فلسفه
سید یزدان هاشمی اصل؛ محسن شکری
چکیده
کتاب دروغ / اراده آزاد بررسی دو سئوال کلیدی و مهم را مطمح نظر قرار داده است؛ 1)پدیده دروغ چیست و چگونه میتوان مکانیسم کارکردی آن را کنترل نمود؟.2) آیا انسان، صاحبِ اراده آزاد است که به تکالیف اخلاقی وفادار بماند؟. نویسنده در تحلیل پدیده دروغ، دیدگاه خود را از منظری فلسفی، با تاکید بر پیامدهای منتج شده از یک عمل(بد بودن نتیجه دروغ) بیان ...
بیشتر
کتاب دروغ / اراده آزاد بررسی دو سئوال کلیدی و مهم را مطمح نظر قرار داده است؛ 1)پدیده دروغ چیست و چگونه میتوان مکانیسم کارکردی آن را کنترل نمود؟.2) آیا انسان، صاحبِ اراده آزاد است که به تکالیف اخلاقی وفادار بماند؟. نویسنده در تحلیل پدیده دروغ، دیدگاه خود را از منظری فلسفی، با تاکید بر پیامدهای منتج شده از یک عمل(بد بودن نتیجه دروغ) بیان میکند. بدین معنا که نتیجه واکنش انسانی در عرصه عمل بر کنشِ عصبِ زیستشناختی تقدم و برتری دارد. چه اینکه در بررسی پدیده اراده آزاد، نگرشی طبیعتگرایانه(علمی- تجربی) اتخاذ میکند؛ بدین معنا که بر تقدم کنشِ زیستشناختی بر نتیجه واکنش انسانی در عرصه عمل، اصرار میورزد. نوشتار حاضر، ضمن معرفی دقیق و تفصیلی این کتاب، در تلاش است تا اثر را از حیث ساختاری، محتوایی، شکلی و روششناختی مورد بازخوانی انتقادی قرار دهد. بررسیهای نوشتار حاضر نشان میدهد، نویسنده به عنوان یک فیلسوف غیرسیستماتیک، توانسته ایده اصلی خود را به شکلی نسبتاً منسجم پردازش نماید؛ اما نتایج حاصل از بررسیها و تأملات علمی- فلسفی وی گواه این دارد که کتاب از نظر محتوایی و روشی در دام جبرگرایی/ تقلیلگرایی هستیشناختی در حوزه سلسهمراتبمعرفتی علم گرفتار شده است. به نظر میرسد رویکرد تلفیقی (فلسفی/ علمی/ الحادی) نویسنده، حامل نوعی پارادوکس منطق درونی است. این پارادوکس در چارچوب دو گونه نقد، نقد ساختاری از بطن استدلال نویسنده و نقد برون گفتمانی از منظر سنت فکری ایرانی-اسلامی مورد واکاوی قرار خواهد گرفت. از دیگر نقایص کتاب میتوان به ایرادات نگارشی و ویرایشی آن اشاره کرد.
مدیریت و سیاست‌گذاری
الهام ابراهیمی
چکیده
آشنایی با روش‌شناسیِ پژوهش از الزامات انجام هر طرح پژوهشی است. آنچه در اکثر آثار تألیفی یا ترجمه مشاهده می‌شود، تمرکزِ صرف بر آموزشِ یک یا چند روش پژوهش است. کتاب راهنمای روش‌های آمیخته در پژوهش‌های علوم رفتاری و اجتماعی، رویکرد متفاوتی دارد و با پیگیری اهداف سه‌گانه تبیین گرایش‌های فلسفی، صورتبندی روش‌شناسی و روش و در نهایت ...
