اقتصاد
علی سعیدی
چکیده
کتاب روششناسی علم اقتصاد اسلامی با رویکرد واقعیت نهادی بهمنظور کتاب درسی مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رشتۀ اقتصاد اسلامی تدوین شده است. نویسندۀ کتاب تلاش کرده است تا با استفاده از مفهوم نهاد میان احکام شریعت، بهعنوان اموری اعتباری، با واقعیتهای اقتصادی ارتباط برقرار کند و نتیجه بگیرد که چون اعتباریات در جوامع اسلامی با سایر ...
بیشتر
کتاب روششناسی علم اقتصاد اسلامی با رویکرد واقعیت نهادی بهمنظور کتاب درسی مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رشتۀ اقتصاد اسلامی تدوین شده است. نویسندۀ کتاب تلاش کرده است تا با استفاده از مفهوم نهاد میان احکام شریعت، بهعنوان اموری اعتباری، با واقعیتهای اقتصادی ارتباط برقرار کند و نتیجه بگیرد که چون اعتباریات در جوامع اسلامی با سایر جوامع متفاوت است، واقعیتهای اجتماعی و اقتصادی موردمطالعه در علوم اجتماعی و اقتصادی در جوامع اسلامی نیز متفاوت است و درنتیجه علم اقتصاد اسلامی نیازمند روش شناخت متفاوتی با علم اقتصاد متعارف است. نویسنده فهرستی از نهادهای برگرفته از احکام شریعت و نحوۀ اثرگذاری آنها بر واقعیتهای اجتماعی را مطرح میکند. اشکال اصلی کتاب در دورشدن از مباحث روششناسی علم است و تقریباً هیچ بحثی دربارۀ ارزیابی نظریات اقتصاد اسلامی یا ملاک علمیبودن این نظریات مطرح نشده است. بخش زیادی از کتاب به ذکر معرفتهای درجۀ یک اقتصاد اسلامی و تفاوت آنها با اقتصاد نئوکلاسیک پرداخته است. نویسنده از برخی مفاهیم نهادگرایی استفاده کرده است، بدون اینکه رابطۀ مبانی، مفروضات، و ارزشهای این مکتب را با اقتصاد اسلامی روشن ساخته باشد. همچنین، در نقد مبانی اقتصاد نئوکلاسیک بر سایر مکاتب اقتصادی، ازجمله مکتب تاریخی آلمان و اقتصاد رفتاری و نهادگرا، تکیه شده است، درحالیکه انتظار میرفت نویسنده از منظر اقتصاد اسلامی به نقد مکتب نئوکلاسیک بپردازد. پیشنهاد میشود عبارت «روششناسی» از عنوان کتاب حذف شود و در چاپ بعدی اصلاحات اساسی در محتوای کتاب صورت گیرد.
زبان و ادبیات عربی
عبدالرزاق رحمانی
چکیده
روش تحقیق از دروس بنیادی است که در دهههای اخیر رشد مناسبی کرده و مورداقبال خوبی قرار گرفته است، اما متأسفانه، بااینکه امروزه بر روش تحقیق و بهکارگیری صحیح آن در حوزههای مختلف علوم تأکید میشود، با بیتوجهی و کمتر پرداختهشدن به این مبحث و شیوهها و اصول آن در تحقیقات دانشجویی مواجهیم. ازآنجاکه اغلب دانشگاهها به پژوهش ...
بیشتر
روش تحقیق از دروس بنیادی است که در دهههای اخیر رشد مناسبی کرده و مورداقبال خوبی قرار گرفته است، اما متأسفانه، بااینکه امروزه بر روش تحقیق و بهکارگیری صحیح آن در حوزههای مختلف علوم تأکید میشود، با بیتوجهی و کمتر پرداختهشدن به این مبحث و شیوهها و اصول آن در تحقیقات دانشجویی مواجهیم. ازآنجاکه اغلب دانشگاهها به پژوهش و برنامههای پژوهشی میپردازند، سعی بر آن دارند که آگاهی و شناخت دانشجو را از روشهای تحقیق در زمینههای تخصصی افزایش دهند. کتاب الموجز فی المنهج البحث العلمی فی التربیة والعلوم الانسانیة، نوشتة سیفالاسلام سعد، کتابی است که در آن سعی شده است تا روش پژوهش علمی و اصول پایاننامهنویسی برای دانشجویان تبیین شود. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و نقد این کتاب پرداخته و برخی از امتیازها و کاستیهای آن را برشمرده است. براساس یافتههای این پژوهش، توانایی نویسنده در تبیین مطالب، انسجام و ترتیب موضوعات، تأکید لزوم استفاده از رایانه در پژوهشهای علمی، و رعایت علائم نگارشی از مهمترین نقاط قوت کتاب مذکور است، اما ایراداتی چون کمتوجهی به ارجاعدهی درونمتنی، استفادهنکردن از منابع، و جامعنبودن برخی مطالب، و تبییننکردن تفاوت روششناسی و روش پژوهش از کاستی های کتاب بهشمار میرود.
فلسفه
حسن احمدی زاده
چکیده
امروزه بسیاری از مستشرقان برای فلسفه در فرهنگهای شرقی اصالت قائلاند و بسیاری از مفاهیم کلیدی در این فرهنگها را برخاسته از متن تمدنهای شرقی میدانند. این باور باعث شده است تا مستشرقان به بررسی مفاهیم مطرح در فلسفههای شرقی همت گمارند و برخی از آنها را با مفاهیم مطرح در فلسفههای غربی تطبیق دهند. الیور لیمن از جمله اندیشمندان ...
بیشتر
امروزه بسیاری از مستشرقان برای فلسفه در فرهنگهای شرقی اصالت قائلاند و بسیاری از مفاهیم کلیدی در این فرهنگها را برخاسته از متن تمدنهای شرقی میدانند. این باور باعث شده است تا مستشرقان به بررسی مفاهیم مطرح در فلسفههای شرقی همت گمارند و برخی از آنها را با مفاهیم مطرح در فلسفههای غربی تطبیق دهند. الیور لیمن از جمله اندیشمندان غربی است که در دو دهۀ اخیر آثاری ارزشمند دربارۀ فلسفههای شرقی بهویژه فلسفۀ اسلامی نگاشته است. در جستار حاضر برآنیم تا یکی از مهمترین این آثار را با عنوان مفاهیم کلیدی در فلسفههای شرقی بررسی و نقد کنیم. لیمن در این اثر با گردآوری مفاهیم کلیدی در فلسفههای شرقی چون هندوئیسم، بودیسم، آیین کنفوسیوس، و فلسفۀ اسلامی توضیحاتی مختصر برای هر اصطلاح بیان کرده است. از مهمترین محاسن اثر لیمن آن است که سعی کرده است این مفاهیم را در ساختار تمدنی فلسفههای شرقی تبیین کند. اما او برخی مفاهیم کلیدی در این فلسفهها بهویژه فلسفۀ اسلامی را مطرح نکرده یا توضیح چندان روشنی دربارۀ آنها نداده است. همچنین، توضیحات برخی مدخلها در این اثر کافی نیست و حتی لیمن از بیان برخی اصطلاحات کلیدی در فلسفههای شرقی غفلت ورزیده است.
