسی بود. ترجمه فارسی کتاب، اثر تشکری و تدلی بر اساس معیارهای ارزیابی شورای نقد و بررسی متون و و کتب علوم انسانی در دو ساحت نقد ساختاری و نقد محتوایی، بررسی شد. نقاط قوت اصلی کتاب، تمرکز بر چهار رکن پارادایم‌های پژوهش یعنی هستی‌شناسی، شناخت‌شناسی، ارزش‌شناسی و موکداً روش‌شناسی پژوهش‌های آمیخته، تعدد و تنوع دیدگاه‌ها، بهره گیری از پیشگامان حوزه روش‌های پژوهش در نگارش فصول و نیز استفاده از منابع دست‌اول و معتبر، ارائه مثال و مطالعات موردی بود. در عین حال، اثر نقاط قابل بهبودی دارد که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به همپوشانی زیاد در محتوای برخی فصول، نامگذاری و نحوه چینش فصول و ترجمه تحت‌اللفظی برخی جملات اشاره کرد.
زبان و ادبیات فارسی
فرشته آلیانی؛ محرم رضایتی کیشه خاله
چکیده
کتاب‌های دانشگاهی لازم است به گونهای نوشته شوند که در حوزههای مرتبط علمی پاسخگوی نیاز مخاطبان باشند. به این منظور، ارزیابی انتقادی متون دانشگاهی گامی حیاتی در قوام هر رشته و سامان‌دهی برنامة درسی آن است. این نیاز به‌ویژه در رشتة نوبنیاد ادبیات عامه بیشتر احساس میشود. کتابهایی که تاکنون دربارة مبانی این رشته نوشته ...
بیشتر
کتاب‌های دانشگاهی لازم است به گونهای نوشته شوند که در حوزههای مرتبط علمی پاسخگوی نیاز مخاطبان باشند. به این منظور، ارزیابی انتقادی متون دانشگاهی گامی حیاتی در قوام هر رشته و سامان‌دهی برنامة درسی آن است. این نیاز به‌ویژه در رشتة نوبنیاد ادبیات عامه بیشتر احساس میشود. کتابهایی که تاکنون دربارة مبانی این رشته نوشته شده‌اند، از انگشتان دست تجاوز نمیکنند؛ امَا مطالعات در این حوزه روزبه‌روز در حال گسترش است، بنابراین نقد این منابع به‌منظور، بهبود کیفیت کتابها ضرورت دارد. بدون شک هر نگاشتهای دارای جنبه‌های مفید و قابل توجه است. در کنار آن کاستی‌هایی نیز ممکن است داشته یاشد که یادآوری و رفع آن‌ها مسلماً به تنقیح اثر منتهی میشود. مقالة حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و رویکردی نقادانه، یکی از مهمترین کتب رشتة ادبیات عامه یعنی کتاب «فرهنگ عامه» آسیب‌شناسی کرده است. از مهمترین نتایج این تحقیق، بی‌توجهی به پیشینة پژوهش، کلی‌گویی در برخی موارد، رویکرد توصیفی صِرف، نداشتن ارتباط سازمانیافته بین نظریه و سایر بخشهای کتاب و ... و هم‌چنین برخی محاسن و جنبه‌های نوآورانة این کتاب است. این اثر، با تغییراتی میتواند یک اثر ارزشمند برای پژوهشگران رشتة ادبیات عامه باشد.
زبان و ادبیات فارسی
مهران نجفی حاجیور؛ سجاد نجفی بهزادی
چکیده
متون کهنی چون کلیله و دمنه به دلیل محتوا و مفاهیم تربیتی و تعلیمی، بین دانش آموزان و دانشجویان جایگاه و اهمیّت زیادی دارند. ساختار زبانی (نثر فنّی) و ویژگی سبکی کلیله و دمنه به گونهای است که اغلب مخاطبان برای برقراری ارتباط با این اثر دچار مشکل میشوند. هدف پژوهش حاضر، نقد و بررسی کتاب کلیله و دمنه شرح حسین حداد از انتشارات قدیانی ...
