تاریخ
فرشید نادری
چکیده
آگاهیهای ما دربارۀ ایرانِ اشکانی در دهههای اخیر روبهفزونی است. کتاب فشرده اما پربار مبانی تاریخ پارتیان نوشتۀ کلاوس شیپمان، باستانشناس آلمانی، در سال 1980 منتشر شد. مسئلۀ اساسی این جستار نقد محتوایی و شکلی کتاب و دیدگاههای نویسندۀ آن است. کتاب براساس روش تحلیلی و انتقادی بررسی شده است. فصل مربوط به تاریخ سیاسی، بهویژه تحلیلهای ...
بیشتر
آگاهیهای ما دربارۀ ایرانِ اشکانی در دهههای اخیر روبهفزونی است. کتاب فشرده اما پربار مبانی تاریخ پارتیان نوشتۀ کلاوس شیپمان، باستانشناس آلمانی، در سال 1980 منتشر شد. مسئلۀ اساسی این جستار نقد محتوایی و شکلی کتاب و دیدگاههای نویسندۀ آن است. کتاب براساس روش تحلیلی و انتقادی بررسی شده است. فصل مربوط به تاریخ سیاسی، بهویژه تحلیلهای سیاسی و حقوقی آن در گزارش مناسبات میان روم و ایران، از فصلهای درخشان و نقطۀ عطف کتاب محسوب میشود. تلاش نویسنده در پاسداشت میراث فرهنگی اشکانیان و معرفی جایگاه واقعی آنان در چهارچوب تاریخ باستانی ایران از دیگر نکات برجستۀ اثر شیپمان است. فشردگی آزاردهندۀ بخشهای اجتماعی، هنری، و اقتصادی و خودداری نویسنده در ارائۀ آگاهیها و توضیحات تکمیلی از نقاط ضعف کتاب بهشمار میرود. از دیگر کاستیهای کتاب باید به فقدان تصاویر، کمبود نقشههای مرتبط، و نیز خودداری نویسنده از ارائۀ گزیدههایی از متن سکهها، کتیبهها، و منابع مکتوب اشاره کرد. کتاب حروفچینی، صفحهآرایی، و صحافی باکیفیتی دارد. در زمینۀ ترجمه، گذشته از نثر دشوار و گاه رسمیِ مترجم، برخی اشتباهات در نام اشخاص، برخی معادلیابیهای مبهم، و نیز سالشمار نادرست رویدادها، کتاب نمرۀ قابلقبولی دریافت میکند.
باستان شناسی
یاسر ملکزاده؛ سرور خراشادی
چکیده
این مقاله نقدی بر کتاب تاریخ اشکانیان در کتاب سالنامه، تاسیت است. با تطبیق نسخۀ انگلیسی اثر The Annals by Tacitus و ترجمة فارسی آن محتوا و ترجمۀ کتاب بررسی شده است. نادر میرسعیدیِ، مترجم این کتاب، از ترجمة انگلیسی متن مفصّل لاتین این اثر بخشهای مربوط به تاریخ اشکانیان را برگزیده و به فارسی برگردانده است. نگارندگان مقاله تلاش کردهاند پس ...
بیشتر
این مقاله نقدی بر کتاب تاریخ اشکانیان در کتاب سالنامه، تاسیت است. با تطبیق نسخۀ انگلیسی اثر The Annals by Tacitus و ترجمة فارسی آن محتوا و ترجمۀ کتاب بررسی شده است. نادر میرسعیدیِ، مترجم این کتاب، از ترجمة انگلیسی متن مفصّل لاتین این اثر بخشهای مربوط به تاریخ اشکانیان را برگزیده و به فارسی برگردانده است. نگارندگان مقاله تلاش کردهاند پس از معرفی متن اصلی کتاب و برخی ویرایشهای مهم آن به زبانهای غیرفارسی، ترجمة میرسعیدی و مقایسة آن را با ترجمة انگلیسی اثر بررسی کنند و با یادآوری ارزش کار میرسعیدی به برخی نکات مغفولمانده در ترجمه اشاره کنند. افزونبراین، نگارندگانِ مقاله بخشهایی از تاریخ اشکانیان در کتاب سالنامه، تاسیت را که در ترجمة میرسعیدی وارد نشده است در نوشتار کنونی گنجاندهاند. هرچند متنی که در ترجمة میرسعیدی از قلم افتاده است بیشتر مربوط به تاریخ معارضات گرجستان و ارمنستان است، ولی در این سرزمینها خاندانهای ایرانی و اشکانی ایفای نقش میکردند که تاریخ آنها از تاریخ ایران اشکانی مستقل نبوده است.
