علوم تربیتی
میثم غلام پور؛ نسرین اوضاعی؛ رضا مرادی؛ احمدرضا اکبری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل و مقایسه انتقادی دیدگاه های پاینار و آیزنر در حوزه برنامه درسی انجام گرفت. برای تحقق این هدف از روش پژوهش مقایسه ای - تطبیقی استفاده شده است. حوزه پژوهش شامل کلیه منابع اعم از کتاب های این دانشمندان، مقالات، مطالعات و پژوهش های مرتبط با موضوع بوده است. نمونه پژوهش به صورت هدفمند انتخاب شده تا منابع ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تحلیل و مقایسه انتقادی دیدگاه های پاینار و آیزنر در حوزه برنامه درسی انجام گرفت. برای تحقق این هدف از روش پژوهش مقایسه ای - تطبیقی استفاده شده است. حوزه پژوهش شامل کلیه منابع اعم از کتاب های این دانشمندان، مقالات، مطالعات و پژوهش های مرتبط با موضوع بوده است. نمونه پژوهش به صورت هدفمند انتخاب شده تا منابع دارای مطالب مرتبط و دست اول انتخاب شوند. داده های مورد نظر از طریق سیاهه یادداشت برداری گردآوری و اطلاعات به روش کلامی، تصویری و استنتاج منطقی تحلیل شد. براساس یافته های پژوهش، پاینار برنامه درسی را ساختار فرهنگی سیاسی میداند و مفاهیمی چون پدیدارشناسی، نومفهوم گرایی و بین المللی کردن برنامه های درسی را مورد توجه قرار داده است و آیزنر توجه به زیباشناسی، تربیت هنری و نگاه کثرتگرا در تدوین برنامه های درسی را مورد توجه داشته است با نگاه مقایسه ای در دیدگاه های کلان این دو دانشمند در حوزه برنامه درسی می توان این گونه استنباط کرد که دیدگاه مشترک این دو دانشمند توجه به دنیای واقعی در طراحی برنامه های درسی است اما وجه تمایز آنها توجه پاینار به نظریه پردازی در زمینه برنامه درسی با توجه به دنیای واقعی می باشد ولی آیزنر توجه به دیدگاه هنری و زیباشناسی را در طراحی برنامه های درسی مورد توجه قرار می دهد.
علوم سیاسی
الهام رسولی ثانی آبادی
چکیده
تحلیل سیاست خارجی، درجایگاه یکی از زیررشتههای مهم دانش روابط بینالملل، در دهههای اخیر قرن بیستویکم به بحثی زنده و جاری در محافل علمی روابط بینالملل تبدیل شده است و مصداق آن آثار نسبتاً مهمی است که در این حوزه تولید شده است. تحلیل سیاست خارجی بررسی اداره و اجرای روابط کنشگران مختلف، بهویژه دولتها، در نظام بینالملل است ...
بیشتر
تحلیل سیاست خارجی، درجایگاه یکی از زیررشتههای مهم دانش روابط بینالملل، در دهههای اخیر قرن بیستویکم به بحثی زنده و جاری در محافل علمی روابط بینالملل تبدیل شده است و مصداق آن آثار نسبتاً مهمی است که در این حوزه تولید شده است. تحلیل سیاست خارجی بررسی اداره و اجرای روابط کنشگران مختلف، بهویژه دولتها، در نظام بینالملل است که شامل موضوعهای بسیار گستردهای میشود. بنابراین، باتوجهبه اهمیت تحلیل سیاست خارجی و ادبیات تولیدشده در این حوزه، در این مقاله با هدف ارائۀ پیشنهادهایی بهمنظور غنای ادبیات مربوط به این رشته، ابعاد مختلف محتوایی و فرانظری یکی از این آثار را با عنوان «رفتارشناسی نیروهای اجتماعی در سیاست خارجی» بررسی خواهیم کرد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که بهلحاظ محتوایی باوجود آنکه در این اثر هستیشناسی سیاست خارجی بهتفصیل موردبررسی قرار داده شده است، اما بهلحاظ نظری، نظریههای این حوزه و همچنین نتایج و پیآمدهای تصمیمهای سیاست خارجی بررسی نشده است. در این پژوهش بهلحاظ روشی از روش نقد (بررسی شکلی و محتوایی با تکیه بر تحلیل متن) استفاده شده است.
