فقه و حقوق
نقد کتاب حقوق تجارت جلد سوم: اسناد تجاری

مجید بنایی اسکویی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 45-66

چکیده
  اسناد تجاری به‌منزلة وسیلة پرداخت غیرنقدی در روابط تجار از جایگاه خاصی برخوردار بوده و در کتب متعدد حقوقی درخصوص این اسناد گفت‌وگو شده است. جلد سوم کتاب حقوق تجارت با عنوان اسناد تجاری است که در حوزه‌‌های گوناگون ازقبیل صدور، انتقال، پرداخت، و سایر موضوعات مرتبط با اسناد تجاری نوشته شده است. نقد اثر حاضر با استفاده از معیارها و ...  بیشتر

فقه و حقوق
نظری انتقادی بر روش‌شناسی در علم حقوق مطالعة موردی: کتاب روش تحقیق در علم حقوق

محمد سعید تسلیمی؛ خلیل نوروزی؛ محمد امین حاکمی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 67-90

چکیده
  روش‌‌شناسی در هر علم باری عظیم را بر دوش می‌‌کشد و هویتی از علم مورد‌نظر در گروِ اتقان روش‌‌های پژوهش آن علم و روش‌‌شناسی مرتبط با آن خواهد بود. مدت‌هاست که علم حقوق در نگاهی کتاب‌خانه‌‌ای و تک‌بعدی نسبت به روش پژوهش و روش‌شناسی متناسب با آن به‌سر می‌‌برد.‌ درحالی‌که در رشته‌های دیگر علوم انسانی، مانند مدیریت، پیشرفت‌‌هایی ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقد ترجمۀ کتاب حقوق کیفری شورای اروپا

علیرضا تقی‌پور

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 91-114

چکیده
  کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی نخستین سند در سطح منطقه‌ای به‌شمار می‌رود که یک نهاد قضایی، یعنی دیوان اروپایی حمایت از حقوق بشر، را به‌منزلة سازوکار نظارتی بر اجرای مقررات کنوانسیون پیش‌بینی کرده است. کتاب حقوق کیفری شورای اروپا، که به‌صورت قابل‌فهمی ترجمه شده است، بیان‌گر تخصص مترجم در هر دو حوزه است، ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقدی بر کتاب حقوق عمومی در نهج‌البلاغه

حسین جوان آراسته

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 115-129

چکیده
  نگارش کتاب حقوق عمومی در نهج‌البلاغه هم به‌لحاظ جایگاه والای نهج‌البلاغه در فرهنگ دینی و هم به‌سبب جایگاه حقوق عمومی در مقایسه با سایر رشته‌های حقوقی امری ستودنی است. روش ارزیابی و نقد این اثر، استنادیـ تحلیلی و مطابق الگوی پیش‌نهادی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در چهارچوب معرفی کلی و بررسی شکلی و صوری و محتوایی اثر است. ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقدی بر نظریۀ «قتل‌های هدف‌مند دولت آمریکا» درپرتوِ رویه و اصول بنیادین حقوق بشردوستانۀ بین‌المللی

مهدی حاتمی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 131-154

چکیده
  دولت آمریکا در سال‌های اخیر سیاست قتل هدف‌مند مظنونان به ارتکاب اعمال تروریستی را در پیش گرفته است. از این سیاست اغلب به‌منزلة پاسخی مشروع و ضروری به تروریسم و جنگ‌های نامتقارن یاد می‌شود. در این نوشتار، برآن‌ایم تا با بررسی این عملکرد درپرتوِ موازین حقوق بین‌الملل و به‌طور خاص حقوق بین‌الملل بشردوستانه انطباق قتل‌های هدف‌مند ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقد کتاب حقوق بین‌الملل؛ از نظریه تا عمل

توکل حبیب‌زاده

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 155-165

چکیده
  کتاب حقوق بین‌الملل؛ از نظریه تا عمل را علی امیدی در سال 1388 به‌رشتة تحریر درآورده و نشر میزان آن را منتشر کرده است. این کتاب بنابه اظهار خود مؤلف به‌منزلة یک منبع درسی و نیز کمک‌درسی، برای آمادگی آزمون کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل، تهیه شده است. همین هدف از نگارش آن بر سطح علمی اثر موردنظر تأثیر گذاشته، به‌گونه‌ای‌که آن را از کتاب ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقد کتاب مبانی استنباط حقوق اسلامی

