فلسفه
عبدالرزاق حسامی فر
چکیده
جرج بارکلی، فیلسوف تجربهگرای قرن هجدهم از یکسو اشیاء محسوس را چیزی جز ادراک یا تصور نمیداند (ایدهآلیسم ذهنی) و از سوی دیگر با انکار وجود جسم، تنها به نفس باور دارد (ایدهآلیسم عینی). جاناتان دنسی در کتاب گزارشی تحلیلی از فلسفه اصالت تصوری برکلی کوشیده است یک تصویر کلی از فلسفه بارکلی ارائه کند که هم با استفاده از مشی کلی ...
بیشتر
جرج بارکلی، فیلسوف تجربهگرای قرن هجدهم از یکسو اشیاء محسوس را چیزی جز ادراک یا تصور نمیداند (ایدهآلیسم ذهنی) و از سوی دیگر با انکار وجود جسم، تنها به نفس باور دارد (ایدهآلیسم عینی). جاناتان دنسی در کتاب گزارشی تحلیلی از فلسفه اصالت تصوری برکلی کوشیده است یک تصویر کلی از فلسفه بارکلی ارائه کند که هم با استفاده از مشی کلی فیلسوفان تحلیلی دربرگیرنده تحلیلی روشن از عناصر اصلی اندیشه آن فیلسوف باشد و هم با یک نگاه انتقادی نقاط برجسته و ضعیف این فلسفه را نمایان کند. نوآوری مهم این اثر معرفی نظر بارکلی در باب تبیین علمی، چونان تبیینی تفسیری و در عین حال غایت شناختی است. نویسنده میگوید که این نوآوری حاصل بازسازی اندیشه بارکلی و نه صرف مطالعه آثار اوست. در این مقاله هدف بررسی نقاط قوت و ضعف تحلیلهای نویسنده در مقام بررسی فلسفه بارکلی و بیان پارهای کاستیها در برخی از انتقادات نویسنده بر اندیشه بارکلی است. همچنین ترجمه کتاب نیز نقد و ارزیابی خواهد شد.
فلسفه
حمیدرضا محبوبی آرانی
چکیده
فلسفه‌ی یونان باستان کتابی است نگاشته شده برای دانشجویان فلسفه در آمریکا در دورهی کارشناسی. تلاش نویسنده در این کتاب نسبتاً مختصر آن است که نشان دهد فلسفه‌ی یونان باستان عبارت از تاریخ آرای پراکنده و متشتت فیلسوفان گوناگون نیست و میتوان خط یا خط‌های فکری انسجام‌بخشی را پیدا کرد که در کل این دوران امتداد پیدا میکند. بر اساس ...
بیشتر
فلسفه‌ی یونان باستان کتابی است نگاشته شده برای دانشجویان فلسفه در آمریکا در دورهی کارشناسی. تلاش نویسنده در این کتاب نسبتاً مختصر آن است که نشان دهد فلسفه‌ی یونان باستان عبارت از تاریخ آرای پراکنده و متشتت فیلسوفان گوناگون نیست و میتوان خط یا خط‌های فکری انسجام‌بخشی را پیدا کرد که در کل این دوران امتداد پیدا میکند. بر اساس این خط‌های فکری میتوان روایتی یکپارچه از کل فلسفه‌ی این دوره را به دست داد. نویسنده به طور خاص این خط فکری را در تلاش فیلسوفان این دوران برای رسیدن به شناخت حقیقی و زندگی خوب و سعادتمند دنبال میکند که از سقراط میگذرد و در افلاطون و ارسطو ادامه پیدا میکند. مقاله‌ی کنونی پس از معرفی اثر و گزارشی مختصر از محتوای استدلالی آن، در نهایت به نقد و بررسی این کتاب بر اساس اهداف و رویکردهای مؤلفش میپردازد و جایگاه آن را در درسهای مربوط به فلسفه‌ی یونان باستان روشن میسازد.
فلسفه
محمد اصغری؛ ندا محجل
چکیده
این مقاله از دو منظر به بررسی و ارزیابی انتقادی کتاب فلسفه آلمانی نوشته تِری پینکارد با ترجمه ندا قطوریی میپردازد. منظر اول ناظر به محتوای کتاب است بدون توجه به متن ترجمه فارسی و منظر دوم ناظر به ترجمه فارسی کتاب و شیوه ترجمه مترجم از جهت محاسن و معایب. بطور کلی این کتاب با طرح تناقض عقل کانتی در ساحت نظری و کشیده شده آن به ساحت عملی ...
بیشتر
این مقاله از دو منظر به بررسی و ارزیابی انتقادی کتاب فلسفه آلمانی نوشته تِری پینکارد با ترجمه ندا قطوریی میپردازد. منظر اول ناظر به محتوای کتاب است بدون توجه به متن ترجمه فارسی و منظر دوم ناظر به ترجمه فارسی کتاب و شیوه ترجمه مترجم از جهت محاسن و معایب. بطور کلی این کتاب با طرح تناقض عقل کانتی در ساحت نظری و کشیده شده آن به ساحت عملی و تلاش فیلسوفان پساکانتی و پساهگلی برای یافتن راهحل عملی برای این تناقض نویسنده را وادار ساخته در مقدمه هر 4 بخش کتاب، مباحث مطرح درمورد زمینه و زمانه تاریخی و اجتماعی را در قالب انقلاب اجتماعی جامعه آلمان در قرن 18 و 19 را مطرح نماید. علی رغم تلاش مترجم در ترجمه روشن و خوب آن به زبان فارسی بازهم ایراداتی متوجه مترجم است که عدم آوردن مقدمه برای این کتاب از جمله آنهاست که در متن مفصل به آنها اشاره کردهایم. به هر روی این کتاب می‌تواند برای دانشجوی فلسفه در مقاطع تحصیلات تکمیلی مفید واقع شود. در این مقاله ضمن بررسی و تحلیل محتوای این کتاب به ارزیابی ترجمه فارسی و پیشنهاداتی برای بهتر شدن ترجمه پرداختهایم. این کتاب می‌تواند به عنوان یک منبع مهم مطالعه فلسفه آلمان به ویژه تفکر ایدهآلیستی برای علاقه مندان به فلسفه آلمان بسیار روشنگر و سودمند باشد.
فلسفه
صبا فدوی
چکیده
طاها عبدالرحمان از جمله اندیشمندان و نظریه‌پردازان نوگرای اسلامی است که با نقد اخلاقی مدرنیته، مخالفت با اخلاق سکولار و مبنا قرار دادن اسلام به‌ویژه در حوزه‌ی اخلاق، در پی نوسازی سنت‌ها است. او معتقد است بیداری اسلامی نیازمند پشتوانه فکری و نوسازی بر اساس تعقلی مبتنی بر تجربه معنوی و گذر از مراتب سه گانه عقل است. عبدالرحمان شرع ...