باستان شناسی
یاسر ملک زاده؛ سرور خراشادی
چکیده
این مقاله کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان (ترجمۀ پایاننامة ارشد Perceptions of Classical Armenia: Romano-Parthian Relations, 70 BC-AD 220) را با تطبیق اصل انگلیسی اثر و ترجمة فارسی آن نقد و بررسی کرده است. نویسنده با بررسی اقدامات نظامی امپراتوران دورههای مختلف روم از 70پم-200م تلاش کرده با مقایسة نظریات مختلف دربارة سیاست خارجی رومیان ...
بیشتر
این مقاله کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان (ترجمۀ پایاننامة ارشد Perceptions of Classical Armenia: Romano-Parthian Relations, 70 BC-AD 220) را با تطبیق اصل انگلیسی اثر و ترجمة فارسی آن نقد و بررسی کرده است. نویسنده با بررسی اقدامات نظامی امپراتوران دورههای مختلف روم از 70پم-200م تلاش کرده با مقایسة نظریات مختلف دربارة سیاست خارجی رومیان در مناطق شرقی و مناقشات سیاسی و خصوصاً نظامی بین رومیان و اشکانیان طی این دورهها تصویر ارائهشدة رومیان از اشکانیان را بازشناسی کند و از این رهگذر انگیزههای رومیان از نمایاندن اشکانیان درجایگاه دشمن شرقی روم را بررسی کند. نویسنده موضوع بسیار مهمی را انتخاب کرده، اما اثری درجهیک حاصل نشده است. در این زمینه آثار مهم و شاخصی در مغربزمین منتشر شده که این اثر در قیاس با آنها کاستیهای فراوانی دارد و ترجمة آن نیز چنان ضعف مشهودی دارد که بهتر بود هم کتاب مناسبتری برای ترجمه انتخاب میشد و هم مترجمان آن دقتنظر بیشتری صرف میکردند.
تاریخ
اسماعیل سنگاری؛ علیرضا کرباسی
چکیده
رویکرد مورخان معاصر غربی به اصطلاح «فیلهلن» بر سکههای اشکانی بیانگر دو نوع تعبیر است. برخی برتری فرهنگ یونانی به فرهنگ ایرانی را قائل شدهاند و این را تسلیم بیقیدوشرط فرهنگی قلمداد کردهاند. برخی دیگر، که بیشتر نتیجۀ نگاه مورخان متأخر غربی است، استفاده از این اصطلاح را نوعی «ترفند سیاسی» ازجانب پادشاهان ...
بیشتر
رویکرد مورخان معاصر غربی به اصطلاح «فیلهلن» بر سکههای اشکانی بیانگر دو نوع تعبیر است. برخی برتری فرهنگ یونانی به فرهنگ ایرانی را قائل شدهاند و این را تسلیم بیقیدوشرط فرهنگی قلمداد کردهاند. برخی دیگر، که بیشتر نتیجۀ نگاه مورخان متأخر غربی است، استفاده از این اصطلاح را نوعی «ترفند سیاسی» ازجانب پادشاهان اشکانی قلمداد کردهاند تا از این طریق بتوانند مهاجران یونانیِ قلمرو پادشاهی خویش را در کنترل درآورند. در این دیدگاه، بهرهگیری از این اصطلاح بر سکههای اشکانی نه بهمعنای تسلیم بیقیدوشرط فرهنگ ایرانی درمقابل فرهنگ یونانی بوده و نه همة معنای آن در اهداف الزاماً سیاسی خلاصه میشده است. آنچه در دوران یونانیمآبی و بهخصوص تحتتأثیر اندیشههای رواقی و ریشههای ایرانی آن ایجاد شده بود نگرشی جهانی به مفهومِ انسانیت بود که با رویکرد یونانیان پیش از آن تفاوتی شگرف داشت. این موضوع با تلقی ایرانیان از جامعة جهانی سازگاری داشت که برآمده از اندیشههای مزدیسنای دوران هخامنشی بود. ازاینرو، پادشاهان اشکانی با استفاده از این تعبیر درحقیقت نوعی از فرهنگ یونانی را میستایند که نگرشی جهانی و غیرنژادی به جامعة انسانی دارد و از این طریق مقدمات جذب آنان در فرهنگ ایرانی را فراهم میکنند. این پژوهش با بهرهگیری از شواهد مکتوب و مادی بر آن است با نشاندادن تفاوت فرهنگی یونانیان و ایرانیان دورانِ یونانیمآبی و پیش از آن قضاوتی بینابین با رویکردی فرهنگی ـ جامعهشناختی ارائه دهد.