فلسفه
تحلیل و نقد کتاب Ethics: A Pluralistic Approach to Moral theory

مریم صانع‌پور؛ امیر صادقی

دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 159-180

چکیده
  در عصر ارتباط فرهنگ‌های متکثر با یک‌دیگر یکی از مسئولیت‌های فیلسوفان اخلاق جلوگیری از نزاع‌های اخلاقی است تا فرهنگ‌های مختلف، با به‌رسمیت‌شناختن یک‌دیگر و با تکیه بر اشتراکات بشری، روابطی اخلاقی و عدالت‌محورانه را در سراسر جهان نظریه‌پردازی کنند. در مراودات فرهنگیِ فراگیر ازطریق فضای مجازی، تبعیض‌های نژادی، قومی، و جنسیتی ...  بیشتر

فلسفه
نقد کتاب تاریخ فلسفۀ راتلج: از آغاز تا افلاطون

مجید صدرمجلس

دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 181-199

چکیده
  نوشتۀ پیش­رو بدنبال معرفی کوتاه جلد نخست تاریخ فلسفۀ راتلج: از آغاز تا افلاطون، می­کوشد تا ترجمۀ فارسی اثر به قلم آقای حسن مرتضوی را از دو چشم انداز صوری و محتوایی، بررسی نماید. شایان ذکر است که علاوه بر بررسی قسمت­های مقدماتی و پایانی کتاب، بندهایی را از هر دوازده فصل متن اصلی، بطور کورکورانه گزینش کرده و سپس ترجمه را با آنها، ...  بیشتر

فلسفه
نقد کتاب Phenomenology and Mysticism

یحیی صولتی

دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 201-217

چکیده
  این جستار کتاب پدیدارشناسی و عرفان اثر آنتونی جی استاین‌‌‌باک (Steinbock.Anthony j) را نقد و بررسی می‌‌‌کند.نویسنده در این کتاب سعی کرده است تا براساس روش پدیدارشناسانه و با کمک‌گرفتن از مفاهیمی هم‌چون «بداهت»، «تأویل پدیدارشناسی»، و «قصدیت» تجارب دینی (religious experiences) و تجارب عرفانی (mystical experiences) را تبیین کند. دغدغة اصلی ...  بیشتر

فلسفه
نقش فلسفی دلوز و اسپینوزا در فمینیسم گیلیان هووی نقد کتاب دلوز و اسپینوزا: رایحۀ مسئلۀ بیان

بهناز عقیلی دهکردی؛ حسین کلباسی اشتری

دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 219-238

چکیده
  نقد فلسفی دلوز بر اسپینوزا، که در کتاب اسپینوزا و مسئلة بیان آمده است، اثر بسیار مهمی است، زیرا نتایجی که در آن کتاب به‌دست آمده‌اند بنیادهایی فراهم می‌آوردند برای تأملات مابعدالطبیعی بعدی دلوز درباب طبیعت قدرت، بدن، تفاوت، و شباهت. دلوز و اسپینوزا نخستین کتابی است که آرای فلسفی دلوز را بررسی می‌کند، در جاهایی که تلاش می‌کند فلسفة ...  بیشتر

فلسفه
نقد کتاب تأثیر ابن‌سینا بر فلسفۀ دونس اسکوتوس

حسن فتحی

دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 239-251

چکیده
  فلسفة اسلامی در پیدایش اولیة خودش در سده‌‌های نخست هجری از جهات گوناگونی تحت‌تأثیر فلسفة مسیحی بوده است. اوضاع امور علمی در دو جهان مسیحیت و اسلام به‌گونه‌‌ای پیش رفته است که جهان اسلام در سده‌‌های سوم تا هفتم هجری (نهم تا سیزدهم میلادی) در برتری آشکار بر جهان مسیحیت قرار گرفته و محافل علمی و سپس فلسفی به‌اصطلاح دورة مدرسی را سخت ...  بیشتر

فلسفه
نقدی بر کتاب عرفان و فلسفه

صبا فدوی؛ محی‌الدین قنبری

دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 253-272

چکیده
  هدف از بررسی کتاب عرفان و فلسفه اثر والتر ترنس استیس (1967) نقد و تحلیل پیش‌فرض‌ها، خاستگاه، و نظریة کتاب در حل تناقض‌آمیز‌بودن تجربة عرفانی در منطق و ذهنی یا عینی‌بودن آن است. کتاب حاضر تجربة عرفانی و عرفان را با دیدگاه تجربه‌گرایی فلسفی و مسائل آن پیوند داده است. تجربة عرفانی در این اثر تجربه‌ای فراعینی و حتی فراذهنی و ورای منطق ...  بیشتر