بیشتر
آشنایی با روش‌شناسیِ پژوهش از الزامات انجام هر طرح پژوهشی است. آنچه در اکثر آثار تألیفی یا ترجمه مشاهده می‌شود، تمرکزِ صرف بر آموزشِ یک یا چند روش پژوهش است. کتاب راهنمای روش‌های آمیخته در پژوهش‌های علوم رفتاری و اجتماعی، رویکرد متفاوتی دارد و با پیگیری اهداف سه‌گانه تبیین گرایش‌های فلسفی، صورتبندی روش‌شناسی و روش و در نهایت کاربرد پژوهش‌های آمیخته، به رشته تحریر درآمده است. تمایز در هدف، که کتاب را در قیاس با دیگر آثار این حوزه برجسته می‌سازد، دلیل انتخاب آن برای نقد و بررسی بود. ترجمه فارسی کتاب، اثر تشکری و تدلی بر اساس معیارهای ارزیابی شورای نقد و بررسی متون و و کتب علوم انسانی در دو ساحت نقد ساختاری و نقد محتوایی، بررسی شد. نقاط قوت اصلی کتاب، تمرکز بر چهار رکن پارادایم‌های پژوهش یعنی هستی‌شناسی، شناخت‌شناسی، ارزش‌شناسی و موکداً روش‌شناسی پژوهش‌های آمیخته، تعدد و تنوع دیدگاه‌ها، بهره گیری از پیشگامان حوزه روش‌های پژوهش در نگارش فصول و نیز استفاده از منابع دست‌اول و معتبر، ارائه مثال و مطالعات موردی بود. در عین حال، اثر نقاط قابل بهبودی دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها میتوان به همپوشانی زیاد در محتوای برخی فصول، نامگذاری و نحوه چینش فصول و ترجمه تحت‌اللفظی برخی جملات اشاره کرد.
زبان و ادبیات فارسی
مهران نجفی حاجیور؛ سجاد نجفی بهزادی
چکیده
متون کهنی چون کلیله و دمنه به دلیل محتوا و مفاهیم تربیتی و تعلیمی، بین دانش آموزان و دانشجویان جایگاه و اهمیّت زیادی دارند. ساختار زبانی (نثر فنّی) و ویژگی سبکی کلیله و دمنه به گونهای است که اغلب مخاطبان برای برقراری ارتباط با این اثر دچار مشکل میشوند. هدف پژوهش حاضر، نقد و بررسی کتاب کلیله و دمنه شرح حسین حداد از انتشارات قدیانی ...
بیشتر
متون کهنی چون کلیله و دمنه به دلیل محتوا و مفاهیم تربیتی و تعلیمی، بین دانش آموزان و دانشجویان جایگاه و اهمیّت زیادی دارند. ساختار زبانی (نثر فنّی) و ویژگی سبکی کلیله و دمنه به گونهای است که اغلب مخاطبان برای برقراری ارتباط با این اثر دچار مشکل میشوند. هدف پژوهش حاضر، نقد و بررسی کتاب کلیله و دمنه شرح حسین حداد از انتشارات قدیانی است. این کتاب که براساس تصحیح مینوی و حسن زاده آملی، شرح و تدوین شده، علاوه بر محاسن و مؤلّفههای مثبتی که دارد خالی از ایراد و اشکال نیست. در این پژوهش با روش تحلیل محتوا و گردآوری اطلاعات به صورت اسناد کتابخانهای، ضمن نقد و بررسی، سعی شده است تا کتاب کلیله و دمنه شرح حسین حداد، با دیگر نسخههای کلیله مقابله و مقایسه شود و همچنین این کتاب از دو منظر شکل و محتوا نقد و بررسی شود. نتایج پژوهش نشان میدهد که اشکالات و ایرادت محتوایی قابل توجّهی(در حوزة واژگان، اعراب گذاری، کنایات و...) در شرح مذکور وجود دارد که باید در ویرایش و چاپ جدید مورد توجه قرار گیرد. عدم توجّه شارح به متن عربی کلیله و دمنه، اکتفا نمودن صرف به نسخههای قدیمی اثر، عدم رجوع به منابع مهم در زمینه فرهنگ لغت عربی و فارسی، فرهنگ کنایات و غیره باعث به وجود آمدن چنین اشکالاتی شده است.
