باستان شناسی
حامد وحدتینسب
چکیده
کارلتون استیونز کوون از شناختهشدهترین چهرههای باستانشناسیِ پیش از تاریخ ایران است که در حدود هفتاد سال پیش به نخستین پژوهشهایِ سازمانیافته در باستانشناسی ایران همت گماشت. برای سالیان متمادی باستانشناسان ایرانی آثار کوون را مطالعه کرده و استادان در کلاس درس آنها را تدریس کردهاند. اکنون و پس از گذشت هفت دهه لزوم بازبینی ...
بیشتر
کارلتون استیونز کوون از شناختهشدهترین چهرههای باستانشناسیِ پیش از تاریخ ایران است که در حدود هفتاد سال پیش به نخستین پژوهشهایِ سازمانیافته در باستانشناسی ایران همت گماشت. برای سالیان متمادی باستانشناسان ایرانی آثار کوون را مطالعه کرده و استادان در کلاس درس آنها را تدریس کردهاند. اکنون و پس از گذشت هفت دهه لزوم بازبینی کارهای کوون بیش از پیش احساس میشود. در این نوشتار این بازبینی از چندین نگاه انجام شده است: مبانی نظری کار میدانی، میزان تخصصگرایی (تطابق تخصص سرپرست با پژوهش)، رهیافت عملی کاوش، نحوۀ ثبت و ضبط مواد فرهنگی، و چگونگی آنالیز مواد فرهنگی. نتایج بازنگری کارهای میدانی کوون در ایران حاکی از این است که او در رهیافتهای نظری و عملی خود ضعفهای فراوانی داشت و بیش از آنکه دغدغۀ انجامدادن صحیح کار میدانی باستانشناسی داشته باشد، بیشتر درپی کشف بقایای اسکلتی انسان نئاندرتال بوده است. ازدیگرسوی، نگاهی به کارنامۀ انتشاراتی کوون عقاید بهغایت نژادپرستانه درکنار سابقۀ عضویت او در ارتش و آژانس اطلاعاتی ایالات متحده (سیا) در جنگ جهانی دوم و جنگ سرد و همچنین پرسشهای فراوان بیپاسخ دربارۀ چرایی انتخاب محوطههای موردکاوش قرارگرفته در ایران این فرض را قوّت میبخشد که باستانشناسی اولویت نخست کوون در ایران نبوده است.
باستان شناسی
مهسا ویسی
چکیده
نگارنده در این پژوهش علل التزام تغییر سرفصلهای درسی رشتۀ باستانشناسی را در تمام مقاطع آن نه براساس سلایق، بلکه برمبنای الگو و مدل برنامهریزی درسی مبتنیبر شایستگی بررسی و تبیین کرده است. برنامههای درسی در این رشته در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بیش از سی سال است که بازبینی نشده است و برنامههای درسی دورۀ دکتری نیز از ...
بیشتر
نگارنده در این پژوهش علل التزام تغییر سرفصلهای درسی رشتۀ باستانشناسی را در تمام مقاطع آن نه براساس سلایق، بلکه برمبنای الگو و مدل برنامهریزی درسی مبتنیبر شایستگی بررسی و تبیین کرده است. برنامههای درسی در این رشته در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بیش از سی سال است که بازبینی نشده است و برنامههای درسی دورۀ دکتری نیز از ابتدای تأسیس این مقطع به همین شکل بوده است. امروزه، در جهان برنامههای درسی براساس مهارتمحوری تنظیم میشوند و عناصر بسیاری در تدوین این برنامهها موردنظر قرار میگیرد. در این پژوهش با درنظرگرفتن مهارتهای عمومی تعریفشده برای دانشآموختۀ باستانشناسی در شبکۀ اطلاعات شغلی آمریکا (O*NET) بهمنزلۀ شاخص تحلیل محتوای شایستگی آموزشی باستانشناسی در ایران میزان همپوشانی برنامههای درسی با این مهارتهای مرجع بازبینی شده است. هدف اصلی نیز تأکید بر لزوم بازبینی درسها برمبنای رویکرد برنامهریزی درسی مبتنیبر شایستگی است. گردآوری دادههای موردنیاز در این پژوهش بهصورت کتابخانهای و اسنادی و شیوۀ پردازش دادهها توصیفی و تحلیلی است.
باستان شناسی
سیدمیلاد هاشمی
چکیده
پروفسور رابین دنل در باستانشناسی و دیرینانسانشناسی متخصصی بسیار برجسته در زمینۀ مطالعات آسیا شناخته میشود. کتاب موردبحث در این نوشتار استقرارهای پارینهسنگی آسیا از انتشارات کمبریج سنتزی هنرمندانه و قدرتمند از شواهد باستانشناسی پارینهسنگی، دیرینانسانشناسی، و دیریناقلیمشناسی قارۀ کهن است. این کتاب دربردارندۀ ...
بیشتر
پروفسور رابین دنل در باستانشناسی و دیرینانسانشناسی متخصصی بسیار برجسته در زمینۀ مطالعات آسیا شناخته میشود. کتاب موردبحث در این نوشتار استقرارهای پارینهسنگی آسیا از انتشارات کمبریج سنتزی هنرمندانه و قدرتمند از شواهد باستانشناسی پارینهسنگی، دیرینانسانشناسی، و دیریناقلیمشناسی قارۀ کهن است. این کتاب دربردارندۀ ایدههای مهم و نوآورانهای است که نویسنده درطول حیات علمی خویش بدانها دست یافته و بسیاری از آنها را پیش از انتشار کتاب در نوشتارهای جداگانهای پرورانده بود. برای نمونه، میتوان به ایدۀ گسترش علفزارهای وسیع از شمال شرق آفریقا تا شرق آسیا اشاره کرد. برطبق نظر دنل، این کمربند علفزارها (ساوانا) موجب تسهیل در پراکنش گروههای انسانی و خروج برخی از آنها از آفریقا شد. ایدۀ دیگر دنل در این کتاب احتمال گونهزایی و پیدایش انسان راستقامت از آسیاست که در نوع خود بسیار چالشبرانگیز مینماید. قسمت عمدۀ کتاب درمورد تحولات اقلیمی و تطور و پراکنش گروههای انسانی در دورههای پلیئستوسن قدیم و میانی است. بیشتر اطلاعات کتاب درمورد ویژگیهای گروههای انسانی و جانوری و نیز نوسانات اقلیمی در پهنههایی است که محوطههای مهمی از دوران پارینهسنگی قدیم حاوی سنگوارههای انسانی دارند و نیز مطالعات دیریناقلیمشناسی در آنها بهخوبی انجام شده است. این کتاب امروزه یکی از نخستین تلاشهای جامع و موفقیتآمیز برای تعدیل دیدگاه آفریقامحوری در باستانشناسی پارینهسنگی قدیم در نظر گرفته میشود.