بیشتر
متون کهنی چون کلیله و دمنه به دلیل محتوا و مفاهیم تربیتی و تعلیمی، بین دانش آموزان و دانشجویان جایگاه و اهمیّت زیادی دارند. ساختار زبانی (نثر فنّی) و ویژگی سبکی کلیله و دمنه به گونهای است که اغلب مخاطبان برای برقراری ارتباط با این اثر دچار مشکل میشوند. هدف پژوهش حاضر، نقد و بررسی کتاب کلیله و دمنه شرح حسین حداد از انتشارات قدیانی است. این کتاب که براساس تصحیح مینوی و حسن زاده آملی، شرح و تدوین شده، علاوه بر محاسن و مؤلّفههای مثبتی که دارد خالی از ایراد و اشکال نیست. در این پژوهش با روش تحلیل محتوا و گردآوری اطلاعات به صورت اسناد کتابخانهای، ضمن نقد و بررسی، سعی شده است تا کتاب کلیله و دمنه شرح حسین حداد، با دیگر نسخههای کلیله مقابله و مقایسه شود و هم‌چنین این کتاب از دو منظر شکل و محتوا نقد و بررسی شود. نتایج پژوهش نشان میدهد که اشکالات و ایرادت محتوایی قابل توجّهی(در حوزة واژگان، اعراب گذاری، کنایات و...) در شرح مذکور وجود دارد که باید در ویرایش و چاپ جدید مورد توجه قرار گیرد. عدم توجّه شارح به متن عربی کلیله و دمنه، اکتفا نمودن صرف به نسخههای قدیمی اثر، عدم رجوع به منابع مهم در زمینه فرهنگ لغت عربی و فارسی، فرهنگ کنایات و غیره باعث به وجود آمدن چنین اشکالاتی شده است.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
مریم سادات فیاضی
چکیده
نقد کتاب ازجمله سنت‌‌های دانشگاهی برای ارزیابی سهم صاحبان اندیشه در زمینة پژوهش است که، افزون‌بر ارتقای سطح خواندنِ آگاهانة منتقد، زمینههای آفرینش اثر را از منظرِ نویسنده بررسی میکند. ازاین‌رو، نقد چیزی بیش از خلاصة محتوای کتاب است. هدف از نقد پیشِ‌‌رو، توصیف و ارزیابی کتاب روش تحقیق در زبان و زبانشناسی (نظری و ...
بیشتر
نقد کتاب ازجمله سنت‌‌های دانشگاهی برای ارزیابی سهم صاحبان اندیشه در زمینة پژوهش است که، افزون‌بر ارتقای سطح خواندنِ آگاهانة منتقد، زمینههای آفرینش اثر را از منظرِ نویسنده بررسی میکند. ازاین‌رو، نقد چیزی بیش از خلاصة محتوای کتاب است. هدف از نقد پیشِ‌‌رو، توصیف و ارزیابی کتاب روش تحقیق در زبان و زبانشناسی (نظری و عملی) نوشتة فردوس آقاگلزاده است تا از رهگذر آن، نقاط قوت و ضعف این اثر را بهدور از تعصب برشماریم. با طرح این پرسش که نویسنده در اثر خود چه مباحثی از روش‌شناسی پژوهش را مطرح کرده است، نگارنده میکوشد تا با استناد به رویکردی توصیفی ـ انتقادی، ابعاد صوری و محتوایی این کتاب را نقد کند. درکنار مزیتهایی همچون رعایت اصول و قواعد نگارشی و همسوبودن سرفصلهای کتاب با اهداف تعیینشده، ازسویِدیگر، کاستی‌هایی همچون بهکارنبستن شیوة یکپارچه در ارائة مفاهیم و طبقهبندینکردن انواع تحقیق براساسِ هدف، روش انجام پژوهش، و سطوح و نوع اطلاعات را شاهدیم.
مدیریت و سیاست‌گذاری
مهدی گل وردی
چکیده
مدیریت دولتی به مطالعۀ دولت‌ها، نهادها، ساختارهای دولتی، و هم‌چنین اقدامات افراد در بخش دولتی می‌پردازد. در رشتۀ مدیریت دولتی، کتاب‌های متعددی تألیف و ترجمه شده‌اند. در این میان، تعداد محدودی از این کتابها مورداستقبال خوانندگان قرار گرفته‌اند. کتاب نهضت‌های مدیریتی در بخش دولتی، تألیف حسن دانائی‌فرد، از به‌روزترین و جامع‌ترین ...
بیشتر
مدیریت دولتی به مطالعۀ دولت‌ها، نهادها، ساختارهای دولتی، و هم‌چنین اقدامات افراد در بخش دولتی می‌پردازد. در رشتۀ مدیریت دولتی، کتاب‌های متعددی تألیف و ترجمه شده‌اند. در این میان، تعداد محدودی از این کتابها مورداستقبال خوانندگان قرار گرفته‌اند. کتاب نهضت‌های مدیریتی در بخش دولتی، تألیف حسن دانائی‌فرد، از به‌روزترین و جامع‌ترین کتابهایی است که در چند سال گذشته به‌عنوان یکی از منابع اصلی در تدریس واحدهای درسی مرتبط با مدیریت دولتی و منبعی برای طرح سؤالات کنکور کارشناسی ارشد و دکتری این رشته استفاده شده است. در این مقاله، تلاش شد با اتخاذ رویکرد توصیفی ـ تحلیلی هم‌راه با ارائۀ شواهد و مستندات به معرفی و نقد این کتاب پرداخته شود. معرفی و نقد این اثر از چهار بعد ظاهری، ساختاری، نگارشی، و محتوایی انجام شد. بر این اساس، نقاط قوت کتاب مواردی نظیر استفاده از منابع معتبر، جامعیت و به‌روزبودن محتوا، رعایت شیوه‌های ارجاع‌دهی، استفاده از مثال‌های عینی هستند. درعین‌حال، این کتاب کاستی‌هایی دارد که عبارت‌اند از: رعایت‌نکردن کاربرد صحیح علائم نگارشی، روان‌نبودن برخی از جملات، کیفیت پایین تصویر طرح جلد و نامتناسب‌بودن آن با موضوع کتاب، و انسجام‌نداشتن در ساختار و محتوای برخی از مطالب.