فلسفه
حسین هوشنگی
چکیده
فلسفة مشاء (1) (از ارسطو تا توماس آکوئینی) برای آشنایی نوآموزان رشتههای فلسفه با مکتب مشاء تألیف شده است. مزیت اصلی این اثر توجه به هر دو شاخة غربی و اسلامی این مکتب است. مؤلف بهطور کلی قصد دارد فلسفة مشاء را از دو جهت معرفی کند: تاریخی و محتوایی. باوجوداینکه اثر مختصری است، اما این حجم اندک مانع نشده که مؤلف دامنة گستردة فلسفة مشاء ...
بیشتر
فلسفة مشاء (1) (از ارسطو تا توماس آکوئینی) برای آشنایی نوآموزان رشتههای فلسفه با مکتب مشاء تألیف شده است. مزیت اصلی این اثر توجه به هر دو شاخة غربی و اسلامی این مکتب است. مؤلف بهطور کلی قصد دارد فلسفة مشاء را از دو جهت معرفی کند: تاریخی و محتوایی. باوجوداینکه اثر مختصری است، اما این حجم اندک مانع نشده که مؤلف دامنة گستردة فلسفة مشاء را نادیده بگیرد. به همین دلیل، با ملاحظة آثار مشابه فعلاً بهترین کتاب درسی برای آشنایی با فلسفة مشاء در مقطع کارشناسی است. البته این سخن بدین معنا نیست که با متنی خالی از عیب و ایراد مواجهیم. برعکس، اشکالات و نواقص کتاب اندکشمار هم نیست. بنابراین، مجموع این عوامل مثبت و منفی مهم و برجسته باعث شده است تا نقد و بررسی تفصیلی آن ضرورت پیدا کند. در این مقاله، ضمن توجه به مزایای این اثر، انواع نقاط ضعف آن را برشمردهایم. این اشکالات در چهار دسته جای میگیرند: ساختاری، محتوایی، ادبی، و ارجاعات. درنهایت راهکارهایی برای ارتقای کتاب و رفع نواقص آن بهعنوان منبع درسی پیشنهاد شده است.
زبان و ادبیات فارسی
علیرضا محمدی کلهسر
چکیده
روششناسی پژوهش ادبی، بهویژه در حوزة استناد، با اخلاق پژوهش پیوندی ژرف دارد. بهعبارتدیگر، اشکالات روششناختی میتوانند خطاهای اخلاقی را نیز درپی داشته باشند. در مقالة حاضر، کتاب درسگفتارهای نقد ادبی عبدالحسین زرینکوب از همین منظر موردنقد قرار گرفته است. مرز مبهم میان گفتار نویسنده و گفتار نقلشده از منابع این کتاب ...
بیشتر
روششناسی پژوهش ادبی، بهویژه در حوزة استناد، با اخلاق پژوهش پیوندی ژرف دارد. بهعبارتدیگر، اشکالات روششناختی میتوانند خطاهای اخلاقی را نیز درپی داشته باشند. در مقالة حاضر، کتاب درسگفتارهای نقد ادبی عبدالحسین زرینکوب از همین منظر موردنقد قرار گرفته است. مرز مبهم میان گفتار نویسنده و گفتار نقلشده از منابع این کتاب از مهمترین اشکالاتی است که در این مقاله بر آن تکیه شده است. این ابهام ابعاد گوناگونی دارد که مهمترین آنها یکسانانگاریِ منابع و یکسانانگاری مفاهیم و اصطلاحات تخصصی است. بهعبارتدیگر، بهدلیل محو تمایز میان گفتار نویسنده و منابع، استناد به منابع مختلف بهشکلی است که گویی هیچ تفاوتی میان این منابع با یکدیگر و همچنین میان دیدگاه نویسنده با آنها وجود ندارد. این امر موجب نوعی بدیهیانگاری در تعریف مفاهیم اصلی نیز شده است. درپایان نیز نشان داده شده که این خطای روششناختی پیآمدها و لغزشهای اخلاقی آشکاری نیز داشته است.
روششناسی
فراز طهماسبی؛ مرتضی هادی جابری مقدم
چکیده
این مقاله مروری است بر کتاب راهنمای روش تحقیق برنامهریزی راتلج، مروری که تلاش میکند محتوای کتاب را بهاجمال بیان کند و از آن طریق نشان بدهد که درک و فهم روششناسی تا چه اندازه بر کاروبار دانشگاهیان و حرفهمندان اثر میگذارد. این کتاب، برخلاف دیگر منابع رایج، اختصاصاً مناسبات رشتۀ برنامهریزی را موضوع بررسی قرار داده است. ...
بیشتر
این مقاله مروری است بر کتاب راهنمای روش تحقیق برنامهریزی راتلج، مروری که تلاش میکند محتوای کتاب را بهاجمال بیان کند و از آن طریق نشان بدهد که درک و فهم روششناسی تا چه اندازه بر کاروبار دانشگاهیان و حرفهمندان اثر میگذارد. این کتاب، برخلاف دیگر منابع رایج، اختصاصاً مناسبات رشتۀ برنامهریزی را موضوع بررسی قرار داده است. همچنین، تلاش کرده است تا روششناسی را از موجودیتی صلب و حسب تکلیف درمیان دانشگاهیان به سیروسلوکی پویا در زندگی فردی، اجتماعی، و حرفهای پژوهشگران ارتقا دهد. مقالههای متعدد کتاب اکثراً دلمشغولیشان پیوند نظریه و عمل است و برای برقراری این پیوند بهشکلی بدیع بسیاری از مناسبات فرایند تولید پژوهش را پیش نظر میآورند. درپایان، ارزیابی مختصری از محتوای کتاب صورت میگیرد و ضرورت جایگرفتنش در برنامۀ آموزش رسمی برنامهریزی بیان میشود.
روششناسی
محمدرضا قائمی نیک
چکیده
کتاب روششناسی علوم انسانی اسلامی از احمدحسین شریفی (1395)، عضو هیئت علمی مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دومین کتاب از سهگانۀ او دربارۀ علوم انسانی اسلامی (مبانی علوم انسانی اسلامی و نظریهپردازی اسلامی در علوم انسانی) است. او در این کتاب در سه فصل اول (تحلیل مفاهیم و نکات مقدماتی، نظریۀ ضد روش، و پرسشهای پژوهش) کلیات نگاه ...
