روششناسی
محمدرضا قائمی نیک
چکیده
کتاب روششناسی علوم انسانی اسلامی از احمدحسین شریفی (1395)، عضو هیئت علمی مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دومین کتاب از سه‌گانۀ او دربارۀ علوم انسانی اسلامی (مبانی علوم انسانی اسلامی و نظریه‌پردازی اسلامی در علوم انسانی) است. او در این کتاب در سه فصل اول (تحلیل مفاهیم و نکات مقدماتی، نظریۀ ضد روش، و پرسش‌های پژوهش) کلیات نگاه ...
بیشتر
کتاب روششناسی علوم انسانی اسلامی از احمدحسین شریفی (1395)، عضو هیئت علمی مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دومین کتاب از سه‌گانۀ او دربارۀ علوم انسانی اسلامی (مبانی علوم انسانی اسلامی و نظریه‌پردازی اسلامی در علوم انسانی) است. او در این کتاب در سه فصل اول (تحلیل مفاهیم و نکات مقدماتی، نظریۀ ضد روش، و پرسش‌های پژوهش) کلیات نگاه خود را تشریح کرده و در فصل چهارم تا چهاردهم هفت روشِ علوم انسانی اسلامی یعنی تعریف، توصیف، تبیین (و ویژگیهای روششناسی تبیین)، استدلال (قیاسی، استقرایی و تمثیلی)، تفسیر (و ویژگیهای روششناختی تفسیر)، پیشبینی، و ارزشیابی را تشریح کرده است. در این مقاله، پس از معرفیِ و نقد صوریِ کتاب، ابتدا نقدهای کلی و سپس نقدهای ناظر به فصول کتاب از حیث محتوایی ارائه شده است. در ارزیابیای کلی، این کتاب هرچند گامی روبهجلو محسوب می‌شود، اما نتوانسته است مبانی اسلامی را در جزئیات روششناختی علوم انسانی اسلامی بسط دهد و تبیین کند.
علوم سیاسی
حمید کاویانی پویا
چکیده
درک ماهیت جامعه‌ای تاریخی و چرایی رفتارها، هنجارها، و علت برخی رخدادها تنها با مطالعة اندیشه و فرهنگ سیاسی آن جوامع امکان‌پذیر است. ازاین‌رو، تحقیق و تفحص دراین‌باره می‌تواند زوایای تاریک یک دورۀ تاریخی را روشنی بخشد. درمقابل نقد بی‌طرفانه و علمی این آثار سبب غنای علمی و آموزشی می‌شود و بر کارآیی، سودمندی، و امتیازات آن‌ها می‌افزاید. ...
بیشتر
درک ماهیت جامعه‌ای تاریخی و چرایی رفتارها، هنجارها، و علت برخی رخدادها تنها با مطالعة اندیشه و فرهنگ سیاسی آن جوامع امکان‌پذیر است. ازاین‌رو، تحقیق و تفحص دراین‌باره می‌تواند زوایای تاریک یک دورۀ تاریخی را روشنی بخشد. درمقابل نقد بی‌طرفانه و علمی این آثار سبب غنای علمی و آموزشی می‌شود و بر کارآیی، سودمندی، و امتیازات آن‌ها می‌افزاید. بر این اساس، سعی شده است تا یکی از آثار تازهنشریافته، اندیشۀ سیاسی در ایران باستان، موردمطالعه و واکاوی قرار گیرد تا اهمیت، اعتبار، و البته برخی کاستی‌‌ها و نواقص شکلی و محتوایی آن به امید ارائة بهتر در چاپ‌های بعدی مشخص شود. باوجود نقاط قوتی که تألیف پیش‌رو از آن برخوردار است، انتقادهای مهمی نیز در شکل و محتوا بر آن وارد است که از آن شمارند: فقدان نتیجهگیری در پایان مطالب، برخی مشکلات مهم در تعمیم اندیشة سیاسی حاکم در یک دوران به کلِ دوران باستان، تناقضات اساسی در بخشهای مختلف کتاب، و برخی اشکالات محتوایی که درنتیجة بهرهنبردن از منابع مهم (بهطور جامع) و هم‌چنین بررسینکردن اعتبار منابع و مآخذ پدید آمده است.
علوم سیاسی
رضا میرزاد؛ مقصود رنجبر؛ محمدحسین اسدی داوودآبادی
چکیده
حزب از مؤلفههای مهمی است که در نظام‌های دموکراتیک از جایگاه بااهمیتی برخوردار است و درواقع حزب حلقۀ وصل بین عمل حاکمیت و معیارهای حکم‌رانی است. داوود فیرحی نیز در کتاب فقه و حکم‌رانی حزبی با طرح حزب تلاش دارد تا فقه سیاسی را با دولت مدرن، ظهور پارلمان، و مفهوم قانون در دوران معاصر مرتبط کند و جایگاه احزاب در نظام سیاسی اسلام را تبیین ...
بیشتر
حزب از مؤلفههای مهمی است که در نظام‌های دموکراتیک از جایگاه بااهمیتی برخوردار است و درواقع حزب حلقۀ وصل بین عمل حاکمیت و معیارهای حکم‌رانی است. داوود فیرحی نیز در کتاب فقه و حکم‌رانی حزبی با طرح حزب تلاش دارد تا فقه سیاسی را با دولت مدرن، ظهور پارلمان، و مفهوم قانون در دوران معاصر مرتبط کند و جایگاه احزاب در نظام سیاسی اسلام را تبیین کند. نتایج تلاش فیرحی نشان میدهد طرح «مسئلۀ حزب» در فقه سیاسی امتداد منطقی مواجهۀ فقه با دولت مدرن است و «مسئلۀ حزب در ایران فقهی است»، اما واقعیت آن است که حزب در ایران فقهی نیست و در این مقاله «مسئلۀ حزب در ایران فقهی است» را به‌روش توصیفی و تحلیلی و برمبنای مطالعات کتابخانهای نقد میکنیم.
هنر
سمیرا عرب؛ سید عبدالمجید شریف زاده
چکیده
دورة ساسانی یکی از دوره‌های مهم تاریخ ایران است که آثار هنری بی‌نظیری از این دوره برجای مانده است. عناصر تزیینی در آثار هنری این دوره حاکی از پیوند باورها و اعتقادات در اندیشة انسان است. کتاب بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه به‌قلم ندا اخوان اقدم در سال 1396 از انتشارات فرهنگستان هنر به‌چاپ رسیده است. این کتاب، علاوه‌بر ...