بیشتر
طاها عبدالرحمان از جمله اندیشمندان و نظریه‌پردازان نوگرای اسلامی است که با نقد اخلاقی مدرنیته، مخالفت با اخلاق سکولار و مبنا قرار دادن اسلام به‌ویژه در حوزه‌ی اخلاق، در پی نوسازی سنت‌ها است. او معتقد است بیداری اسلامی نیازمند پشتوانه فکری و نوسازی بر اساس تعقلی مبتنی بر تجربه معنوی و گذر از مراتب سه گانه عقل است. عبدالرحمان شرع -عقل مسدّد- را اصل و داشتن تجربه عرفانی -عقل مؤید- را شرط کمال اخلاق معرفی می کند تا در نهایت نظریه ی سیاسی «ولایت فقیه تجربی» را در کتاب روح الدین ارائه دهد. مقاله حاضر می کوشد با بررسی یکی از مهم ترین آثار عبدالرحمان -کنش دینی و نوسازی عقل- نظریه مراتب سهگانهی عقلانیت او را با دیدگاهی انتقادی مورد بازبینی قرار دهد؛ و نشان میدهد، مؤلف با نپرداختن به بحث حسن و قبح عقلی، جایگاه عقل -عقل مجرد- را در اخلاق نادیده گرفته است؛ و چرا پشتوانه فکری پیشنهادی وی برای بیداری اسلامی، می تواند آسیب های سیاسی و اجتماعی به همراه داشته باشد.
فلسفه
عزیز نجف پور آقابیگلو
چکیده
فضای مجازی علیرغم نوپدید بودنش، تحولاتی جدی در جامعه ایرانی پدید آورده و همین مساله باعث توجه جدیتر اندیشمندان مسلمان به ماهیت آن گردیده است. تامل فلسفی در باب فضای مجازی یکی از رویکردهایی است که اخیرا مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است و به نوعی مکمل و حتی مبنای تامل علمی در باب فضای مجازی است تا بتوان بر اساس آن تبیین و پیشبینی ...
بیشتر
فضای مجازی علیرغم نوپدید بودنش، تحولاتی جدی در جامعه ایرانی پدید آورده و همین مساله باعث توجه جدیتر اندیشمندان مسلمان به ماهیت آن گردیده است. تامل فلسفی در باب فضای مجازی یکی از رویکردهایی است که اخیرا مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است و به نوعی مکمل و حتی مبنای تامل علمی در باب فضای مجازی است تا بتوان بر اساس آن تبیین و پیشبینی و تجویز کرد. از این رو سیاستگذاری فضای مجازی در ایران شدیدا نیازمند توجهات فلسفی و متعاقبا تمییز و تبیین رویکرد فلسفی مختار است. همانطور که در مطالعه فضای مجازی با ابعادی چون فناوری اطلاعات و ارتباطات، سایبرنتیک، هوش مصنوعی، رایانش و ... مواجه هستیم به همین ترتیب در تامل فلسفی در باب فضای مجازی هم ناگزیر باید به ابعاد مذکور پرداخته شود. کاری که در کتاب "فلسفه فضای مجازی" مورد توجه بوده و در این مقاله به نقد و ارزیابی کتاب مذکور در جهت انجام این مهم پرداختهایم.
فلسفه
مهدی ابوطالبی یزدی؛ علی مرادخانی؛ میثم سفیدخوش
چکیده
اساس نظریه سکولاریسم این است که هر چه مدرنیته (مجموعه‌ای از پدیده‌ها از جمله علم، فناوری و اشکال عقلانی اقتدار) پیشرفت میکند، به تدریج از نفوذ دین کاسته میشود، اما چارلز تیلور بر آن است که دنیای مدرن نه تنها باعث از بین رفتن دین نشده، بلکه در بسیاری موارد موجب رشد و بالندگی آن شده است. کتاب «عصر سکولار» تفصیل نظر او در مورد ...
بیشتر
اساس نظریه سکولاریسم این است که هر چه مدرنیته (مجموعه‌ای از پدیده‌ها از جمله علم، فناوری و اشکال عقلانی اقتدار) پیشرفت میکند، به تدریج از نفوذ دین کاسته میشود، اما چارلز تیلور بر آن است که دنیای مدرن نه تنها باعث از بین رفتن دین نشده، بلکه در بسیاری موارد موجب رشد و بالندگی آن شده است. کتاب «عصر سکولار» تفصیل نظر او در مورد سکولاریسم است. تیلور درباره شرایطی در دوران گذشته صحبت میکند که باور به خدا امری فراگیر بود، اما اوضاع به گونهای پیش رفت که موجب شد باور به خدا به عنوان گزینهای در میان سایر گزینهها قرارگیرد. او فرایند گسترش سکولاریسم در غرب جدید و آنچه برای دین رخ داده است را توصیف میکند. در این فرایند، برای دینداران، «خداوند» و برای غیردینداران، «عقل» ترجمان کمال است. مقاله حاضر، با نگاهی اجمالی به آثار تیلور، سیر حرکت غرب (اروپای غربی و آمریکای شمالی) از جامعهای دینی به سوی جامعهای سکولار را بررسی کرده و پس از تحلیل نظریه تیلور پیرامون سکولاریسم، به نقد و جمع‌بندی اندیشههای ایشان میپردازد.
فلسفه
محمدحسین بادامچی
چکیده
کتاب «فلسفه سیاسی اسلامی در غرب» نوشته محسن رضوانی (منتشر شده در سال 1393) اولین کتاب به زبان فارسی است که گزارشی غنی از تحقیقات معاصر شرق‌شناسان و محققین غربی تاریخ اندیشه سیاسی جهان اسلام درباره فارابی و فلسفه سیاسی اسلامی ارائه میدهد. مقاله حاضر در ضمن بررسی انتقادی با ارائه شواهدی نشان میدهد که این کتاب به لحاظ روش پژوهش ...