تاریخ
نعمت‌الله زکی‌پور
چکیده
نوشتار حاضر، با رویکردی انتقادی، کتاب تاریخنگاری و تحولات آن در ایران و جهان اثر مشترک حسین میرجعفری و عباس عاشوری‌‌نژاد را بررسی و ارزیابی میکند. پژوهش‌های سه دهة اخیر راجع‌به تاریخنگاری ایران، اسلام، و اروپا نکات قوت و ضعف شکلی و محتوایی داشته است. کتاب موردبررسی این نوشته، که به‌عنوان کتاب درسی درس «تاریخنگاری ...
بیشتر
نوشتار حاضر، با رویکردی انتقادی، کتاب تاریخنگاری و تحولات آن در ایران و جهان اثر مشترک حسین میرجعفری و عباس عاشوری‌‌نژاد را بررسی و ارزیابی میکند. پژوهش‌های سه دهة اخیر راجع‌به تاریخنگاری ایران، اسلام، و اروپا نکات قوت و ضعف شکلی و محتوایی داشته است. کتاب موردبررسی این نوشته، که به‌عنوان کتاب درسی درس «تاریخنگاری و تحولات آن در ایران و جهان» در مقطع کارشناسی تاریخ دانشگاه پیام‌نور اختصاص یافته است، نیز از این قاعده مستثنا نیست. انتظار میرود کتاب‌های درسی دانشگاهی، از استانداردهای لازم علمی برخوردار باشند، اما این کتاب، باوجود تلاش نگارندگان برای تدوین اثری مستند در درس تاریخنگاری، دارای اشکالات و کاستیهای شکلی (فقدان فهرست تفصیلی مطالب متن کتاب، فقدان نمایه، اغلاط تایپی، ضعف نگارشی و دستوری، تورفتگی برخی جملات، ضعف ارجاع‌‌نویسی و مستندسازی، عدم تفکیک منابع در کتاب‌نامه، و...) و محتوایی (عدم تبیین اصطلاحات و مفاهیم، بهره‌‌گیری نامناسب از منابع دست‌اول، نامتوازن‌بودن حجم بخش‌‌ها، وجود مطالب کلیشه‌‌ای، و...) است که آسیب جدی به متن زده است. نگارندۀ مقاله تلاش میکند، ضمن بررسی و ارزیابی کتاب و تبیین قوت و کاستیهای آن، پیش‌نهادهای خویش را به نویسندگان و شورای انتشار کتب درسی دانشگاه پیام‌نور ارائه دهد تا بر جنبة علمی ـ آموزشی این کتاب و کیفیت ساختارمند آن افزوده شود.
تاریخ
فرشید نادری
چکیده
آگاهی‌های ما دربارۀ ایرانِ اشکانی در دهه‌های اخیر رو‌به‌فزونی است. کتاب فشرده اما پربار مبانی تاریخ پارتیان نوشتۀ کلاوس شیپمان، باستان‌شناس آلمانی، در سال 1980 منتشر شد. مسئلۀ اساسی این جستار نقد محتوایی و شکلی کتاب و دیدگاههای نویسندۀ آن است. کتاب براساس روش تحلیلی و انتقادی بررسی شده است. فصل مربوط به تاریخ سیاسی، به‌ویژه تحلیل‌های ...
بیشتر
آگاهی‌های ما دربارۀ ایرانِ اشکانی در دهه‌های اخیر رو‌به‌فزونی است. کتاب فشرده اما پربار مبانی تاریخ پارتیان نوشتۀ کلاوس شیپمان، باستان‌شناس آلمانی، در سال 1980 منتشر شد. مسئلۀ اساسی این جستار نقد محتوایی و شکلی کتاب و دیدگاههای نویسندۀ آن است. کتاب براساس روش تحلیلی و انتقادی بررسی شده است. فصل مربوط به تاریخ سیاسی، به‌ویژه تحلیل‌های سیاسی و حقوقی آن در گزارش مناسبات میان روم و ایران، از فصل‌های درخشان و نقطۀ عطف کتاب محسوب میشود. تلاش نویسنده در پاس‌داشت میراث فرهنگی اشکانیان و معرفی جایگاه واقعی آنان در چهارچوب تاریخ باستانی ایران از دیگر نکات برجستۀ اثر شیپمان است. فشردگی آزاردهندۀ بخشهای اجتماعی، هنری، و اقتصادی و خودداری نویسنده در ارائۀ آگاهی‌ها و توضیحات تکمیلی از نقاط ضعف کتاب به‌شمار میرود. از دیگر کاستیهای کتاب باید به فقدان تصاویر، کمبود نقشه‌های مرتبط، و نیز خودداری نویسنده از ارائۀ گزیده‌هایی از متن سکه‌ها، کتیبه‌ها، و منابع مکتوب اشاره کرد. کتاب حروف‌چینی، صفحه‌آرایی، و صحافی باکیفیتی دارد. در زمینۀ ترجمه، گذشته از نثر دشوار و گاه رسمیِ مترجم، برخی اشتباهات در نام اشخاص، برخی معادل‌یابی‌های مبهم، و نیز سال‌شمار نادرست روی‌دادها، کتاب نمرۀ قابل‌قبولی دریافت میکند.