علوم اجتماعی
حمید مسعودی؛ علی یوسفی
چکیده
تنوع آرا و نظریات جامعهشناسی و نیاز توسعۀ علم به بازاندیشی و نقد مداوم نظریات ارائۀ چهارچوبی منطقی برای نقد و بررسی نظریههای جامعهشناسی را ضروری میسازد. هدف نوشتار حاضر فراهمآوردن این چهارچوب با تکیه بر مفهوم فرانظریهپردازی است. روش مورداستفاده روش اسنادی با تکیه بر مرور انتقادی منابع است. نتایج تحلیل انتقادی نشان میدهد ...
بیشتر
تنوع آرا و نظریات جامعهشناسی و نیاز توسعۀ علم به بازاندیشی و نقد مداوم نظریات ارائۀ چهارچوبی منطقی برای نقد و بررسی نظریههای جامعهشناسی را ضروری میسازد. هدف نوشتار حاضر فراهمآوردن این چهارچوب با تکیه بر مفهوم فرانظریهپردازی است. روش مورداستفاده روش اسنادی با تکیه بر مرور انتقادی منابع است. نتایج تحلیل انتقادی نشان میدهد اولاً درحالیکه نقد روشمند نظریهها و فرانظریهسازی امری ضروری و اجتنابناپذیر برای بهبود و پیشرفت نظری در جامعهشناسی است، این فرایند درعمل با چالشهای عدیدهای روبهروست؛ ثانیاً، فرانظریهپردازی این امکان را به جامعهشناس میدهد که در چهارچوبی منطقی نظریات جامعهشناسی را موردبازاندیشی و نقد قرار دهد و به فهم عمیقتری از آنها دست یابد و چشمانداز نظری جدیدی را خلق کند؛ ثالثاً، با استفاده از رویکرد فرانظری، شش گام عمده را میتوان برای نقد نظریۀ جامعهشناسی برداشت که شامل شناسایی و تصریح مسئله یا سؤال نظری، استخراج و صورتبندی منطقی گزارهها و قضایای بنیادی نظریه، شناسایی و تحلیل مفروضات نظریه، تحلیل قابلیت سازگاری و پیوند نظریه با سایر نظریات، تحلیل قابلیت وارسی و اعتباریابی تجربی نظریه، و درنهایت مقایسۀ نظریه با نظریات مشابه رقیب و تحلیل شباهتها و تفاوتهای آنها بهویژه از حیث قوت منطقی گزارهها و مفروضات، قابلیت پیوند با سایر نظریات، و قابلیت اعتباریابی تجربی آنهاست.
علوم سیاسی
علی اشرف نظری
چکیده
نظریه بهعنوان «رویکرد» بهمثابۀ جعبۀ ابزاری برای ساختن و آزمون تجربی پرسشها و مفاهیم موردنظر قرار میگیرد. در دهههای گذشته، بحث دربارة جایگاه نظریه همواره محل مباحثه و مناظرۀ فکری بوده است. آیا نظریه وجود دارد و اساساً ماهیت نظریه چیست؟ چگونه میتوان نظریه را بهعنوان جعبۀ ابزاری فراگیرتر برای مداخله در فرهنگهای ...