بیشتر
کتاب «فلسفه سیاسی اسلامی در غرب» نوشته محسن رضوانی (منتشر شده در سال 1393) اولین کتاب به زبان فارسی است که گزارشی غنی از تحقیقات معاصر شرق‌شناسان و محققین غربی تاریخ اندیشه سیاسی جهان اسلام درباره فارابی و فلسفه سیاسی اسلامی ارائه میدهد. مقاله حاضر در ضمن بررسی انتقادی با ارائه شواهدی نشان میدهد که این کتاب به لحاظ روش پژوهش به نوعی دوگانگی در منطق صورتبندی و به لحاظ چارچوب نظری به خوانشی غیرسیاسی از فلسفه سیاسی دچار است که تقسیمبندی مؤلف از مطالعات فلسفه سیاسی اسلامی در غرب در چهار رهیافت تاریخی/ تفسیری/ انتقادی/ توصیفی را دچار مشکل میکند. در انتها با بررسی بخش خاتمه کتاب چنین جمع‌بندی میشود که دفاع از اعتبار فلسفه اسلامی در برابر هجمه شرقشناسی وجه زیرین آرایشدهنده نظم صوری و محتوایی کتاب است که متأسفانه مورد تصریح مؤلف قرار نگرفته و خوانش مؤلف از دیدگاههای لئو اشتراوس، تقسیمبندی رهیافتها و ارزیابی وی از ارزش مطالعات فلسفه سیاسی در غرب را عمیقاً تحت تأثیر خود قرار داده است.
فلسفه
سمیه رفیقی
چکیده
گروهی از اساتید و صاحبنظران فلسفه بر آن شدهاند با نگاشتن مجموعه مقالاتی درباره گستره کامل فلسفه مرلوپونتی، به معرفی دیدگاههای این فیلسوف پدیدارشناس فرانسوی بپردازند، فیلسوفی که با تأکید بر سوژه بدنمند تلاش داشت بر دوگانگیهای میان آگاهی و جهان و نیز آگاهی و بدن غالب آید. هدف نویسندگان این اثر این است که از این رهگذر، مخاطبان ...
بیشتر
گروهی از اساتید و صاحبنظران فلسفه بر آن شدهاند با نگاشتن مجموعه مقالاتی درباره گستره کامل فلسفه مرلوپونتی، به معرفی دیدگاههای این فیلسوف پدیدارشناس فرانسوی بپردازند، فیلسوفی که با تأکید بر سوژه بدنمند تلاش داشت بر دوگانگیهای میان آگاهی و جهان و نیز آگاهی و بدن غالب آید. هدف نویسندگان این اثر این است که از این رهگذر، مخاطبان دانشگاهی و غیردانشگاهی را با اندیشههای مرلوپونتی آشنا سازند. این اثر که در قالب مجموعه مقالاتی با عنوان The Cambridge Companion to Merleau-ponty در سال 2005 توسط انتشارات دانشگاه کمبریج چاپ شده است، در سال 1391 با ترجمه خانم هانیه یاسری توسط انتشارات ققنوس در ایران منتشر شده است. در این مقاله درصدد هستیم به بررسی انتقادی ترجمه فارسی این اثر بپردازیم. هر چند نویسنده کتاب معتبری را برای ترجمه انتخاب کرده است، اما وجود ایرادهای صوری و محتوایی زیاد، چون استفاده نکردن از اصطلاحات یکدست، رعایت نکردن قواعد دستور زبان فارسی و بیدقتیهای فراوان باعث شده است ترجمه این اثر همتراز متن اصلی آن نباشد و فهم درستی از محتوای آن به دست نیاید.
فلسفه
سید مصطفی شهرآیینی؛ محسن تهرانی
چکیده
هدف از نگارش این مقاله معرفی، نقد و ارزیابی کتاب اسپینوزا در فلسفه‌ی شوروی است. این اثر مجموعه‌ی هفت مقاله از نویسندگان روس درباره‌ی بخشهای مختلف فلسفه‌ی اسپینوزا است که تاریخ نگارش آنها به دهه‌ی بیست میلادی بازمی‌گردد، درست زمانی که فیلسوفان روسی به فکر تدوین نظامی فلسفی بودند و در میان آنان مجادلات فراوانی در خصوص ماهیت ...
بیشتر
هدف از نگارش این مقاله معرفی، نقد و ارزیابی کتاب اسپینوزا در فلسفه‌ی شوروی است. این اثر مجموعه‌ی هفت مقاله از نویسندگان روس درباره‌ی بخشهای مختلف فلسفه‌ی اسپینوزا است که تاریخ نگارش آنها به دهه‌ی بیست میلادی بازمی‌گردد، درست زمانی که فیلسوفان روسی به فکر تدوین نظامی فلسفی بودند و در میان آنان مجادلات فراوانی در خصوص ماهیت این نظام صورت میگرفت. دستگاه فکری اسپینوزا از جملهی منابعی بود که گروههای مختلف با رویکردهای کاملاً مخالف، از آن برای پیریزیِ نظام فلسفی خود استفاده میکردند. جرج ال. کلاین، متفکر و مترجم آمریکایی، با احاطهی کامل بر فلسفه‌ی شوروی و فلسفه‌ی اسپینوزا، در سال 1952 این مقالات را از مجلات مختلف آن دوره انتخاب، ترجمه و به همراه مقدمهای مفصل منتشر کرد. در این مقاله ابتدا به معرفیِ کلیِ اثر و خاستگاه آن میپردازیم، سپس درونمایهی مقالات را به‌صورت مستقل معرفی میکنیم و در پایان رویکردهای مختلف را تحلیل و نقد میکنیم.
فلسفه
حسن فتحی
چکیده
کتاب افلاطون: واسازی یک افسانهی فلسفی، نوشتهی شروین وکیلی در صدد مبرهن ساختن این مدّعاست که چهرهای از افلاطون که به اصطلاح افلاطونشناسان غربی و ایرانی برای ما ترسیم کردهاند واقعیت تاریخی ندارد. وکیلی در بخشهای نهگانهی کتابش افلاطونی را برای ما معرفی میکند که از رذایل اخلاقی و سیاسی چیزی کم ندارد؛ و نیز افلاطونی ...
بیشتر
کتاب افلاطون: واسازی یک افسانهی فلسفی، نوشتهی شروین وکیلی در صدد مبرهن ساختن این مدّعاست که چهرهای از افلاطون که به اصطلاح افلاطونشناسان غربی و ایرانی برای ما ترسیم کردهاند واقعیت تاریخی ندارد. وکیلی در بخشهای نهگانهی کتابش افلاطونی را برای ما معرفی میکند که از رذایل اخلاقی و سیاسی چیزی کم ندارد؛ و نیز افلاطونی را که کاملاً دستپروردهی ایرانیان و در عین حال ناسپاس نسبت به آنهاست. افلاطون وکیلی اشرافی متعصب، جاهطلب توطئهگر، تحریفکنندهی تعلیمات نظری و عملی بینقص ایرانیان است. وکیلی دادههای تاریخی فراوانی را برای مدعاهای خود ارائه میکند؛ امّا، خوانندهی آشنا با افلاطون به جرأت می‌تواند بگوید که او تصوّر جامع و اصیل و عمیقی از تعلیمات افلاطون ندارد. تفسیرها و تحلیلهای او در خیلی جاها غیرمحقّقانه، و در برخی جاها به طرز افتضاحآمیزی نادرست، هستند.