باستان شناسی
مژگان جایز
چکیده
طراحی اشیا باهدف مستندسازی و انتقال اطلاعات جزئی از فعالیتهای اصلی باستانشناسی است. طیف گستردهای از اشیا در فعالیتهای باستانشناسی طراحی میشوند. نوشتار حاضر ترجمة کتابی در زمینة طراحی اشیای باستانشناسی را نقد میکند که کتاب اصلی آن، منبعی اگرچه قدیمی، اما نسبتاً معتبر در این زمینه است. باتوجهبه اینکه این کتاب حتی ...
بیشتر
طراحی اشیا باهدف مستندسازی و انتقال اطلاعات جزئی از فعالیتهای اصلی باستانشناسی است. طیف گستردهای از اشیا در فعالیتهای باستانشناسی طراحی میشوند. نوشتار حاضر ترجمة کتابی در زمینة طراحی اشیای باستانشناسی را نقد میکند که کتاب اصلی آن، منبعی اگرچه قدیمی، اما نسبتاً معتبر در این زمینه است. باتوجهبه اینکه این کتاب حتی پیش از ترجمه نیز جزء منابع بسیار مهم طراحی محسوب میشد، ترجمة آن به زبان فارسی اهمیت آن را نزد باستانشناسان دوچندان میکند. ترجمة تحتاللفظی برگردان فارسی نامفهوم و نامأنوس، کیفیت بسیار پایین تصاویر در مقایسه با کتاب اصلی که نقش عمدهای در افزایش درک مخاطب از مطالب کتاب دارد، فصلبندی آشفته و نامنظم، و خوانش دشوار ازجمله موارد نقدپذیر در ترجمة کتاب است. تسلط بر زبان انگلیسی و آگاهیداشتن از طیف گستردة اشیا و یافتههای باستانشناسی بهمنظور ترجمة چنین کتبی از مواردی است که در آینده مترجمان باید به آن توجه کنند.
باستان شناسی
کوروش روستایی
چکیده
مقالة حاضر نقد شکلی، ساختاری، و محتوایی جلد دوم کتاب فرهنگ مصور باستانشناسی دوران پیش از تاریخ (انگلیسیـ فارسی) است. در این نوشته، با مثالهای متعدد بحث شده که صفت «پیش از تاریخ» برای کتاب عنوانی بیربط است. اشتباههای آشکار و فراوانی در اطلاعات ارائهشده، بهویژه دربارة محوطههای ایران، دیده میشود. ...
بیشتر
مقالة حاضر نقد شکلی، ساختاری، و محتوایی جلد دوم کتاب فرهنگ مصور باستانشناسی دوران پیش از تاریخ (انگلیسیـ فارسی) است. در این نوشته، با مثالهای متعدد بحث شده که صفت «پیش از تاریخ» برای کتاب عنوانی بیربط است. اشتباههای آشکار و فراوانی در اطلاعات ارائهشده، بهویژه دربارة محوطههای ایران، دیده میشود. یکی از ایرادات جدی کهنهبودن مطالب آن است. هرآنچه از محوطههای ایرانی میبینیم، آنهایی است که بیش از چهاردهه پیش پژوهیده شده است. درنظرنگرفتن اولویت در انتخاب مدخلها از ایرادات مهم کتاب است، درحالیکه مدخلهای کمارتباط با باستانشناسی ایران و خاورنزدیک گاه بهتفصیل بحث شده، مدخلهای مرتبط با باستانشناسی ایران بهیقین نادیده گرفته شده است. اطلاعات اشتباه دربارة مدخلهای ایرانی آنچنان است که سودمندی این کتاب را برای دانشجویان نهفقط بهحداقل رسانده، بلکه زیانبار است. الگوی کلی کتاب بهشکلی است که گویا کلیت کتاب با گرتهبرداری از یکی از نمونههای خارجی ترجمه و تدوین شده و آنگاه مدخلهای ایرانی با اطلاعات مبهم، ناکافی، و در بسیاری موارد اشتباه به آن افزوده شده است. در این نوشته، اطلاعات اشتباه شماری از مدخلها با آگاهیهای درست و بهروز توضیح داده شده است.
باستان شناسی
یاسر ملک زاده؛ سرور خراشادی
چکیده
این مقاله کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان (ترجمۀ پایاننامة ارشد Perceptions of Classical Armenia: Romano-Parthian Relations, 70 BC-AD 220) را با تطبیق اصل انگلیسی اثر و ترجمة فارسی آن نقد و بررسی کرده است. نویسنده با بررسی اقدامات نظامی امپراتوران دورههای مختلف روم از 70پم-200م تلاش کرده با مقایسة نظریات مختلف دربارة سیاست خارجی رومیان ...
بیشتر
این مقاله کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان (ترجمۀ پایاننامة ارشد Perceptions of Classical Armenia: Romano-Parthian Relations, 70 BC-AD 220) را با تطبیق اصل انگلیسی اثر و ترجمة فارسی آن نقد و بررسی کرده است. نویسنده با بررسی اقدامات نظامی امپراتوران دورههای مختلف روم از 70پم-200م تلاش کرده با مقایسة نظریات مختلف دربارة سیاست خارجی رومیان در مناطق شرقی و مناقشات سیاسی و خصوصاً نظامی بین رومیان و اشکانیان طی این دورهها تصویر ارائهشدة رومیان از اشکانیان را بازشناسی کند و از این رهگذر انگیزههای رومیان از نمایاندن اشکانیان درجایگاه دشمن شرقی روم را بررسی کند. نویسنده موضوع بسیار مهمی را انتخاب کرده، اما اثری درجهیک حاصل نشده است. در این زمینه آثار مهم و شاخصی در مغربزمین منتشر شده که این اثر در قیاس با آنها کاستیهای فراوانی دارد و ترجمة آن نیز چنان ضعف مشهودی دارد که بهتر بود هم کتاب مناسبتری برای ترجمه انتخاب میشد و هم مترجمان آن دقتنظر بیشتری صرف میکردند.