تاریخ
رضا شاه ملکی؛ هوشنگ خسروبیگی؛ جمشید نوروزی
چکیده
این پژوهش کوشش خویش را بر آن گمارده است تا از طریق دانش تصحیح و نقد این مجموعۀ منشآتی مربوط به قرن دهم هجری قمری به‌کتابت میرزا محمدصادق ناظم تبریزی (صادقای تبریزی) را موردبررسی قرار دهد و ویژگی‌ها، کاستی‌ها، اهمیت اسناد نسخه، و بینش و روش کاتب را در چهارچوب الگویی معنادار نقد کند. درون‌مایۀ نسخۀ فوق شامل مضامینی چون فرمان‌های پادشاهان، ...
بیشتر
این پژوهش کوشش خویش را بر آن گمارده است تا از طریق دانش تصحیح و نقد این مجموعۀ منشآتی مربوط به قرن دهم هجری قمری به‌کتابت میرزا محمدصادق ناظم تبریزی (صادقای تبریزی) را موردبررسی قرار دهد و ویژگی‌ها، کاستی‌ها، اهمیت اسناد نسخه، و بینش و روش کاتب را در چهارچوب الگویی معنادار نقد کند. درون‌مایۀ نسخۀ فوق شامل مضامینی چون فرمان‌های پادشاهان، اسناد دیوانی، فتحنامهها، و منشآت، و اخوانیات از روزگار سلجوقی تا اوایل صفوی است که تاکنون موردنقد و انتشار قرار نگرفتهاند و می‌تواند در جای خود به فهم حلقههای مفقودی از تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران و برخی همسایگان یاری رساند. این بررسی، با اتکا بر نسخۀ خطی این اثر و با رویکرد تحلیلی، همراه با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است و نشان میدهد که نویسنده در تدوین و چینش منشآت تحتتأثیر فضای سیاسی دورۀ صفویه قرار داشته است. ازآنجاکه آرمان صفویه ایجاد دولتی ملی برپایۀ مذهب رسمی و مرزهای سیاسی تبیین می‌شود، کاتب نسخه به کتابت اسنادی دست یازیده که در پیوند با جغرافیایی است که صفویان در ترسیم الگوی سرزمینی خود بهدنبال تحقق آن بودند.
روش‌شناسی
مهدی حسین‌زاده یزدی؛ سیدمحسن ملاباشی
چکیده
پاتریک برت بر این باور است که پراگماتیسم باوجود ظرفیت‌های فراوانی که در گسترۀ فلسفۀ علوم اجتماعی دارد، هنوز جایگاه شایستۀ خود را نیافته است؛ زیرا فیلسوفان علوم اجتماعی آن‌گونه‌که باید به آن توجه نکرده‌اند. او معتقد است، میتوان به‌خوبی از پراگماتیسم در این عرصه بهره برد و به‌کمک آن افق‌های تازه‌ای پیش‌ِروی علوم اجتماعی گشود. ...
بیشتر
پاتریک برت بر این باور است که پراگماتیسم باوجود ظرفیت‌های فراوانی که در گسترۀ فلسفۀ علوم اجتماعی دارد، هنوز جایگاه شایستۀ خود را نیافته است؛ زیرا فیلسوفان علوم اجتماعی آن‌گونه‌که باید به آن توجه نکرده‌اند. او معتقد است، میتوان به‌خوبی از پراگماتیسم در این عرصه بهره برد و به‌کمک آن افق‌های تازه‌ای پیش‌ِروی علوم اجتماعی گشود. او در کتاب فلسفۀ علوم اجتماعی؛ به‌سوی پراگماتیسم، مبتنیبر نقدهایی که به علوم اجتماعی و فلسفۀ علوم اجتماعی وارد میکند، مدعی است یکی از دو هدف اصلیاش در این کتاب بسط رهیافتی جدید در فلسفۀ علوم اجتماعی به‌کمک پراگماتیسم است. هدف این مقاله بررسی این ادعاست، اما پیش از نقد محتوایی این اثر نگاهی گذرا به فصلهای کتاب و نقد ساختار و متن ترجمۀ فارسی کتاب ضروری است. در آخرین گام و در نقد محتوایی و بررسی دقیق مدعای نویسنده به این نتیجه رسیدیم که دستاورد کتاب فاصلۀ معناداری با ادعای نویسنده دارد و گفتههای او با آنچه هرمنوتیکها، تفسیرگرایان، ابزارگرایان، و پیروان مکتب انتقادی گفتهاند تفاوت چندانی ندارد و حرف چندان تازه‌ای به آن‌ها نیفزوده و راه جدیدی پیشِ پای علوم اجتماعی نگشوده است.