تاریخ
ایرج ورفی نژاد
چکیده
توسعه‌نیافتگی همواره برای پژوهشگران جذاب بوده است. توسعه‌نیافتگی یکی از دغدغه‌‌‌های اصلی اصلاح‌گران و اندیشه‌ورزان ایرانی، دست‌کم از اوایل دورۀ قاجار، بوده که منجر به ره‌یافت‌‌ها و دیدگاههای مختلفی دربارة علت‌یابی آن و نیز ارائۀ راه‌کار‌‌های گوناگون برای برون‌رفت از آن شده است. در این مورد کتابها و آثار متعددی ...
بیشتر
توسعه‌نیافتگی همواره برای پژوهشگران جذاب بوده است. توسعه‌نیافتگی یکی از دغدغه‌‌‌های اصلی اصلاح‌گران و اندیشه‌ورزان ایرانی، دست‌کم از اوایل دورۀ قاجار، بوده که منجر به ره‌یافت‌‌ها و دیدگاههای مختلفی دربارة علت‌یابی آن و نیز ارائۀ راه‌کار‌‌های گوناگون برای برون‌رفت از آن شده است. در این مورد کتابها و آثار متعددی به نگارش درآمده است و یکی از کتابهایی که بهتازگی در این خصوص روانة بازار نشر شده است کتاب سبب‌شناسی توسعه‌نیافتگی ایران است. بررسی کتاب نشان میدهد که این اثر از سه جنبۀ شکلی، روششناختی، و محتوایی قابلنقد است. هدف از این پژوهش نیز روشنساختن ضعفها و کاستیهای کتاب در حوزههای یادشده است. درمجموع، چنین بهنظر میرسد که این کتاب بدون آنکه نوآوری خاصی داشته باشد، نتوانسته است افق علمی تازه‌ای در این زمینه بگشاید.
زبان و ادبیات فارسی
آسیه فرحی یزدی
چکیده
کتاب سرّ سخنان نغز خاقانی اثر محققانۀ جدید در عرصۀ خاقانی‌‌پژوهی است که به‌دلیل روش علمی، نگاه زیباشناسانه، اشراف و تعمق نویسنده تألیفی ارزشمند محسوب میشود. این کتاب مشتمل‌بر چهار مجلد است که تاکنون دو جلد آن بهطبع رسیده است. در این نوشتار، جلد نخست آن را معرفی، نقد، و بررسی کردهایم. در ابتدای نوشتار، بخشهای مختلف ...
بیشتر
کتاب سرّ سخنان نغز خاقانی اثر محققانۀ جدید در عرصۀ خاقانی‌‌پژوهی است که به‌دلیل روش علمی، نگاه زیباشناسانه، اشراف و تعمق نویسنده تألیفی ارزشمند محسوب میشود. این کتاب مشتمل‌بر چهار مجلد است که تاکنون دو جلد آن بهطبع رسیده است. در این نوشتار، جلد نخست آن را معرفی، نقد، و بررسی کردهایم. در ابتدای نوشتار، بخشهای مختلف کتاب و محتوای آن را معرفی و سپس به ارزشهای علمی و زیباییشناسانۀ آن اشاره کردهایم. در بخش نقد و بررسی، اشتباهات یا کاستیهای کتاب را تحت دو عنوان کلی اشکالات تایپی و ویرایشی، اشکالات و کاستیهای محتوایی، به‌صورت جزئی و با ذکر صفحه، مشخص کردهایم. از عمدهترین موارد اشکالات تایپی و ویرایشی می‌توان به کثرت استعمال تکیهکلامهای گفتاری و افراط در نشانهگذاری اشاره کرد. در اشکالات و کاستیهای محتوایی برخی توضیحات و گزینش نسخهبدلهای مؤلف موردنقد قرار گرفته است. هدف ما در این نوشتار تأکید بر اهمیت کتاب مذکور در پژوهش‌های خاقانیشناسی و رفع کاستیهای آن در چاپهای بعدی است.
