زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
پارسا بامشادی
چکیده
این مقاله با هدف بررسی و نقد کتاب مقدمه‌ای بر زبان‌شناسی شناختی، نوشتۀ اونگرر و اشمیت با ترجمۀ جهانشاه میرزابیگی (1397)، نوشته شده است. پس از بررسی متن انگلیسی کتاب مشخص شد که گرچه این کتاب یکی از منابع اصلی و شناخته‌شدۀ زبان‌شناسی شناختی است، کاستی‌هایی دارد که از میان آن‌ها میتوان به توجه ناکافی به بنیاد‌ها و فرض‌های اساسیِ زبان‌شناسی ...
بیشتر
این مقاله با هدف بررسی و نقد کتاب مقدمه‌ای بر زبان‌شناسی شناختی، نوشتۀ اونگرر و اشمیت با ترجمۀ جهانشاه میرزابیگی (1397)، نوشته شده است. پس از بررسی متن انگلیسی کتاب مشخص شد که گرچه این کتاب یکی از منابع اصلی و شناخته‌شدۀ زبان‌شناسی شناختی است، کاستی‌هایی دارد که از میان آن‌ها میتوان به توجه ناکافی به بنیاد‌ها و فرض‌های اساسیِ زبان‌شناسی شناختی، جهانی‌های زبان، تنوع زبانی از دیدگاه زبان‌شناسی شناختی، و بدن‌مندی و شالودۀ جسمانی زبان و شناخت اشاره کرد. هم‌چنین، هرچند دربارۀ برخی از مباحث مطرح‌شده در معناشناسی شناختی هم‌چون استعاره، مجاز، طرح‌واره‌های انگاره‌ای، و آمیختگی مفهومی به‌خوبی بحث شده است، به برخی از مباحث آن هم‌چون نیروپویایی چندان توجه نشده است. پس از بررسی ترجمۀ اثر، کاستی‌ها و ایرادهایی در آن مشاهده شد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: معادل‌گزینی‌های نامناسب برخی اصطلاحات تخصصی و گاه غیرتخصصی، اشکالات چشم‌گیر در برگردان واژه‌ها، عبارت‌ها، و جمله‌ها به فارسی که آن‌ها را میتوان تحت عناوینِ نادرستی ترجمه، نارسایی ترجمه، و نایک‌نواختی ترجمه مطرح کرد، و اشکالات پرشمار در ارجاع‌های درون‌متنی و برون‌متنی. ازاین‌رو، پیش‌نهاد می‌شود که کتاب از نظر املایی، انشایی، و ترجمه‌ای بازنگری شود.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
رامین گلشائی
چکیده
این مقاله به بررسی و نقد ترجمة کتاب استعاره، نوشتة دیوید پانتر، می‌پردازد که محمدمهدی مقیمی‌زاده آن را به فارسی ترجمه کرده و انتشارات علم آن را منتشر کرده است. پانتر در این کتاب کارکردهای استعاره را در حوزه‌های مختلف دانش بشری، از ادبیات و فلسفه تا سیاست و روان‌کاوی، می‌کاود. ترجمة کتاب از دو منظر صوری و محتوایی بررسی شده است. در ...
بیشتر
این مقاله به بررسی و نقد ترجمة کتاب استعاره، نوشتة دیوید پانتر، می‌پردازد که محمدمهدی مقیمی‌زاده آن را به فارسی ترجمه کرده و انتشارات علم آن را منتشر کرده است. پانتر در این کتاب کارکردهای استعاره را در حوزه‌های مختلف دانش بشری، از ادبیات و فلسفه تا سیاست و روان‌کاوی، می‌کاود. ترجمة کتاب از دو منظر صوری و محتوایی بررسی شده است. در بررسی صوری کتاب به‌لحاظ فنی، ساختاری، ویژگی‌های ویرایشی، و نگارشی بررسی شده است. ارزیابی محتوایی اثر شامل بررسی دقت و صحت ترجمه و معادل‌گزینی‌ها می‌شود. اضافه‌شدن بخشی تحت عنوان پی‌نوشت‌های مترجم در ترجمۀ فارسی، پانویسی اصطلاحات تخصصی و اسامی خاص، و روانی نثر ترجمه از نقاط قوت کتاب است. ازسوی‌دیگر، وجود اشکالات ویرایشی و نگارشی، ضعف در معادل‌گزینی‌های دقیق، عدم یک‌دستی در انتخاب معادل‌ها، ضعف در رمزگشایی از ساختار زبان مبدأ، و مخدوش‌شدن استعاره‌ها در فرایند ترجمه از نقاط ضعف این کتاب است. کتاب استعاره این پتانسیل را دارد که افقهای فکری جدیدی را پیش‌روی خوانندگان فارسی‌زبان بگشاید، به‌خصوص برای خوانندگانی که زمینة مختصری درباب موضوع داشته باشند. بااین‌حال، فهم بهتر مثال‌ها و استعاره‌های به‌کاررفته در آن‌ها نیازمند مراجعه به متن اصلی خواهد بود.