فلسفه
نقدی بر کتاب زندگی خوب: یک‌پارچه‌سازی فلسفه و روان‌شناسی به‌روزی

حمیدرضا محبوبی‌آرانی

دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 273-287

چکیده
  فیلسوفان همواره نظریه‌هایی دربارة چیستی به‌روزی به‌دست‌ داده‌اند، اما از روان‌شناسی غافل بوده‌اند و روان‌شناسان نیز در بحث‌های خود از به‌روزی هیچ نظریه‌ای دربارة چیستی آن در اختیار نداشته‌اند. مایکل بیشاپ در کتاب زندگی خوب: یک‌پارچه‌سازی فلسفه و روان‌شناسی به‌روزی می‌کوشد تا این دو حوزة ظاهراً از هم جدا را با یک‌دیگر ...  بیشتر

فلسفه
نقد و ارزیابی کتاب تفسیر یازده سوره از قرآن کریم

مجید معارف؛ حسین تقی‌پور

دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 289-311

چکیده
  قرآن کریم کتابی معرفت‌بخش و واقع‌نماست که حسب آیات قرآن، روایات، و عقل به شرح و تفسیر نیاز دارد. در‌طول تاریخ مفسران بسیاری براساس روش‌ها، گرایش‌ها، و مکاتب مختلف تفسیری به شرح و تفسیر این کتاب آسمانی روی آورده‌اند. بر همین اساس تفسیر قرآن سیر تکاملی به خود گرفته و تا عصر حاضر که تفاسیر کامل یا برخی از اجزای قرآن به‌نگارش درآمده ...  بیشتر

فلسفه
ارزیابی و نقد Encyclopedia of New Religious Movements

هادی وکیلی

دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 313-324

چکیده
  دایرۀ‌المعارف جنبش‌های دینی نوظهور، ویراست پیتر بی کلارک، دیدگاهی به‌راستی جذاب و معتبر از جنبش‌های دینی نوظهور در پس‌زمینه‌ای جهانی ارائه می‌کند. این دایرۀ‌المعارف حاوی 428 مقاله از دانشگاهیان برجسته است که نمونه‌هایی قابل‌توجه از جنبش‌های دینی نوظهور در هریک از قاره‌ها را بررسی می‌کنند. کلارک به‌عنوان ویراستار درآمدی ...  بیشتر

فلسفه
تحلیل و نقد کتاب درآمدی بر تصوف، طریق باطنی اسلام

مریم صانع‌پور

دوره 17، شماره 7 ، دی 1396، ، صفحه 55-76

چکیده
  در این مقاله، کتاب درآمدی بر تصوف، طریق باطنی اسلام اثر اریک ژئوفروی معرفی، تحلیل، و نقد شده است. نسخۀ موردبررسی ترجمۀ انگلیسیِ راجر گائتانی از اصل فرانسوی آن است.ژئوفروی در این اثر معنویت باطنی اسلام را تبیین کرده است. او تصوف را از زوایای مختلف بررسی و ریشه‌های عرفان اسلامی را تا عصر حاضر بازنگری کرده و موردمداقه قرار داده است. نویسندۀ ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد کتاب هرم هستی: تحلیلی از مبادی هستی‌شناسی تطبیقی هستی‌شناسی تطبیقی: چالش‌ها و کاستی‌ها

حسن احمدی‌زاده

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 1-13

چکیده
  یکی از مهم‌ترین حوزه‌های پژوهشیِ نوظهور در علوم انسانی و به‌ویژه در پژوهش‌های فلسفی و کلامی پژوهش‌های «تطبیقی» است. امروزه در بسیاری از کشورها فلسفۀ تطبیقی به‌منزلۀ حوزۀ پژوهشیِ مستقلی قلمداد می‌شود و به‌مثابۀ رشته‌ای نظام‌مند و دارای روش پژوهش‌گران خاص خود را دارد. در کشور ما نیز، پس از انقلاب، اندیشمندان در حوزۀ فلسفه، ...  بیشتر

فلسفه
بازشناسی انتقادی فلسفه سیاسی مایکل سندل در مناسبات اخلاق و سیاست

محمدرضا احمدی طباطبایی

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 15-34

چکیده
  مایکل سندل، فیلسوف سیاسی مشهور معاصر، از نحلة «‌جامعه‌گرایان یا جماعت‌گرایان» و از منتقدان جان رالز، نظریه‌پرداز مشهور «عدالت» در جهان غرب محسوب می‌شود. سندل در کتاب فلسفة عمومی، که حاوی مقالاتی از نوشته‌های او درباب «اخلاق در سیاست» است، آموزه‌های فلسفی ـ سیاسی خود را با رویکردی آشکار و مصداقی تشریح کرده است. ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد کتاب پایان تاریخ از نظر فلاسفه مدرن و پست مدرن