بیشتر
کتاب روششناسی علوم انسانی اسلامی از احمدحسین شریفی (1395)، عضو هیئت علمی مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دومین کتاب از سهگانۀ او دربارۀ علوم انسانی اسلامی (مبانی علوم انسانی اسلامی و نظریهپردازی اسلامی در علوم انسانی) است. او در این کتاب در سه فصل اول (تحلیل مفاهیم و نکات مقدماتی، نظریۀ ضد روش، و پرسشهای پژوهش) کلیات نگاه خود را تشریح کرده و در فصل چهارم تا چهاردهم هفت روشِ علوم انسانی اسلامی یعنی تعریف، توصیف، تبیین (و ویژگیهای روششناسی تبیین)، استدلال (قیاسی، استقرایی و تمثیلی)، تفسیر (و ویژگیهای روششناختی تفسیر)، پیشبینی، و ارزشیابی را تشریح کرده است. در این مقاله، پس از معرفیِ و نقد صوریِ کتاب، ابتدا نقدهای کلی و سپس نقدهای ناظر به فصول کتاب از حیث محتوایی ارائه شده است. در ارزیابیای کلی، این کتاب هرچند گامی روبهجلو محسوب میشود، اما نتوانسته است مبانی اسلامی را در جزئیات روششناختی علوم انسانی اسلامی بسط دهد و تبیین کند.
روششناسی
شمس الملوک مصطفوی
چکیده
هوسرل، در جایگاه مؤسس پدیدارشناسی، روش پدیدارشناسی را برای تحلیل هنر و آثار هنری بهکار نگرفت و جز اشارات کوتاهی در مقالۀ دائرۀالمعارف بریتانیکا چیزی در این حوزه ننوشت، ولی راه پدیدارشناسی هنر را گشود و موجب شد که بسیاری از پدیدارشناسان پساهوسرلی به هنر از منظری پدیدارشناسانه بنگرند. هدف مقالۀ پیشرو نشاندادن کاربرد روش پدیدارشناسی ...
بیشتر
هوسرل، در جایگاه مؤسس پدیدارشناسی، روش پدیدارشناسی را برای تحلیل هنر و آثار هنری بهکار نگرفت و جز اشارات کوتاهی در مقالۀ دائرۀالمعارف بریتانیکا چیزی در این حوزه ننوشت، ولی راه پدیدارشناسی هنر را گشود و موجب شد که بسیاری از پدیدارشناسان پساهوسرلی به هنر از منظری پدیدارشناسانه بنگرند. هدف مقالۀ پیشرو نشاندادن کاربرد روش پدیدارشناسی در زیباشناسی و تحلیل آثار هنری است. برای رسیدن به این مقصود، نخست اشارۀ کوتاهی به اندیشههای «مایکل دوفرن» (که تاحدودی به سنت فکری هوسرل وفادار است) خواهیم داشت تا چگونگی پدیدارشناسی تجربۀ زیباشناختی نزد وی آشکار شود و سپس آرای هایدگر را (که با فاصلۀ بیشتری از سنت هوسرلی قرار دارد) در تحلیل پدیدارشناسانۀ هنر بررسی خواهیم کرد تا معلوم شود که چگونه پدیدارشناسی هرمنویتیکی قادر است نسبت مغفولمانده میان حقیقت و هنر را بار دیگر برقرار کند که باتوجهبه گستردگی مباحث هایدگر درباب هنر، این موضوع بیشتر در آرای وی دنبال شده است.
هنر
علیرضا طاهری؛ بتول معاذالهی
چکیده
در شرایطی که مطالعات هنر اسلامی در بررسی تصویر انسان غنای چندانی ندارد، کتاب ایوا بئر با عنوان پیکر انسان در هنر اسلامی میراث گذشته و تحولات پس از اسلام در زمرۀ کتب منحصربهفرد در این زمینه محسوب میشود. نویسنده در این کتاب به بررسی تصویر انسان در هنر اعراب، ایران، گورکانیان، و عثمانی میپردازد. او که سالها صاحب کرسی تدریس و سرپرست ...
بیشتر
در شرایطی که مطالعات هنر اسلامی در بررسی تصویر انسان غنای چندانی ندارد، کتاب ایوا بئر با عنوان پیکر انسان در هنر اسلامی میراث گذشته و تحولات پس از اسلام در زمرۀ کتب منحصربهفرد در این زمینه محسوب میشود. نویسنده در این کتاب به بررسی تصویر انسان در هنر اعراب، ایران، گورکانیان، و عثمانی میپردازد. او که سالها صاحب کرسی تدریس و سرپرست موزۀ هنر اسلامی بود، کتاب مذکور را در سال 2004 بهرشتۀ تحریر درآورد. بااینکه تلاش نویسنده در جمعآوری دادههای تحقیق ستودنی است، بر نحوۀ پژوهش و مباحث روششناسی کتاب نقدهایی وارد است. نقصان در روششناسی کتاب منجر شده است که باوجود نوآورانهبودن تحقیق، فرایند ارتباط بین کتاب و خواننده بارها دچار گسست شود. از برایند نحوۀ ارائۀ مطالب، میتوان کتاب را ذیل رویکرد تاریخینگری جای داد. از نظر نویسندگان، نادیدهگرفتن «تفسیر»، بهعنوان مهمترین بخش روششناسی تاریخینگر، خللهای موجود را رقم زده است. بر این اساس، نویسندگان مقالۀ حاضر کوشش میکنند تا ضمن بررسی و شرح نواقص روششناسی کتاب، پیشنهادهایی را بهمنظور رفع آنها ارائه دهند.
هنر
مریم کهوند
چکیده
با توسعۀ ارتباطات دیداری در عصر حاضر، نقد متون دیداری بهمنظور رمزگشایی معانی و بیان مفاهیم آن از اهمیت خاصی برخوردار میشود. تحلیل گفتمان انتقادی، بهعنوان یکی از رویکردهایی که بافتار و زمینههای اجتماعی هردو را موردتوجه قرار میدهد، بررسی گفتمانها را در متون هنری امکانپذیر ساخته است. هدف از پژوهش حاضر معرفی گفتمان دیداری ...