زبان‌های خارجی
مینا رضائی؛ میترا رئیسی دهکردی؛ یوسف آرام
چکیده
هنجارگریزی معنایی به‌مفهوم تخطی از معیارهای تعیین‌کنندۀ هم‌‌آیی واژگان و عدول از زبان معیار است. برحسب آمار پژوهش، میتوان گفت که هنجارگریزی معنایی عامل مهمی در آفرینش شعر است؛ بدین مفهوم که هرچه بسامد وقوع این نوع هنجارگریزی بیشتر باشد، افقهای معنایی گسترده‌‌تری در شعر حاصل می‌شود و رسیدن به معنا دیرتر اتفاق می‌‌افتد. ...
بیشتر
هنجارگریزی معنایی به‌مفهوم تخطی از معیارهای تعیین‌کنندۀ هم‌‌آیی واژگان و عدول از زبان معیار است. برحسب آمار پژوهش، میتوان گفت که هنجارگریزی معنایی عامل مهمی در آفرینش شعر است؛ بدین مفهوم که هرچه بسامد وقوع این نوع هنجارگریزی بیشتر باشد، افقهای معنایی گسترده‌‌تری در شعر حاصل می‌شود و رسیدن به معنا دیرتر اتفاق می‌‌افتد. در اشعار بودلر، ایجاد ترکیبات خاص و تازه، تصویر جزئیات، نیروی تخیل، ایجاد مناظر زیبا، و بهکاربردن تشبیهات و استعارات مطبوع به تجلی این نوع هنجارگریزی منجر شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی هنجارگریزی معنایی در مجموعۀ شعر گل‌های شر، اثر شارل بودلر، با ارجاع به استعاره و مجاز و بازتاب آن در ترجمه‌های حسن هنرمندی، محمدعلی اسلامی ندوشن، و محمدرضا پارسایار است تا ترجمهها از لحاظ کیفی مقایسه شوند. برای نیل به این هدف، ابتدا هنجارگریزی معنایی که از مباحث مهم نقد صورتگرایی است، باتوجهبه تقسیمبندی جفری لیچ، زبانشناس صورتگرا، موردبررسی قرار گرفته و سپس به مقابلۀ متن اصلی و ترجمه‌های صورتگرفته از آن پرداخته و تفاوتهای موجود در هریک بررسی شده است.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
کامران شکیبا
چکیده
تحلیل گفتمان انتقادی هدف اصلی خود را روشن‌‌کردن گفتمان به‌منظور دست‌یافتن به روابط پنهان قدرت اعلام میکند. استعاره در تحلیل انتقادی به‌دلیل ویژگی‌های متقاعدسازی بالا نقشی کلیدی ایفا میکند. در این تحلیل سعی شد تا برپایة مدل تحلیل چارتریس بلک به تحلیل انتقادی استعاره در متون سیاسی روزنامه‌های متقابل مردم‌سالاری و کیهان ...
بیشتر
تحلیل گفتمان انتقادی هدف اصلی خود را روشن‌‌کردن گفتمان به‌منظور دست‌یافتن به روابط پنهان قدرت اعلام میکند. استعاره در تحلیل انتقادی به‌دلیل ویژگی‌های متقاعدسازی بالا نقشی کلیدی ایفا میکند. در این تحلیل سعی شد تا برپایة مدل تحلیل چارتریس بلک به تحلیل انتقادی استعاره در متون سیاسی روزنامه‌های متقابل مردم‌سالاری و کیهان در ایران و روزنامه‌های میرر و تلگراف در انگلستان پرداخته شود تا وجوه اشتراک و افتراق میان استعاره‌ها و استعاره‌های مفهومی بهکاربردهشده در رسانههای احزاب مهم سیاسی در ایران و انگلستان مشخص شود. به‌منظور پاسخدادن به این سؤال، بخشهای سیاسی این روزنامهها با درنظرگرفتن دالهای مرکزی هر حزب با محوریت تمرکز بر پنج حوزة مبدأ تنازع، ساختمان، سفر، مذهب، و گیاهان تحلیل شد. در این تحلیل معلوم شد که چگونه احزاب متفاوت واقعیت سیاسی یکسانی را به‌دلیل شرایط ایدئولوژیک متضاد بهصورت متفاوتی مفهومسازی میکنند و از استعاره‌ها برای متقاعدکردن مخاطب و انتقال ایدئولوژی خود استفاده میکنند. این تحلیل در روشن‌‌کردن روابط پنهان قدرت گامی بسیار مؤثر بود و نگاه انتقادی و تلفیقی نسبتاً جدیدی را به کاربرد استعاره در متون معرفی کرد.
