زبان و ادبیات عربی
بررسی و نقد ترجمة کتاب أسس علم ‏اللغة ‏العربیة (زبان‏شناسی عربی)

علی سعیداوی

دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، ، صفحه 137-158

چکیده
  کتاب أسس علم اللغة العربیة ازجمله آثار برجستۀ محمود فهمی حجازی است که در زمینۀ زبان‏‌شناسی عربی به رشته تحریر درآمده است. برگردان این کتاب به زبان فارسی برای رشته زبان و ادبیات عربی کاملاً ضروری به ‏نظر می‏‌رسد. بنابراین، اقدام سید حسن سیدی برای ترجمة این کتاب قابل ‏تقدیر است. اما، باوجود زحمات زیادی که ایشان در این راه مبذول ...  بیشتر

زبان و ادبیات عربی
نقد و بررسی کتاب دراسة منهجیة فی ترجمة الصحف و المجلات

محمدرضا عزیزی‌پور

دوره 16، شماره 43 ، بهمن 1395، ، صفحه 159-181

چکیده
  نقد و بررسی آثار علمی باعث شناساندن ویژگی‌ها و کاستی‌های آن‌ها و درنتیجه دوری از نقاط ضعف و تأکید بر نقاط قوت را درپی خواهد داشت و بی‌تردید ارتقای کیفیت کتاب‌های دانشگاهی فقط با نقادی صریح، سازنده، و کنارگذاشتن تعارفات میسر خواهد شد. بر این اساس و بنا به درخواست شورای بررسی متون پژوهشگاه علوم انسانی، کتاب دراسة منهجیة فی ترجمة ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد «ترجمه چونان تنها راه اندیشیدن برای ما»

مزدک رجبی

دوره 16، شماره 40 ، مرداد 1395، ، صفحه 35-50

چکیده
  چکیده مراد فرهادپور سال‌هاست نظری را طرح کرده است که طرف‌دارانی دارد و، بنا به آن، تفکر ما ناگزیر همان ترجمه یا از سنخ ترجمه است: از دید ایشان با دو گونه ترجمه روبه‌روییم: ترجمه به‌معنای عام و ترجمه به‌معنای خاص. وی در مقدمۀ کتاب عقل افسرده و سپس در مقاله‌ای مفصل در جلد دوم کتاب پاره‌های فکر (فلسفه و سیاست) نظر خود را توضیح داده و ...  بیشتر

زبان‌های خارجی
بررسی و نقد کتاب‌ مقدمه‌ا‌ی بر ترجمه‌شناسی‌

اسماعیل فرنود

دوره 16، شماره 38 ، فروردین 1395، ، صفحه 145-158

چکیده
  ترجمه‌شناسی شاخه‌ای از علوم انسانی است که به مطالعة سازمان‌یافتة ابعاد نظری و عملی ترجمه می‌پردازد. از آن‌جا که این شاخة تقریباً نوپا به‌عنوان رشته‌‌ای دانشگاهی در بسیاری از دانشگاه‌ها تدریس می‌شود، نیاز است تا بیش‌تر به معرفی و منابع آموزشی آن بپردازیم. در این مقاله سعی شده تا کتاب مقدمه‌ا‌ی بر ترجمه‌‌شناسی اثر ماتیو گیدر ...  بیشتر

زبان‌های خارجی
بررسی و نقد کتاب Le Point sur l’approche communicative و ترجمۀ فارسی آن با عنوان رویکرد ارتباطی در آموزش زبان

مرضیه مهرابی

دوره 16، شماره 38 ، فروردین 1395، ، صفحه 159-178

چکیده
  جستار پیش ‌رو به بررسی و نقد کتاب Le Point Sur L’approche Communicative اثر کلود ژرمن می‌پردازد و دربرگیرندۀ دو بخش اصلی است. در بخش اول، ابعاد محتوایی اثر Le point sur l’approche communicative نقد شده‌ است. ابتدا کتاب از حیث بهره‌جویی از منابع تحلیل و سپس، به ترتیب فصل‌ها، به نقاط قوت و ضعف آن پرداخته شده است.‌ این مقاله از یک سو نشان می‌‌دهد که چگونه کلود ...  بیشتر

زبان و ادبیات عربی
پژوهشی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی بررسی و نقد ادبیات تطبیقی

نرگس قندیل‌زاده

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، ، صفحه 141-166

چکیده
  اقبال روزافزون دانش‌پژوهان به «ادبیات تطبیقی» تألیف و ترجمۀ آثار استواری در این باب را ضروری می‌کند. از آثار ترجمه‌شده در این حوزه، کتاب‌ ادبیات تطبیقی: پژوهشی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی اثر محمد سعید جمال‌الدین و ترجمۀ سعید حسام‌پور و حسین کیانی است که هم بررسی مستقل و غیر مقابله‌ای و هم کیفیت‌سنجی آن بر اساس مقابله ...  بیشتر

زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
نگرشی بر تفسیر و ترجمۀ بائوزانی از قرآن کریم

محمدحسین رمضان کیایی؛ ایمان منسوب بصیری

دوره 14، شماره 32 ، آذر 1393، ، صفحه 73-85

چکیده
  چکیدهالساندرو بائوزانی (Alessandro Bausani)، از مستشرقان بزرگ اروپا و بزرگ‏ترین اسلام‏شناس ایتالیا، از جمله محققانی است که دستی در استشراق دارند. این محقق شهیر، علاوه بر آثار متعدد در‏بارۀ ایران و اسلام، ترجمه و تفسیر مختصری از قرآن به زبان ایتالیایی انجام داده است که از معروف‏ترین ترجمه‏های اروپایی قرآن، و از منابع به‌نام خاورشناسان ...  بیشتر