فلسفه
حسن احمدی زاده
چکیده
امروزه بسیاری از مستشرقان، برای فلسفه در فرهنگ‌های شرقی، اصالت قائل اند و بسیاری از مفاهیم کلیدی در این فرهنگ‌ها را برخاسته از متنِ تمدن‌های شرقی می‌دانند. این باور، باعث شده تا مستشرقان به بررسی مفاهیم مطرح در فلسفه‌های شرقی همت گمارده و برخی از آنها را با مفاهیم مطرح در فلسفه‌های غربی، تطبیق نمایند. الیور لیمن، از جمله اندیشمندان ...
بیشتر
امروزه بسیاری از مستشرقان، برای فلسفه در فرهنگ‌های شرقی، اصالت قائل اند و بسیاری از مفاهیم کلیدی در این فرهنگ‌ها را برخاسته از متنِ تمدن‌های شرقی می‌دانند. این باور، باعث شده تا مستشرقان به بررسی مفاهیم مطرح در فلسفه‌های شرقی همت گمارده و برخی از آنها را با مفاهیم مطرح در فلسفه‌های غربی، تطبیق نمایند. الیور لیمن، از جمله اندیشمندان غربی است که در دو دهه‌ی اخیر، آثاری ارزشمند در خصوص فلسفه‌های شرقی بویژه فلسفه‌ی اسلامی نگاشته است. در جستار حاضر، بر آنیم تا به نقد و بررسی یکی از مهم‌ترینِ این آثار با عنوان "مفاهیم کلیدی در فلسفه‌های شرقی" بپردازیم. لیمن در این اثر، با گردآوری مفاهیم کلیدی در فلسفه‌های شرقی چون هندوئیسم، بودیسم، آئین کنفوسیوس و فلسفه‌ی اسلامی، توضیحاتی مختصر برای هر اصطلاح بیان نموده است. از مهمترین محاسن اثر لیمن، آن است که وی سعی داشته تا این مفاهیم را در ساختار تمدنیِ خود فلسفه‌های شرقی تبیین کند. اما او برخی از مفاهیم کلیدی در فلسفه‌های شرقی به‌ویژه فلسفۀ اسلامی را مطرح نکرده و یا توضیح چندان روشنی درباره‌ی آنها ارائه نکرده است. همچنین توضیحات برخی مدخل‌ها در این اثر، کافی نیست و حتی لیمن از بیان برخی اصطلاحات کلیدی در فلسفه‌های شرقی، غفلت ورزیده است.
فلسفه
مهدی اسدی
چکیده
در کتاب خوشامدگویی به تناقض نوشتهی رحمان شریف‌زاده – که به‌کمک آرای گراهام پریست از صدق برخی تناقض‌ها در جهان محقَّق دفاع میکند - از نظر ظاهری (مثل ویرایش ادبی و ...) به‌ندرت به مشکلی برمی‌خوریم. ما در این نوشتار بیشتر به تحلیل و ارزیابی محتوایی اثر پرداخته و – افزون بر چند پیشنهاد – در مواردی دیدگاههای نویسنده و/یا ...
بیشتر
در کتاب خوشامدگویی به تناقض نوشتهی رحمان شریف‌زاده – که به‌کمک آرای گراهام پریست از صدق برخی تناقض‌ها در جهان محقَّق دفاع میکند - از نظر ظاهری (مثل ویرایش ادبی و ...) به‌ندرت به مشکلی برمی‌خوریم. ما در این نوشتار بیشتر به تحلیل و ارزیابی محتوایی اثر پرداخته و – افزون بر چند پیشنهاد – در مواردی دیدگاههای نویسنده و/یا تناقضباوران را بهچالش کشیدهایم. مثلاً گفتهایم که پارادوکس پیشگفتار و حالات مرزی مورد بحث را نمیتوان تناقضی واقعی بهشمار آورد. همچنین، برای اعتقاد به تناقض‌باوری به امر خلاف شهودی چون واقع سلبی نیازی نیست. در بررسی منطق پارادوکس به اصلاح جدول ارزش نقیض و استلزام منطقی پرداختهایم: بهجای t = f ، p = p و f = t باید گفت: t = f ˅ p، p = t ˅ f و f = t ˅ p؛ در حالتهای t→p، p→p و p→f نیز بهجای ارزش p باید گفت: t˅f. بر پایهی این اصلاحها، اشکال بر اعتبار قاعدهی وضع مقدّم در منطق پارادوکس وارد نیست. در مجموع، خواهیم دید که وجود چنین کتابی در زبان فارسی ضروری است.
فلسفه
محمد اصغری؛ ندا محجل
چکیده
این مقاله به نقد و بررسی کتاب شناخت هگلگرایی نوشته رابرت سینربرینک با ترجمه مهدی بهرامی به ویراستاری محمدمهدی اردبیلی می پردازد. در این نوشته ابتدا به تحلیل محتوایی متن کتاب صرفنظر از ترجمه فارسی آن خواهیم پرداخت و نقش هگل در فلسفه اروپایی به ویژه نقش آن در شکل گیری تفکر ساختارگرا و پساساختارگرای فرانسوی اشاره میکنیم و سپس ...
بیشتر
این مقاله به نقد و بررسی کتاب شناخت هگلگرایی نوشته رابرت سینربرینک با ترجمه مهدی بهرامی به ویراستاری محمدمهدی اردبیلی می پردازد. در این نوشته ابتدا به تحلیل محتوایی متن کتاب صرفنظر از ترجمه فارسی آن خواهیم پرداخت و نقش هگل در فلسفه اروپایی به ویژه نقش آن در شکل گیری تفکر ساختارگرا و پساساختارگرای فرانسوی اشاره میکنیم و سپس به ارزیابی ترجمه فارسی خواهیم پرداخت.کتاب شناخت هگلگرایی یکی از بهترین کتابهایی است که در کشور ما می‌تواند خلاء ناشی از هگلگرایی در قرن بیستم را تا حدی پرکند، هرچند نویسنده کتاب غالبا با سلیقه و سبکی خاص خود از متفکر مهم فرانسوی یعنی ژاک لکان که بخشی از اندیشه خودش را مخصوصاً در مفهوم «میل» وامدار هگل است، چشم پوشیده است و یکی از کاستیهای کتاب است. این مقاله با یک مقدمه در جهت معرفی نویسنده و اهمیت کتاب او برای خواننده و معرفی صوری و محتوایی اثر و تحلیل محتوای اثر سعی کرده محاسن و معایب این کتاب را بیان نماید. البته پیشنهادهایی برای ترجمه فارسی برخی اصطلاحات آن نیز مطرح کردهایم.