بیشتر
با توسعۀ ارتباطات دیداری در عصر حاضر، نقد متون دیداری بهمنظور رمزگشایی معانی و بیان مفاهیم آن از اهمیت خاصی برخوردار میشود. تحلیل گفتمان انتقادی، بهعنوان یکی از رویکردهایی که بافتار و زمینههای اجتماعی هردو را موردتوجه قرار میدهد، بررسی گفتمانها را در متون هنری امکانپذیر ساخته است. هدف از پژوهش حاضر معرفی گفتمان دیداری یا دیدمان بهمنزلۀ روشی برای خوانش آثار دیداری است و بحث نظری آن به روششناسی دیدمان انتقادی اختصاص دارد که مدلی تلفیقی از روششناسی رُز و فرکلاف است. در بخش تحلیل مقاله، مجموعۀ آثار کمپین تبلیغاتی بانک ملت با هدف تبیین کارکرد دیدمان آن براساس مؤلفههای متنی تصاویر و زمینههای بازنمایی آن خوانده و نقد شده است. در این خوانشِ تحلیلی ساختار فناوری، پیکرهبندی تصاویر، و تأثیرات اجتماعی آثار در سه لایۀ متن، کنش گفتمانی، و کنش اجتماعی با برشمردن مصداقهای هریک موردبحث قرار گرفته است. یافتههای پژوهش در تحلیل آثار بیانگر آن است که کارکرد گفتمانی این سلسله تبلیغات برجستهکردن ارزش معنوی پول بهعنوان سرمایۀ ملی ـ فرهنگی و ترویج همدلی و میهندوستی در مخاطبان است که طی آن سفارشدهنده از نهادی اعتباری و مالی به نهادی فرهنگی تغییر هویت مییابد.
انسان شناسی
سید حسین حسینی
چکیده
این مقاله به معرفی و نقد کتاب انسانشناسی فلسفی، اثر هانس دیرکس، میپردازد. نویسنده در این کتاب به گزینش متونی حاوی دیدگاههای آموزشی در ذیل موضوع بحث پرداخته است که عمدتاً بدون تحلیل جامع و نظاممندی عمیقی طرح شدهاند. در این مقاله، پس از اشاره به چهار سطح از انسانشناسی فلسفی نزد دیرکس و نقد آن، از اهمیت توجه به رویکرد جدید ...
بیشتر
این مقاله به معرفی و نقد کتاب انسانشناسی فلسفی، اثر هانس دیرکس، میپردازد. نویسنده در این کتاب به گزینش متونی حاوی دیدگاههای آموزشی در ذیل موضوع بحث پرداخته است که عمدتاً بدون تحلیل جامع و نظاممندی عمیقی طرح شدهاند. در این مقاله، پس از اشاره به چهار سطح از انسانشناسی فلسفی نزد دیرکس و نقد آن، از اهمیت توجه به رویکرد جدید «انسانشناسی ساحتی» سخن رفته و ضمن بررسی تقسیمبندی انسانشناسی در ساختار کتاب، به الگوی پیشنهادی چهارجانبه در مواجهة انسان با خود، طبیعت، جامعه، و خدا اشاره شده است. درادامه، نگارنده با روش تحلیلی ـ انتقادی به تبیین وجوه اشتراک و اختلاف دیدگاههای انسانشناسی میپردازد و زمینه را برای نقد فلسفی آنها فراهم میسازد. در این منظر، مهمترین یافتۀ پژوهش آن است که غالب رویکردهای انسانشناختی به بُعد یا ابعادی از وجوه انسان توجه کرده و دچار بزرگنمایی شدهاند و در کمتر دیدگاهی میتوان به تحلیل نسبت و ترابط تمامی قوای انسانی با یکدیگر دست یافت. این امر نشان از اهمیت توجه به بنیادهای فلسفی و روششناختیِ «انسانشناسی ساحتی» دارد. این کتاب از نظر افقگشایی علمی و پیشرو قراردادن پرسشهای اصلی انسانشناسی بسیار راهگشاست، اما ارائة هر تعریفی از قلمرو و مصداقهای انسانشناسی فلسفی وابسته به تبیین «موضوع» و «روش» چنین رویکردی است و بدون چشمانداز دقیقی از مؤلفههای آن، نمیتوان به مرزهای روشنی بین سطوح چهارگانة انسانشناسیهای مذکور نزد دیرکس دست یافت.
انسان شناسی
پروین قاسمی
چکیده
کتاب استعمارزدایی در روش در زمرۀ متون ضداستعماری است که با جهتگیریهایی درقبال انسانشناسی، تحقیق، و علم بهتحریر درآمده است. از انسانشناسی تا تحقیق و علم تازمانیکه در بطن و گسترۀ حضور استعمار واقع شده بود از منظر نویسندۀ کتاب نکوهش شدهاند. شواهدی از تحقیقات غیرانسانی استعمارگران بریتانیایی در نیوزیلند روی مائوریها ...
بیشتر
کتاب استعمارزدایی در روش در زمرۀ متون ضداستعماری است که با جهتگیریهایی درقبال انسانشناسی، تحقیق، و علم بهتحریر درآمده است. از انسانشناسی تا تحقیق و علم تازمانیکه در بطن و گسترۀ حضور استعمار واقع شده بود از منظر نویسندۀ کتاب نکوهش شدهاند. شواهدی از تحقیقات غیرانسانی استعمارگران بریتانیایی در نیوزیلند روی مائوریها در کتاب ارائه شده است. این کتاب نشان میدهد که بنابه مبارزات متعدد اهالی قبیلۀ مائوری با استعمارگران، امروزه معنا و کاربرد تحقیق متفاوت با گذشته شده است و آنها با آغوش باز به استقبال تحقیق میروند.بنابر این شواهد، آنچه میتوان درمورد این کتاب و در پاسخ به آن خاطرنشان کرد اینکه متهم اصلی «تحقیق» نیست، بلکه کشورگشاییها و جاهطلبیهای اقتصادی و سیاسی کشورهای استعمارگر است که نام تحقیق و انسانشناسی را تحتالشعاع خود قرار داده است. همواره مائوریها بهطور خاص و پلینزیها بهصورت کلی از منظر انسانشناسان معرفی و شناسانده میشوند؛ درحالیکه در این اثر این موضوع وارونه شده است و این زنی از مائوریهاست که مینویسد و ثبت میکند و نظر و تحلیل خود را درمورد گذشته و انسانشناسی بیان میکند. اما در این میان آنچه میتوان در تکمیل آثار اینگونه بیان کرد، نگاه به غرب یا استعمار درراستای شناخت آن از منظر مائوری است. این مهم در آثار ضداستعماری کمتر مدنظر قرار میگیرد. بسندگی به نوشتن مائوریها از خودشان و زخمهایشان در بهبود اوضاع دخیل خواهد بود، اما بههرروی ما را از شناخت غرب و استعمار از منظری دقیق و از توجه به لایههای ذهنی بینیاز نمیکند.
