زبان و ادبیات عربی
پیمان صالحی
چکیده
گرایش زیاد ناقدان ادبیات داستانی معاصر عرب به رویکردهای جدید نقد غربی به‌ویژه در دهۀ آخر قرن بیستم و نگرانی از قطع رابطۀ آنان با نقد قدیم عربی و نیاز مبرم کتاب‌خانه‌های عربی به آثاری دربارۀ نقدِ نقدِ داستان عبدالله ابوهیف ناقد سوری را بر آن داشت تا کتاب النقد الأدبی العربی الجدید فی القصّة والرّوایة والسّرد را به‌نگارش درآورد. ...
بیشتر
گرایش زیاد ناقدان ادبیات داستانی معاصر عرب به رویکردهای جدید نقد غربی به‌ویژه در دهۀ آخر قرن بیستم و نگرانی از قطع رابطۀ آنان با نقد قدیم عربی و نیاز مبرم کتاب‌خانه‌های عربی به آثاری دربارۀ نقدِ نقدِ داستان عبدالله ابوهیف ناقد سوری را بر آن داشت تا کتاب النقد الأدبی العربی الجدید فی القصّة والرّوایة والسّرد را به‌نگارش درآورد. این پژوهش که به دو روش بازخوانی اثر و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی کارکرد نقدی ابوهیف را بررسی کرده به این نتایج دست یافته است: شیوۀ ارائۀ فصول هشت‌‌گانۀ کتاب با قلمی بسیار شیوا نشان‌‌دهندۀ این است که از یک مهندسی ازپیش تعیین‌‌‌شده برخوردار بوده و موضوعات محتوایی دارای یک تسلسل منطقی و قابل‌قبول است. داده‌‌ها و مثال‌‌های این کتاب در هر فصل بسیار زیاد است؛ درواقع، ابوهیف کتاب خود را به‌صورت یک دایرۀ‌‌‌المعارف درآورده است. علی‌رغم این‌که ابوهیف معیارهای نقدی مشخصی را برای نقد آثار نقدی در نظر نگرفته و این از ایرادات اساسی کتاب است، تحلیل‌‌‌های او از انواع گوناگون آثار نقدی استحکام بسیار خوب و قانع‌کنند‌ای دارد. استناد به حدود پانصد اثر از ناقدان کشورهای مختلف عربی می‌تواند دلیل محکمی بر عدم تعصب او در به‌کاربردن شواهد نقدی باشد.