فلسفه
حنیف امین بیدختی
چکیده
در نوشتهی پیشِ رو به بررسیِ واپسین چاپِ دانشنامه‌ی علاییِ ابنِ سینا می‌پردازم که به همّتِ انتشاراتِ مولی منتشر شده است. در این راستا افزون بر تاریخچه‌ی چاپ و ویرایشِ دانشنامه‌ی علایی، و ترجمه‌های آن به زبان‌های اروپایی، تبارِ چاپیِ «تصحیحِ» منتشره‌ی مولی را نشان می‌دهم، و گوشه‌ای از درستی‌ها و نادرستی‌های رخ‌داده ...
بیشتر
در نوشتهی پیشِ رو به بررسیِ واپسین چاپِ دانشنامه‌ی علاییِ ابنِ سینا می‌پردازم که به همّتِ انتشاراتِ مولی منتشر شده است. در این راستا افزون بر تاریخچه‌ی چاپ و ویرایشِ دانشنامه‌ی علایی، و ترجمه‌های آن به زبان‌های اروپایی، تبارِ چاپیِ «تصحیحِ» منتشره‌ی مولی را نشان می‌دهم، و گوشه‌ای از درستی‌ها و نادرستی‌های رخ‌داده در کارِ خطیرِ ناشر و دیباچهنگارِ دانشنامه را گوشزد می‌کنم. نشان خواهم داد که چاپِ تازه حاویِ خطاهای روشی و بنیادینی است که باعث میشوند چاپِ مولی از نظرِ تصحیح و چاپ اثری ناکام باشد، و از نظرِ فلسفی مهمترین نوآوریِ ساختاریِ ابنِ سینا را ضایع کرده باشد. خواهم گفت که دیباچهی بلندِ دانشنامه‌ی چاپِ مولی هیچ پیوندی با متنِ کتاب ندارد و از نظرِ پژوهشی نیز چیزی به دانستههای پژوهشگران پیرامونِ دانشنامه‌ی علایی و فلسفه‌ی ابنِسینا نمیافزاید. نتیجه خواهم گرفت که چاپِ انتشاراتِ مولی هیچ مزیتی بر چاپهای پیشین، که به صورتِ چاپی یا دیجیتالی در دسترسِ ابنِ سینا پژوهان قرار دارند، ندارد.
فلسفه
سجاد بهروزی؛ محمدرضا بیات
چکیده
کتاب فلسفه اندیشه دینی در اسلام و مسیحیت در حوزه الاهیات مقایسه‌ای است که به مقایسه ساختار کلام اشعری و الاهیات کاتولیک با تکیه بر خوانش توماس آکویناس پرداخته است. نویسندگان کتاب ابتدا با اشاره به جایگاه کلام اشعری در علوم اسلامی و تطور تاریخی آن، به بررسی ساختار رساله‌های کلامی و ریشه‌های پیدایی الاهیات کاتولیک پرداخته‌اند ...
بیشتر
کتاب فلسفه اندیشه دینی در اسلام و مسیحیت در حوزه الاهیات مقایسه‌ای است که به مقایسه ساختار کلام اشعری و الاهیات کاتولیک با تکیه بر خوانش توماس آکویناس پرداخته است. نویسندگان کتاب ابتدا با اشاره به جایگاه کلام اشعری در علوم اسلامی و تطور تاریخی آن، به بررسی ساختار رساله‌های کلامی و ریشه‌های پیدایی الاهیات کاتولیک پرداخته‌اند تا بتوانند کلام اشعری و الاهیات کاتولیک را در سطح ریشه‌های پیدایی و روش حل مسائل مقایسه کنند. ارائه اطلاعات گسترده درباره کلام اشعری و الاهیات کاتولیک، پرهیز از توجه صرف به شباهتهای ظاهری میان کلام اشعری و الاهیات کاتولیک و تلاش برای دستیابی به زبان مشترک به مثابه دستاورد اساسی مقایسه از نقاط قوت این کتاب و برخی تبیینهای بدون مستند، اشاره به برخی شباهتهای ظاهری میان کلام اسلامی و الاهیات پروتستان برغم تلاش برای پرهیز از آن، داوریهای جانبدارانه، عدم ارجاع به تمام منابع، عدم رعایت برخی قواعد روش مقایسه‌ای از کاستیهای کتاب و خوانش سخت برخی فقرات متن، ابهام در ترجمه برخی جملات و غلبه اصطلاحات عربی و عدم توضیح آنها از کاستیهای ترجمه کتاب است.
فلسفه
عبدالرزاق حسامی فر
چکیده
کتاب تاریخ فلسفه: از دکارت تا لایب نیتس جلد چهارم از مجموعه 9 جلدی تاریخ فلسفه نوشته فردریک کاپلستون است. این مجموعه 9 جلدی محور آموزش تاریخ فلسفه در گروههای فلسفه دانشگاههای کشور است و مترجمان توانمندی آنها را ترجمه کردهاند. از این مجموعه، دو جلد به فلسفه دوره جدید در قرون 17 و 18 اختصاص یافته است. جلد چهارم در باره عقلگرایی ...
بیشتر
کتاب تاریخ فلسفه: از دکارت تا لایب نیتس جلد چهارم از مجموعه 9 جلدی تاریخ فلسفه نوشته فردریک کاپلستون است. این مجموعه 9 جلدی محور آموزش تاریخ فلسفه در گروههای فلسفه دانشگاههای کشور است و مترجمان توانمندی آنها را ترجمه کردهاند. از این مجموعه، دو جلد به فلسفه دوره جدید در قرون 17 و 18 اختصاص یافته است. جلد چهارم در باره عقلگرایی و جلد پنجم در باره تجربهگرایی است. کاپلستون در جلد چهارم پس از یک مقدمه مبسوط، مشتمل بر بیان تفصیلی ویژگیهای کلی دوره جدید، به بحث در باب اندیشههای فیلسوفان عقلگرای دورة جدید یعنی دکارت، پاسکال، مالبرانش، اسپینوزا و لایبنیتس پرداخته است. امتیاز مهم این کتاب، حالت تعلیمی آن و اشتمال آن بر آراء مهم هریک از آن فیلسوفان است. مترجم و ویراستار کتاب از استادان فلسفهاند با این همه کتاب به جهت عدم دقت ناشران در مراحل چاپ، مملو از اغلاط صوری و محتوایی است و در چاپهای مکرر این کتاب هنوز آن اغلاط، اصلاح نشده است. در این مقاله می‌کوشیم ضمن ارزیابی محتوایی کتاب، خطاهای صوری و محتوایی آن را بیان کنیم.