علم اطلاعات و دانششناسی
حمیدرضا رادفر؛ مریم سلامی؛ سولماز نوری
چکیده
کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی همواره تلاش دارند تا بهترین و مناسب‌ترین پاسخ را برای پرسش‌ها و نیازهای مراجعان خود فراهم کنند. باتوجه‌به افزایش روزافزون و تنوع فراوان منابع اطلاعاتی، هر کتابخانهای توان و امکان تهیه ودر‌دست‌رس پذیرساختن آن‌ها را ندارد. نرگس نشاط همکاری میان کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی را راه‌حلی ...
بیشتر
کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی همواره تلاش دارند تا بهترین و مناسب‌ترین پاسخ را برای پرسش‌ها و نیازهای مراجعان خود فراهم کنند. باتوجه‌به افزایش روزافزون و تنوع فراوان منابع اطلاعاتی، هر کتابخانهای توان و امکان تهیه ودر‌دست‌رس پذیرساختن آن‌ها را ندارد. نرگس نشاط همکاری میان کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی را راه‌حلی برای توسعۀ دست‌رس‌‌پذیری کتاب‌خانه به انواع منابع اطلاعاتی جهت رفع نیازهای مراجعان آن‌ها می‌داند و درقالب کتاب نظامهای همکاری در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی به این موضوع پرداخته است. این کتاب که میتواند منبعی آموزشی برای دانشجویان رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی و منبعی کاربردی برای متخصصان و حرفه‌‌مندان این علم قلمداد شود به‌شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی موردبررسی انتقادی قرار گرفت. در این مقاله، پس از معرفی کتاب موردبحث، نویسنده، و ناشر آن ساختار کتاب مورداشاره قرار گرفته و سپس به نقد شکلی و محتوایی اثر پرداخته شده است. اثر حاضر یک کتاب تخصصی در موضوع همکاری‌‌های بین کتابخانهای و مراکز اطلاعرسانی و دارای سطح علمی مناسب است. از مهمترین کاستیهای کتاب ضعف در جنبه‌های کاربردی کتاب، عمومی‌بودن برخی مطالب، و کهنه‌بودن منابع آن است.
روش‌شناسی
مهدی حسین‌زاده یزدی؛ سیدمحسن ملاباشی
چکیده
پاتریک برت بر این باور است که پراگماتیسم باوجود ظرفیت‌های فراوانی که در گسترۀ فلسفۀ علوم اجتماعی دارد، هنوز جایگاه شایستۀ خود را نیافته است؛ زیرا فیلسوفان علوم اجتماعی آن‌گونه‌که باید به آن توجه نکرده‌اند. او معتقد است، می‌توان به‌خوبی از پراگماتیسم در این عرصه بهره برد و به‌کمک آن افق‌های تازه‌ای پیش‌ِروی علوم اجتماعی گشود. ...
بیشتر
پاتریک برت بر این باور است که پراگماتیسم باوجود ظرفیت‌های فراوانی که در گسترۀ فلسفۀ علوم اجتماعی دارد، هنوز جایگاه شایستۀ خود را نیافته است؛ زیرا فیلسوفان علوم اجتماعی آن‌گونه‌که باید به آن توجه نکرده‌اند. او معتقد است، می‌توان به‌خوبی از پراگماتیسم در این عرصه بهره برد و به‌کمک آن افق‌های تازه‌ای پیش‌ِروی علوم اجتماعی گشود. او در کتاب فلسفۀ علوم اجتماعی؛ به‌سوی پراگماتیسم، مبتنیبر نقدهایی که به علوم اجتماعی و فلسفۀ علوم اجتماعی وارد میکند، مدعی است یکی از دو هدف اصلیاش در این کتاب بسط رهیافتی جدید در فلسفۀ علوم اجتماعی به‌کمک پراگماتیسم است. هدف این مقاله بررسی این ادعاست، اما پیش از نقد محتوایی این اثر نگاهی گذرا به فصل‌های کتاب و نقد ساختار و متن ترجمۀ فارسی کتاب ضروری است. در آخرین گام و در نقد محتوایی و بررسی دقیق مدعای نویسنده به این نتیجه رسیدیم که دستاورد کتاب فاصلۀ معناداری با ادعای نویسنده دارد و گفتههای او با آنچه هرمنوتیکها، تفسیرگرایان، ابزارگرایان، و پیروان مکتب انتقادی گفتهاند تفاوت چندانی ندارد و حرف چندان تازه‌ای به آن‌ها نیفزوده و راه جدیدی پیشِ پای علوم اجتماعی نگشوده است.
زبان و ادبیات فارسی
عصمت خویینی؛ محمد پارسانسب؛ ناصر کرمانی
چکیده
باوجود تنوع منابع الکترونیک، کتاب درسی هم‌چنان اصلی‌ترین ابزار آموزش زبان محسوب میشود و نقد و بررسی این کتابها میتواند کیفیت آموزش را ارتقا دهد. در این مقاله با روش اسنادی ــ انتقادی و براساس مجموعه‌ای از شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی کتاب‌های درسی دانشگاهی ویراست دوم از جلد نخست مجموعۀ فارسی بیاموزیم را نقد و بررسی کردهایم. ...
