علوم سیاسی
فرزاد آذرکمند؛ علی مختاری
چکیده
هدف اصلی نوشتار حاضر، نقد و بررسی کتاب «مصرف و زندگی روزمره» نوشته مارک پاترسون، جامعهشناس معاصر امریکایی است که بهعنوان یکی از متخصصان حوزه مصرف و جامعه شناسی شناخته میشود. اثر مزبور یکی از متون جذاب و آکادمیک به شمار میرود که با تحقیق درباره آثار مصرفگرایی در زندگی بشر معاصر نگاشته شده است. به عقیده نویسنده اثر، ...
بیشتر
هدف اصلی نوشتار حاضر، نقد و بررسی کتاب «مصرف و زندگی روزمره» نوشته مارک پاترسون، جامعهشناس معاصر امریکایی است که بهعنوان یکی از متخصصان حوزه مصرف و جامعه شناسی شناخته میشود. اثر مزبور یکی از متون جذاب و آکادمیک به شمار میرود که با تحقیق درباره آثار مصرفگرایی در زندگی بشر معاصر نگاشته شده است. به عقیده نویسنده اثر، راز بقای نظام سرمایهداری امروزی ایجاد فاصله میان تولید و مصرف و حتی تبدیل انسانها به موجوداتی مصرفکننده است که غالباً هویت و شخصیت آنان نیز در فرایند بازار و خرید تکوین مییابد. نوشتار حاضر با طرح دیدگاههای پاترسون بهعنوان یکی از زمینههای شکل‌‌گیری جامعه شناسی مصرف مینگرد و بر این عقیده است که آراء پاترسون، بوردیو و حتی دوسرتو میتواند قوام بخش رشته مستقلی با عنوان جامعهشناسی مصرف در مراکز آکادمیک و محافل علمی باشند. مهم‌‌ترین انتقادی که میتوان به آراء پاترسون وارد نمود طرح مسأله مقاومت در برابر نظم مصرفگرای امروزی است که با از قضا در زمین مصرفگرایی طراحی شده است. ناقد با واکاوی این طرح، رویکرد متفکران انتقادی و بهرهگیری از ظرفیت «هنر» و «هنر انتقادی» را رویکرد مطلوبتری جهت کاستن از آثار نامطلوب مصرفگرایی میداند.
علوم اجتماعی
طاهره لطفی خاچکی؛ علی یوسفی
چکیده
نوشتار حاضر درپی معرفی و نقد نظریۀ تمایز پیر بوردیو با رویکردی فرانظری است. تحلیل فرانظری تمایز با تأکید بر چهار محور زمینههای فکری و اجتماعی نظریه‌پرداز، مفروضات اساسی و مفاهیم محتوایی، روابط منطقی گزارهها و فرایندهای تبیینی نظریه، و نقد نظریه صورت گرفته است. نتایج تحلیل فرانظری نشان داد جهان اجتماعی بوردیو مملو از توزیع ...
بیشتر
نوشتار حاضر درپی معرفی و نقد نظریۀ تمایز پیر بوردیو با رویکردی فرانظری است. تحلیل فرانظری تمایز با تأکید بر چهار محور زمینههای فکری و اجتماعی نظریه‌پرداز، مفروضات اساسی و مفاهیم محتوایی، روابط منطقی گزارهها و فرایندهای تبیینی نظریه، و نقد نظریه صورت گرفته است. نتایج تحلیل فرانظری نشان داد جهان اجتماعی بوردیو مملو از توزیع ناخوشآیند موقعیت و منابع است و این امر دغدغۀ نظری تمایز را درنزد او برجسته ساخته است. تأثیرات متضاد تفکرات وجودگرایی، ساختارگرایی، و کنشگرایی مارکسیستی نیز علاقه به نظریهای تلفیقی را در بوردیو بهوجود آورده است. وی در این تلفیق بر آن است تا عاملیت افراد را بهگونهای در نظر گیرد که هم بر ذهن و هم بر ساختار اثر بگذارد. او جامعه را مجموعۀ بههمپیوستهای از میدانها، سرمایهها، و عادتوارهها میداند. طبق نظر او تفاوت در عادتواره، سرمایه، و موقعیت در میدان به تفاوت و تمایز سبکهای زندگی میانجامد. بااینحال، توجه ناکافی به جنبههای اخلاقی کنش، نادیدهگرفتن نقش احساسات در روند استدلال، و اولویتدادن به منافع، بهعنوان مبنایی برای رقابت اجتماعی، از مهم‌‌ترین نقدهای وارد بر نظریۀ تمایز بوردیوست.
انسان شناسی
امیر قربان پور لفمجانی
چکیده
سبک زندگی تعیین‌کنندۀ جهت‌گیری انسان به زندگی است است که نخستین‌بار در روان‌شناسی از سوی آلفرد آدلر مطرح شد. دیدگاه انسانشناختی آدلر بر شکل‌‌گیری مفهوم سبک زندگی اثرگذار بوده است. از نظر آدلر، انسان موجودی اجتماعی است که مهم‌‌ترین انگیزه‌‌اش غلبه بر حقارت و نیل به کمال در زندگی با تکیه بر ارادۀ آزاد است. هم‌چنین، انسان ...
بیشتر
سبک زندگی تعیین‌کنندۀ جهت‌گیری انسان به زندگی است است که نخستین‌بار در روان‌شناسی از سوی آلفرد آدلر مطرح شد. دیدگاه انسانشناختی آدلر بر شکل‌‌گیری مفهوم سبک زندگی اثرگذار بوده است. از نظر آدلر، انسان موجودی اجتماعی است که مهم‌‌ترین انگیزه‌‌اش غلبه بر حقارت و نیل به کمال در زندگی با تکیه بر ارادۀ آزاد است. هم‌چنین، انسان نسبت به ارزشهای اخلاقی ماهیتاً خنثی است و ارزشهای اخلاقی اموری واقعی نیستند. باتوجهبه دیدگاه انسانشناختی و شرایط اجتماعی و فرهنگی زیست وی، که تفاوتی اساسی با جامعه اسلامی ـ ایرانی دارد نقد و بررسی این نظریه، باتوجهبه مبانی فکری اسلام، ضرورت دارد. از منظر اسلام، انسان موجودی دوبعدی (مادیـ معنوی) است که رابطهاش فقط به محیط اجتماعی محدود نمیشود و با خود، خدا، و طبیعت نیز رابطه دارد. هم‌چنین، ارادۀ انسان در طول ارادۀ خدا قرار دارد و متعاقب این اراده مسئول رفتارهای خویش است. از منظر اسلام، هدف زندگی عبادت خدا و نیل به قربالیالله است؛ بهگونهایکه اگر تمامی افعال جوارحی و جوانحی انسان مسلمان برای خدا و رضای او باشد، یعنی نیت وی از انجام کارها فقط رضای خداوند باشد، به خداوند نزدیک و هدف خلقت وی محقق خواهد شد.