فلسفه
مزدک رجبی
چکیده
کتاب ایمانوئل کانت نوشته لوسین گلدمن از مهمترین آثار کانت پژوهی سده بیستم است. در این نوشته ضمن بیان وجوه اهمیت و جنبه های بدیع این اثر، مضمون ساری و تکرارشونده آن آشکار میشود که مساله انسان و جامعه انسانی و نسبت آن دو با جهان است. مهمترین مساله فلسفه جدید و به طریق اولی فلسفه کانت به منزله نمونه اعلای تفکر دوره روشنگری نیز همین مساله ...
بیشتر
کتاب ایمانوئل کانت نوشته لوسین گلدمن از مهمترین آثار کانت پژوهی سده بیستم است. در این نوشته ضمن بیان وجوه اهمیت و جنبه های بدیع این اثر، مضمون ساری و تکرارشونده آن آشکار میشود که مساله انسان و جامعه انسانی و نسبت آن دو با جهان است. مهمترین مساله فلسفه جدید و به طریق اولی فلسفه کانت به منزله نمونه اعلای تفکر دوره روشنگری نیز همین مساله است و به شرح و بسط زوایای همین مساله در نوشته پیش رو پرداخته شده است. مساله نامبرده در همه محتوای کتاب جاری و ساری است و این نوشته نیز همراه با آشکار ساختن این مضمون در کتاب، جایگاه اندیشه کانت در فلسفه جدید را نیزاز همین زاویه بررسیده است. این نوشته ضمن آشکارکردن نقطه کانونی مطرح در کتاب، نسبت میان انسان و اجتماع و جهان را به منزله نقطه تکرارشونده اندیشه فلسفی عملی کانت آشکار میکند. از تلاقی این نقطه تکرارشونده با نقاطی دیگر تفاوتها و تمایزهای فلسفه های بعدی در سده های نوزدهم و آغاز سده بیستم رویش یافته و رشد کردهاند که در بخش نتیجه به آن اشاره شده است.
فلسفه
محمد سمیعی
چکیده
ترویج علم در حیطة عمومی موضوع مهمی است که کمتر به آن توجه میشود و کتاب علم، جامعه، توسعه: مقالاتی در باب ترویج علم در حیطة عمومی، نوشتة علی پایا از دو منظر تاریخی و فلسفی به آن میپردازد. این مقاله با هدف معرفی اجمالی و ارزیابی کتاب مزبور نوشته شده است. کتاب با استفاده از رویکرد عقلانیّت نقّاد، تلاش دارد نگاه عمومی به علم را تصحیح ...
بیشتر
ترویج علم در حیطة عمومی موضوع مهمی است که کمتر به آن توجه میشود و کتاب علم، جامعه، توسعه: مقالاتی در باب ترویج علم در حیطة عمومی، نوشتة علی پایا از دو منظر تاریخی و فلسفی به آن میپردازد. این مقاله با هدف معرفی اجمالی و ارزیابی کتاب مزبور نوشته شده است. کتاب با استفاده از رویکرد عقلانیّت نقّاد، تلاش دارد نگاه عمومی به علم را تصحیح کند و همچنین در چیستی و ضرورت ترویج علم کاوش نماید. به‌رغم کارآیی عقلانیت نقّاد در جهت تنویر افکار عمومی نسبت به ابطال‌پذیری گزاره‌های علمی، اما اتّخاذ این رویکرد به تنهایی، کتاب را از توجّه به عوامل اجتماعی و اقتصادی که ممکن است در پس ترویج علم وجود داشته باشد و باعث شود نگاه به ترویج علم، نگاه ابزاری باشد، باز داشته است. ضمیمه شدن رویکردهایی که توجّه به زمینه‌هایی که علم در آن تولید و ترویج میشود، می‌توانست جلو این کاستی را بگیرد. در مقاله همچنین چند نکته دربارة مسائل شکلی کتاب ارائه شده و سپس چند پیشنهاد جهت ارتقای محتوای کتاب نیز مطرح شده است که عبارت‌اند از درنظرگرفتن نقش عامل جنگ در ترویج علم، توجه به نقش تاریخی بازرگانان ایرانی و بیگانگانی که به ایران تردّد داشتند، شرح و بسط بیشتر فرصت‌ها و چالش‌های شبکه‌های اجتماعی در ترویج علم و بالاخره توجه به نخستین بانوی ایرانی که مؤلف یک کتاب درسی در ایران بود. جمع‌بندی مقاله اینست که کتاب مورد نقد، اثر فاخر و ارزشمندی است، ولی توجه به نکات ذکر شده می‌تواند باعث ارتقای آن باشد.
فلسفه
حسن فتحی
چکیده
لئو اشتراوس با آثار کسنوفونی خویش این نویسندهی دورهی کلاسیک را که به ویژه درخصوص معرفی چهرهی سقراط در محاق افلاطون قرار گرفته بود در معرض توجه خاص قرار میدهد. او معتقد است که در شناخت سقراط تاریخی، از کسنوفون به عنوان منبع مطمئنتر از افلاطون میتوان استفاده کرد. گفتار سقراطی کسنوفونِ او که متن کتاب تدبیر منزل نیز ضمیمهی ...
بیشتر
لئو اشتراوس با آثار کسنوفونی خویش این نویسندهی دورهی کلاسیک را که به ویژه درخصوص معرفی چهرهی سقراط در محاق افلاطون قرار گرفته بود در معرض توجه خاص قرار میدهد. او معتقد است که در شناخت سقراط تاریخی، از کسنوفون به عنوان منبع مطمئنتر از افلاطون میتوان استفاده کرد. گفتار سقراطی کسنوفونِ او که متن کتاب تدبیر منزل نیز ضمیمهی آن است هم سقراط را به ما بهتر میشناساند و هم کسنوفون را؛ و نمونهای است از به کار بستن آرای اشتراوس در خصوص نحوهی مطالعهی آثار فلسفی که خود در دوران پیری و پختگیاش به دست میدهد. ترجمهی فارسی این اثر به قلم یاشار جیرانی از کیفیّت مقبولی برخوردار است و اثری اصیل با تفسیری معتبر را بر حوزه‌ی فلسفه باستان و معاصر اضافه میکند. نکاتی اصلاحی درباره‌ی ترجمهی وی میتوان ذکر کرد، که به پارهای از آنها، به‌ویژه در ضمن مقابلهی چند نمونه از متن و ترجمه اشاره کردهایم.