بیشتر
باوجود تنوع منابع الکترونیک، کتاب درسی هم‌چنان اصلی‌ترین ابزار آموزش زبان محسوب میشود و نقد و بررسی این کتابها میتواند کیفیت آموزش را ارتقا دهد. در این مقاله با روش اسنادی ــ انتقادی و براساس مجموعه‌ای از شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی کتاب‌های درسی دانشگاهی ویراست دوم از جلد نخست مجموعۀ فارسی بیاموزیم را نقد و بررسی کردهایم. باتوجه‌به پنج محور نقد ساختاری، محتوایی، زبانی، روشی، و فرهنگی ــ اجتماعی، از مزایای این اثر می‌توان به شیوۀ کلی آموزش الفبا، ارائۀ تمرینهای ابداعی، انتخاب عنوانهای کاربردی، و طرح موضوعهای مفید در محتوای درسها اشاره کرد و از معایب آن می‌توان انسجام‌نداشتن ساختاری کتاب در ترتیب آموزش حروف و مطالب دستوری و فقدان فهرست منابع و نقص فهرست مطالب را نام برد.
فقه و حقوق
ابراهیم موسی‌زاده
دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 323-339
چکیده
اهمیت این نقد به‌لحاظ جایگاه حقوق اساسی، قانون اساسی، و حکومت جمهوری اسلامی است و ضرورت نقد نیز انگیزة شکل‌‌گیری کتاب موردنقد به‌منزلة منبع آموزشی برای درس «حقوق اساسی» دورة کارشناسی رشتة حقوق و دروس مرتبط با حقوق اساسی در دوره‌های تحصیلات تکمیلی گرایش حقوق عمومی است. هدف این نقد شناسایی نقاط قوت و ضعف کتاب به‌منزلة «کتاب ...
بیشتر
اهمیت این نقد به‌لحاظ جایگاه حقوق اساسی، قانون اساسی، و حکومت جمهوری اسلامی است و ضرورت نقد نیز انگیزة شکل‌‌گیری کتاب موردنقد به‌منزلة منبع آموزشی برای درس «حقوق اساسی» دورة کارشناسی رشتة حقوق و دروس مرتبط با حقوق اساسی در دوره‌های تحصیلات تکمیلی گرایش حقوق عمومی است. هدف این نقد شناسایی نقاط قوت و ضعف کتاب به‌منزلة «کتاب دانشگاهی» و اصلاح موارد پیشنهادی و رفع کاستیهای آن است. روش نقد استنادیـ تحلیلی براساس روش‌شناسی حقوقی و منطق حقوقی حاکم بر دانش حقوقی است که در چهارچوب کلی نقدِ روشی، نقد شکلی، نقد محتوایی، و ارزیابی کمیت و کیفیت منابع، ارجاعات، و استنادات انجام گرفته است. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که این کتاب هرچند ازلحاظ موضوع و تبیین اصول و مستندات مناسب است، به‌لحاظ روش‌شناسی و میزان هماهنگی محتوا با اهداف و نیازهای آموزشی و انطباق اثر با اهداف حاکم بر قانون اساسی و انسجام و ارتباط منطقی بین اجزا، به تجدیدنظر اساسی نیاز دارد. هم‌چنین، این کتاب بهعلت پردازشنکردن متعادل مطالب گرفتار تناقضهای نظری و محتوایی است.
علم اطلاعات و دانششناسی
حمیدرضا رادفر؛ سولماز نوری
دوره 17، شماره 6 ، آذر 1396، ، صفحه 135-158
چکیده
اهمیت تدریس منابع اطلاعاتی و کتاب‌های علمی مستند، جذاب، و محرک برای دروس آشنایی با مبانی رشته‌های مختلف به‌منظور جذب‌کردن و علاقه‌مندسازی تازه‌واردان و مشتاقان هر علمی بر کسی پوشیده نیست. در این راستا، کتاب مبانی علوم کتاب‌داری و اطلاعرسانی که میتواند به‌عنوان یک منبع درسی برای دانشجویان جدید رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی ...