زبان و ادبیات فارسی
عصمت خویینی؛ محمد پارسانسب؛ ناصر کرمانی
چکیده
باوجود تنوع منابع الکترونیک، کتاب درسی هم‌چنان اصلی‌ترین ابزار آموزش زبان محسوب می‌شود و نقد و بررسی این کتاب‌ها می‌تواند کیفیت آموزش را ارتقا دهد. در این مقاله با روش اسنادی ــ انتقادی و براساس مجموعه‌ای از شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی کتاب‌های درسی دانشگاهی ویراست دوم از جلد نخست مجموعۀ فارسی بیاموزیم را نقد و بررسی کرده‌ایم. ...
بیشتر
باوجود تنوع منابع الکترونیک، کتاب درسی هم‌چنان اصلی‌ترین ابزار آموزش زبان محسوب می‌شود و نقد و بررسی این کتاب‌ها می‌تواند کیفیت آموزش را ارتقا دهد. در این مقاله با روش اسنادی ــ انتقادی و براساس مجموعه‌ای از شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی کتاب‌های درسی دانشگاهی ویراست دوم از جلد نخست مجموعۀ فارسی بیاموزیم را نقد و بررسی کرده‌ایم. باتوجهبه پنج محور نقد ساختاری، محتوایی، زبانی، روشی، و فرهنگی ــ اجتماعی، از مزایای این اثر میتوان به شیوۀ کلی آموزش الفبا، ارائۀ تمرینهای ابداعی، انتخاب عنوانهای کاربردی، و طرح موضوعهای مفید در محتوای درسها اشاره کرد و از معایب آن میتوان انسجامنداشتن ساختاری کتاب در ترتیب آموزش حروف و مطالب دستوری و فقدان فهرست منابع و نقص فهرست مطالب را نام برد.
علوم سیاسی
حسین پوراحمدی میبدی؛ امیر عباسی خوشکار
چکیده
کتاب آیا قرن آمریکا به پایان رسیده است؟ به تحولات پس از یازده سپتامبر و جایگاه آمریکا در نظام بین‌الملل در دهة حاضر می‌پردازد. نای برای پرداختن به این مطلب نخست خطاب به نیروهای دولتی و غیردولتی رقیب آمریکا در عصر حاضر شامل چین، روسیه، برزیل، و هند مطالبی را بیان می‌دارد و سپس با نقد عملکرد و میزان قدرت هریک از دولت‌های فوق آن‌ها ...
بیشتر
کتاب آیا قرن آمریکا به پایان رسیده است؟ به تحولات پس از یازده سپتامبر و جایگاه آمریکا در نظام بین‌الملل در دهة حاضر می‌پردازد. نای برای پرداختن به این مطلب نخست خطاب به نیروهای دولتی و غیردولتی رقیب آمریکا در عصر حاضر شامل چین، روسیه، برزیل، و هند مطالبی را بیان می‌دارد و سپس با نقد عملکرد و میزان قدرت هریک از دولت‌های فوق آن‌ها را خطر جدی برای آیندة نزدیک آمریکا درجایگاه قدرت سلطهگر جهانی نمیداند، اما به راهبردپردازان آمریکایی پیشنهاد میکند که در تعامل با قدرتهای دولتی ذکرشده درپی حل معضلات مرتبط با امنیت ملی و امنیت جهانی بهصورت چندجانبه تلاش کنند. نقد شکلی و روشی درکنار نقد محتوایی درقالب سه شاخص نقد ساختاری، نقد پویش قدرت، و نقد مفهوم قدرت مجموعه‌ای از نقدهای منظم و دستهبندیشده را تشکیل میدهند که هریک از آن‌ها در مقالة حاضر بحث و بررسی شدهاند.