محمد اصغری

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 35-48

چکیده
  نگارندة این مقاله می‌‌کوشد با معرفی کتاب پایان تاریخ ازنظر فلاسفة مدرن و پست‌مدرن، نوشتة علی مرادخانی، آن را نقد و بررسی کند. بحث پایان‌‌گرایی (endism) از مباحث جدیدی است که در اواخر قرن بیستم، به‌ویژه با کار فوکویاما در محافل دانشگاهی، مطرح شد. اما پایان تاریخ موضوع کتاب حاضر است و می‌‌توان گفت که زمینه‌‌های چنین بحثی در نوشته‌‌های ...  بیشتر

فلسفه
اخلاق باور کلیفورد و دلیل‌گرایی افراطی حداکثری

قاسم پورحسن؛ افسانه پندجو

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 49-70

چکیده
  رویکرد معرفت‌شناسی وظیفه‌گروانه واکنشی دربرابر رویکرد مبناگرایی بود که از قول به وجود باورهای پایه یا خودموجه دفاع می‌کرد. دکارت با شک‌ورزی در هر نوع معرفتی بنیان‌های نخستین چنین رویکردی را فراهم ساخت. جان لاک و دبلیو. کی. کلیفورد با دو منظر متفاوت آن ‌را بسط دادند. لاک در دو اثر معقولیت مسیحیت و فاهمة بشری و کلیفورد در اخلاق باور ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد کتاب داوری‌ها، شناخت‌شناسی و نظام نوری در فلسفه‌ی اشراق

زهره سعیدی

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 71-85

چکیده
  فلسفۀ اشراق به‌سان اندیشه‌ای نو و روشن‌گر در تاریخ فلسفۀ اسلامی رخ‌نمایی می‌کند. ورود به حوزة فلسفۀ اسلامی بدون فربه‌کردن وجود از این چشمه‌سار کامل نمی‌شود. کتاب حاضر، به‌مثابة روشن‌کنندة مبانی اساسی فلسفۀ اشراق، گامی در راه فهم توصیفی و تحلیلی حکمت اشراق است. نویسنده در این اثر تلاش کرده است با تأکید بر کتاب حکمة‌الاشراقِ ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد کتاب اندیشه اسلامی1

مرتضی شجاری

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 87-107

چکیده
  کتاب اندیشۀ اسلامی 1، که برای دانشجویان کارشناسی تمامی رشته‌‌ها نگارش یافته و به چاپ نود‌و‌هفتم رسیده است، می‌‌کوشد سه مسئلۀ مهم اعتقادی (انسان، خدا، و معاد) را ‌بررسی کند؛ اما متأسفانه این کتاب از آرای اندیشمندان بزرگ اسلامی مانند ابن‌‌سینا، ابوحامد غزالی، شیخ اشراق، و ملاصدرا بی‌‌بهره مانده است و مؤلفان محترم آن، با رویکردی ...  بیشتر

فلسفه
نقد کتاب آفرینش در قرآن: بررسی هرمنوتیکی تفاسیر قدیم و جدید

حوریه شجاعی باغینی

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 109-122

چکیده
  تفسیر موضوعی آیات قرآن با تمرکز بر تعداد محدودی از آیات مرتبط با یک موضوع تفسیری است که به ایجاد تصور جامع و فهمی عمیق از موضوعات قرآنی کمک می‌کند. نویسندة کتاب آفرینش در قرآن با استفاده از الگوی روشی تفسیر در مکتب ادبی آیات مربوط به آفرینش را مطالعه و بررسی موضوعی کرده است. او، با بررسی و مقایسة تفاسیر سنتی و مدرن در مواجهه با نظریه‌های ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد کتاب دین و اخلاق بررسی گونه‌های وابستگی اخلاق به دین

رهام شرف؛ سحر کاوندی

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 123-143

چکیده
  اگرچه دین و اخلاق در بسیاری از موارد به یک‌دیگر کمک می‌کنند، در برخی موارد نیز گزاره‌های دینی و اخلاقی ناسازگار با یک‌دیگر به‌نظر می‌رسند؛ ازهمین‌رو، بررسی ارتباط یا تقابل و تعارض احتمالی آن دو نیازمند پژوهش و تأملات فلسفی است. کتاب دین و اخلاق؛ بررسی گونه‌های وابستگی اخلاق به دین به این مهم پرداخته و مؤلف محترم آن به‌طور مبسوط ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد کتاب پوزیتیویسم منطقی