روششناسی
سیدمحمدرضا تقوی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، نقد کتاب روششناسی مطالعات دینی (تحریری نو)، تألیف احد فرامرز قراملکی (1392)، است. کتاب از دو بعد شکلی و محتوایی ارزیابی شده است. کتاب از نظر شکلی بیشتر شرایط مدنظر را دارد و مطلوب ارزیابی شد. بهلحاظ محتوایی در اکثر گفتارهای کتاب حائز نکات فنی است که میتواند خواننده را برای انجام پژوهش، با رویکرد علم رایج، آماده ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، نقد کتاب روششناسی مطالعات دینی (تحریری نو)، تألیف احد فرامرز قراملکی (1392)، است. کتاب از دو بعد شکلی و محتوایی ارزیابی شده است. کتاب از نظر شکلی بیشتر شرایط مدنظر را دارد و مطلوب ارزیابی شد. بهلحاظ محتوایی در اکثر گفتارهای کتاب حائز نکات فنی است که میتواند خواننده را برای انجام پژوهش، با رویکرد علم رایج، آماده کند. آنچه در محتوای اثر یافت میشود تنقیحی از اصول موردقبول در روشهای تحقیق علم رایج است. مؤلف تلاش زیادی کرده است تا با استفاده از متون دینی این اصول را مستندسازی کند، اما شاکلۀ بحث همان شاکلۀ علوم رایج است. بهنظر میرسد، برای تحول در مبحث روششناسی مطالعات دینی، تبیین سلسلهمراتب دستگاه علم دینی و سپس تنظیم دستگاهی روششناختیِ متناسبِ با نظام جهانبینی، هستیشناسی، و معرفتشناسی اسلام از ضروریات جدی این مرحله از تلاشهای اندیشمندان حوزۀ علم دینی برای نیل به علوم انسانی ـ اسلامی فاخر و تمدنساز است.
روششناسی
حمیدرضا خادمی؛ محمدعلی رمضانی
چکیده
در سالهای اخیر آثار فراوانی دربارۀ علم دینی منتشر شده است و افراد متعددی کوشیدهاند یا همچنان میکوشند تا از دیدگاه خود نشان دهند که علم دینی چیست و چگونه تحقق مییابد. از افراد پرکار در این زمینه عبدالحسین خسروپناه است که تأکید دارد کانون تحقق علم دینی روششناسی است و آخرین اثر او در این زمینه، با عنوان روششناسی علوم اجتماعی، ...
بیشتر
در سالهای اخیر آثار فراوانی دربارۀ علم دینی منتشر شده است و افراد متعددی کوشیدهاند یا همچنان میکوشند تا از دیدگاه خود نشان دهند که علم دینی چیست و چگونه تحقق مییابد. از افراد پرکار در این زمینه عبدالحسین خسروپناه است که تأکید دارد کانون تحقق علم دینی روششناسی است و آخرین اثر او در این زمینه، با عنوان روششناسی علوم اجتماعی، بر آن است تا روش تولید علوم اجتماعی اسلامی را معرفی کند. در مقالۀ حاضر کوشیدهایم کتاب مذکور را از لحاظ شکلی و محتوایی بررسی و نقد کنیم. در بخش شکلی بیشتر مسائل نگارشی و ویرایشی بررسی شده و در بخش محتوایی تلاش شده است گامهای اساسیِ مؤلف برای تولید روششناسی موردنظر شرح داده شود و بررسی و نقد شود. درنهایت نیز تلاش کردهایم با رویکردی عملگرایانه نقدی فراگیرتر به ایشان و برخی دیگر در این حوزه داشته باشیم.
روششناسی
مجتبی شریعتی
چکیده
تنوع مطالعات روششناختی در عرصۀ سیاست پیدایش فرااثباتگرایی در عصر جدید و تعارضاتی که با اثباتگرایی دارد اهمیت نقد این اثر را روشن میسازد. درکنار آن ضرورت نقد کتابی که بهعنوان منبع درسی دانشجویان علوم سیاسی در سه مقطع تحصیلی دانشگاهی مورداستفاده قرار میگیرد آشکار است. مقالۀ حاضر کوششی است تا با نقد یکی از مهمترین ...
بیشتر
تنوع مطالعات روششناختی در عرصۀ سیاست پیدایش فرااثباتگرایی در عصر جدید و تعارضاتی که با اثباتگرایی دارد اهمیت نقد این اثر را روشن میسازد. درکنار آن ضرورت نقد کتابی که بهعنوان منبع درسی دانشجویان علوم سیاسی در سه مقطع تحصیلی دانشگاهی مورداستفاده قرار میگیرد آشکار است. مقالۀ حاضر کوششی است تا با نقد یکی از مهمترین تألیفات آموزشی در حوزۀ روششناسی علم سیاست و بیان نقاط قوت و ضعف آن زمینۀ اصلاح آن را در آینده فراهم کند. روش نقد اثر استنادی ـ تحلیلی بوده که در چهارچوب کلی معرفی اثر، نقد شکلی، و نقد محتوایی انجام گرفته است. نتایج بهدستآمده نشاندهندۀ آن است که اثر موردنقد هرچند دارای نقاط قوت محتوایی است، بهلحاظ شکلی اشکالات بسیاری دارد که درقالب جداول مفصلی بدان اشاره شده است. تبیین روششناسانۀ نظریات مختلف درقالب فصول مختلف، چاپ، و صفحهآرایی مناسب از مهمترین مزایای محتوایی و شکلی این اثر است. همچنین عدم توجه کافی و جامع به برخی نظریات جدید، ضعف در معرفی نقادانۀ روششناسیهای موجود، و تعدد اشتباهات نگارشی از کاستیهای محتوایی و شکلی آن است.
روششناسی
سیدحسین میرجلیلی
چکیده
کتاب اقتصاد حکم میراند، اثر دنی رودریک، اثری در فلسفه و روششناسی اقتصاد است که به بایدها و نبایدهای مدلسازی در اقتصاد میپردازد؛ زیرا در نظر وی مدلها هستند که اقتصاد را به علم تبدیل میکنند. گزارۀ اصلی رودریک در این کتاب این است که محیطهای اجتماعی متفاوت مستلزم مدلهای متفاوت است و اشتباه اقتصاددانان این است که یک مدل ...
بیشتر
کتاب اقتصاد حکم میراند، اثر دنی رودریک، اثری در فلسفه و روششناسی اقتصاد است که به بایدها و نبایدهای مدلسازی در اقتصاد میپردازد؛ زیرا در نظر وی مدلها هستند که اقتصاد را به علم تبدیل میکنند. گزارۀ اصلی رودریک در این کتاب این است که محیطهای اجتماعی متفاوت مستلزم مدلهای متفاوت است و اشتباه اقتصاددانان این است که یک مدل را با مدلی که در همۀ شرایط مناسب و قابلکاربرد است اشتباه میگیرند و در مرتبطساختن مدلها با دنیای واقعی ناتوان هستند. روش مقاله در بررسی کتاب روش اسنادی و تحلیلی است و هدفْ ارزیابی محتوای اثر از دیدگاه روششناسی اقتصاد است. نتیجۀ بررسی آن است که زیرنویس فصول ترجمه نشده است و برخی معادلسازیها به بازنگری نیاز دارد. برخی نقدهای محتوایی کتاب، ایهام در عنوان، تقلیلگرایی مدلها، تنوع مدلهای مکاتب اقتصادی، بخشهای غیرمدلی اقتصاد، علمیبودن بهدلیل روش، ابهام در فروض مهم مدل، پیشرفت افقی یا عمودی علم اقتصاد، مشکل علم اقتصاد یا اقتصاددانان، و کاربرد روش رودریک در مدل تعادل عمومی تصادفی پویا در اقتصاد کلان است.