فلسفه
پریسا گودرزی؛ زهرا جبرائیل زاده
چکیده
فصوص‌الحکم اثر محی‌الدین ابن‌عربی است. در طول حدود هشت قرن پس از نگارش این اثر، نویسندگان بسیاری کوشیده‌اند تا با شرح و تفسیر خود، گرهی از گره‌های آن بگشایند. کتاب «فصوص‌الحکم و مکتب ابن‌عربی» اثر ابوالعلاء عفیفی از متأخرترین تفاسیر فصوص‌الحکم است که در قالب تعلیقاتی به موشکافی دربارة آن میپردازد. در این مقاله می‌کوشیم ...
بیشتر
فصوص‌الحکم اثر محی‌الدین ابن‌عربی است. در طول حدود هشت قرن پس از نگارش این اثر، نویسندگان بسیاری کوشیده‌اند تا با شرح و تفسیر خود، گرهی از گره‌های آن بگشایند. کتاب «فصوص‌الحکم و مکتب ابن‌عربی» اثر ابوالعلاء عفیفی از متأخرترین تفاسیر فصوص‌الحکم است که در قالب تعلیقاتی به موشکافی دربارة آن میپردازد. در این مقاله می‌کوشیم به معرفی و نقد این کتاب با ترجمة محمّدجواد گوهری بپردازیم. کتاب حاضر به‌صورت «تعلیقه» بر فصوص‌الحکم به نگارش درآمده است؛ از این رو تمام عبارات فصوص مورد بررسی مولف قرار نگرفته است. در کتاب حاضر عفیفی کوشیده به زبانی همه فهم مباحث عرفانی و فلسفی فصوص را توضیح دهد و به حل برخی دشواری‌های زبانی و فکری ابن‌عربی برای خوانندگان غربی بپردازد که با مباحث وحدت وجود آشنایی کم‌تری دارند. از این رو، این کتاب می‌تواند در فهم مباحث پیچیدة فصوص الحکم، راهگشا باشد. از دیگر نقاط برجسته و مهم این کتاب، عدم تعصب نویسنده به ابن‌عربی است که او را تبدیل به ناقدی منصف و داوری بی‌تعصب در ارزیابی فصوص کرده است. همچنین نویسنده کوشیده با تاکید و تکرار مباحث کلیدی دیدگاه ابن‌عربی در کتاب – از جمله وحدت وجود، رابطه عالم و خدا و مباحث مربوط به آن- به تثبیت بهتر آنها در ذهن خواننده کمک کند.
فلسفه
حمیدرضا محبوبی آرانی
چکیده
یافتن معنا در جهانی ناکامل، اثری از پروفسور ایدو لاندو، کتابی است که به زبانی صمیمی نگاشته شده و سرشار از مثال‌هایی برگرفته از زندگی نویسنده، تاریخ، سینما و ادبیات است. لاندو در این کتاب می‌کوشد استدلالها و توصیه‌هایی عملی به دست دهد برای اینکه ما را متوجه جنبه‌های پیشاپیش معنادار زندگی‌های معمولی‌مان سازد و نشان دهد چگونه، ...
بیشتر
یافتن معنا در جهانی ناکامل، اثری از پروفسور ایدو لاندو، کتابی است که به زبانی صمیمی نگاشته شده و سرشار از مثال‌هایی برگرفته از زندگی نویسنده، تاریخ، سینما و ادبیات است. لاندو در این کتاب می‌کوشد استدلالها و توصیه‌هایی عملی به دست دهد برای اینکه ما را متوجه جنبه‌های پیشاپیش معنادار زندگی‌های معمولی‌مان سازد و نشان دهد چگونه، در صورت لزوم، می‌توانیم این معناداری را افزایش دهیم. وی در این کتاب با استدلالهای رایجی در ادبیات بحث رودرو میشود که زندگی ما را کاملاً یا نه‌چنان که شاید بی‌معنا می‌سازند، از جمله این استدلالها، استدلالهای مبتنی بر کمال‌گرایی، وجود رنج و شر، مرگ و نابودی کامل انسان و حتی کل جهان و .... است. بر وفق نظر لاندو، این استدلالها در نهایت می‌توانند از معنای زندگی بکاهند، اما آن را یک‌سره محو نمی‌کنند. ما همچنان و حتی در صورت اعتبار چنین استدلال‌هایی می‌توانیم جنبه‌های به‌اندازه‌ی بسنده معناداری در زندگی‌مان بیایم، جنبه‌هایی که در نهایت حاکی از ارزش ذاتی زندگی تک‌تک ما انسان‌هاست. کتاب با ارائه‌ی راهبردهایی عملی برای یافتن و بازشناسی این جنبه‌ها پایان می‌یابد. در مقاله‌ی کنونی پس از بیان لب مطلب هر فصل از کتاب، دیدگاه انتقادی خودم را درباره‌ی راهبردهای لاندو برای به‌چالش‌کشیدن استدلالها علیه معناداری زندگی تقریر می‌کنم.
فلسفه
شمس الملوک مصطفوی
چکیده
استوین آر. لی هیکس در کتاب تبیین پست مدرنیسمبه بررسی ریشه های تاریخی و فکری جریان پست مدرن می پردازد و تأثیر آراء روسو و کانت و فلاسفه‌ی دیگر را در ایجاد و رشد این جریان نشان می دهد. وی از موضع دفاع از غرب و نظام سرمایه داری حملات سختی را متوجه جریان پست مدرن کرده و آن را نخستین بیان منسجم و قاطع ضدخردگرایی از کانت به بعد می داند و برای ...
بیشتر
استوین آر. لی هیکس در کتاب تبیین پست مدرنیسمبه بررسی ریشه های تاریخی و فکری جریان پست مدرن می پردازد و تأثیر آراء روسو و کانت و فلاسفه‌ی دیگر را در ایجاد و رشد این جریان نشان می دهد. وی از موضع دفاع از غرب و نظام سرمایه داری حملات سختی را متوجه جریان پست مدرن کرده و آن را نخستین بیان منسجم و قاطع ضدخردگرایی از کانت به بعد می داند و برای آن پیامدهایی چون ضد واقع -گرایی متافیزیکی، ذهنیت شناخت شناسانه، قرار گرفتن احساس در بطن قضایای ارزشی و درنتیجه نسبی گرایی در زمینهی دانش و ارزش و کم بها شدن کار علمی و... بر می شمارد. مقاله‌ی حاضر بر آن است که ضمن ارائه‌ی خلاصه ای از آراء هیکس، به نقد نظرات وی بپردازد. تلاش خواهد شد نشان دهیم که دیدگاه هیکس در پذیرش بی چون و چرای نظم و نظام سرمایه داری، چگونه گزارش او را از سرچشمه های ایجاد پست مدرنیسم و نیز وضعیت فعلی این جریان تحت تأثیر قرار داده و منجر به ارائه‌ی تحلیلی تقلیل گرایانه و جانبدارانه از جانب وی شده است.