سید عبدالرحیم حسینی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 167-186

چکیده
  پای‌بندی به اصول تدوین کتب آموزشی علوم انسانی، به‌خصوص در مباحث فقهی، حقوقی، و اصول فقه از الزاماتی اجتناب‌ناپذیر است. با کندوکاو در شیوة نگارش، پیکربندی مباحث و محتوای علمی کتاب مبانی استنباط حقوق اسلامی مواردی چون فقدان وحدت سبک در پیکربندی مطالب، نادیده‌انگاری منطق تدوین و دستاوردهای متأخران و معاصران، فقدان ارتباط منطقی ...  بیشتر

فقه و حقوق
تحلیل نقادانۀ جهات «اعادۀ دادرسی» در قانون آیین دادرسی مدنی ایران با مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه

علی عباس حیاتی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 187-206

چکیده
  اعادة دادرسی یکی از طرق فوق‌العادۀ شکایت از رأی است که به‌موجب آن خواهان نقض حکمی قطعی از دادگاه صادر‌کنندۀ رأی علیه اوست. درصورت پذیرفته‌شدن درخواست، دعوا مجدداً بازبینی می‌شود. مادۀ 426 قانون آیین دادرسی مدنی ایران جهات اعادۀ دادرسی را در هفت مورد احصا کرده است. تحلیل نقادانة جهات اعادۀ دادرسی به ما نشان می‌دهد که باتوجه‌به مبنای ...  بیشتر

فقه و حقوق
جایگاه قضا در فقه امامیه در مقایسه با قوانین جمهوری اسلامی ایران

زیبا زعفری؛ جواد پنجه‌پور؛ احمد عابدینی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 207-226

چکیده
  داوری و قضاوت امری است سترگ که گاه محملی می‌‌شود تا ناپالودگی‌‌های جامعة بشری را بزداید. ازهمین‌رو، در فقه امامیه، جایگاه ارزش‌مندی برای قاضی تعیین شده است و نصب و استقرار قضات در این جایگاه مهم با شروط و ویژگی‌‌های خاصی هم‌راه گشته است. نگرش در متون فقهی و ژرف‌‌اندیشی در روایات و احادیث پیامبر (ص)، معصومین (ع)، و سخنان بزرگان ...  بیشتر

فقه و حقوق
اجزای غیرروانی در رکن معنوی جرم نقدی بر طراحی ارکان اصلی جرم

رضا زهروی؛ سیدعلی کاظمی؛ رسول احمدزاده

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 227-254

چکیده
  بزه‌کار در جرایم عمدی باید ازنظر روانی قصد مجرمانه و آگاهی لازم برای ارتکاب جرم را داشته باشد یا در اجرای عمل به‌نحوی، بی‌آن‌که قصد منجزی برای ارتکاب بزه از او سر بزند، خطایی انجام دهد که بتوان وی را مستحق مسئولیت جزایی شناخت، اما این امور تمام آن‌چه را که رکن معنوی نامیده می‌شود، در بر نمی‌گیرد و فقط دربردارندة بخشی از آن است که ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقد کتاب سیاست جنایی در اسلام و در جمهوری اسلامی ایران

ناصر قاسمی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 255-270

چکیده
  اصولاً هر رشتة مطالعاتی به‌گونه‌ای انتخاب شده و برگزیده می‌شود که ازیک‌سو بیان‌گر محتوای آن رشته باشد و ازسوی‌دیگر، بتواند حدود و قلمروِ آن را تبیین کند؛ مانند جامعه‌شناسی، کیفرشناسی، جرم‌شناسی. حال‌آن‌که سیاست جنایی رشته‌ای است که گستره‌ای فراتر از عنوان خود دارد و شامل موضوعات متعدد و گوناگون است. هم‌چنین، از نگاه عرصه‌های ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقدی بر آسیب‌های اخلاقی حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، و سیاسی زن و خانواده در منشور حقوق بشر (نسبت علم اسلامی با علم سکولار در نگاه به زن)

زهرا موسوی؛ طیبه ماهروزاده؛ محمد سیفی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 271-300

چکیده
  نقد منشور حقوق بشر در مؤلفة اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، و سیاسی زن و خانواده در نسبت با دین اسلام از اهداف این مقاله است. پس از تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش، به‌روش تحلیل محتوای کیفی این نتایج حاصل می‌شود که هرچند در رابطه با حقوق زنان و تقویت بنیان خانواده و هم‌چنین دربه‌رسمیت‌شناختن حقوق و آزادی‌های اساسی زنان در برخی از برنامه‌ها ...  بیشتر