باستان شناسی
حامد وحدتی نسب
چکیده
کتاب پیدایی و زوال سومین شامپانزه: چگونه میراث حیوانی ما بر مسیر زندگیمان تأثیر گذارده است؟ اثر جرد دایموند از برترین آثار در پیوند زیستشناسیِ تطوری و پیچیدگیهای فرهنگی جوامع انسانی است. نویسنده در این اثر کوشیده تا ریشۀ بسیاری از رفتارهای اجتماعی انسانهای امروزین را در زیستشناسیِ بهارثرسیده از اجداد کهن انسانها ...
بیشتر
کتاب پیدایی و زوال سومین شامپانزه: چگونه میراث حیوانی ما بر مسیر زندگیمان تأثیر گذارده است؟ اثر جرد دایموند از برترین آثار در پیوند زیستشناسیِ تطوری و پیچیدگیهای فرهنگی جوامع انسانی است. نویسنده در این اثر کوشیده تا ریشۀ بسیاری از رفتارهای اجتماعی انسانهای امروزین را در زیستشناسیِ بهارثرسیده از اجداد کهن انسانها جستوجو کند و در این امر بسیار موفق بوده است. یگانه نقطهضعف کتاب بهروزنبودن مطالب آن است؛ موضوعی که دستمایۀ نگارش نقد پیشرو شده است. در این نوشتار تلاش شده تا در مواردی که کشفیات جدیدتر از زمان نگارش کتاب در تأیید برخی موارد مطرحشده از جانب نویسنده نیستند، مطالب بیان و کتاب بهروزرسانی شود. در کتاب، داستان پیدایی و زوال گونۀ انسان به پنج بخش تقسیم میشود. بخشهای نخست و دوم کتاب (فصول یکم تا هفتم) دربرگیرندۀ شواهد استخوانی، ابزارها، و ژنهاست که در قامت مدارک باستانشناختی و زیستی عرضه میشود. بخش سوم (فصول هشتم تا دوازدهم) به ویژگیهای فرهنگی اشاره میکند که انسان را از جانوران متمایز کرده است. در دو بخش انتهایی کتاب، نویسنده بر خصایص ویرانگر گونۀ انسان مروری اجمالی داشته و ریشۀ برخی از این ویژگیها را در زیستشناسی کهن انسان ردیابی کرده است.
باستان شناسی
شاهین آریامنش؛ رضا مهرآفرین
چکیده
سالهاست که پژوهشگران گوناگون، همچون دینشناسان و فرهنگشناسان و زبانشناسان و باستانشناسان، به پژوهش دربارۀ دین زرتشت از آغاز تاکنون پرداخته و میپردازند. این پژوهشها آگاهیهای ارزندهای از این دین و باورمندان به آن بهدست میدهد. بااینحال، هنوز هم پژوهشگرانی هستند که در تلاشاند تا گوشههای گاه نهچندان روشن ...
بیشتر
سالهاست که پژوهشگران گوناگون، همچون دینشناسان و فرهنگشناسان و زبانشناسان و باستانشناسان، به پژوهش دربارۀ دین زرتشت از آغاز تاکنون پرداخته و میپردازند. این پژوهشها آگاهیهای ارزندهای از این دین و باورمندان به آن بهدست میدهد. بااینحال، هنوز هم پژوهشگرانی هستند که در تلاشاند تا گوشههای گاه نهچندان روشن این دین را در دورههای گوناگون روشن کنند. اگر سالهایی نهچندان دور پژوهشگران صرفاً براساس متنهای تاریخی و نیز متنهای دینی زرتشتیان به بیان دیدگاههای خود در این زمینه میپرداختند، امروزه کاوشهای باستانشناسی و پژوهشهای آنان به یاری پژوهشگران آمده است تا پرتویی نو بر این دین درگذر زمان انداخته شود. یکی از کتابهایی که افزونبر متنهای تاریخی و دینی از کاوشهای باستانشناسی نیز بهره گرفته است کتاب درآمدی بر زرتشتیگری نوشتۀ جنی رُز است که انتشارات آیبیتاریس آن را در سال 2011 منتشر کرده است. بانو جنی رز پژوهشگر میدان دین و آیین است و کارنامۀ پژوهشی او بیانگر فعالیتهای پژوهشی پیاپی او در زمینۀ دین ایرانیان است بنابراین کتاب درآمدی بر زرتشتیگری برایندی ارزنده از چند سال فعالیت پژوهشی او در این زمینه است. کتاب درعیناینکه کتابی نو در این میدان است و عنوان درآمدی بر زرتشتیگری بر آن نهاده شده است، چنانکه باید جامع نیست و ایرادهای چندی به آن وارد است که در این مقاله به نقد و بررسی این کتاب پرداخته میشود.
باستان شناسی
بهروز افخمی
چکیده
امروزه موزهها در جهان نقش توسعهای داخلی و خارجی دارند. «موزه»ها نهادی مؤثر در تعامل و همکاری بینالمللی بهشمار میآیند و در توسعة آموزش، مهارتهای خلاق، و خودباوری فرهنگی در کشورها نقش مؤثری دارند. تجربههای جهانی حاکی از این است که موزهها بهمثابة نهادی پویا در جامعه در ارتقای دانش عمومی در حوزة میراث فرهنگی ...
بیشتر
امروزه موزهها در جهان نقش توسعهای داخلی و خارجی دارند. «موزه»ها نهادی مؤثر در تعامل و همکاری بینالمللی بهشمار میآیند و در توسعة آموزش، مهارتهای خلاق، و خودباوری فرهنگی در کشورها نقش مؤثری دارند. تجربههای جهانی حاکی از این است که موزهها بهمثابة نهادی پویا در جامعه در ارتقای دانش عمومی در حوزة میراث فرهنگی بهطور مؤثری عمل میکنند و در کارآفرینی فرهنگی تأثیرگذار بودهاند. در آموزشْ دانشهای مرتبط با حوزة میراث فرهنگی، مطالعات موزه، و دانش موزهداری ازجمله آموزشهای پایه و تخصصی بهشمار میآیند. باوجود اهمیت موزه و پتانسیلهای بیبدیل موزهداری در کشور، چهارچوب مفهومی و عملیاتی موزه در ایران با فقر دانش حرفهای روبهروست. انتشار کتاب مطالعات موزه تاحدودی این خلأ را پر کرده است و فرصتی برای علاقهمندان این حوزة مطالعاتی بهوجود آورده است. کتاب حاضر هرچند بهلحاظ علمی و محتوایی با انتقاداتی روبهروست، باتوجهبه اینکه جزو پیشگامان در حوزة مبانی مطالعات موزه تلقی میشود فینفسه حرکت ارزشمند و روبهجلویی تلقی میشود. در این نوشتار، کتاب حاضر عمدتاً بهشکل محتوایی و علمی موردبررسی و نقد واقع میشود و پیشنهادهایی در کل متن مقاله ارائه شده است که تدوینکنندگان درصورت صلاحدید و وارددانستن آنها میتوانند در چاپ بعدی این موارد را مدنظر قرار دهند.