بیشتر
دورة ساسانی یکی از دوره‌های مهم تاریخ ایران است که آثار هنری بی‌نظیری از این دوره برجای مانده است. عناصر تزیینی در آثار هنری این دوره حاکی از پیوند باورها و اعتقادات در اندیشة انسان است. کتاب بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه به‌قلم ندا اخوان اقدم در سال 1396 از انتشارات فرهنگستان هنر به‌چاپ رسیده است. این کتاب، علاوه‌بر نداشتن نظم مشخص و منسجم برای تحلیل نقوش، کاستی‌های شکلی و محتوایی دارد. پژوهش حاضر با تکیه بر روش کتابخانهای به نقد انتقادی کتاب پرداخته و ساختار شکلی و محتوای علمی آن را ارزیابی کرده است. بدین منظور، به کاستی‌های کتاب اشاره و نظرهای انتقادی ذیل هریک از مباحث بیان شده است. اشاره به کاستی‌‌ها به‌منظور دست‌‌یابی به مفاهیم و تبیین وجوه نمادین نقوش در ظروف فلزی ساسانی است که از نتایج این نوشتار است.
هنر
معصومه کریمی؛ کورس سامانیان
چکیده
حدود نیم‌قرن پیش بنیان‌های فکریِ مفهوم هنر اسلامی به‌چالش کشیده شد. پایان دوران استعمار، ایجاد زمینه برای گسترش تفکر اسلامی، و به‌تبع آن برپایی موزه‌های هنر اسلامی در غرب این گرایش را به‌ویژه پس از حادثۀ یازده سپتامبر 2001 به‌اوج رساند. هم‌زمان، موزه‌شناسی نیز به دیدگاهی مؤثر برای مطالعۀ هنر سرزمین‌های اسلامی بدل شد و این بار ...
بیشتر
حدود نیم‌قرن پیش بنیان‌های فکریِ مفهوم هنر اسلامی به‌چالش کشیده شد. پایان دوران استعمار، ایجاد زمینه برای گسترش تفکر اسلامی، و به‌تبع آن برپایی موزه‌های هنر اسلامی در غرب این گرایش را به‌ویژه پس از حادثۀ یازده سپتامبر 2001 به‌اوج رساند. هم‌زمان، موزه‌شناسی نیز به دیدگاهی مؤثر برای مطالعۀ هنر سرزمین‌های اسلامی بدل شد و این بار موزه به‌‌‌مثابۀ تولیدکنندۀ دانش هنر اسلامی و مفسر این حوزه ایفای نقش کرد. کتاب هنر اسلامی و موزه: رویکردهایی به هنر و باستان‌شناسی جهان اسلام در سدۀ 21 م نخستین منبع جامعی بود که در این حوزه در سال 2012 منتشر شد. نوشتار حاضر، با هدف بازشناسی رویکردهای غالب به هنر اسلامی در موزه‌های اروپایی و آمریکایی، با بهرهگیری از روش تحلیل محتوا و با نگاهی موزهشناسانه، به مطالعۀ ساختاری و محتوایی این کتاب میپردازد. یافتههای این تحلیل نشان میدهد که درکنار مزیتهای کتاب که تا حد زیادی عمدۀ چالشهای کنونی را پوشش داده است، کاستیهایی نیز از منظر رویکرد بنیادینش به مقولۀ موزه، ارتباط میان مقالهها و زیرعنوان برخی فصل‌ها، غلبۀ نگاه تاریخ هنری، غلبۀ نگاه شیءمحور، و تمرکز اکثر مطالعات بر یک یا دو حوزۀ جغرافیایی بهچشم میخورد.
هنر
جلال محدثی؛ هادی ندیمی
چکیده
سخن از نسبت معماری و دین سابقه‌ای آشنا در ایران معاصر خصوصاً در نظرورزی‌های حوزۀ هنر، شهر، و معماری اسلامی دارد. تبار این ادبیات، پشت‌گرم به میراثی انباشته درطول سالیان، به پژوهش‌هایی با رویکرد تاریخ‌نگارانه می‌رسد. این تبار در سیر تاریخی شکل‌گیری خود، در گذرگاه‌هایی نقادانه، متحول شده است. این گذرگاه‌ها را در چهار دستۀ ...
بیشتر
سخن از نسبت معماری و دین سابقه‌ای آشنا در ایران معاصر خصوصاً در نظرورزی‌های حوزۀ هنر، شهر، و معماری اسلامی دارد. تبار این ادبیات، پشت‌گرم به میراثی انباشته درطول سالیان، به پژوهش‌هایی با رویکرد تاریخ‌نگارانه می‌رسد. این تبار در سیر تاریخی شکل‌گیری خود، در گذرگاه‌هایی نقادانه، متحول شده است. این گذرگاه‌ها را در چهار دستۀ نقد اصلاح‌گر، نقد تحول‌خواه، نقد روش‌شناسانه، و نهایتاً نقد در موضع انکار و مخالفت میتوان قرار داد. با مرور مبانی و معیارهای این نگرش‌ها میتوان به‌استقرا زمینه‌های بروز چالش و آسیب در نظرورزی‌های حوزۀ هنر و شهر و معماری اسلامی را شناخت. از آن جمله میتوان به ابهام مفهومی، گوناگونی تلقی‌ها، پیش‌فرض و پیش‌داوری، تعمیم‌های ناروا، و... اشاره کرد. این مرور نقادانه و آسیب‌شناسانه، هرچند پسینی و گذشته‌نگر است، گامی برای مواجهۀ سامان‌مند با گستردگی و گوناگونی دیدگاه‌ها در ادبیات موضوع است. علاوه‌برآن، شایسته است از منظری پیشینی نیز به مبادی و مبانی روششناسی این حوزه از نظرورزی توجهی دوباره کرد. به‌نظر می‌رسد که روش پژوهش در نسبت هنر، شهر، معماری، و دین (به‌فراخور سخن از «نسبت» و برپایۀ ماهیت چند‌رشته‌ای طرفین نسبت) ناگزیر از رویکرد بینارشته‌ای است؛ آن‌چه می‌تواند معیاری برای ارزیابی پژوهش‌های گذشته و چراغ راهی برای پژوهش‌های آینده باشد.
اقتصاد
فاطمه مهربانی
چکیده
اقتصاد مهندسی از شاخه‌های علم اقتصاد است که در اجرایی‌کردن هدف اقتصاد، که همانا تخصیص بهینۀ منابع به خواسته‌های نامحدود بشری است، کارگشاست. یکی از کتاب‌های انتشاریافته در حوزۀ تخصیص بهینه، برنامه‌ریزی، و سیاست‌گذاری ارزیابی اقتصادی طرح‌هاست. هدف از نگارش چنین کتابی آموزش مفاهیم موردنیاز فعالان اقتصادی و کاربرد آن‌ها در اتخاذ ...