علوم اجتماعی
نمونه‌ای از ترجمة مقلوب در علوم اجتماعی نقد کتاب معرفت به‌مثابة فرهنگ: جامعه‌شناسی معرفت جدید

حسن محدّثی گیلوائی

دوره 13، شماره 29 ، اسفند 1392، ، صفحه 135-155

چکیده
  چکیده مقالة زیر نقد ترجمة فارسی کتابی دربارة جامعه‌شناسی معرفت است. نویسنده معتقد است که در ترجمة بسیاری از متون علوم اجتماعی از زبان‌های دیگر به فارسی، متن اصلی به ‌نحوی تحریف‌شده به زبان فارسی منتقل می‌شود و این فرایند بسیار مهم ـ یعنی انتقال معرفت ـ با سهل‌انگاری انجام می‌گیرد. نویسنده از دو نوع ترجمة نامطلوب سخن می‌گوید: ترجمة ...  بیشتر

زبان و ادبیات عربی
بررسی و نقد ترجمۀ کتاب تاریخ ادبیات عربی

صابره سیاوشی

دوره 12، شماره 25 ، آبان 1391، ، صفحه 57-68

چکیده
  چکیدهزبان عربی با قدمتی به درازای جاهلیت تا کنون همواره کانون توجه ادیبان و نویسندگان ملل مختلف بوده است. ریشۀ روابط، چالش‌ها، و مبادلات زبان و قوم عرب با زبان پارسی و قوم ایرانی آن‌چنان ژرف و عمیق است که نیازی به یادآوری تاریخ پیوند آن دو نیست. اهتمام و علاقۀ فراوان به تاریخ ادبیات زبان عربی در میان دانشجویان و پژوهش‌گران ایرانی ...  بیشتر

تاریخ
ضرورت‌ها و راه‌کارهای ترجمة متون تاریخی عثمانی به فارسی

رضا دهقانی

دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، ، صفحه 1-20

چکیده
  از ابتدای روی کار آمدن دولت‌های صفوی و عثمانی زبان و ادبیات شاخصه‌ای ممتاز در روابط فرهنگی ایران و عثمانی به‌شمار می‌آمد. زبان ترکی عثمانی با بهره‌گیری فراوان از واژه‌های فارسی و عربی در زمرة زبان‌های اسلامی است و تا پایان حیات دولت عثمانی زبان رسمی این امپراتوری بود. مورخان عثمانی به اقتضای هم‌جواری، زبان مشترک، و تحولات فی‌مابین ...  بیشتر

تاریخ
نام‌های عَلَم در ترجمۀ متون تاریخی

کوروش صالحی

دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، ، صفحه 39-49

چکیده
  ترجمة متون و ایجاد پل ارتباطی میان دو بستر مفهومی در دو قالب متفاوت نه‌تنها علم بلکه هنر است. غالباً ترجمه‌ای درخور توجه است که توانایی کاربرد مفاهیم مناسب را در زبان دوم داشته باشد. با اذعان به پیچیدگی کار ترجمة متون تاریخی و پاس‌داشت کار مترجمان، اشاره به برخی نکات ظریف اما کلیدی در ترجمة این متون، دورنمای بهتری را برای این دسته ...  بیشتر

تاریخ
اهمیت تاریخی و نقد ترجمة مجمع‌الخواص

سجاد حسینی

دوره 11، شماره 23 ، اسفند 1390، ، صفحه 67-85

چکیده
  تذکرة ادبی مجمع‌الخواص‌‌ را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجستة عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام‌‌پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران‌سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم‌بر گروه‌‌های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می‌‌دهد. هم‌چنین ...  بیشتر

تاریخ
نقش ترجمه‌ها در رواج گفتمان انتقادی و بحران آگاهی در عصر قاجار

زهرا علیزاده بیرجندی

دوره 11، شماره 22 ، شهریور 1390، ، صفحه 15-26

چکیده
  گسست جامعة قاجار از اندیشة سنتی و بروز گرایش‌های نوخواهان در آن دوره، پیامد یک خودآگاهی انتقادی بود که به‌دنبال وقوع بحران‌های متعدد اجتماعی ـ سیاسی رخ نمود. رشد روزافزون ترجمة آثار سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی در روزگار قاجار، سبب گسترش آگاهی‌های اجتماعی شد.در مقالة حاضر، ضمن طیف‌بندی گفتمان‌های انتقادی آن دوران و ارائة شواهد، ...  بیشتر

تاریخ
برخی ملاحظات دربارۀ ترجمۀ پژوهش‌های ایران‌شناسی

یزدان فرخی

دوره 11، شماره 22 ، شهریور 1390، ، صفحه 27-35

چکیده
  شمار چشمگیر و اهمیت آثار شرق‌شناسان و ایران‌شناسان، ترجمۀ برخی از این پژوهش‌ها را ضروری کرده است؛ و انتشار فراوان این دسته از آثار در چند دهۀ اخیر به‌صورت ترجمۀ کتاب و مقاله، ضرورت ارزیابی و بررسی آن‌ها را نشان می‌دهد. بررسی پیاپی ترجمه‌ها نشان می‌دهد که اصولی برای ارتقای کیفیت علمی و ادبی ترجمه لازم است. گاهی رعایت‌نکردن برخی ...  بیشتر