باستان شناسی
عابد تقوی
چکیده
درباب معماری مساجد صدر اسلام ایران تحقیقات بیشماری انجام شده است. در بیشتر این پژوهشها، مساجد بهصورت تکنگاری موردمطالعه قرار گرفتهاند. در این بین، توجه محققان به ساختار فیزیکی و تحولات تاریخی سازه و تزئینات معطوف بوده است. این قالب کلیشهای و تکراری در این کتاب، که خانم باربارا فینستر نوشته است، نیز رعایت شده است. همچنین، ...
بیشتر
درباب معماری مساجد صدر اسلام ایران تحقیقات بیشماری انجام شده است. در بیشتر این پژوهشها، مساجد بهصورت تکنگاری موردمطالعه قرار گرفتهاند. در این بین، توجه محققان به ساختار فیزیکی و تحولات تاریخی سازه و تزئینات معطوف بوده است. این قالب کلیشهای و تکراری در این کتاب، که خانم باربارا فینستر نوشته است، نیز رعایت شده است. همچنین، در این کتاب به تحولات معماری مساجد اولیة ایران بهتفصیل پرداخته شده است. نقد این کتاب از دو منظر ساختار شکلی و محتوایی ارزیابی شده است. این کتاب بهمثابة یکی از کتابهای تحلیلی معماری صدر اسلام قابلتأمل است و میتوان براساس استدلالهای نویسنده، دریچهای نو به معماری مذهبی ایران در قرون اولیة اسلامی باز کرد. درکنار نقاط قوت این اثر فاخر، نقاط ضعفی نیز دیده میشود که بهطور کلی متوجه بخش تألیف و ترجمة کتاب است. انتخاب معادلهای گنگ برای واژگان تخصصی و نیز برخی ایرادات محتوایی از مهمترین موارد قابلملاحظه بهشمار میآیند.
باستان شناسی
جواد حسینزاده ساداتی
چکیده
امروزه با پیشرفتها و شاخهزایی سریع حوضههای دانش، متخصصان نیز تلاش میکنند بهسرعت با تألیفات خود به معرفی مبانی و توانمندیهای این حوضهها به مخاطبان بپردازند. کتاب مقدمهای بر ژنتیک باستانشناسی نوشتۀ کمالالدین نیکنامی و فرانک رمضانی نیز ازجملۀ این تلاشهاست. این کتاب، که انتشارات سمت در 424 صفحه آن را منتشر ...
بیشتر
امروزه با پیشرفتها و شاخهزایی سریع حوضههای دانش، متخصصان نیز تلاش میکنند بهسرعت با تألیفات خود به معرفی مبانی و توانمندیهای این حوضهها به مخاطبان بپردازند. کتاب مقدمهای بر ژنتیک باستانشناسی نوشتۀ کمالالدین نیکنامی و فرانک رمضانی نیز ازجملۀ این تلاشهاست. این کتاب، که انتشارات سمت در 424 صفحه آن را منتشر کرده، شامل یک مقدمه و ده فصل است. ویژگیهای صوری و شکلی کتاب از استانداردهای لازم برخوردار است. گرچه برخی افتادگیها و کاستیها در حروفچینی و صفحهآرایی و بهویژه کیفیت برخی از تصاویر کتاب دیده میشود، درمجموع مخاطبان از جنبههای صوری کتاب راضی خواهند بود. اما ازنظر محتوایی کتاب، باوجود دربرداشتن موضوعات گسترده و متنوع، بسیار نامنسجم و با متنی پرنوسان و با آشفتگی واضحی گردآوری شده است که مخاطب بهمحض تورق آن را درمییابد. همانطورکه با بررسی دقیقتر مشخص میشود، کتاب بدون رعایت اصولِ روشِ تحقیق و پژوهش، فقط برداشتهایی عینبهعینِ چندصفحهای از منابع معدودی است که پیشتر در این حوضه نگاشته شده و نگارندگان فقط با گردآوری کاملاً نامتعارف آن مطالب، به چاپ کتاب اقدام کردهاند که قطعاً با موازین نگارش و تألیف ناسازگار است.
باستان شناسی
سرور خراشادی
چکیده
سالهاست که باستانشناسان ایرانی و انیرانی در سرزمینهای پیرامونی خلیج فارس و نیز در ژرفناهای آن به پژوهشهای باستانشناسی پرداختهاند و دستاوردهای ارزندهای بهارمغان آوردهاند. این دستاوردها بیشتر درقالب مقالههایی منتشر شده است که بیشینۀ آنها به زبان انگلیسی است. کتابهای متعددی نیز در این زمینه وجود دارد که البته ...
بیشتر
سالهاست که باستانشناسان ایرانی و انیرانی در سرزمینهای پیرامونی خلیج فارس و نیز در ژرفناهای آن به پژوهشهای باستانشناسی پرداختهاند و دستاوردهای ارزندهای بهارمغان آوردهاند. این دستاوردها بیشتر درقالب مقالههایی منتشر شده است که بیشینۀ آنها به زبان انگلیسی است. کتابهای متعددی نیز در این زمینه وجود دارد که البته به زبان انگلیسی چاپ شده است. اگرچه کتابهایی به قلم تاریخپژوهان ایرانی و انیرانی نگاشته شده، نبود تکنگاریِ جامعی دربارۀ خلیج فارس ازمنظر باستانشناسی بهشدت محسوس و مشهود بود. بهتازگی کتابی به زبان فارسی با نام باستانشناسی خلیج فارس در دورۀ اشکانی و ساسانی منتشر شده است که بررسیها، کاوشها، و مطالعات انجامشدۀ باستانشناسان را در پهنههای شمالی و جنوبی خلیج فارس در دو دورۀ پردامنۀ تاریخ ایران یعنی دورۀ اشکانی و ساسانی دربرمیگیرد. ازاینروی، اهمیت موضوعی و حساسیت ملی حوزة خلیج فارس ضرورت نهادن این تألیف را در بوتة ارزیابی، نقد، و بررسی توجیه مینماید. نگاه نقادانه بر این اثر ارزشمند حاکی از وجود کاستیهایی چند در ویراستاری ادبی، انسجام و نظم منطقی بینفصلی و درونفصلی مطالب، مطولبودن عناوین برخی فصلها، تناسب و هماهنگینداشتن عنوان با محتوا در برخی فصلها، نبود توازن در پرداختن به پیشینة پژوهشهای کرانههای شمالی و جنوبی خلیج فارس ازمنظر توالی گاهنگاری و وجود نقایصی اندک در ارجاعدهی و نمایه است.
