علوم سیاسی
بهنام جودی؛ مجید توسلی رکنآبادی
چکیده
محور اصلی بحث در این مقاله نقد و بررسی کتاب نقد و بحران: روشنگری و آسیبزایی جامعة مدرن، نوشتة راینهارت کوزلک، است. این کتاب نخستینبار در سال 1959م بهزبان (اصلی) آلمانی منتشر شده است و آخرین ترجمة آن در سال 1988م بهزبان انگلیسی در انتشارات The MIT Press منتشر شده است. تلاش برای نشان دادن و توضیح ریشههای توتالیتاریانیسم قرن بیستمی در ...
بیشتر
محور اصلی بحث در این مقاله نقد و بررسی کتاب نقد و بحران: روشنگری و آسیبزایی جامعة مدرن، نوشتة راینهارت کوزلک، است. این کتاب نخستینبار در سال 1959م بهزبان (اصلی) آلمانی منتشر شده است و آخرین ترجمة آن در سال 1988م بهزبان انگلیسی در انتشارات The MIT Press منتشر شده است. تلاش برای نشان دادن و توضیح ریشههای توتالیتاریانیسم قرن بیستمی در «روشنگری» قرن هجدهمی وجه اصلی همت کوزلک در این کتاب است. مطلقهگرایی در اروپا و ساختار دوگانة تابع/ متبوع و اخلاق شخصی/ سیاست عمومی آن بهمثابۀ بستر ظهور روشنگری عملاً مانع رهاییبخشی مدنظر روشنگری شده و خود در تحلیل نهایی در دامی بزرگتر درغلتیده است. چالشهای سیاسی انضمامی متعاقب فروپاشی مطلقهگرایی، بهویژه بعد از 1789م به بعد، روشنگری را درگیر خلق الگوهایی از اندیشیدن و رفتار اخلاقی کرده که تناقضهای لاینحل ناشی از آن تسلیمشدن دربرابر تصویری اوتوپیایی از جامعه و پیشبردن ریاکارانة آن را موجب شده و راه را بر ترور و دیکتاتوری گشوده است. بهنظر میرسد ایدة اصلی کوزلک در نقد روشنگری و ادعای درهمتنیدگی آن با توتالیتاریانیسم قرن بیستم که بهتأثیراز ایدة کارل اشمیت، در کتاب لویاتان در نظریة دولت تامس هابز است، عمدتاً تصویری جانبدارانه و گزینشی است.