بیشتر
نظریه بهعنوان «رویکرد» بهمثابۀ جعبۀ ابزاری برای ساختن و آزمون تجربی پرسشها و مفاهیم موردنظر قرار میگیرد. در دهههای گذشته، بحث دربارة جایگاه نظریه همواره محل مباحثه و مناظرۀ فکری بوده است. آیا نظریه وجود دارد و اساساً ماهیت نظریه چیست؟ چگونه میتوان نظریه را بهعنوان جعبۀ ابزاری فراگیرتر برای مداخله در فرهنگهای معاصر موردتوجه قرار داد و چه کاری را میتوان با آن انجام داد؟محور اصلی بحث نقد و ارزیابی در مقالۀ حاضر کتاب جعبهابزار نظریه: مفاهیم اساسی در علوم انسانی، علوم اجتماعی، و هنر است. ایدۀ اصلی کتاب این است که براساس اندیشة ژیل دولوز نظریه بهمثابۀ جعبۀ ابزاری برای ساختن و آزمون تجربی پرسشها و مفاهیم موردنظر و بهعنوان ابزاری فراگیرتر برای مداخله در فرهنگهای معاصر موردتوجه قرار گیرد. این کتاب را جفری نیلوم و سوزان سرلز ژیرو نوشتهاند و در سال 2012 انتشارات Rowman & Little Field به زبان انگلیسی چاپ کرده است. عباس لطفیزاده و مرتضی خوشآمدی این کتاب را در سال 1396 به زبان فارسی ترجمه کردهاند و انتشارات ققنوس آن را در اختیار علاقهمندان قرار داده است.
هنر
حامد فاردار؛ مسعود سفلایی شهر بابک
چکیده
در این نوشتار سعی شده است تا کتاب ژانر فیلم؛ از کلاسیک تا پساکلاسیک در محورهای معرفی کلی اثر و مؤلف، تحلیل بیرونی، تحلیل درونی، و جایگاه اثر بررسی شود و امتیازها و کاستیهای آن تبیین شود. احساس کمبود در تولید و تنوع ژانر در سینمای ایران و نیاز به آگاهی بیشتر در زمینۀ مطالعات ژانر چاپ کتابهای بیشتری را در این حوزه ضروری کرده ...
بیشتر
در این نوشتار سعی شده است تا کتاب ژانر فیلم؛ از کلاسیک تا پساکلاسیک در محورهای معرفی کلی اثر و مؤلف، تحلیل بیرونی، تحلیل درونی، و جایگاه اثر بررسی شود و امتیازها و کاستیهای آن تبیین شود. احساس کمبود در تولید و تنوع ژانر در سینمای ایران و نیاز به آگاهی بیشتر در زمینۀ مطالعات ژانر چاپ کتابهای بیشتری را در این حوزه ضروری کرده است. به همین علت، کوشش ناشر و مترجم در ارائۀ اثری تحلیلی که فرایند تحول ژانر هالیوود از کلاسیک به پساکلاسیک را بررسی کرده و ژانرهای فیلم را در زمینههای مختلف تاریخی، فرهنگی، سیاسی، و صنعتی تبیین و معرفی میکند ستودنی است. در این متن، نگارنده تلاش کرده است با ارائۀ برخی از عمدهترین مسائل نظریۀ ژانر در ارتباط با کتاب و شرحی مختصر از انواع کتابهای چاپشده در حوزۀ ژانر، به اشکالهای شکلی، ترجمهای، و ویرایشی کتاب اشاره کند تا مواردی را که بایستۀ اصلاحاند نشان دهد.