بیشتر
اقتصاد مهندسی از شاخه‌های علم اقتصاد است که در اجرایی‌کردن هدف اقتصاد، که همانا تخصیص بهینۀ منابع به خواسته‌های نامحدود بشری است، کارگشاست. یکی از کتاب‌های انتشاریافته در حوزۀ تخصیص بهینه، برنامه‌ریزی، و سیاست‌گذاری ارزیابی اقتصادی طرح‌هاست. هدف از نگارش چنین کتابی آموزش مفاهیم موردنیاز فعالان اقتصادی و کاربرد آن‌ها در اتخاذ تصمیمات درست به‌منظور جلوگیری از اتلاف منابع اقتصادی است. کتاب حاضر به‌دلیل نارسایی‌های متعدد ازجمله فقدان نوآوری، ارائۀ مفاهیم به‌صورت پراکنده، نداشتن مثال کاربردی که بهطور جامع پوششدهندۀ موضوع باشد، ناهماهنگی محتوا با سرفصل‌های استاندارد موضوع، تدوین نادرست مباحث مرتبط با مفهوم پیشرفته، پرداختن به موضوعات کاربردی تا موضوعات پیشرفته، قراردادن برخی مباحث عمومی که در موضوعات پیشرفته و تخصصی جایگاهی ندارند، ارائهنکردن اهداف رفتاری هر فصل، از نیل به تبیین، توصیف، و تشریح مناسب موضوع و هدف موردنظر ناکام مانده است. کتاب نامبرده در این مقاله با روش انتقادی ـ استدلالی، در حوزۀ مطالعات کتابخانهای، بهدور از هر نوع تعصبات و با رعایت انصاف موردنقد و بررسی قرار گرفته و مواردی از آن به تحقیق و تفضیل بیان شده است.
مدیریت و سیاست‌گذاری
غلامرضا گودرزی؛ منصوره معینی کربکندی
چکیده
هدف این مقاله بررسی و نقد کتاب مدیریت اسلامی (مدل‌ها و موانع تحقق آن در جامعه و سازمان‌ها) است و ابتدا کتاب از جهت روش موردارزیابی و سپس از جنبۀ محتوا و ساختار موردتوجه قرار می‌گیرد. هم‌چنین، نقاط قابل‌توسعۀ کتاب جهت غنی‌ترشدن کتاب و باز‌کردن زمینه‌های دیگر تحقیق بیان می‌شود. روش ارزیابی و نقد این اثر استنادی ـ تحلیلی و مطابق با ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی و نقد کتاب مدیریت اسلامی (مدل‌ها و موانع تحقق آن در جامعه و سازمان‌ها) است و ابتدا کتاب از جهت روش موردارزیابی و سپس از جنبۀ محتوا و ساختار موردتوجه قرار می‌گیرد. هم‌چنین، نقاط قابل‌توسعۀ کتاب جهت غنی‌ترشدن کتاب و باز‌کردن زمینه‌های دیگر تحقیق بیان می‌شود. روش ارزیابی و نقد این اثر استنادی ـ تحلیلی و مطابق با الگوی پیش‌نهادی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در چهارچوب معرفی کلی، بررسی شکلی، و محتوایی اثر است. این اثر از عدم نظم منطقی و انسجام محتوایی، عدم دقت محتوایی، نقایص، و خطاهای محتوایی رنج میبرد. کیفیت فنی اثر خوب است و قواعد عمومی نگارش رعایت شده است. باوجوداین، نقاط ضعف شکلی اثر عبارتاند از طرح سادۀ جلد کتاب، صفحهآرایی ساده، عدم رعایت تناسب حجم فصل‌ها، تفصیل بیش از حد پیوست کتاب، عدم جذابیت جدولها، فقدان فهرست جدولها، نمودارها، و شکلها. بهطور کلی تحلیل محتوای کتاب‌های دانشگاهی می‌تواند نقاط قوت و ضعف احتمالی آن‌ها را، برای اصلاح و تغییر احتمالی محتوا و شکل متناسب با اهداف تعیین‌‌‌شده و اصول علمی، در اختیار برنامهریزان و مؤلفان کتاب‌های دانشگاهی قرار دهد.
زبان و ادبیات عربی
محسن سیفی؛ الهام بابلی بهمه
چکیده
دانش نشانه‌شناسی یکی از شاخه‌های نقد ادبی جدید در قرن بیستم است که به بررسی نشانه‌ها و روابط میان آن‌ها در متون ادبی و کارکردشان در انتقال پیام میان صاحب اثر و خواننده میپردازد. کتاب آلیات التأویل السّیمیائی، نوشتۀ موسی ربابعه نیز از جملۀ آثاری است که می‌کوشد تا از ره‌گذر برخی ابزارهای نشانه‌شناسی و با عبور ...
بیشتر
دانش نشانه‌شناسی یکی از شاخه‌های نقد ادبی جدید در قرن بیستم است که به بررسی نشانه‌ها و روابط میان آن‌ها در متون ادبی و کارکردشان در انتقال پیام میان صاحب اثر و خواننده میپردازد. کتاب آلیات التأویل السّیمیائی، نوشتۀ موسی ربابعه نیز از جملۀ آثاری است که می‌کوشد تا از ره‌گذر برخی ابزارهای نشانه‌شناسی و با عبور از روساخت متن نمونه‌هایی از ادب معاصر عربی به لایه‌های زیرین و ژرف‌ساخت متن دست یابد. در پرتوِ اهمیت مسئله، مقالۀ حاضر می‌کوشد به‌روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد نقد محتوا، ضمن بررسی و بیان برخی از نقاط قوت این کتاب، نقاط ضعف و کاستی‌های اثر موردنظر را تبیین کند. نتایج بررسی حاکی از این است که این اثر در سه فصل اول در مبحث استعاره و رمز به‌‌‌مثابۀ دو ابزار نشانه‌شناسی تاحدود زیادی موفق عمل کرده است و با انتخاب نمونه‌های شعری مناسب تحلیلهای خوبی ارائه داده است. اما ناهماهنگی عنوان کتاب با محتوا و نپرداختن مستقیم به همۀ شگردهای نشانه‌شناسی ازجمله پارادوکس، نقاب، حس‌آمیزی، هنجار‌‌گریزی، اسطوره، عدم رعایت توازن میان فصل‌ها، و اشارۀ گذرا به مقولۀ نقد نشانه‌شناسی در رمان از مهم‌ترین کاستی‌های این کتاب است.
زبان و ادبیات عربی
پیمان صالحی
چکیده
گرایش زیاد ناقدان ادبیات داستانی معاصر عرب به رویکردهای جدید نقد غربی به‌ویژه در دهۀ آخر قرن بیستم و نگرانی از قطع رابطۀ آنان با نقد قدیم عربی و نیاز مبرم کتاب‌خانه‌های عربی به آثاری دربارۀ نقدِ نقدِ داستان عبدالله ابوهیف ناقد سوری را بر آن داشت تا کتاب النقد الأدبی العربی الجدید فی القصّة والرّوایة والسّرد را به‌نگارش درآورد. ...