روششناسی
محمد نژادایران؛ روژان حسامقاضی
چکیده
سیطرۀ بیچونوچرای اثباتگرایی بر فلسفۀ علم در سالهای نخستین قرن بیستم باتوجهبه موج نقد آن ازسوی برخی فیلسوفان علم، در نیمۀ دوم این قرن، دچار بحران و فروپاشی شد. دیدگاههای فیلسوفان علمی نظیر پوپر، کوهن، و لاکاتوش زمینه را برای پیدایش نقدهای رادیکالتر به جریان کلاسیک فلسفۀ علم فراهم کرد. فایرابند در همین مسیر تلاش ...
بیشتر
سیطرۀ بیچونوچرای اثباتگرایی بر فلسفۀ علم در سالهای نخستین قرن بیستم باتوجهبه موج نقد آن ازسوی برخی فیلسوفان علم، در نیمۀ دوم این قرن، دچار بحران و فروپاشی شد. دیدگاههای فیلسوفان علمی نظیر پوپر، کوهن، و لاکاتوش زمینه را برای پیدایش نقدهای رادیکالتر به جریان کلاسیک فلسفۀ علم فراهم کرد. فایرابند در همین مسیر تلاش کرد در کتاب برضد روش: طرح نظریۀ آنارشیستی معرفت نوعی آنارشیسم روششناختی را جایگزین رویکردهای قبلی کند. بهزعم او هیچ روش معقولی برای اخذ و طرد نظریهها وجود ندارد. وی در این کتاب نشان میدهد که تلاش برای یافتن قواعدی برای بازسازی منطقی فرایند پیشرفت علم و اثبات و ابطال نظریهها کار بیهودهای است. در این پژوهش سعی شده است ضمن نقد و بررسی کتاب مذکور از بعد شکلی و محتوایی برخی از دیدگاههای اصلی نویسندۀ آن ارزیابی شود. هدف از این کار نشاندادن میزان اعتبار ادعاهای رادیکال نویسنده در فلسفۀ علم و سنجش قوتها و ضعفهای آن است. روش بهکار گرفتهشده در نقد و بررسی این اثر توصیفی ـ تحلیلی است و بررسی آن نشان میدهد که دیدگاههای فایرابند با آنکه در عرصۀ فلسفۀ علم بهمنزلۀ رویکرد انتقادی جدید اهمیت و جایگاه ممتازی دارد، دچار تعارضات حلنشدهای است که نویسنده به آن بیتوجه بوده است و بهنظر میرسد کسانی که از دیدگاههای وی در فلسفۀ علم تبعیت میکنند، باید برای حل آن تلاشهای نظری بیشتری انجام دهند.
زبانهای خارجی
ماریا دلاس نیوس ایبانیز ایبانیز
چکیده
در این مقاله، شایستگی استفاده از کتاب چگونگی تفسیر یک متن ادبی نوشتۀ فرناندو لازارو کارِتر و اِواریستو کورِئا، بهمنزلۀ راهنمایی پایهای برای کسب مهارتهای ادبی در واحدهای «تجزیه و تحلیل متون ادبی»، «نمونههای نثر و شعر»، و «ادبیات اسپانیایی 1، 2، و 3»، که در دانشگاههای ایران در مقطع کارشناسی تدریس میشوند، ...
بیشتر
در این مقاله، شایستگی استفاده از کتاب چگونگی تفسیر یک متن ادبی نوشتۀ فرناندو لازارو کارِتر و اِواریستو کورِئا، بهمنزلۀ راهنمایی پایهای برای کسب مهارتهای ادبی در واحدهای «تجزیه و تحلیل متون ادبی»، «نمونههای نثر و شعر»، و «ادبیات اسپانیایی 1، 2، و 3»، که در دانشگاههای ایران در مقطع کارشناسی تدریس میشوند، ازدیدگاه روششناختی بررسی قرار خواهد شد. این کتاب بهعلت برتری روششناختی آن به جایگاه بالایی در مقاطع آموزشی دبیرستان و دانشگاه در اسپانیا، دیگر کشورهای اسپانیاییزبان در قارۀ آمریکا، و در دیگر کشورهای جهان که زبان اسپانیایی بهعنوان زبان دوم آموزش داده میشود، دست یافته است. اکنون در این کشورها، چگونگی تفسیر یک متن ادبی به جایگاهی درخور درمیان کتابهای مرجع مهم در مطالعات ادبی ادوار مختلف، نویسندگان، و جنبشهای خاص، و تحلیل و تفسیر متون ادبی رسیده است.
روششناسی
سید سعید زاهد
چکیده
در دوران معاصر جهان اسلام درمعرض تهاجم غرب قرار گرفته است که موجب وابستگی سیاسی، اقتصادی، و فرهنگی آن شده است. برای رهایی از سلطۀ استعمار راهحل پیشنهادی انقلاب اسلامی ایران نظریهپردازی اسلامی در علوم اجتماعی و ادارۀ استقلالی کشور براساس آن است. کتاب حاضر یکی از اینگونه تلاشهاست. ازنظر شکلی، بهمنزلۀ یک کتاب آموزشی بهخوبی ...
بیشتر
در دوران معاصر جهان اسلام درمعرض تهاجم غرب قرار گرفته است که موجب وابستگی سیاسی، اقتصادی، و فرهنگی آن شده است. برای رهایی از سلطۀ استعمار راهحل پیشنهادی انقلاب اسلامی ایران نظریهپردازی اسلامی در علوم اجتماعی و ادارۀ استقلالی کشور براساس آن است. کتاب حاضر یکی از اینگونه تلاشهاست. ازنظر شکلی، بهمنزلۀ یک کتاب آموزشی بهخوبی تهیه شده است، اما ازنظر محتوایی، ضمن اذعان به تلاش نویسندۀ محترم به حفظ اصول و ارزشهای اسلامی، باید گفت که پیشنهاد ارائهشده موارد ابهام و ضعفهایی دارد. عمدهترین مشکلِ غفلت از اختلاف هستیشناختی و معرفتشناختی روشهای تحقیق رایج علوم اجتماعی سکولار و ارائۀ پیشنهاد استفادۀ تلفیقی از آنان است. دیگر استخراج شالودههای علم اجتماعی جدید از متون دینی براساس ظنّ و گمان و تلاش برای رسیدن به یقین با استفاده از روشهای تجربی رایج است. این بهمعنی بارکردن نتایج تجربی سکولار بر متون دینی است. همچنین، این کار موجب میشود به بخشی از نتایج تحقیقات علوم اجتماعی رایج، که تاکنون مغایرت یا اختلاف آنان با آیین اسلام روشن نشده است، پوششی اسلامی داده شود.