باستان شناسی
کوروش روستایی
چکیده
کتاب موردنقد در این نوشته جلد نخست از کتاب دوجلدیِ فرهنگ مصور باستانشناسی دوران پیش از تاریخ (انگلیسی ـ فارسی) است. جلد نخست اساساً ماهیتی لغتنامهای دارد، ضمن اینکه برای شماری از مدخلها توضیحی کوتاه نیز آورده شده است. کتابِ موردبحث از جنبههای متعدد ازجمله صفحهآرایی، شیوة نگارش، و بهویژه ازنظر محتوایی واکاوی شده است. در ...
بیشتر
کتاب موردنقد در این نوشته جلد نخست از کتاب دوجلدیِ فرهنگ مصور باستانشناسی دوران پیش از تاریخ (انگلیسی ـ فارسی) است. جلد نخست اساساً ماهیتی لغتنامهای دارد، ضمن اینکه برای شماری از مدخلها توضیحی کوتاه نیز آورده شده است. کتابِ موردبحث از جنبههای متعدد ازجمله صفحهآرایی، شیوة نگارش، و بهویژه ازنظر محتوایی واکاوی شده است. در این نوشته با مثالهای متعدد بحث شده است که صفت «پیش از تاریخ» برای کتاب صرفاً عنوانی بیربط است. همچنین، جنبة «مصوربودن» کتاب، که در عنوان آن نیز لحاظ شده است، بهطور جدی موردبحث قرار گرفته است؛ شمار قابلتوجهی از تصاویر کتاب کاملاً بیمورد است و صرفاً بر حجم کتاب افزوده است. گذشته از این موارد، مسئلة مهم اشتباهاتی است که در معادلهای پیشنهادی دیده میشود؛ این اشتباهات نه سَهوی، بلکه بینشی است. از دیگر ایرادهای کتاب معادلهای نامأنوس و ناآشنا برای خوانندة (باستانشناس) فارسیزبان است که این مورد نیز با مثالهای متعدد نشان داده شده است. درمجموع، دربین کتابهای مشابهی که پیشتر در زمینة واژگان باستانشناسی منتشر شدهاند، این کتاب ازنظر کیفی یکی از نازلترین آنهاست. بهنظر میرسد که در تدوین کتابِ حاضر تأمل و دقت کمترین جایگاه را داشته است.
باستان شناسی
محمد قمری فتیده
چکیده
آسیای مرکزی ازجمله مناطقی است که در روند زمان با فلات ایران برهمکنشهای فراوانی داشته که عمدتاً در مطالعات باستانشناسان ایران مغفول مانده است و چون در مجموعة درسهای باستانشناسی نیز به آن پرداخته نشده یا کمتر پرداخته میشود، دانشجویان از این حوزه مفاهیم چندانی نمیآموزند و این درحالی است که تأثیر فرهنگهای آسیای مرکزی ...
بیشتر
آسیای مرکزی ازجمله مناطقی است که در روند زمان با فلات ایران برهمکنشهای فراوانی داشته که عمدتاً در مطالعات باستانشناسان ایران مغفول مانده است و چون در مجموعة درسهای باستانشناسی نیز به آن پرداخته نشده یا کمتر پرداخته میشود، دانشجویان از این حوزه مفاهیم چندانی نمیآموزند و این درحالی است که تأثیر فرهنگهای آسیای مرکزی بر فرهنگهای کهن ایران را نمیتوان نادیده گرفت. فیلیپ کوهل، نویسندة این کتاب، با نگاهی دقیق و نسبتاً جامع سعی کرده تا بیشینة پژوهشهای انجامشده در این ناحیه را موردبررسی قرار دهد و باتوجهبه اینکه سالیان زیادی است که در این منطقه مطالعه و پژوهش کرده، با تسلط کامل به توضیح یافتهها و محوطههای باستانشناختی حوزة آسیای مرکزی از پارینهسنگی تا عصر آهن میپردازد. نسخة انگلیسی کتاب بسیار خوب تنظیم شده است؛ هرچند گاهی نکاتی همچون عدم ارجاع به برخی مقالات بهخصوص در حوزة ایران از ایرادات متن انگلیسی کتاب محسوب میشود. متأسفانه ترجمة فارسی ایراد بیشماری دارد که خواندن کتاب را با مشکل مواجه کرده است و از جذابیت آن بهشدت میکاهد. حروفچینی ِپر از ایراد، عدم رعایت اصول نگارش فارسی و ایرادات املایی و نگارشی، ترجمة اشتباه، و حذف برخی از موارد کلیدی در ترجمه از اصلیترین ایرادات ترجمه محسوب میشود.
باستان شناسی
جواد نیستانی؛ محسن سعادتی
چکیده
شهر باستانی ری نمادی از زندگی اجتماعی و فرهنگی ایران تا پیش از ورود مغولان بهشمار میرود. شکوفایی اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی این شهر در دوران اسلامی سبب شد که در برخی منابع تاریخی از آن با نامهای عروس شهرها، امالبلاد، و شیخالبلاد نام ببرند. کتاب ری: از زمان پیدایش تا حملة مغولان؛ ازمنظر مطالعات باستانشناسی و تاریخنگارانه ...
بیشتر
شهر باستانی ری نمادی از زندگی اجتماعی و فرهنگی ایران تا پیش از ورود مغولان بهشمار میرود. شکوفایی اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی این شهر در دوران اسلامی سبب شد که در برخی منابع تاریخی از آن با نامهای عروس شهرها، امالبلاد، و شیخالبلاد نام ببرند. کتاب ری: از زمان پیدایش تا حملة مغولان؛ ازمنظر مطالعات باستانشناسی و تاریخنگارانه جدیدترین مطالعات باستانشناسی و تاریخ شهرنشینی ری باستان است. این کتاب بهقلم روکو رانته و همکاری قدیر افروند را انتشارات بریل هلند در سال 2014 منتشر کرد. کتاب یادشده از ترکیب دادههای باستانشناسی حاصل دو فصل کاوش و حفاری باستانشناسی طی سالهای 2006 و 2007 در دژ رشکان ری و متون تاریخی اطلاعات ارزشمندی درخصوص باستانشناسی، تاریخ، و شهرسازی ری در دوران باستان در اختیار خواننده قرار میدهد، ولی همانند هر اثر علمی دیگری شامل کاستیهایی است که در مقالة پیشرو بدانها پرداخته میشود.