فقه و حقوق
تعیین پدر در تلقیح مصنوعی باتوجه‌ به مبانی فقه و حقوق اسلامی

عزت السادات موسوی درچه؛ سید حمید جزایری؛ هاشم نیازی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 301-322

چکیده
  از مسائلی که در شرع اهمیت خاصی دارد شناخت نسب است، به‌ویژه در نسب افرادی که شک و تردید باشد. لقاح مصنوعی بین دو بیگانه هم از مصادیق مشکوک است که از دو حیث حکم تکلیفی و حکم وضعی مورد‌مداقه قرار می‌‌گیرد و ازآن‌جاکه بین این دو حکم در لقاح مصنوعی ملازمه‌‌ای نیست، می‌‌توان بدون درنظر‌گرفتن جواز یا حرمت، حکم وضعی نسب در تلقیح مصنوعی ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقد کتاب مبانی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

ابراهیم موسی‌زاده

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 323-339

چکیده
  اهمیت این نقد به‌لحاظ جایگاه حقوق اساسی، قانون اساسی، و حکومت جمهوری اسلامی است و ضرورت نقد نیز انگیزة شکل‌‌گیری کتاب موردنقد به‌منزلة منبع آموزشی برای درس «حقوق اساسی» دورة کارشناسی رشتة حقوق و دروس مرتبط با حقوق اساسی در دوره‌های تحصیلات تکمیلی گرایش حقوق عمومی است. هدف این نقد شناسایی نقاط قوت و ضعف کتاب به‌منزلة «کتاب ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقدی بر برخی موانع اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی موردکاوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران

نادر میرزاده کوهشاهی؛ محمد رحمان گایینی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 341-374

چکیده
  در این مقاله، برخی موانع و چالش‌‌های اجرایی‌شدن قانون اجرای اصل 44 قانون اساسی در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌‌های نفتی ایران و رئوس این ابهامات، تشتت‌‌ها، و چالش‌‌ها تحلیل می‌‌شود. در بررسی تحلیلی این موضوع، چند مقوله بیش از سایرین به ذهن متبادر می‌شود که از این قرار است: ابهام در مبانی و اصول و قواعد، چالش درخدمت عمومی، تضاد ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقد موانع بین‌المللی و ملی حمایت از تولید داخلی و راه‌کارهای حقوقی آن

جعفر نوری یوشانلوئی؛ سیده نازنین اخوان طباطبائی

دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 375-393

چکیده
  فعالیت‌های تولیدی صریحاً در مادة دوی قانون تجارت ایران پیش‌بینی و از اعمال تجاری ذاتی تلقی شده است. بی‌شک، رشد تولید پیش‌زمینة توسعة اقتصادی است و حمایت از تولید داخلی و بهبود محیط کسب‌و‌کار امروزه در اولویت برنامه‌های مطالعاتی حقوق تجاری و اقتصادی قرار گرفته است و از این طریق، زمینه‌های گسترده‌ای برای تحقق آن فراهم آمده که ...  بیشتر

فقه و حقوق
آسیب‌شناسی رشته‌های حقوق با توجه به بررسی تطبیقی آموزش رشته‌های حقوق در ایران و فرانسه

منوچهر توسلی نائینی

دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 1-205

چکیده
  احداث مدارس حقوق ایران در زمان قاجاریه به سبک مدارس فرانسه و بلژیک سبب شد که حقوق ایران علاوه بر گرایش به سمت حقوق اسلامی، به سمت سنت‌های حقوقی رومی ـ ژرمنی گرایش پیدا کند. سابقة آموزش حقوق در ایران نشان می‌دهد که در حال حاضر حقوق کشورمان در بسیاری از مسائل از حقوق کشورهای پیشرفته فاصله گرفته و پویایی خود را از دست داده است. بنابراین ...  بیشتر

فقه و حقوق
نقد و بررسی حقوقی ورود به خدمت و استخدام در قانون مدیریت خدمات کشوری (فصل‌های ششم و هفتم)

ولی رستمی

دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 17-47

چکیده
  مباحث ورود به خدمت و استخدام که لازم و ملزوم یکدیگرند، از مباحث کلیدی و مهم حقوق استخدامی به‌شمار می‌روند که در قانون مدیریت خدمات کشوری، تحولات و نوآوری‌های بسیاری در آنها صورت گرفته است و در عین حال، ابهامات و نارسائی‌هایی‌ها دارند. بیان اصول کلی ورود به خدمت، به‌ویژه تأکید بر اصل لیاقت و شایستگی و اصل برابری فرصت‌ها، رفع پاره‌ای ...  بیشتر