بیشتر
گرایش زیاد ناقدان ادبیات داستانی معاصر عرب به رویکردهای جدید نقد غربی به‌ویژه در دهۀ آخر قرن بیستم و نگرانی از قطع رابطۀ آنان با نقد قدیم عربی و نیاز مبرم کتاب‌خانه‌های عربی به آثاری دربارۀ نقدِ نقدِ داستان عبدالله ابوهیف ناقد سوری را بر آن داشت تا کتاب النقد الأدبی العربی الجدید فی القصّة والرّوایة والسّرد را به‌نگارش درآورد. این پژوهش که به دو روش بازخوانی اثر و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی کارکرد نقدی ابوهیف را بررسی کرده به این نتایج دست یافته است: شیوۀ ارائۀ فصول هشت‌‌گانۀ کتاب با قلمی بسیار شیوا نشان‌‌دهندۀ این است که از یک مهندسی ازپیش تعیین‌‌‌شده برخوردار بوده و موضوعات محتوایی دارای یک تسلسل منطقی و قابل‌قبول است. داده‌‌ها و مثال‌‌های این کتاب در هر فصل بسیار زیاد است؛ درواقع، ابوهیف کتاب خود را به‌صورت یک دایرۀ‌‌‌المعارف درآورده است. علی‌رغم این‌که ابوهیف معیارهای نقدی مشخصی را برای نقد آثار نقدی در نظر نگرفته و این از ایرادات اساسی کتاب است، تحلیلهای او از انواع گوناگون آثار نقدی استحکام بسیار خوب و قانع‌کنند‌ای دارد. استناد به حدود پانصد اثر از ناقدان کشورهای مختلف عربی می‌تواند دلیل محکمی بر عدم تعصب او در به‌کاربردن شواهد نقدی باشد.
زبان و ادبیات عربی
سید رضا میراحمدی
چکیده
نقش بی‌بدیل تاریخ‌نگاران ادبی در اثبات حوادث ادبی و نیز برجسته‌کردن نقش ادیبان انکارناپذیر است و اگر نتوان آن را برترین وسیله دانست، میتوان آن را دست‌کم یکی از بهترین وسایل در ابراز و نمایاندن نقش بی‌همتای ادبیات در ساخت، بافت‌های اجتماعی، و فرهنگ‌افزایی جامعه شمرد. کتاب الشعر والشعراء فی العصر العباسی یکی از آثار پرفروغ ...
بیشتر
نقش بی‌بدیل تاریخ‌نگاران ادبی در اثبات حوادث ادبی و نیز برجسته‌کردن نقش ادیبان انکارناپذیر است و اگر نتوان آن را برترین وسیله دانست، میتوان آن را دست‌کم یکی از بهترین وسایل در ابراز و نمایاندن نقش بی‌همتای ادبیات در ساخت، بافت‌های اجتماعی، و فرهنگ‌افزایی جامعه شمرد. کتاب الشعر والشعراء فی العصر العباسی یکی از آثار پرفروغ نویسندة پرتوان و ناقد مایهور و با بصیرت مصطفی شکعۀ است که بهسبب شیوة منتقدانة مؤلف بسیار اثرگذار به‌نظر میآید. آن‌چه بیشتر از همه مشهود است، نقاط قوت کتاب بود که بر کاستی‌‌ها یا ضعفهای اندک و احتمالی آن غالب بود. از بهترین یافتههای این پژوهشواره این که شکعۀ با اشراف و تمرکز بر شعر و شعرای این دورة بسیار پراهمیت ادبی و نقد بسیار ژرف و نیز نمودارکردن ادبیت برخی از شاعرانی که در دیگر کتب همسان یا بسیار کمرنگ جلوه داشتند یا بیفروغ بودند، نقش اثرگذار خود را بهدرستی ایفا کرده است. فصل‌ها نیز براساس همین رویکرد ویژه و نوآورانة نویسنده، که در کتاب‌های همموضوع با آن یافت نمیشود یا اندک است، تنظیم شده است و موازنههای او نیز نشان از احاطه و ژرفنگریاش دارد. شاید نقطه ضعف کتاب بیشتر موارد شکلی اندک بوده وگاه نیز مفهومی است.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
رضا مقدم کیا
چکیده
مقالۀ حاضر به نقد ترجمۀ کتاب بهداشت زبان (1395) نوشتۀ دبورا کمرون (2012) اختصاص دارد. کار بررسی و نقد ترجمۀ این کتاب برمبنای مدل نقد ترجمۀ خانم کاتارینا رایس (Reiss 2000) و در سطوح مختلف معنایی، دستوری، واژگانی، و سبکی به‌انجام خواهد رسید. در این مقاله هم‌چنین اصل کتاب کمرون و اهم مباحث مطرح‌‌شده در آن معرفی خواهد شد. کمرون در این کتاب دیدگاههای ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به نقد ترجمۀ کتاب بهداشت زبان (1395) نوشتۀ دبورا کمرون (2012) اختصاص دارد. کار بررسی و نقد ترجمۀ این کتاب برمبنای مدل نقد ترجمۀ خانم کاتارینا رایس (Reiss 2000) و در سطوح مختلف معنایی، دستوری، واژگانی، و سبکی به‌انجام خواهد رسید. در این مقاله هم‌چنین اصل کتاب کمرون و اهم مباحث مطرح‌‌شده در آن معرفی خواهد شد. کمرون در این کتاب دیدگاههای حامیان پاکی زبان و گروه مقابل آن‌ها، یعنی زبانشناسان، را بررسی و نقد می‌‌کند. وی هم‌چنین یکرشته گفتمانها، سیرهها، اعمال، و اقداماتی را معرفی می‌‌کند که حول محور کنترل تغییر در زبان قرار میگیرند و به این فعالیتها و اقدامات نام کلی «بهداشت زبان» را اطلاق می‌‌کند. یافتههای این بررسی نشان میدهند که متن ترجمۀ این کتاب در هیچیک از سطوح موردبررسی در مدل رایس به تعادل دست نیافته است. بدفهمی و انتقال نادرست معانی و مفاهیم، گرتهبرداری دستوری، ناروانی متن، برابریابیهای نامناسب، و آمیختن سبک گفتاری با نوشتار ازجمله اشکالاتی است که در متن ترجمه بهوفور مشاهده می‌شود. درنتیجه میتوان گفت که کیفیت متن ترجمه بههیچروی درخور زبان مشترک ایرانیان نیست.
علوم ورزشی و تربیت بدنی
حمید قاسمی
چکیده
هدف پژوهش نقدی بر ترجمۀ کتاب مبانی بازاریابی ورزشی، اثر برندا پیتز و دیوید استاتلر، است. سیدمرتضی عظیم‌زاده، فاطمه حیدری، و ابوالقاسم بزم‌آرا آن را ترجمه کردند و در انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد در 1396 چاپ شد. برای نقد از روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی استفاده شد و رویکرد کتاب تحلیل ترجمۀ کتاب اصلی بود. ابزار نقد کاربرگ نقد کتب درسی و ...