فلسفه
زهره معماری
چکیده
مقاله پیش رو معرفی، نقد و بررسی کتاب «مثل فیلسوف نوشتن؛ آموزش نگارش مقاله فلسفی» اثری کاربردی از ای. پی. مارتینیک و ترجمه فاطمه مینایی و لیلا مینایی است؛ انتشارات هرمس آن را در سال 1393 و برای بار دوم در سال 1395 منتشر کرد. این کتاب چنانکه از عنوان آن برمیآید صرفا نحوهی نگارش مقاله‌ی فلسفی را آموزش میدهد و به انواع دیگر ...
بیشتر
مقاله پیش رو معرفی، نقد و بررسی کتاب «مثل فیلسوف نوشتن؛ آموزش نگارش مقاله فلسفی» اثری کاربردی از ای. پی. مارتینیک و ترجمه فاطمه مینایی و لیلا مینایی است؛ انتشارات هرمس آن را در سال 1393 و برای بار دوم در سال 1395 منتشر کرد. این کتاب چنانکه از عنوان آن برمیآید صرفا نحوهی نگارش مقاله‌ی فلسفی را آموزش میدهد و به انواع دیگر سبکهای نگارش نمیپردازد. کتاب به نحو روشمندی به تمامی جزئیات لازم مقاله فلسفی توجه میکند و به مخاطب یاد میدهد که چگونه مقالهای دقیق، قابل فهم و معتبر بنویسد. مارتینیک در این کتاب به خواننده کمک میکند تا صرفا گزارشگر آراء دیگران نباشد بلکه مقدم بر آن، به او آموزش میدهد که چگونه اندیشه و دیدگاه خود را بیان کند، بر روی کاغذ بیاورد، آراء دیگر را در نسبت با آن لحاظ کند و از دیدگاه خود دفاع کند. در این نوشتار پس از مقدمه، معرفی اجمالی نویسنده و مترجم میآید، سپس به دلیل اهمیتی که کتاب برای نگارندهی این سطور دارد، معرفی نسبتا مفصلی از آن صورت میگیرد. در پی معرفی، امتیازات کتاب و کاستیهای احتمالی آن مطرح میشود و در پایان نیز سخن پایانی خواهد آمد.
فلسفه
عباسعلی منصوری
چکیده
یکی از مسائل مهم در حوزه چیستی فلسفه اسلامی، نسبتی است که این فلسفه با فلسفه یونانی دارد. محور اصلی مباحث کتابی که این نوشتار درصدد معرفی و نقد آن است، بررسی مسئله مذکور است. در این راستا با توجه به بدیع بودن موضوع و مدعاهای کتاب و دشوار بودن سبک نویسنده، سعی شده است ابتدا خط سیر و محتوا و مدعای اصلی نویسنده روشن شود و در نهایت در قسمت ...
بیشتر
یکی از مسائل مهم در حوزه چیستی فلسفه اسلامی، نسبتی است که این فلسفه با فلسفه یونانی دارد. محور اصلی مباحث کتابی که این نوشتار درصدد معرفی و نقد آن است، بررسی مسئله مذکور است. در این راستا با توجه به بدیع بودن موضوع و مدعاهای کتاب و دشوار بودن سبک نویسنده، سعی شده است ابتدا خط سیر و محتوا و مدعای اصلی نویسنده روشن شود و در نهایت در قسمت نقد، ابتدا به صورت اجمالی به نقاط قوّت و ویژگی های مثبت کتاب و نقد شکلی کتاب پرداخته شده سپس به صورت تفصیلی وارد نقد تحلیلی کتاب شده ایم. شاید بتوان گفت مهمترین نقص کتاب علاوه بر تمرکز بر اندیشه قرآنی به جای فلسفه اسلامی، ناکافی بودن ادله نویسنده و عدم توجه کافی به ادله رقیب است که سعی شده در قسمت نقد محتوایی مصادیق متعدد این نقص به تفصیل نشان داده شود. با وجود نقدهای وارده بر کتاب، موضوع کتاب و روش شناسی محققانه و استنباط ها و خوانش های متفاوت آن از متون فلسفه اسلامی به لحاظ کیفی آن قدر جذاب و قابل قبول است که پیشنهاد می شود مراکز آموزش عالی این کتاب را به عنوان متن کمک آموزشی در مقطع دکتری فلسفه اسلامی و فلسفه تطبیقی لحاظ کنند.
فلسفه
ذوالفقار همتی؛ سیّدمصطفی شهرآیینی
چکیده
کتاب نظریه زیباییشناسی هیوم، ذوق و عاطفه، اثر تاونزند نقطه عطفی در مطالعات مربوط به زیباییشناسی هیوم است. تا پیش از کتاب، اغلب مفسران معتقد بودند که زیباییشناسی هیوم فقط در اثر درباره معیار ذوق آمده است. اما تاونزند با بررسی معانی اصطلاحات مختلف زیباشناختی همچون ذوق و عاطفه نشان میدهد برای دستیابی به معنایی جامع از این ...
بیشتر
کتاب نظریه زیباییشناسی هیوم، ذوق و عاطفه، اثر تاونزند نقطه عطفی در مطالعات مربوط به زیباییشناسی هیوم است. تا پیش از کتاب، اغلب مفسران معتقد بودند که زیباییشناسی هیوم فقط در اثر درباره معیار ذوق آمده است. اما تاونزند با بررسی معانی اصطلاحات مختلف زیباشناختی همچون ذوق و عاطفه نشان میدهد برای دستیابی به معنایی جامع از این مبحث، علاوه بر مقاله فوق باید به دیگر آثار هیوم چون رساله درباب طبیعت آدمی، پژوهشی در اصول اخلاق و کاوشی در خصوص فهم بشری نیز مراجعه کرد. او همچنین در ادعایی بدیع و تازه خاطرنشان میکند که ذوق و عاطفه، بار معرفتشناختی دارند. اما بهنظر میرسد علاقه زیاد تاونزند به زیباییشناسی، باعث ارایۀ تفسیری بحثبرانگیز و نامأنوس، و نوعی سوءفهم از فلسفه هیوم شده است؛ زیرا او در این اثر مدعی است که زیباییشناسی از نظر هیوم مهمترین بخش فلسفه او محسوب میشود، این در حالی است که هیوم به کرّات در آثار مختلف خود از ارجحیت اخلاق سخن میگوید. کتاب حاضر نه یک متن آموزشی، بلکه بیشتر کوششی است برای دفاع از ایدة مناقشهبرانگیز پیشگفته و از این طریق، ارائه مبسوطترین تقریر ممکن از زیباییشناسی هیوم.