روششناسی
الهام رسولی ثانیآبادی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی مهمترین نقاط قوت و ضعف کتاب روش و نظریه در علوم سیاسی، نوشتۀ دیوید مارش و جری استوکر، است. ازآنجاکه یکی از مهمترین حوزههای فلسفۀ علم حوزۀ مباحث مربوط به مسائل فرانظری با تمرکز بر مسائل هستیشناسی، معرفتشناسی، و روششناسی است، هدف اصلی این کتاب پرکردن خلأ نظری در دو حوزۀ روششناسی و معرفتشناسی ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی مهمترین نقاط قوت و ضعف کتاب روش و نظریه در علوم سیاسی، نوشتۀ دیوید مارش و جری استوکر، است. ازآنجاکه یکی از مهمترین حوزههای فلسفۀ علم حوزۀ مباحث مربوط به مسائل فرانظری با تمرکز بر مسائل هستیشناسی، معرفتشناسی، و روششناسی است، هدف اصلی این کتاب پرکردن خلأ نظری در دو حوزۀ روششناسی و معرفتشناسی است. این کتاب مجموعهمقالاتی در سه بخش مهمِ «رهیافتهای علوم سیاسی»، «پرسشهای روششناختی»، و «نظریههای مربوط به دولت» از نویسندگان مختلف دانشگاههای انگلستان است و بنابراین با رویکرد بریتانیایی به این حوزه پرداخته است. در این پژوهش، ابتدا به معرفی کلی اثر پرداخته شده، سپس امتیازات و نواقص شکلی اثر بررسی شده است. در مبحث پنجم به ارزیابی محتوایی اثر بهصورت کلی و در مبحث پایانی نیز به بررسی مهمترین امتیازات و نواقص محتوایی فصل به فصل اثر بهطور همزمان پرداخته شده است. این مقاله پژوهشی تحلیلی با رویکرد نقادانه از طریق مطالعۀ موردی اثر است.
هنر
محمد خدادادی مترجمزاده
چکیده
این متن در چهارچوب سنجههای تعیینشده کتاب عکاسی: درآمدی انتقادی را تحلیل و نقد میکند. این کتاب با هفت فصل و یک پیوست مفصل حجم وسیعی از اطلاعات متنوع و جدیدِ مرتبط با نظریهپردازی در عکاسی را دارد و نویسندگان هریک بر موضوعی خاص در عکاسی معاصر تمرکز دارند. پس از بررسی فرمی و محتوایی کتاب مشخص شد که بهخوبی توانسته بخش بزرگی از دغدغههای ...
بیشتر
این متن در چهارچوب سنجههای تعیینشده کتاب عکاسی: درآمدی انتقادی را تحلیل و نقد میکند. این کتاب با هفت فصل و یک پیوست مفصل حجم وسیعی از اطلاعات متنوع و جدیدِ مرتبط با نظریهپردازی در عکاسی را دارد و نویسندگان هریک بر موضوعی خاص در عکاسی معاصر تمرکز دارند. پس از بررسی فرمی و محتوایی کتاب مشخص شد که بهخوبی توانسته بخش بزرگی از دغدغههای امروز عکاسی را روشن کند. ارجاع فراوان به آرای متنوع و متفاوت صاحبنظرانِ دانشگاهی بر غنای محتواییِ آن افزوده است و بسیاری از بخشهای آن قابلیت آموزش در دانشگاه را دارد. ترجمة کتاب مطلوب است و مفاهیم بهراحتی درک میشود. همچنین، باتوجهبه خودبسندگی و وابستهنبودن فصلها به یکدیگر، هریک از آنها میتواند خود کتابی مستقل باشد. روند کتاب بیشتر طرح و توصیف نظریههاست و مسیر انتقادیِ خاصی را دنبال نمیکند.
زبانهای خارجی
طاهره رضایی
چکیده
انتخاب کتاب مناسب برای درس نقد و نظریه از چالشهای استادان است و موفقیت کلاس و حس رضایتمندی دانشجویان را تحتتأثیر قرار میدهد. در ایران، در رشتههای مختلف دانشگاهی این درس به دانشجویان ارائه میشود و بنابراین کتاب مناسب برای تدریس این درس از نیازهای بازار نشر دانشگاهی کشور است. در این بازار، کتابهای متعددی عرضه شده که اهم آنها ...