بیشتر
هدف پژوهش نقدی بر ترجمۀ کتاب مبانی بازاریابی ورزشی، اثر برندا پیتز و دیوید استاتلر، است. سیدمرتضی عظیم‌زاده، فاطمه حیدری، و ابوالقاسم بزم‌آرا آن را ترجمه کردند و در انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد در 1396 چاپ شد. برای نقد از روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی استفاده شد و رویکرد کتاب تحلیل ترجمۀ کتاب اصلی بود. ابزار نقد کاربرگ نقد کتب درسی و دانشگاهی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی بود. نتایج برآمده از تحلیل محتوای کیفی نشان داد که در نقد شکلی کتاب مزایایی شامل طرح جلد، حروف‌نگاری، کیفیت چاپ، و صحافی مناسب وجود دارد. مزایای محتوایی شامل برخورداری از «تناسب محتوا با اهداف درس موردنظر و پوشش بسیاری از سرفصل‌های مصوب»، «هم‌خوانی کتاب با سطح علمی دانشجویان»، «استفادۀ مناسب از ابزارهای علمی مختلف»، و «پاسخ‌گویی به نیازهای علمی و کاربردی جامعه» است. از کاستی‌‌ها و معایب کتاب موردبررسی میتوان به «یک‌دست‌‌نبودن نوشتار برخی کلمات»، «هم‌سان‌نبودن ترجمۀ برخی کلمات»، و «متناسب‌نبودن تصویر روی جلد با عنوان» اشاره کرد. هم‌چنین برخی از مفاهیم به‌خوبی تبیین نشده و مترجم توضیحات تفصیلی و تشریحی را ارائه نکرده است. درمجموع اثر موردبررسی یکی از بهترین کتاب‌های ترجمه‌شده در حوزۀ مبانی بازاریابی ورزشی است.
زبان‌های خارجی
هادی دولت آبادی
چکیده
کتاب انواع شعر فرانسه، اثر شهناز شاهین و مهوش قویمی، را سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) در سال ۱۳۷۹ به‌چاپ رسانده و در سال ۱۳۸۳ موردبازبینی و ویرایش قرار گرفته است. این کتاب که با مخاطب دانشگاهی و به‌منظور تدریس در دورۀ کارشناسی و کارشناسی ارشد ادبیات فرانسه طراحی شده است، باوجود برخورداری از نگارشی واضح ...
بیشتر
کتاب انواع شعر فرانسه، اثر شهناز شاهین و مهوش قویمی، را سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) در سال ۱۳۷۹ به‌چاپ رسانده و در سال ۱۳۸۳ موردبازبینی و ویرایش قرار گرفته است. این کتاب که با مخاطب دانشگاهی و به‌منظور تدریس در دورۀ کارشناسی و کارشناسی ارشد ادبیات فرانسه طراحی شده است، باوجود برخورداری از نگارشی واضح و گویا، کاستیهایی نیز دارد. هدف این نوشته بررسی نگارش و نحوۀ ارائۀ مطالب این کتاب بوده است و در آن به برخی از کاستی‌‌ها اشاره می‌شود که عمدتاً به نوع ترتیببندی مطالب در درون فصلهای کتاب، نظام ارجاعدهی به آثار استفادهشده و مثال‌‌های ارائهشده از نقطهنظر ساختاری و محتوایی، به تأکید بیش از اندازه بر صورت شعری فرانسه، و عدم معرفی جامع شعرای فرانسوی و آثار تأثیرگذار آنان مربوط می‌شود.
انسان شناسی
سید حسین حسینی
چکیده
این مقاله به معرفی و نقد کتاب انسان‌شناسی فلسفی، اثر هانس دیرکس، میپردازد. نویسنده در این کتاب به گزینش متونی حاوی دیدگاههای آموزشی در ذیل موضوع بحث پرداخته است که عمدتاً بدون تحلیل جامع و نظام‌‌مندی عمیقی طرح شدهاند. در این مقاله، پس از اشاره به چهار سطح از انسان‌شناسی فلسفی نزد دیرکس و نقد آن، از اهمیت توجه به رویکرد جدید ...
بیشتر
این مقاله به معرفی و نقد کتاب انسان‌شناسی فلسفی، اثر هانس دیرکس، میپردازد. نویسنده در این کتاب به گزینش متونی حاوی دیدگاههای آموزشی در ذیل موضوع بحث پرداخته است که عمدتاً بدون تحلیل جامع و نظام‌‌مندی عمیقی طرح شدهاند. در این مقاله، پس از اشاره به چهار سطح از انسان‌شناسی فلسفی نزد دیرکس و نقد آن، از اهمیت توجه به رویکرد جدید «انسان‌شناسی ساحتی» سخن رفته و ضمن بررسی تقسیم‌بندی انسان‌شناسی در ساختار کتاب، به الگوی پیش‌نهادی چهارجانبه در مواجهة انسان با خود، طبیعت، جامعه، و خدا اشاره شده است. درادامه، نگارنده با روش تحلیلی ـ انتقادی به تبیین وجوه اشتراک و اختلاف دیدگاههای انسان‌شناسی میپردازد و زمینه را برای نقد فلسفی آن‌ها فراهم می‌سازد. در این منظر، مهم‌ترین یافتۀ پژوهش آن است که غالب رویکردهای انسان‌شناختی به بُعد یا ابعادی از وجوه انسان توجه کرده و دچار بزرگ‌نمایی شدهاند و در کم‌تر دیدگاهی میتوان به تحلیل نسبت و ترابط تمامی قوای انسانی با یک‌دیگر دست یافت. این امر نشان از اهمیت توجه به بنیادهای فلسفی و روش‌‌شناختیِ «انسان‌شناسی ساحتی» دارد. این کتاب از نظر افق‌گشایی علمی و پیش‌رو قراردادن پرسش‌های اصلی انسان‌شناسی بسیار راه‌گشاست، اما ارائة هر تعریفی از قلمرو و مصداق‌های انسان‌شناسی فلسفی وابسته به تبیین «موضوع» و «روش» چنین رویکردی است و بدون چشم‌انداز دقیقی از مؤلفههای آن، نمی‌توان به مرزهای روشنی بین سطوح چهارگانة انسان‌شناسی‌های مذکور نزد دیرکس دست یافت.
انسان شناسی
اکبر زارع شاه آبادی؛ حمیده شیری محمدآباد
چکیده
چکیدهیکی از الگوهای نظری که در دو دهۀ گذشته باتوجه‌به تغییر پارادایمی در الگوی توسعه و تأکید بر توسعۀ انسانی و اجتماعی بیش‌ازپیش موردتوجه قرار گرفته پرورش انسانی پویاست. درواقع، نوع نگاه به انسان و نوع نیازهای انسان دگرگون شده و پرورش انسانی خوب به‌لحاظ روانی و اجتماعی به یکی از اهداف جوامع تبدیل شده است. یکی از مشهورترین روان‌پزشکانی ...