روششناسی
آرش موسوی؛ محمد امین برادران نیکو
چکیده
در این مقاله میخواهیم به معرفی، نقد، و بررسی کتاب در جستوجوی روش نوشتة جان لا و ترجمة مجتبی عزیزی بپردازیم. جان لا این کتاب را با عنوان After Method در سال 2004 نوشته و انتشارات راتلج آن را منتشر کرده است. در جستوجوی روش خواستار تحولی عمیق در روششناسی است و به نقد هستیشناسی و معرفتشناسی رایج میپردازد. در مقدمة مقاله، به زمینة ...
بیشتر
در این مقاله میخواهیم به معرفی، نقد، و بررسی کتاب در جستوجوی روش نوشتة جان لا و ترجمة مجتبی عزیزی بپردازیم. جان لا این کتاب را با عنوان After Method در سال 2004 نوشته و انتشارات راتلج آن را منتشر کرده است. در جستوجوی روش خواستار تحولی عمیق در روششناسی است و به نقد هستیشناسی و معرفتشناسی رایج میپردازد. در مقدمة مقاله، به زمینة نظری پیدایش کتاب، ایدههای اصلی آن، و معرفی مؤلف و مترجم اشاره میشود. درادامه، کتاب از دو جهت صوری و محتوایی موردنقد قرار میگیرد. از جهت صوری برخی نکات نگارشی، حروفچینی، صفحهآرایی، و اشتباهات تایپی بیان میشود. در بخش محتوایی، ابتدا ترجمة اصطلاحات تخصصی متن موردبحث قرار میگیرد. سپس جملاتی از کتاب انتخاب شده که ترجمة آن فهم مطلب را دشوار کرده است. میان متن اصلی و متن ترجمه مقایسههایی صورت گرفته و اشکالات ترجمه نشان داده شده است. پس از آن پیشنهاداتی نیز ارائه شده است. ترجمۀ چنین آثار بدیعی، ازیکسو، ادبیات بحث به زبان فارسی را گسترده و غنی میسازد و ازسویدیگر، همواره با دشواریهایی روبهرو است. ابهام در ترجمة برخی اصطلاحات تخصصی و ناتوانی در انتقال درست مفاهیم به خواننده مشکلات اصلی ترجمه است.
تاریخ
یعقوب خزایی
دوره 18، شماره 10 ، دی 1397، ، صفحه 45-64
چکیده
امروزه بحث روش و روششناسی یکی از سنجههای مهم علمیت هر رشتة علمی بهشمار میرود. شاید اکنون بدون معرفت درموردروش و روششناسی ادعای علمیت در هر علمی موردتردید باشد. پژوهش حاضر ضمن نقد سه اثر منتشرشده در حوزۀ روش تحقیق در تاریخ، یعنی روش تحقیق در تاریخنگاری اثر جهانگیر قائممقامی، درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ نوشتة علیرضا ...
بیشتر
امروزه بحث روش و روششناسی یکی از سنجههای مهم علمیت هر رشتة علمی بهشمار میرود. شاید اکنون بدون معرفت درموردروش و روششناسی ادعای علمیت در هر علمی موردتردید باشد. پژوهش حاضر ضمن نقد سه اثر منتشرشده در حوزۀ روش تحقیق در تاریخ، یعنی روش تحقیق در تاریخنگاری اثر جهانگیر قائممقامی، درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ نوشتة علیرضا ملایی توانی، و روش پژوهش در تاریخشناسینوشتة حسن حضرتی به ارزشیابی روش و روششناسی و نسبت آن با تفکر در علم تاریخ پرداخته است. این نقد نشان میدهد که چه پیآمدهایی از اتخاذ رهیافت پوزیتیویستی در علم تاریخ متصور است. پذیرش الگوهای روششناختی علوم طبیعی در تاریخ، تضعیف موضع نقد، تضعیف موضع اندیشهورزی در علم تاریخ، نادیدهانگاشتن نقش مورخ بهعنوان دستکم بخشی از فرایند تولید علم تاریخ، و ... ازجمله تبعات اتخاذ رهیافت پوزیتیویستی در تاریخ است. بر این اساس، راهبرد پژوهش کنونی آن است که تمهیداتی اندیشیده شود تا بهواسطة آن تفکر در تاریخ به موضعی غالب تبدیل شود. مسئلة نوشتار حاضر این است که نسبتی مشخص بین علم تاریخ و تفکر برقرار سازد و در این راستا تعریف و تأویلی از علم تاریخ و روششناسی تاریخی ارائه شده که به تقویت تفکر استمداد برساند.
فقه و حقوق
محمد سعید تسلیمی؛ خلیل نوروزی؛ محمد امین حاکمی
دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 67-90
چکیده
روششناسی در هر علم باری عظیم را بر دوش میکشد و هویتی از علم موردنظر در گروِ اتقان روشهای پژوهش آن علم و روششناسی مرتبط با آن خواهد بود. مدتهاست که علم حقوق در نگاهی کتابخانهای و تکبعدی نسبت به روش پژوهش و روششناسی متناسب با آن بهسر میبرد. درحالیکه در رشتههای دیگر علوم انسانی، مانند مدیریت، پیشرفتهایی ...
بیشتر
روششناسی در هر علم باری عظیم را بر دوش میکشد و هویتی از علم موردنظر در گروِ اتقان روشهای پژوهش آن علم و روششناسی مرتبط با آن خواهد بود. مدتهاست که علم حقوق در نگاهی کتابخانهای و تکبعدی نسبت به روش پژوهش و روششناسی متناسب با آن بهسر میبرد. درحالیکه در رشتههای دیگر علوم انسانی، مانند مدیریت، پیشرفتهایی در حوزة روش تحقیق و پیوند آن با نیازهای جدید صورت پذیرفته است که میتواند راهگشای بسیاری از مسائلِ علم حقوق نیز باشد. بهعلت کمبود روشهای تحقیق متقن و مستحکم در علم حقوق، دیر زمانی است که فضای رکود بر این رشته حاکم شده است؛ بهطوریکه نهایت آنچه در این علم به هماندیشی میکشد، سخن از قانون یا مبانی آن است که با تکیه بر بررسی اسناد و مطالعات کتابخانهای انجام میگیرد. برخلاف این رویة ناقص در علم حقوق، در علم مدیریت حرکتها و پیشرفتهای خوبی صورت گرفته است و گامهای روبهجلو محسوس بوده است. این مقاله، با نقد کتاب روش تحقیق در علم حقوق، گامی درجهت نزدیککردن این دو رشته (مدیریت و حقوق) به یکدیگر برداشته است و راهبردهایی برای استقراض روشهای تحقیق جدید برای علم حقوق از علم مدیریت پیشنهاد کرده است.