بیشتر
اهمیت تدریس منابع اطلاعاتی و کتاب‌های علمی مستند، جذاب، و محرک برای دروس آشنایی با مبانی رشته‌های مختلف به‌منظور جذب‌کردن و علاقه‌مندسازی تازه‌واردان و مشتاقان هر علمی بر کسی پوشیده نیست. در این راستا، کتاب مبانی علوم کتاب‌داری و اطلاعرسانی که میتواند به‌عنوان یک منبع درسی برای دانشجویان جدید رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی استفاده شود، به‌شیوۀ توصیفی ــ تحلیلی موردبررسی انتقادی قرار گرفت. بنابراین، پس از شناسایی و اشاره به نقاط قوّت و ضعف کتاب، پیش‌نهادهایی نیز برای بهبود آن برای پدیدآوران و خوانندگان ارائه شده است. کتاب یادشده ترجمه است و اصل کتاب در امریکا چاپ شده است، بنابراین بسیاری از آمار و ارقام و اطلاعات و قوانین مطرح‌شده در آن برای مخاطبان امریکایی مناسب است. این موضوع از دو زاویه قابل‌توجه است: ازیک‌سو، داشتن اطلاعات از وضعیت علوم کتاب‌داری و اطلاعرسانی در یک کشور پیش‌رو و پیشرفته در این حوزه جالب‌توجه است و اهمیت دارد و ازسوی‌دیگر، قراردادن آن به‌عنوان یک منبع درسی برای سایر کشورها اندکی نامتناسب است. از مهمترین اشکالات کتاب حاضر قدیمی‌بودن مطالب و اطلاعات آن است. بهتر بود مترجم هم‌زمان با ارائۀ ویرایش‌های جدید کتاب به ویرایش ترجمه و چاپ مجدد آن اقدام می‌کرد.
علوم تربیتی
عباس معدن دار آرانی
دوره 17، شماره 6 ، آذر 1396، ، صفحه 281-297
چکیده
طی چند دهة اخیر رقابت‌های آموزشی باعث توجه روزافزون اندیشمندان به درک تحولات و نوآوری‌ها و شیوه‌های حل‌وفصل چالش‌های آموزش‌وپرورش در دیگرجوامع شده است. در این زمینه، رسالت اصلی علم آموزش‌وپرورش تطبیقی مطالعة انتقادی شباهت‌ها و تفاوت‌های آموزشی شایع دربین جوامع و فرهنگ‌هاست. در ایران مباحث آموزش‌وپرورش تطبیقی به‌صورت یک ...
بیشتر
طی چند دهة اخیر رقابت‌های آموزشی باعث توجه روزافزون اندیشمندان به درک تحولات و نوآوری‌ها و شیوه‌های حل‌وفصل چالش‌های آموزش‌وپرورش در دیگرجوامع شده است. در این زمینه، رسالت اصلی علم آموزش‌وپرورش تطبیقی مطالعة انتقادی شباهت‌ها و تفاوت‌های آموزشی شایع دربین جوامع و فرهنگ‌هاست. در ایران مباحث آموزش‌وپرورش تطبیقی به‌صورت یک درس سهواحدی در رشتة علومتربیتی و در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکترا ارائه میشود. تدوین و تألیف کتاب آموزش‌وپرورش تطبیقی: رویکردها، روش‌ها، و اصول مبین تلاشی آگاهانه برای معرفی بیشتر این علم باتوجه‌به بنیانهای نظری و اصول حاکم بر آن است. در مقالة حاضر، کتاب مذکور از بعد شکل و محتوا بررسی و به امتیازها و کاستیهای آن اشاره میشود. باتوجه‌به حجم کم و تعداد معدود صفحات، این اثر توانسته است تاحد نسبی خوانندگان را با چهارچوبهای کلی و اولیة این علم آشنا کند. هم‌چنین، مهمترین کاستی اثر حاضر را می‌توان فقدان توجه به جریانات معاصر فکری علم آموزش‌وپرورش تطبیقی دانست.
اقتصاد
حمید پاداش
دوره 17، شماره 3 ، مرداد 1396، ، صفحه 1-19
چکیده
مایکل سندل در کتاب آنچه با پول نمیتوان خرید؛ مرزهای اخلاقی بازار سیاست‌‌های نئولیبرال را نقد میکند که عموماً از دهة 1970 در بسیاری از کشورهای جهان پیش‌نهاد و اجرا شد. نویسنده در کتاب آنچه با پول نمیتوان خرید وضعیتی را نقد کرده که در آن سیطره‌یافتن سیاست‌‌های نئولیبرال باعث کالایی‌شدن و پولی‌شدن فزایندة روابط اجتماعی ...
بیشتر
مایکل سندل در کتاب آنچه با پول نمیتوان خرید؛ مرزهای اخلاقی بازار سیاست‌‌های نئولیبرال را نقد میکند که عموماً از دهة 1970 در بسیاری از کشورهای جهان پیش‌نهاد و اجرا شد. نویسنده در کتاب آنچه با پول نمیتوان خرید وضعیتی را نقد کرده که در آن سیطره‌یافتن سیاست‌‌های نئولیبرال باعث کالایی‌شدن و پولی‌شدن فزایندة روابط اجتماعی شده است؛ نویسنده نشان میدهد که چگونه روزمرهترین و پیشپاافتادهترین تجربیات ما، درنتیجة نفوذ و رخنة سرمایه، وجه اجتماعی و جمعی خود را از دست میدهد و افراد انگیزة خود را براساس سود و زیان مادی تنظیم و ارزیابی میکنند. این مقاله با عناوین نقد صوری و نقد محتوایی ساختاربندی شده است. مصادیق موردنظر نویسنده مصادیق متنوع و متمایزیاند که تفاوت‌های مهمی بینشان وجود دارد و نمیتوان همة این موارد و مصادیق را یکسان و مشابه دانست، اما نویسنده همة این مصادیق را از یک سنخ می‌داند و درمورد همة آن‌ها توضیح مشابهی ارائه میکند و این مهمترین نقد این نوشتار به کتابی است که به‌صورت انضمامی خود را کتابی برای چگونه زیستن در دنیای سرمایهداری آلوده به بازار معرفی میکند.