بیشتر
چکیدهیکی از الگوهای نظری که در دو دهۀ گذشته باتوجه‌به تغییر پارادایمی در الگوی توسعه و تأکید بر توسعۀ انسانی و اجتماعی بیش‌ازپیش موردتوجه قرار گرفته پرورش انسانی پویاست. درواقع، نوع نگاه به انسان و نوع نیازهای انسان دگرگون شده و پرورش انسانی خوب به‌لحاظ روانی و اجتماعی به یکی از اهداف جوامع تبدیل شده است. یکی از مشهورترین روان‌پزشکانی که در این مورد طی چند دهه کار علمی انجام داده تامس ای. هریس، نویسندۀ آمریکایی، است.او که به تألیف چندین کتاب دربارۀ وضعیت خوب و انسان خوب پرداخته معتقد است وضعیت خوب حاصل پرورش انسانی خوب است. در این مقاله، ابتدا مقدمهای کوتاه در معرفی اثر ارائه می‌شود. سپس، در بخش دوم نظریۀ تحلیل رفتار متقابل معرفی می‌شود. در بخش سوم، ساختار و محتوای کتاب معرفی می‌شود و در بخش چهارم، کتاب در قالب دو زیربخش الف) ارزیابی شکلی و ب) ارزیابی محتوایی نقد می‌شود. در بخش پایانی مقاله، نتیجهگیری اثر ارائه خواهد شد.
علوم سیاسی
محمد شجاعیان
چکیده
اندیشمندان لیبرال مدعی‌اند که در نقد به هیچ محدودیتی قائل نیستند، زیرا هر محدودیتی در این زمینه به‌معنای محدودکردن آزادی بیان به‌منزلۀ یکی از مهم‌ترین مصادیق آزادی است. بر این اساس، در گفتمان لیبرال، از توهین به پیامبران الهی به‌منزلۀ یکی از مصادیق آزادی بیان دفاع می‌شود. موضوع محوری کتاب آیا نقد سکولار است؟ همین است. این کتاب ...
بیشتر
اندیشمندان لیبرال مدعی‌اند که در نقد به هیچ محدودیتی قائل نیستند، زیرا هر محدودیتی در این زمینه به‌معنای محدودکردن آزادی بیان به‌منزلۀ یکی از مهم‌ترین مصادیق آزادی است. بر این اساس، در گفتمان لیبرال، از توهین به پیامبران الهی به‌منزلۀ یکی از مصادیق آزادی بیان دفاع می‌شود. موضوع محوری کتاب آیا نقد سکولار است؟ همین است. این کتاب درواقع شامل دو مقالۀ اصلی است که توسط دو نفر از نویسندگان مسلمان، یعنی طلال اسد و صبا محمود، تألیف شده است. مقالۀ حاضر به بررسی و نقد این آرا میپردازد. اسد و صبا محمود به رد دوگانۀ استدلالی میپردازند که مسیحیت، سکولاریسم، عقلانیت، مدارا، و آزادی را در یک سو و اسلام، بنیادگرایی، تسلیمبودن، تعصب، و محدودیت را در سوی مقابل قرار میدهد. اسد بر موارد نقضی که در جوامع مدرن وجود دارد تأکید می‌‌کند. هرچند او باید با نگرشی تحلیلی ـ انتقادی کمالگرایی نهفته در آرای اندیشمندان غربی به‌ویژه در گفتمان لیبرال را به‌منزلۀ نقض بیطرفی اخلاقی موردتوجه قرار میداد. صبا محمود نیز ادعای جدایی امر دینی از امر سیاسی را رد و بر جانبدارانهبودن سنت انتقادی غربی تأکید می‌‌کند. از این منظر، بحث او تکمیلکنندۀ مباحث اسد است.
هنر
سمیرا عرب؛ سیدعبدالمجید شریف‌زاده
چکیده
سخن‌گفتن و تحلیل نظری صنایع دستی در عین سهل‌بودن دشوار است. صنایع دستی امری آشنا و ملموس در زندگی روزمره است که بدون نیاز به شناساندن و تلاش برای فهمش هرگونه توضیحی در آن بدیهی به‌نظر می‌رسد. کتاب آشنایی با کارگاه‌های صنایع دستی ایران را فریبا مصطفوی در سال 1395 گردآوری کرده است و در انتشارات مهر نوروز به‌چاپ رسیده است. اگرچه ...
بیشتر
سخن‌گفتن و تحلیل نظری صنایع دستی در عین سهل‌بودن دشوار است. صنایع دستی امری آشنا و ملموس در زندگی روزمره است که بدون نیاز به شناساندن و تلاش برای فهمش هرگونه توضیحی در آن بدیهی به‌نظر می‌رسد. کتاب آشنایی با کارگاه‌های صنایع دستی ایران را فریبا مصطفوی در سال 1395 گردآوری کرده است و در انتشارات مهر نوروز به‌چاپ رسیده است. اگرچه این کتاب بهطور کلی مجموعهای از تصویرهای ارزشمند با کیفیت مطلوب برای معرفی برخی کارگاه‌های صنایع دستی است، اما همانند هر اثر علمیِ دیگری کاستی‌های شکلی و محتواییای دارد که در این جستار سعی شده نقدی انتقادی بر آن نگاشته شود. در این پژوهش با تکیه بر روش کتابخانهای برخی گزارههای غیرعلمی آن که سبب گمراهشدن خواننده (هنرمندان) می‌شود و از پژوهشی به پژوهش دیگر منتقل میگردد تبیین شده است. در همین راستا، به کاستی‌‌ها اشاره می‌شود و نظرات انتقادی ذیل هریک از مباحث بیان خواهد شد.
روششناسی
فاطمه جوادزاده شهشهانی
چکیده
پس از تصویب عنوان «فلسفۀ علم روان‌شناسی» به‌منزلۀ درسی دوواحدی در مقطع کارشناسی رشتۀ روان‌شناسی چندین کتاب با این عنوان تدوین شد. نویسنده و ناشر یکی از جدیدترینِ این کتاب‌‌ها خسرو باقری و سازمان سمت است. این دو ویژگی ایجاب می‌‌کند که این کتاب معرفی و ارزیابی شود تا با اصلاح و تکمیل آن در ویرایش‌‌های بعدی، زمینۀ دست‌‌یابی ...