محمّد شکری

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 145-162

چکیده
  پوزیتیویسم منطقی نام مکتب تجربه‌باورِ رادیکالی بود که با الهام از اندیشه‌‌های کسانی مانند هیوم، راسل، ویتگنشتاین، و برخی دیگر در 1920 ابتدا در وین شکل گرفت و سپس با تألیف کتاب زبان، حقیقت [صدق]، و منطق ازسوی ایر به انگلستان وارد شد. داعیة اصلی این جنبش فلسفی از‌میدان‌به‌درکردن مابعدالطبیعه به‌مثابة قسمی شناخت است. سخن‌گویان و نمایندگان ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد جلد چهارم کتاب تاریخ فلسفة راتلج

سیدمصطفی شهرآیینی

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 163-184

چکیده
  در مقالة پیش ‌رو، چنان‌که از عنوانش پیداست، می‌خواهیم ترجمة فارسی جلد چهارم از دورة ده‌جلدی تاریخ فلسفة راتلج با عنوان رنسانس و عقل‌باوری سدة هفدهم را ‌معرفی، نقد، و بررسی کنیم. نگارش این اثر را جمعی از برجستگان و صاحب‌نظران طراز اول دانشگاه‌های دنیا دربارة دورة نوزایی و عقل‌گرایی برعهده دارند و سرویراستار این مجلد نیز اسپینوزاشناس ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد ترجمۀ جلد چهارم تاریخ فلسفۀ غرب (راتلج)

مجید صدرمجلس

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 185-202

چکیده
  در این نوشته ترجمۀ فارسی جلد چهارم تاریخ فلسفۀ راتلج: دورۀ نوزایی و عقل‌گرایی قرن هفدهم را بررسی می‌کنیم. عنوان جلد چهارم نشان‌دهندة دوره‌های زمانی و برخی فیلسوفانی است که در این جلد بررسی می‌شوند. این اثر در سال 1993 میلادی با ویراستاری جی. اچ. آر. پارکینسون ازسوی انتشارات راتلج چاپ شد و در ایران نیز در سال 1392 با ترجمۀ سیدمصطفی شهرآیینی ...  بیشتر

فلسفه
نقد مبانی کلان در برنامه‌ریزی درسی رشته علوم قرآن و حدیث

علی‌رضا فخّاری

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 203-228

چکیده
  برنامه‌ریزی درسی هم بر امور کلان و کلی و هم بر جزئیات استوار است که نوع نگاه به هریک تأثیر مهمی در تدوین برنامة درسی و کیفیت آن خواهد داشت. از مهم‌ترین امور کلان در این خصوص نیازسنجی، تعیین و تحدید اهداف و مأموریت، و نیز مسئلة ارزش‌یابی است. ضعف و قوت یک برنامة درسی به ضعف و قوت این امور برمی‌گردد. بنابراین برای بهینه‌سازی هر فعالیت ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد کتاب اخلاق علم اخلاق علم هم‌چون شاخه‌ای از جامعه‌شناسی علم

نواب مقربی

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 229-254

چکیده
  کتاب اخلاق علم، چنان‌که از عنوان آن پیداست، کتابی است در حوزة اخلاق علم که پژوهشکدة علم و دین پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی در سال 1391 منتشر کرده است. عنوان انگلیسی کتاب The Ethics of Science: An Introduction است. نویسندة کتاب دیوید بی. رسنیک و مترجمان آن مصطفی تقوی و محبوبه مرشدیان‌اند. اخلاق علم، که گونه‌‌ای اخلاق حرفه‌‌ای به‌‌شمار می‌‌رود، درواقع، ...  بیشتر

فلسفه
بررسی و نقد کتاب شرق‌شناسی، پست‌‌مدرنیسم، و جهانی‌شدن

شمس‌الملوک مصطفوی

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 255-272

چکیده
  «شرق‌شناسی»، «پست‌مدرنیسم»، و «جهانی‌شدن» موضوعات مهمی‌اند که هریک به‌تنهایی تأملات و مطالعات جدی عده‌ای از اندیشمندان معاصر را در حوزه‌های مختلف علوم انسانی به‌دنبال داشته‌اند. «برایان ترنر» از متفکرانی است که این مباحث را در کتابی با همین عنوان بررسی و تلاش کرده است که ارتباط آن‌ها را با یک‌دیگر روشن ...  بیشتر

فلسفه
نقدی بر کتاب آشنایی با فلسفۀ علم

یاسمن هشیار

دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 273-286

چکیده
  مقالة حاضر مروری نقادانه بر کتاب آشنایی با فلسفة علم است. اهمیت این کتاب از این جهت است که شاید اولین کتاب تألیفی در این زمینه باشد و نیز آن‌چه در مقدمة کتاب آمده است می‌تواند بر اهمیت بررسی آن بیفزاید: می‌توان از این کتاب درقالب کتاب درسی استفاده کرد و حتی این کتاب می‌تواند خودآموز نیز باشد. در این مرور، درابتدا، به مطالب کتاب ازنظر ...  بیشتر