بیشتر
انتخاب کتاب مناسب برای درس نقد و نظریه از چالشهای استادان است و موفقیت کلاس و حس رضایتمندی دانشجویان را تحتتأثیر قرار میدهد. در ایران، در رشتههای مختلف دانشگاهی این درس به دانشجویان ارائه میشود و بنابراین کتاب مناسب برای تدریس این درس از نیازهای بازار نشر دانشگاهی کشور است. در این بازار، کتابهای متعددی عرضه شده که اهم آنها ترجمۀ متون انگلیسیزبان است. ازآنجاییکه درس نقد و نظریه ازجمله دروس دشوار برای دانشجویان بهحساب میآید، انتخاب کتاب مناسب میتواند از فشار درس بر دانشجو و استاد کم کند. در این مقاله، نویسنده کتاب راهنمای نقد ادبی و نظریۀ فرهنگی راتلج را با ویراستاری سایمن مالپاس و پال ویک چاپ سال 2013 م با چند نمونه کتاب نقد انگلیسیِ مورداستفاده در رشتۀ زبان و ادبیات انگلیسی مقایسه میکند تا نقاط ضعف و قوّت این کتاب آشکار شود و ازنظر ارزش آموزشی ارزیابی شود. همچنین، پیشنهادهایی برای کاربردیکردن آن در کلاس درس ارائه میکند. درنهایت، نویسنده بر این اعتقاد است که راهنمای نقد ادبی و نظریۀ فرهنگی راتلج کتابی قابلاعتنا برای تدریس درس نقد و نظریه است و چنانچه ترجمۀ مناسبی از آن در دست باشد، میتواند پاسخگوی نیاز دیگر رشتهها نیز باشد.
هنر
صادق رشیدی؛ فرهاد امینی
چکیده
هدف از نوشتن این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب نشانهشناسی تئاتر و درام است. کتاب نشانهشناسی تئاتر و درام ازجمله کتابهای مهم و مبنایی تحلیل تئاتر و درام بهشمار میرود. این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرش نشانهشناختی ساختگرا بهدنبال بررسی منطق تئاتر رایج و متعارف است و بههمینمنظور نویسنده درصدد بوده است با طرح ...
بیشتر
هدف از نوشتن این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب نشانهشناسی تئاتر و درام است. کتاب نشانهشناسی تئاتر و درام ازجمله کتابهای مهم و مبنایی تحلیل تئاتر و درام بهشمار میرود. این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرش نشانهشناختی ساختگرا بهدنبال بررسی منطق تئاتر رایج و متعارف است و بههمینمنظور نویسنده درصدد بوده است با طرح مفاهیمی که بهنوعی میتوان آنها را مفاهیم اصلی و زیربنایی بوطیقای تحلیل تئاتر بهشمار آورد، روششناسی تحلیلی و کاربردیای را پیشروی مخاطبان قرار دهد که مایلاند با سازوکار جهان پویای تئاتر آشنا شوند یا بهدنبال روشهای نشانهشناختی برای تحلیل تئاترند. مسئلۀ اصلی این مقاله طرح این پرسش بنیادی است که نشانهشناسی چگونه میتواند تئاتر را تحلیل و تفسیر کند و از برایند آن روزنههای درک و دریافت پیچیدگیهای جهان تئاتر و درام را برای ما آشکار کند. ضرورت و اهمیت نگاه نقادانه به کتاب نشانهشناسی تئاتر بهمنظور تحلیل دقیقتر و نیز تبیین سازوکارها و ویژگیهای کاربردی علم نشانهشناسی در تحلیل متون نمایشی است. به همین علت، نشاندادن اهمیت کتاب نشانهشناسی تئاتر و درام با آشکارسازی کارکردهای تحلیلی آن با هدف راهنمایی مخاطبان و دانشجویانی که دغدغۀ تحلیلهای نشانهشناختی تئاتر را دارند ضروری است.