بیشتر
پس از تصویب عنوان «فلسفۀ علم روان‌شناسی» به‌منزلۀ درسی دوواحدی در مقطع کارشناسی رشتۀ روان‌شناسی چندین کتاب با این عنوان تدوین شد. نویسنده و ناشر یکی از جدیدترینِ این کتاب‌‌ها خسرو باقری و سازمان سمت است. این دو ویژگی ایجاب می‌‌کند که این کتاب معرفی و ارزیابی شود تا با اصلاح و تکمیل آن در ویرایش‌‌های بعدی، زمینۀ دست‌‌یابی به کتاب درسی منحصربهفردی درباب درس فلسفۀ روان‌شناسی فراهم آید. در این مقاله پس از معرفی فصول کتاب فلسفۀ علم روان‌شناسی، این کتاب از چند زاویه (شکل ظاهری، عنوان، تناسب کتاب با سرفصل مصوب این درس، نسبت محتوای این کتاب با سرفصل دروس مرتبط، تناسب بخشهای مختلف کتاب، محتوای کتاب، و تناسب کتاب با کتاب‌های مشابه) ارزیابی می‌شود. نتیجۀ ارزیابی نشان میدهد، درحالحاضر کتاب فلسفۀ علم روان‌شناسی خسرو باقری، درجایگاه کتاب درسی «فلسفۀ علم روان‌شناسی»، مزیتهایی دارد، اما لازم است در ویرایش بعدی در نام کتاب، حجم آن، تعداد فصول، عنوان، و محتوای هر فصل بازنگری شود تا کتاب تناسب بیشتری با سرفصل‌های تدوینشده پیدا کند. درانتها پیش‌نهادی برای ارتقای کیفیت سرفصل مصوب این درس و دلایل ارائۀ این پیشنهاد مطرح می‌شود.
روششناسی
حمیدرضا خادمی؛ محمدعلی رمضانی
چکیده
در سال‌های اخیر آثار فراوانی دربارۀ علم دینی منتشر شده است و افراد متعددی کوشیده‌اند یا هم‌چنان می‌کوشند تا از دیدگاه خود نشان دهند که علم دینی چیست و چگونه تحقق می‌یابد. از افراد پرکار در این زمینه عبدالحسین خسروپناه است که تأکید دارد کانون تحقق علم دینی روششناسی است و آخرین اثر او در این زمینه، با عنوان روششناسی علوم اجتماعی، ...
بیشتر
در سال‌های اخیر آثار فراوانی دربارۀ علم دینی منتشر شده است و افراد متعددی کوشیده‌اند یا هم‌چنان می‌کوشند تا از دیدگاه خود نشان دهند که علم دینی چیست و چگونه تحقق می‌یابد. از افراد پرکار در این زمینه عبدالحسین خسروپناه است که تأکید دارد کانون تحقق علم دینی روششناسی است و آخرین اثر او در این زمینه، با عنوان روششناسی علوم اجتماعی، بر آن است تا روش تولید علوم اجتماعی اسلامی را معرفی کند. در مقالۀ حاضر کوشیدهایم کتاب مذکور را از لحاظ شکلی و محتوایی بررسی و نقد کنیم. در بخش شکلی بیشتر مسائل نگارشی و ویرایشی بررسی شده و در بخش محتوایی تلاش شده است گامهای اساسیِ مؤلف برای تولید روششناسی موردنظر شرح داده شود و بررسی و نقد شود. درنهایت نیز تلاش کردهایم با رویکردی عملگرایانه نقدی فراگیرتر به ایشان و برخی دیگر در این حوزه داشته باشیم.
زبان و ادبیات فارسی
آرش امرایی
چکیده
کنایه بیانی زیبا و هنرمندانه و غیرصریح از موضوع‌های مختلفی است که شعرا و نویسندگان از آن به‌منزلۀ فنی لطیف در بیان مقاصد و مضامین خود استفاده می‌کنند. به‌علت استفادۀ گستردۀ شاعران و نویسندگان فارسی‌زبان از کنایه‌ها، جمع‌آوری و تحلیل و تفسیر آن‌ها کاری ضروری و شایسته است. حسن انوری و همکارانش کوشیده‌اند در کتابی با عنوان فرهنگ ...
بیشتر
کنایه بیانی زیبا و هنرمندانه و غیرصریح از موضوع‌های مختلفی است که شعرا و نویسندگان از آن به‌منزلۀ فنی لطیف در بیان مقاصد و مضامین خود استفاده می‌کنند. به‌علت استفادۀ گستردۀ شاعران و نویسندگان فارسی‌زبان از کنایه‌ها، جمع‌آوری و تحلیل و تفسیر آن‌ها کاری ضروری و شایسته است. حسن انوری و همکارانش کوشیده‌اند در کتابی با عنوان فرهنگ کنایات سخن این مهم را به‌انجام برسانند. در این مقاله کتابِ فرهنگ کنایات، نوشتۀ حسن انوری، موردنقد و بررسی قرار می‌گیرد. این کتاب را انتشارات سخن در دو جلد و 1783 صفحه منتشر کرده است. پس از مطالعۀ این فرهنگ و بررسی و تحلیل موضوع‌های مختلف مرتبط با آن، ساختار کتاب به‌صورت اجمالی معرفی شده است و پس‌از‌آن، محتوای کتاب تحلیل و ارزیابی شده است و درنهایت، این نتیجه حاصل شد که ازآن‌جاکه این فرهنگ برگرفته از فرهنگ بزرگ سخن است، غیر از کنایه، مدخل‌های غیرمرتبط چندی با آن آمیخته شده و هم‌چنین، اشکال‌ها و ابهام‌هایی به آن راه یافته است. ازاین‌رو، با بررسی و طبقه‌بندی این اشکال‌ها، برخی از مهم‌ترین اشکال‌های راه‌یافته به آن تبیین شده است و درنهایت، به این نتیجه رسیدیم که به‌منظور تهیۀ فرهنگی پیراسته و شایسته ضروری است این کتاب به‌صورت جدی ویرایش شود و اشکال‌ها و ناراستی‌های آن اصلاح گردد.
زبان و ادبیات فارسی
یدالله نصراللهی
چکیده
نگارش و ویرایش اثر ارزندة احمد سمیعی (گیلانی) است که سال‌های متمادی کتاب درسی دانشجویی و اصلی‌ترین متن درسی دانشجویان در آموزش نگارش و درست‌نویسی بوده است. چاپ‌های متعدد و شمارگان زیاد و فراوان چاپ آن گویای اقبال فراوان خوانندگان و مخاطبان بدین اثر بوده است. این کتاب دو بخش عمده دارد: نگارش و ویرایش که سمیعی گیلانی تاحد امکان، ...
بیشتر
نگارش و ویرایش اثر ارزندة احمد سمیعی (گیلانی) است که سال‌های متمادی کتاب درسی دانشجویی و اصلی‌ترین متن درسی دانشجویان در آموزش نگارش و درست‌نویسی بوده است. چاپ‌های متعدد و شمارگان زیاد و فراوان چاپ آن گویای اقبال فراوان خوانندگان و مخاطبان بدین اثر بوده است. این کتاب دو بخش عمده دارد: نگارش و ویرایش که سمیعی گیلانی تاحد امکان، با ذکر شاهد و مصداق، نظر و بحث خود را تبیین و اثبات کرده است. عمدهترین خطاها و لغزشهای بخش اول (نگارش) اثر عبارتاند از نبود مقدمه، عنوان بخشها به‌صورت جمله، یک‌دست‌‌نبودن آرایش پاراگرافها، درج و توضیح مدخل‌های غیرنگارشی ـ مقالة تحقیقی، مرجعشناسی، وجود بخش تعریف ـ که با اثر نگارشی متناسب به‌نظر نمیرسند. خطاهای بخش ویرایش (خطاهای زبانی) عبارتاند از نیاوردن دلایل وافی در برشمردن خطاهای زبانی (ویرایش زبانی)، اصرار بر جدانویسی، مغایرت املای کلمات با دستورخط فارسی فرهنگستان. این نوشتار درپی آن است که تاحد امکان همة موارد را با ذکر مصداق و شاهد از اثر نقل کند. روش تحقیق این نوشتار مقایسهای، تحلیلی، و انتقادی است که مطالب خود را بهشیوة اسنادی و فیشبرداری گرد آورده است.