علوم سیاسی
مجید بزرگمهری؛ نازنین خرمی
دوره 16، شماره 39 ، خرداد 1395، ، صفحه 35-55
چکیده
چکیدهنظریة روابط بین‌الملل برای سدة بیست و یکم در قالب سیزده مقاله، ضمن معرفی مکاتب مهم روابط بین‌الملل، آخرین یافته‌های نظری در این حوزه را نیز عرضه کرده است. هریک از سیزده مؤلف با تکیه بر جهان‌نگرش و سبک و سیاق نگارشی و استدلالی خاص خود یافته‌هایشان را در مقالاتی با زمینههای واقع‌گرایی، انترناسیونالیسم لیبرال، مارکسیسم، نظریة ...
بیشتر
چکیدهنظریة روابط بین‌الملل برای سدة بیست و یکم در قالب سیزده مقاله، ضمن معرفی مکاتب مهم روابط بین‌الملل، آخرین یافته‌های نظری در این حوزه را نیز عرضه کرده است. هریک از سیزده مؤلف با تکیه بر جهان‌نگرش و سبک و سیاق نگارشی و استدلالی خاص خود یافته‌هایشان را در مقالاتی با زمینههای واقع‌گرایی، انترناسیونالیسم لیبرال، مارکسیسم، نظریة انتقادی، برسازی، مکتب انگلیس، پساساختارگرایی، زنباوری، پسااستعمارگرایی و ... ارائه کردهاند. با توجه به اینکه هدف گریفیتس گردآوری مجموعه‌ای بوده که از نظریههای گوناگون روابط بین‌الملل توصیفی جامع داشته باشد، پرسش اصلی این است که آیا هریک از مقالهها از نظریة مندرج در عنوان مقاله توصیف جامعی ارائه کردهاند؟در این ارزیابی از شاخصهای جهانی نقد علمی بهره بردهایم. نخست اثر و مؤلفان آن معرفی و سپس مفاد تکتک مقالهها تحلیل و نقد شده‌اند. این اثر گریفیتس پوششدهندة مجموعة کامل مباحث نظریات روابط بین‌الملل نیست. اثر صرفاً به‌منزلة منبع مکمل برای درس نظریات روابط بین‌الملل رشته‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل است که البته فقط برای مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری مفید است
علم اطلاعات و دانششناسی
حمیدرضا رادفر؛ سولماز نوری
دوره 15، شماره 37 ، اسفند 1394، ، صفحه 47-67
چکیده
امروزه امکان دسترسی به مجموعة گسترده‌ای از اطلاعات سازمان‌دهی‌شده اهمیت به‌سزایی دارد. کتاب‌خانة دیجیتال مبحثی نو و پراهمیت در همین حوزه است که توجه به آن به نوعی در همة زمینههای علمی و دانشگاهی راه‌گشاست. کتاب کتاب‌خانه‌های دیجیتال: مبادلۀ اطلاعات نیز تلاشی ارزشمند در همین راستاست. از این رو در مقالة حاضر سعی شده است ...
بیشتر
امروزه امکان دسترسی به مجموعة گسترده‌ای از اطلاعات سازمان‌دهی‌شده اهمیت به‌سزایی دارد. کتاب‌خانة دیجیتال مبحثی نو و پراهمیت در همین حوزه است که توجه به آن به نوعی در همة زمینههای علمی و دانشگاهی راه‌گشاست. کتاب کتاب‌خانه‌های دیجیتال: مبادلۀ اطلاعات نیز تلاشی ارزشمند در همین راستاست. از این رو در مقالة حاضر سعی شده است این کتاب با نگاهی نقادانه بررسی شود تا بدون هیچگونه سوگیری و فقط در راستای اعتلای اثر و راهنمایی مخاطبانش ضمن اشاره به نکات ارزشمند، برجستگیها، نقاط ضعف، و کاستیهای آن دامنۀ این دست مباحث گستردهتر شود. نخست اثر و نویسنده معرفی شده و سپس کتاب در دو حوزۀ شکلی و محتوایی نقد شده است. در نقد شکلی، مشخصات ظاهری و نگارشی اثر مد نظر قرار گرفته و در بخش محتوایی به مواردی همچون نظم منطقی، اعتبار منابع، کیفیت علمی، نوآوری، و سازواری توجه شده است و در پایان برای رفع کاستیها پیش‌نهادهایی ارائه شده است.