زبان و ادبیات فارسی
سعید شفیعیون
چکیده
کتاب نگاهی تحلیلی به علم بیان ازجمله کتابهای درسی دانشگاهی تازهچاپ حوزة بلاغت است که سعی دارد با اتکا به مبانی بلاغت سنتی، از نگاههای جدید مطرح در این حوزه نیز بیبهره نباشد. ضمناً وجه انتقادی و رویکرد کتاب در تأمل بر اغلب مسائل شایع دانش ادبی «بیان» مندرج در برخی منابع پیشین و طرح و بررسی گاه تفصیلی آنها اسم این کتاب را ...
بیشتر
کتاب نگاهی تحلیلی به علم بیان ازجمله کتابهای درسی دانشگاهی تازهچاپ حوزة بلاغت است که سعی دارد با اتکا به مبانی بلاغت سنتی، از نگاههای جدید مطرح در این حوزه نیز بیبهره نباشد. ضمناً وجه انتقادی و رویکرد کتاب در تأمل بر اغلب مسائل شایع دانش ادبی «بیان» مندرج در برخی منابع پیشین و طرح و بررسی گاه تفصیلی آنها اسم این کتاب را کاملاً بامسما کرده است. اشکالاتی که لامحاله بر این کتاب پرفایده وارد آمده بعضی عمومی و بعضی تخصصی است. منظور از اشکالات عمومی نادرستیها و کمبودهایی مانند اغلاط مطبعی، نقصان پیشینة تحقیق، و شیوة استناد و نمایهسازی است و منظور از اشکالات تخصصی نقایص و اغلاطی است که در تناسب با موضوع و ساختار کتاب، یعنی بلاغت پیش آمده است. مواردی مثل بدگزینی شواهد و بدفهمی آنها که بهنظر ما گاه به تحلیل و تشخیص غلط اصول بلاغی منجر شده است. در این نقد همچنین به ضعف انسجام کتاب در مدیریت بحث و استشهادات و طبقهبندی مطالب اشاره شده است و از اطناب ممل و برخی ایجازهای مخلّ آن سخن به میان آورده شده است.
روششناسی
سید محمد رضا تقوی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر نقد کتاب هویت علم دینی: نگاهی معرفتشناختی به نسبت دین با علوم انسانی تألیف خسرو باقری است. کتاب ازنظر شکلی بیشتر شرایط موردنظر را داراست و بنابراین مطلوب ارزیابی میشود. بهلحاظ محتوایی نیز تلاش درخوری برای دستیابی به یک مدل دینی درمقام اثبات علم با بذل توجه به تجربه و بررسی عینی پدیدهها انجام شده است؛ ضمن ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر نقد کتاب هویت علم دینی: نگاهی معرفتشناختی به نسبت دین با علوم انسانی تألیف خسرو باقری است. کتاب ازنظر شکلی بیشتر شرایط موردنظر را داراست و بنابراین مطلوب ارزیابی میشود. بهلحاظ محتوایی نیز تلاش درخوری برای دستیابی به یک مدل دینی درمقام اثبات علم با بذل توجه به تجربه و بررسی عینی پدیدهها انجام شده است؛ ضمن آنکه کاستیهایی نیز وجود دارد، ازجمله: 1. مغفولبودن اثر تعاملی حس و عقل و قلب، 2. تقلیل واقعیت به واقعیت مشهود، 3. نداشتن ارتباط منطقی بین هستیشناسی، معرفتشناسی، و روششناسی، و 4. تقلیل منابع معرفت و انحصار ملاک صحت در امور تجربی. باتوجهبه اینکه حس و عقل و قلب در تعامل دائم با یکدیگر معرفت را شکل میدهند و تمامی تجربهها و کنشهای انسانی درمورد شناخت عقلی (بینش) و باور قلبی (گرایش) فرد است که تعین مییابند، بنابراین، شایسته است اندیشمندان مسلمان برمبنای تعامل و هماهنگی بین حس و عقل و قلب دستگاه ادراکی انسان را تبیین کنند و معاییری را برای تمایز ادراک صائب از غیرصائب مشخص سازند.