فلسفه
زهره سعیدی
چکیده
مگی در کتاب فلسفۀ شوپنهاور، علاوه‌بر عرضۀ آرا و نظریات شوپنهاور، فصلی را به برطرف‌کردن سوءفهمی که درمورد مفهوم «اراده» و «ناپدیدار» در فلسفۀ شوپنهاور رواج دارد اختصاص داده است. در این نوشتار بر آن شدیم که به بررسی و نقد این اثر به‌قلم برایان مگی با ترجمۀ رضا ولییاری بپردازیم. به این منظور، ابتدا به‌اختصار به معرفی ...
بیشتر
مگی در کتاب فلسفۀ شوپنهاور، علاوه‌بر عرضۀ آرا و نظریات شوپنهاور، فصلی را به برطرف‌کردن سوءفهمی که درمورد مفهوم «اراده» و «ناپدیدار» در فلسفۀ شوپنهاور رواج دارد اختصاص داده است. در این نوشتار بر آن شدیم که به بررسی و نقد این اثر به‌قلم برایان مگی با ترجمۀ رضا ولییاری بپردازیم. به این منظور، ابتدا به‌اختصار به معرفی کتاب پرداختیم، آنگاه پس از بررسی نقادانۀ کتاب به این نتیجه رسیدیم که فیلسوف انگلیسی، برایان مگی، که متخصص و شارح آثار شوپنهاور است توانسته کتابی آسانفهم، روان، کامل، و درعینحال متخصصانه درمورد آرا و نظریات شوپنهاور و تأثیری که بر فلاسفه، اندیشمندان، و هنرمندان پس از خود گذاشته است عرضه کند و مترجم سختکوش و متخصص در ترجمۀ آثار شوپنهاور توانسته است ترجمهای متعهدانه، روان، و قابلپذیرش از این کتاب عرضه دارد؛ البته نقدهایی، هرچند محدود، به‌لحاظ محتوایی بر نویسنده و به‌لحاظ کیفیت ترجمه بر مترجم وارد است که بدانها اشاره کردهایم و می‌تواند در چاپ بعدی کتاب موردملاحظه قرار گیرد. هم‌چنین، اشکالات پرشمار ویرایشی در ترجمۀ این کتاب وجود دارد که ویرایش آن را در چاپ بعدی اثر ضروری ساخته است.
هنر
علی اصغر کلانتر؛ صادق رشیدی
چکیده
هدف این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب جستارهایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعه‌مقالات و درس‌گفتارها) است. این کتاب ازجمله کتاب‌های مبنایی درمورد گفتمان هنر اسلامی با رویکردهای مختلف است. نویسندگان مقالات این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرش‌های تاریخ‌نگارانه، اشراقی، فقهی، عرفانی، جامعه‌شناختی، نشانه‌شناختی، و هرمنوتیک ...
بیشتر
هدف این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب جستارهایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعه‌مقالات و درس‌گفتارها) است. این کتاب ازجمله کتاب‌های مبنایی درمورد گفتمان هنر اسلامی با رویکردهای مختلف است. نویسندگان مقالات این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرش‌های تاریخ‌نگارانه، اشراقی، فقهی، عرفانی، جامعه‌شناختی، نشانه‌شناختی، و هرمنوتیک بهدنبال بررسی ماهیت و چیستی هنر اسلامی بودهاند. مسئلة اصلی این مقاله طرح این پرسش بنیادی است که رویکردهای عرفانی و حکمی بهمنزلة گفتمان سنتگرا و نیز رویکردهای تاریخگرا بهمنزلة گفتمانهای توصیفمحور چگونه میتوانند هنر اسلامی را تحلیل و تفسیر کنند و از برایند آن روزنههای درک و دریافت پیچیدگیهای گفتمان هنر اسلامی را برای ما آشکار کنند؟ ضرورت و اهمیت نگاه نقادانه به کتاب جستارهایی در چیستی هنر اسلامی به‌منظور تحلیل دقیقتر و تبیین سازوکارها و ویژگیهای رویکردهای مختلف در تحلیل گفتمان هنر اسلامی است. به همین دلیل، نشاندادن اهمیت کتاب موردبحث با آشکارسازیِ کارکردهای تحلیلی آن باهدف راهنمایی مخاطبان و دانشجویانی که دغدغة مطالعات هنر اسلامی را دارند ضروری است.
تاریخ
سیدمحمدرضا حسینی
چکیده
یکی از کتاب‌های انتشاریافته در حوزۀ تاریخ صدر اسلام اوضاع اجتماعیـ اقتصادی موالی در صدر اسلام جمال جوده است که حساس‌ترین مقاطع تاریخی، یعنی صدر اسلام، و موضوع بحث‌برانگیزِ برخورد امویان با موالی را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. با درنظرگرفتن اهمیت مقطع تاریخی و موضوع، این کتاب به‌دلیل نارسایی‌های متعدد، ازجمله فقدان نوآوری، ...
بیشتر
یکی از کتاب‌های انتشاریافته در حوزۀ تاریخ صدر اسلام اوضاع اجتماعیـ اقتصادی موالی در صدر اسلام جمال جوده است که حساس‌ترین مقاطع تاریخی، یعنی صدر اسلام، و موضوع بحث‌برانگیزِ برخورد امویان با موالی را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. با درنظرگرفتن اهمیت مقطع تاریخی و موضوع، این کتاب به‌دلیل نارسایی‌های متعدد، ازجمله فقدان نوآوری، ناهماهنگی عنوان و محتوا، نبود نتیجه در پایان، بهرهنبردن از منابع جامع و لازم، بهکارنگرفتنِ تحقیقات جدید، و رعایتنکردن موازین علمی در بیطرفی و حتی نگارش هدفمند، از نیل به تبیین و توصیف و تشریح مناسب اوضاع اجتماعی ـ اقتصادی موالی در صدر اسلام ناکام مانده است. کتاب پیشگفتهشده در این مقاله با روش انتقادی ـ استدلالی، در حوزۀ مطالعات کتابخانهای، بهدور از هرنوع تعصبات و با رعایت انصاف مورد نقد و بررسی قرار گرفته و مواردی از آن به تحقیق و تفصیل بیان شده است.