فقه و حقوق
بررسی مبانی حقوق اجتماعی

ابراهیم موسی‌زاده

دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 49-75

چکیده
  حقوق اجتماعی، جایگاه مهمی در اندیشه‌های سیاسی، فقهی، حقوقی و مدیریت‌های اقتصادی و اجتماعی دارد. در دین مبین اسلام، از همان آغاز شکل‌گیری، چه در نصوص و چه در عمل و سیرة پیشوایان دین، اهمیت حقوق اجتماعی به‌لحاظ حفظ کرامت انسانی و تأمین بنیان‌های جامعة سالم دینی یادآور شده و برای آن، نظام خاص حقوقی و اجرایی طراحی شده است. این در حالی ...  بیشتر

فقه و حقوق
قلمرو فقه در حقوق موضوعة ایران

علی‌رضا یزدانیان

دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 77-91

چکیده
  از زمان پیدایش حقوق، دین و مذهب و اعتقادات قلبی منبع عظیمی برای حقوق به‌شمار می‌رفته است. قرن‌های متمادی، مقررات کلیسا هم دین و شریعت بوده است هم حقوق؛ همان وضعیتی که قبل از مشروطه در ایران می‌توان شاهد آن بود. سعی قانونگذاران نیز این بوده است که تاحد ممکن راه‌حل معضلات اجتماعی را از درون نظام شرعی پیدا کنند و به‌صورت قانون جلوه ...  بیشتر

فقه و حقوق
بازاندیشی معیارهای نگارش دانشنامۀ حقوقی

سیدرحیم حسینی

دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 93-106

چکیده
  کتاب دانشنامۀ حقوقی (لنگرودی، 1372) که بارها به حلّۀ طبع آراسته شده، برای اهل تحقیق و دانشجویان رشتۀ حقوق شناخته شده است. درعین حال، این مجموعه از جهت‌هایی قابل تأمل و نقد است؛ البته در اینجا، مراد نقد شکلی یا شیوه‌ای نیست.در این مقاله از دو زاویۀ متأملِّانه و نقادانه به این اثر علمی نگریسته شده است:1.از حیث مستندات فقهی، اصولی، قواعد ...  بیشتر

فقه و حقوق
تحلیلی انتقادی از کتاب فلسفۀ حقوق؛ فلسفۀ انتقادی در نقد فلسفۀ حقوق ایرانی

محمدجواد جاوید

دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 107-137

چکیده
  نزدیک به سه دهه است که بشر معاصر بار دیگر به‌سراغ سؤالات سابق جامعة خویش در فلسفة حقوقی رفته است که از قدمت طرح منسجم آن حداقل بیش از سه هزار سال می‌گذرد. محققان معاصر به‌سبک تبار یونانی این دانش، در عرصة فلسفۀ حقوق، خواسته یا ناخواسته، متوجه مسئله‌ای‌کلیدی شده‌اند که به تولید ادبیاتی غنی اما همچنان مبهم و ذهنی‌درتسهیل دسترسی‌همگان ...  بیشتر

فقه و حقوق
تأملی بر کتاب قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی

احمدرضا نائینی

دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 139-168

چکیده
  بحث تنقیح قوانین و مقررات، از مباحثی است که درحال حاضر محافل علمی را بیش از پیش به خود مشغول کرده؛ و یکی از مباحث مهم تنقیح قوانین و مقررات، بررسی و تشخیص«نسخ ضمنی» مصوبات است.در این مقاله به گوشه‌هایی از مبحث نسخ (آن هم نه نسخ و تغییرات ضمنی، بلکه نسخ و تغییرات صریح)، اکتفا می‌شود. شاید تصور شود که نسخ، اصلاح و الحاق صریح معلوم ...  بیشتر

فقه و حقوق
بررسی و نقد کتاب سیاست جنایی در اسلام و جمهوری اسلامی ایران

محمدرضا نظری‌نژاد کیاشی

دوره 10، شماره 21 ، اسفند 1389، ، صفحه 169-185

چکیده
  در راستای ورود به بحث بسیار مهم «سیاست جنایی در اسلام و جمهوری اسلامی ایران»، (لنگرودی، 1372) شایسته بود که مطالب منبایی پیرامون هدف و مبنای حقوق، به‌طور عام، و حقوق اسلامی به‌طور خاص مطرح شود؛ چه، بدون تحقیق در این‌باره که اولاً حقوق چیست و چه تفاوتی با اخلاق و دین دارد، ثانیاً مبنای حقوق و الزام‌آوری قواعد آن، ناشی از چیست، ...  بیشتر