هنر
مرضیه قاسمی؛ سکینه خاتون محمودی
چکیده
کاشی‌کاری عصر قاجار حوزه‌ای است با دامنه‌ای گسترده و کاربردی که بخشی جدایی‌ناپذیر از پیکرة معماری این دوره به‌شمار می‌آید. رسانة کاشی در ادوار مختلف تاریخ هنر و صناعت ایران همواره در اشکال و با فنون مختلف مورداستفاده بوده، اما عصر قاجار را باتوجه‌به کمیت و برخی نوآوری‌های فنی باید نقطة عطفی در اعتلای هرچه بیشتر این هنر دانست. ...
بیشتر
کاشی‌کاری عصر قاجار حوزه‌ای است با دامنه‌ای گسترده و کاربردی که بخشی جدایی‌ناپذیر از پیکرة معماری این دوره به‌شمار می‌آید. رسانة کاشی در ادوار مختلف تاریخ هنر و صناعت ایران همواره در اشکال و با فنون مختلف مورداستفاده بوده، اما عصر قاجار را باتوجه‌به کمیت و برخی نوآوری‌های فنی باید نقطة عطفی در اعتلای هرچه بیشتر این هنر دانست. کتاب کاشی‌کاری قاجار پژوهشی است مستقل و تصویرمحور که مؤلفِ آن به‌نوعی در جبران کمبود و فقر منابع موجود در این حوزه برآمده و با رویکردی تاریخی و توصیفی، جایگاه مغفول این رسانه را در معماری و فرهنگ ایران بررسی کرده است. این کتاب از منظر ارائة نمونه‌تصاویر فراوان (پژوهش میدانی) درقالب یک مجموعه و شرح و توصیف شاخصه‌های بصری و زیبایی‌شناختی کاشی‌های قاجاری و معرفی ابنیة تاریخی اثری است پیش‌گام و کم‌سابقه؛ درعین‌حال، با نواقص و کاستی‌هایی نیز روبه‌روست. صِرف توجه به کاشی‌هایی که فقط در مطالعات میدانیِ نویسنده مشاهده شده و امروزه وجود دارند و متعاقباً غفلت از مطالعة نمونه‌های تاریخی‌ای که در منابع تصویری و مجموعه‌ها و آرشیوها ثبت شده، نادیده‌گرفتن کاشی‌های کتیبه‌دار (حوزة کتیبه‌نگاری)، ابهام مفهومی در تفکیک و تمایز نقش و مضمون در بخش مربوط به تقسیم‌بندی نقوش، و روزآمدنبودن و ازقلم‌افتادن برخی منابع ازجمله کاستی‌های کتاب است.
باستان شناسی
عابد تقوی
چکیده
درباب معماری مساجد صدر اسلام ایران تحقیقات بی‌شماری انجام شده است. در بیشتر این پژوهش‌ها، مساجد به‌صورت تک‌نگاری موردمطالعه قرار گرفته‌اند. در این بین، توجه محققان به ساختار فیزیکی و تحولات تاریخی سازه و تزئینات معطوف بوده است. این قالب کلیشه‌ای و تکراری در این کتاب، که خانم باربارا فینستر نوشته است، نیز رعایت شده است. هم‌چنین، ...
بیشتر
درباب معماری مساجد صدر اسلام ایران تحقیقات بی‌شماری انجام شده است. در بیشتر این پژوهش‌ها، مساجد به‌صورت تک‌نگاری موردمطالعه قرار گرفته‌اند. در این بین، توجه محققان به ساختار فیزیکی و تحولات تاریخی سازه و تزئینات معطوف بوده است. این قالب کلیشه‌ای و تکراری در این کتاب، که خانم باربارا فینستر نوشته است، نیز رعایت شده است. هم‌چنین، در این کتاب به تحولات معماری مساجد اولیة ایران بهتفصیل پرداخته شده است. نقد این کتاب از دو منظر ساختار شکلی و محتوایی ارزیابی شده است. این کتاب بهمثابة یکی از کتابهای تحلیلی معماری صدر اسلام قابلتأمل است و میتوان براساس استدلالهای نویسنده، دریچهای نو به معماری مذهبی ایران در قرون اولیة اسلامی باز کرد. درکنار نقاط قوت این اثر فاخر، نقاط ضعفی نیز دیده میشود که بهطور کلی متوجه بخش تألیف و ترجمة کتاب است. انتخاب معادلهای گنگ برای واژگان تخصصی و نیز برخی ایرادات محتوایی از مهمترین موارد قابلملاحظه به‌شمار میآیند.