باستان شناسی
حامد وحدتی نسب
چکیده
کتاب انسان خردمند، تاریخ مختصر بشر ازجملۀ پژوهشهایی است که در جهان با عنوان رویکرد تاریخ کلان طبقهبندی میشود. کتاب یادشده بهقلم یووال نوح هراری از دانشآموختگان مشرب فکری جرد دایموند بهرشتۀ تألیف درآمده است. نویسنده درخلال چهار فصل عمدۀ کتاب با عناوین انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت بشر و انقلاب علمی کوشیده است فرازونشیبهای ...
بیشتر
کتاب انسان خردمند، تاریخ مختصر بشر ازجملۀ پژوهشهایی است که در جهان با عنوان رویکرد تاریخ کلان طبقهبندی میشود. کتاب یادشده بهقلم یووال نوح هراری از دانشآموختگان مشرب فکری جرد دایموند بهرشتۀ تألیف درآمده است. نویسنده درخلال چهار فصل عمدۀ کتاب با عناوین انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت بشر و انقلاب علمی کوشیده است فرازونشیبهای داستان تطور انسان را از حوالی صد هزار سال پیش تا رسیدن به عصر مدرن روایت کند. گرچه نویسنده و مترجم و ویراستاران همگی از قلمی شیوا و جذاب برخوردارند، برخی ایرادات محتوایی منجر شده برخی انتقادات به رویکرد علمی نویسنده فراگیر شود. شاید مهمترین نقد وارده به کتاب سادهانگاری بیش از اندازه و وسواس کم درخصوص ارائۀ مدلها و تاریخهاست. نویسنده در هیچ بخشی از کتاب توضیح نداده که چرا مبدأ انقلاب شناختی را هفتاد هزار و نه همچون بیشینۀ پژوهشگران پنجاه هزار سال قرار داده است. همچنین وی خواننده را دربارۀ شخصیت اصلی کتاب (انسان خردمند) تاحدودی سردرگم رها میکند. اینکه مراد نویسنده انسان هوشمند ابتدایی (homo sapiens) است یا انسان هوشمند هوشمند (homo sapiens sapiens) هرگز مشخص نمیشود.
باستان شناسی
مهسا ویسی
چکیده
دورة هخامنشی یکی از مهمترین ادوار تاریخی ایران بهشمار میرود. در این دوره کوروش و جانشینانش بزرگترین دولت متمرکز آن دوران را پدید آوردند که باوجود تنوع بسیار آن ازنظر فرهنگی و قومی با نظام اداری بسیار پیشرفتهای مدیریت میشد. هخامنشیان با سیاست تساهل و تسامح توانستند تمامی نواحی را با خود همراه کنند و ضمن اجازة حفظ هنر و فرهنگ ...
بیشتر
دورة هخامنشی یکی از مهمترین ادوار تاریخی ایران بهشمار میرود. در این دوره کوروش و جانشینانش بزرگترین دولت متمرکز آن دوران را پدید آوردند که باوجود تنوع بسیار آن ازنظر فرهنگی و قومی با نظام اداری بسیار پیشرفتهای مدیریت میشد. هخامنشیان با سیاست تساهل و تسامح توانستند تمامی نواحی را با خود همراه کنند و ضمن اجازة حفظ هنر و فرهنگ بومی آنها، هنر و فرهنگ خود را نیز وارد کنند. این امپراتوری مدلی موفق از حکومتی چندملیتی بود که بینالنهرین، مصر، قفقاز، آسیای صغیر، و آسیای مرکزی را در بر میگرفت. کتاب بینالنهرین و ایران در دوران هخامنشی گزارشی است از سمینار یادوارة ولادیمیر لوکونین که در سال 1997 م بهچاپ رسید. ترجمة فارسی این کتاب را سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها در سال 1389 منتشر کرد. اگرچه کتاب مذکور بهطور کلی مجموعه اطلاعات ارزشمندی دربارة دورة هخامنشی ارائه میدهد، همانند هر اثر علمی دیگری کاستیهایی دارد که در این مقاله بدانها پرداخته میشود. در یک جمعبندی کلی نقطه ضعف اصلی این کتاب را میتوان عدم انسجام و عدم ارتباط محتوای برخی از قسمتهای کتاب با عنوان آن دانست.
باستان شناسی
حسن باصفا؛ محمد صادق داوری
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 19-31
چکیده
کتاب باستانشناسی جوامع ایران باستان در هزارة سوم پ. م. از کتب تخصصی مربوط به باستانشناسی هزارة سوم فلات ایران با نگاهی ویژه به حوزة جنوب شرقی ایران است. این کتاب را «انریکه اسکالونه» تألیف و «سیدمنصور سیدسجادی» ترجمه کرد و در انتشارات سمت با هدف تدریس یا مکملی برای درس باستانشناسی ایران در آغاز شهرنشینی منتشر شد. آنچه ...
بیشتر
کتاب باستانشناسی جوامع ایران باستان در هزارة سوم پ. م. از کتب تخصصی مربوط به باستانشناسی هزارة سوم فلات ایران با نگاهی ویژه به حوزة جنوب شرقی ایران است. این کتاب را «انریکه اسکالونه» تألیف و «سیدمنصور سیدسجادی» ترجمه کرد و در انتشارات سمت با هدف تدریس یا مکملی برای درس باستانشناسی ایران در آغاز شهرنشینی منتشر شد. آنچه در مقدمة کتاب توسط نویسنده بدان اشاره شده شامل: شناسایی قطبهای فرهنگی فلات ایران در خلال هزارة سوم پ. م.، درجات دفع و جذب بین آن کانونها، و سپس مطالعة زمینههای خاص مبادلاتی است که در این راستا تحلیل نظامهای تجاری با مرکزیت شوش بهعنوان یک واحد ایلامی هدف وی را تشکیل میدهد. در نوشتار حاضر تلاش میشود با درنظرگرفتن رویکرد مورداستفادة نویسنده، که از اعم رویکردهای تحلیلی باستانشناسی شهری محسوب میشود، کتاب فوق ازنظر شکلی و محتوایی، بهویژه جامعیت صوری، نظم منطقی و مبانی، موردبررسی و تحلیل قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف آن تشریح شود. نتایج حاصل بیانگر نقاط قوت بسیاری ازنظر محتوایی و رعایت اصول تألیف یک اثر بیطرفانه است. ازطرفی نیز اثر فوق دارای نقاط ضعفی در ترجمه، ویراستاری و معادلسازی اصطلاحات تخصصی، و استفاده از منابع و مبانی باستانشناسی مناطق پیرامونی فلات ایران است.