تاریخ
مرتضی نورایی
دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 301-310
چکیده
کتاب تاریخنگاری محلی ایران در دورۀ اسلامی؛ تا سدۀ هفتم هجری (قنوات 1393: 434) ازجمله کتابهای تاریخی است که بر جریان متننگاری در عرصۀ تاریخ تکیه دارد؛ تاریخ متننگاری در متن. بهبیاندیگر، مقصد اثر بازنمایی وقایع یا جریان تاریخی نیست، بلکه در این مقام بازسازی سازوکار تاریخنگاری خاصی (محلی) در روند زمانی معین، از قرن سوم ...
بیشتر
کتاب تاریخنگاری محلی ایران در دورۀ اسلامی؛ تا سدۀ هفتم هجری (قنوات 1393: 434) ازجمله کتابهای تاریخی است که بر جریان متننگاری در عرصۀ تاریخ تکیه دارد؛ تاریخ متننگاری در متن. بهبیاندیگر، مقصد اثر بازنمایی وقایع یا جریان تاریخی نیست، بلکه در این مقام بازسازی سازوکار تاریخنگاری خاصی (محلی) در روند زمانی معین، از قرن سوم تا هفتم هجری قمری، است. سیر تحول تاریخنگاری محلی از تکنگاریهای مکانمند، مانند فتوح و خراج تا زندگی نامهها درقالب طبقات و رجال و ورود به تاریخنامههای محلی ازجمله نمای روند متحولی را در این عصر نشان میدهند. بنابراین، کتاب حاضر سعی در بازنمایی یک روند در اسلوب و روش معنیدار گذشتهنگاری معطوفِ تاریخنگاری است. آیا نویسندگان به جنس و طبیعت نوشتههای خود خودآگاهی داشتهاند؟ دیدگاهی که در این کتاب قالب است و با آن نویسنده به عمق زمان فرو رفته و درصدد بازانگاری آن برآمده درواقع نگاه اسلوبمند تاریخ محلی است که از دریچۀ فصل کلیات این کتاب به منابع ورود میکند. فرایند منابع روشنگر سنت غنی تولید بهمنظور ماندنیکردن زمان گذشته در متون است. بنابراین، روند بازسازی و بازانگاری متون در قالبیافتن چهارچوبهای در مدار روش و نگرش بهواقع توانسته است گویای سنت غنی تاریخنگاری محلی در ایران دورۀ میانه باشد. اینک تاب نمایش روند تکاملی تاریخنگاری محلی در ایران تا قرن هفتم هجری قمری است. فرض اساسی این کتاب این است که زمان و جغرافیا (مکان) و نظامهای سیاسی مثلث تحول در تاریخنگاری محلی دانسته میشوند.
علوم سیاسی
زاهد غفاری هشجین؛ محمد آقایی
دوره 17، شماره 7 ، دی 1396، ، صفحه 107-125
چکیده
انقلاب اسلامی ایران بهمثابۀ یک رویداد مجموعهای درهمتنیده از عوامل گوناگون و بهمثابة یک جریان پیکری نامی از رخدادهایی بیشمار بهشمار میآید. پرواضح است که برای مطالعۀ ابعاد گستردة چنین پدیدهای به مطالعات گسترده نیاز است. هدف از نگارش این مقاله شناخت وجوه مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی در قالب بررسی دورۀ دکتری بینرشتهای ...
بیشتر
انقلاب اسلامی ایران بهمثابۀ یک رویداد مجموعهای درهمتنیده از عوامل گوناگون و بهمثابة یک جریان پیکری نامی از رخدادهایی بیشمار بهشمار میآید. پرواضح است که برای مطالعۀ ابعاد گستردة چنین پدیدهای به مطالعات گسترده نیاز است. هدف از نگارش این مقاله شناخت وجوه مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی در قالب بررسی دورۀ دکتری بینرشتهای طراحیشده و در حال اجراست. از این رهگذر سؤال اصلی پژوهش حاضر آن است که رشتۀ مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی چگونه توانسته است به شناختی جامع از حوزۀ معرفتی سیاسی انقلاب اسلامی دست یابد؟ یافتههای پژوهش براساس روش کیفی تحلیل و مطالعات اسنادی که جمعآوری دادههای آن مبتنیبر ابزار فیشبرداری بوده است نشان میدهد که قرارگرفتن مفهوم انقلاب اسلامی بر تقاطع چهار حوزۀ روششناختی اندیشۀ سیاسی رهبران انقلاب اسلامی، جامعهشناسی سیاسی جمهوری اسلامی ، آیندهپژوهی انقلاب اسلامی، و بازتاب انقلاب اسلامی توانسته است بهمثابۀ مدلی منسجم با کاربست چهار روش گوناگون و البته متقاطع به شناخت مناسب از بعد سیاسی انقلاب اسلامی دست یابد.
علوم تربیتی
سیدحسین حسینی
دوره 17، شماره 6 ، آذر 1396، ، صفحه 63-84
چکیده
تفاوت تعلیموتربیت رسمی با تعلیموتربیت مبتنیبر فطرت الهی انسانی و سازوکارهای هریک همواره از مهمترین مباحث در حوزة فلسفة تعلیموتربیت و قلمرو علومتربیتی و تحلیل ویژگیهای نظام آموزشی بوده است. هدف از این مقاله تحلیل کتاب نامههای زینب است (که به ابعادی از این تفاوتها میپردازیم)، تا به ارائة برداشتهایی مبنایی ...
بیشتر
تفاوت تعلیموتربیت رسمی با تعلیموتربیت مبتنیبر فطرت الهی انسانی و سازوکارهای هریک همواره از مهمترین مباحث در حوزة فلسفة تعلیموتربیت و قلمرو علومتربیتی و تحلیل ویژگیهای نظام آموزشی بوده است. هدف از این مقاله تحلیل کتاب نامههای زینب است (که به ابعادی از این تفاوتها میپردازیم)، تا به ارائة برداشتهایی مبنایی از چالشهای اساسی نظام تعلیموتربیت رسمی و برداشتهایی بَنایی براساس رویدادهای مطرحشده در این کتاب دست یابیم. پرسش مقاله این است که باتوجهبه نقد و بررسی این کتاب، اصول و ویژگیهای زبان کودکانه که بتواند محققکنندة تربیت فطری باشد چیست؟ سعی نویسندة مقاله آن است که، با روش تحلیلی و مستند به برداشتهای دوگانة مبنایی و بَنایی از مفاد کتاب، به تحلیل این ابعاد بپردازد. درنهایت، پس از تحلیل محتوایی کتاب، در نتیجهگیری مقاله، اصول نهگانهای دربارة ویژگیهای زبان کودکان مشخص میشود، سپس با برشمردن مؤلفهها و ویژگیهای دوازدهگانة خاص این زبان، به پارهای از راهکارهای برخاسته از یافتههای مقاله برای تبدیلکردن تربیت رسمی به تربیت فطری اشاره خواهد شد.