باستان شناسی
کوروش روستایی
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 59-77
چکیده
در این مقاله یکی از کتابهای ترجمهشده در حوزۀ باستانشناسی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. این نوشته ماهیت و اهمیت کتاب اصلی را بررسی نمیکند، که در نوع خود کتاب معتبری است، بلکه هدف از آن بیان کاستیها و ابهامهایی است که در نسخة ترجمهشده دیده میشود. مشکلات و کاستیهای ترجمة کتاب موردبحث در چندین مقوله موردبحث ...
بیشتر
در این مقاله یکی از کتابهای ترجمهشده در حوزۀ باستانشناسی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. این نوشته ماهیت و اهمیت کتاب اصلی را بررسی نمیکند، که در نوع خود کتاب معتبری است، بلکه هدف از آن بیان کاستیها و ابهامهایی است که در نسخة ترجمهشده دیده میشود. مشکلات و کاستیهای ترجمة کتاب موردبحث در چندین مقوله موردبحث و ارزیابی قرار گرفته است؛ ازجمله ترجمة غیردقیق، ترجمة نامفهوم یا اشتباه، خوانش دشوار، و ناهمخوانی در ترجمه. ایراد اصلی کتاب ترجمة واژهبهواژه یا تحتاللفظی است که موارد متعددی بهمنزلۀ شاهد، همراه با ترجمة پیشنهادی این قلم، آورده شده است. نداشتن درک و دریافت درست از موضوع و مباحث کتاب، از دیگر ایرادهای جدی کتاب موردبحث است. این مورد نیز با مثالهای متعدد نشان داده شده و بحث شده است. از دیگر ایرادهای کتاب کاربست برابرنهادههای اشتباه، ناآشنا، یا گاه بهکلی اشتباه است که باعث شده است سودمندی و اثرگذاری کتاب برای خوانندۀ فارسیزبان به کمینهمقدار برسد. ترجمه، چاپ، و انتشار کتابی ازایندست با چنین کیفیت نازلی ازسوی انتشارات «سمت» قابلتأمل است.
باستان شناسی
رحمت عباس نژادسرستی
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 79-98
چکیده
منطقۀ هلال حاصلخیز، که نخستین یکجانشینی و اهلیگری توسط بشر در آن صورت پذیرفته است، در آسیای جنوب غربی قرار دارد. میانرودان، یکی از بخشهای مهم این منطقه، نقش ویژهای در رویدادهای معیشتی، اقتصادی، و اجتماعی دوران پیش از تاریخ داشته است. کتاب باستانشناسی پیش از تاریخ بینالنهرین، همانند هر اثر دیگری، امتیازات و ...
بیشتر
منطقۀ هلال حاصلخیز، که نخستین یکجانشینی و اهلیگری توسط بشر در آن صورت پذیرفته است، در آسیای جنوب غربی قرار دارد. میانرودان، یکی از بخشهای مهم این منطقه، نقش ویژهای در رویدادهای معیشتی، اقتصادی، و اجتماعی دوران پیش از تاریخ داشته است. کتاب باستانشناسی پیش از تاریخ بینالنهرین، همانند هر اثر دیگری، امتیازات و کاستیهایی دارد. مهمترین ویژگی مطلوب کتاب برخورداری از اطلاعات نسبتاً جامعی دربارۀ پیش از تاریخ سرزمین میانرودان است که با متنی روان و قابلفهم در اختیار خواننده قرار داده شده است. جامعنبودن کتاب ازنظر مؤلفههای شکلی از بارزترین نقیصههای آن است. مباحث توصیفی مفید و نسبتاً کاملی که در کتاب مطرح شده در فهرست مطالب متبلور نشده است. جدولها، تصاویر، و نقشههای بهکاررفته مطلوبیت کافی ندارد. جای خالی جمعبندی و نتیجهگیری کاملاً در کتاب مشهود است. عدم تجزیه و تحلیل دادههای باستانشناختی و عدم نقد نظریههای مطرح در زمینة پیش از تاریخ میانرودان از مهمترین ایرادهای محتوایی کتاب است. دورهبندی دوران نوسنگی در چهارچوب مشخصی صورت نگرفته است. دوران فراپارینهسنگی، آغاز نوسنگی، و نوسنگی مناطق لوانت و میانرودان از دهة 1990 میلادی به بعد بهطور دقیق تقسیمبندی نشده است. نظریات باستانشناختی فرهنگهای پیش از تاریخ سرزمین میانرودان نیز در کتاب نقد علمی نشده است. جای تحلیل وضعیت پیچیدگیهای اقتصادی ـ اجتماعی شمال و جنوب میانرودان در دوران مس ـ سنگی و مفرغ نیز در کتاب خالی است.
باستان شناسی
محمد قمری فتیده
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 133-148
چکیده
باستانشناسی دانشی است که بخش زیادی از اطلاعات آن میبایست با تأمل در بقایای انسان گذشته بهدست آید. این اطلاعات ازطریق پژوهشهای میدانی کسب میشوند که میتوان آنها را در دو بخش اصلیِ بررسی سطحی آثار و کاوش باستانشناسی دستهبندی کرد. بسیاری از آثار باستانی مدام درحال تخریب هستند و توجه درست به آثار و ثبت همهجانبة ...
بیشتر
باستانشناسی دانشی است که بخش زیادی از اطلاعات آن میبایست با تأمل در بقایای انسان گذشته بهدست آید. این اطلاعات ازطریق پژوهشهای میدانی کسب میشوند که میتوان آنها را در دو بخش اصلیِ بررسی سطحی آثار و کاوش باستانشناسی دستهبندی کرد. بسیاری از آثار باستانی مدام درحال تخریب هستند و توجه درست به آثار و ثبت همهجانبة شواهد در بررسیهای سطحی بسیار حائز اهمیت است. فعالیتِ دیگرِ میدانیِ باستانشناسی، یعنی کاوش، کاری تخریبی است. به این مفهوم که نهشتههای یک محوطة باستانی که درطول هزارهها روی هم انباشته شدهاند پس از کاوش به جای اولیة خود باز نمیگردند و دقت در استخراج اطلاعات باید بهگونهای باشد که نهایت اطلاعات موجود از نهشتههای باستانی حاصل گردد. برای بهدستآوردن این اطلاعات و نیز به کسب نتایج مطلوب، بایستی از روشها و اصول پژوهشی درستی تبعیت کرد. این روشها همان اصولِ علمیِ فعالیتهای میدانی باستانشناسی هستند که در دروس باستانشناسی با عنوان «روش کاوش و بررسی آثار باستانی» آموزش داده میشود و در کتابهایی با محتوای باستانشناسی میدانی نگاشته میشوند. کتاب موردبحث یکی از این کتب است که موردمطالعه قرار گرفته و مواردی مشخص شده که برای بهبود مطالب نیازمند بازبینی و تصحیح است.
باستان شناسی
میثم لباف خانیکی
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 149-162
چکیده
شهر بهمثابۀ شکل تعیّنیافتۀ روابط اجتماعی و مناسبات انسانی از جایگاه ویژهای در تاریخ و باستانشناسی برخوردار است. این اهمیت بهاندازهای است که تأسیس نخستین شهرها و تشکیل اولین نهادهای شهری نقطهعطفی در فرایند تحول و تطور جوامع انسانی تلقی میشود. شهرهای ساسانی که شکل تکاملیافتۀ شهر و شهرنشینی را در آخرین سدههای دوران ...
بیشتر
شهر بهمثابۀ شکل تعیّنیافتۀ روابط اجتماعی و مناسبات انسانی از جایگاه ویژهای در تاریخ و باستانشناسی برخوردار است. این اهمیت بهاندازهای است که تأسیس نخستین شهرها و تشکیل اولین نهادهای شهری نقطهعطفی در فرایند تحول و تطور جوامع انسانی تلقی میشود. شهرهای ساسانی که شکل تکاملیافتۀ شهر و شهرنشینی را در آخرین سدههای دوران باستان بهنمایش میگذارند، در کتابی با عنوان شهرهای ساسانی موردبحث و بررسی واقع شدهاند. این کتاب به قلم رضا مهرآفرین است و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها در سال 1393 آن را منتشر کرده است. اگرچه کتاب یادشده مجموعۀ اطلاعات ارزشمندی دربارۀ برخی از شهرهای شناختهشدۀ ساسانی را شامل میشود، همانند هر اثر علمی دیگری شامل کاستیهایی است که در مقالۀ پیشرو آورده میشود. در نگاهی کلی، نقاط ضعف اثر یادشده را میتوان در بهرهنگرفتن جامع از منابع و پارهای ایرادهای محتوایی خلاصه کرد.
باستان شناسی
رضا مهرآفرین
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 163-176
چکیده
دورۀ ماد از مهمترین ادوار تاریخی ایران بهشمار میرود، زیرا در این دوره اقوام ایرانی/ آریایی برای نخستینبار موفق به تشکیل حکومت در غرب ایران کنونی شدند. این دولت زمینۀ پیدایش و شکوفایی امپراتوری هخامنشی را فراهم کرد و بسیاری از اصول حکومتداری، اجتماعی، مذهبی، و بهطور کلی بنیادهای تمدنی را به شاخۀ دیگری از ایرانیان ...
بیشتر
دورۀ ماد از مهمترین ادوار تاریخی ایران بهشمار میرود، زیرا در این دوره اقوام ایرانی/ آریایی برای نخستینبار موفق به تشکیل حکومت در غرب ایران کنونی شدند. این دولت زمینۀ پیدایش و شکوفایی امپراتوری هخامنشی را فراهم کرد و بسیاری از اصول حکومتداری، اجتماعی، مذهبی، و بهطور کلی بنیادهای تمدنی را به شاخۀ دیگری از ایرانیان منتقل کرد. از این حکومت بهعلت کمبود منابع مستند تاریخی، خصوصاً ایرانی و آثار باستانشناختی، اطلاعات چندانی در دست نیست. این عوامل سبب شده است تا انتشارات قابلتوجهی از دورۀ ماد دردسترس باستانشناسان و مادپژوهان قرار نداشته باشد و دانشجویان رشتۀ باستانشناسی از بدو تأسیس این رشته متکیبه جزوات پراکندهای باشند که بهگونهای ناقص و تکراری در اختیارشان قرار میگرفت.انتشار کتاب باستانشناسی دورۀ ماد خلأ اطلاعات باستانشناسی این دوره را تاحدود زیادی ترمیم کرد و برای دانشجویان رشتۀ باستانشناسی این فرصت را بهوجود آورد تا در یک مجلد، تمامی اطلاعات مربوط به سرفصل دروس یادشده را موردمطالعه قرار دهند. این کتاب دارای امتیازات فراوانی است که سعی میشود ضمن برشماری و یادآوری آنها به برخی از کاستیها نیز اشاره شود تا نویسندۀ کتاب ضمن بازبینی در چاپهای آتی، درصورت صلاحدید، از این پیشنهادها نیز استفاده کند.
باستان شناسی
امیرصادق نقشینه
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 177-196
چکیده
در زمینة باستانشناسی میدانی کتابهای بسیاری در سطح جهان نگاشته شده است، ولی تعداد کتابهای منتشرشده دراینباره در ایران چندان زیاد نیست. یکی از کتابهایی که در این حوزه در ایران منتشر شده درآمدی بر باستانشناسی میدانی نوشتۀ پیتر ال. دروت و ترجمۀ حجت دارابی است. این کتاب بهعنوان یک کتاب درسی دانشگاهی برای درس «روش کاوش و بررسی ...
بیشتر
در زمینة باستانشناسی میدانی کتابهای بسیاری در سطح جهان نگاشته شده است، ولی تعداد کتابهای منتشرشده دراینباره در ایران چندان زیاد نیست. یکی از کتابهایی که در این حوزه در ایران منتشر شده درآمدی بر باستانشناسی میدانی نوشتۀ پیتر ال. دروت و ترجمۀ حجت دارابی است. این کتاب بهعنوان یک کتاب درسی دانشگاهی برای درس «روش کاوش و بررسی آثار باستانی» در رشتة باستانشناسی منتشر شده است، ولی تمامی مباحث مطرح در این درس را شامل نمیشود. از نقاط قوت این کتاب آسان و مختصر بودن و همچنین طرح مباحث مربوط به کاوش در نظمی منطقی و قابلفهم است. علاوهبراین، باید به ترجمة خوب کتاب اشاره کرد، اگرچه با انجام ویرایشی دقیق بر کیفیت آن افزوده میشد. مهمترین نقاط ضعف کتاب کمتوجهی به بررسی میدانی باستانشناسی، نداشتن ارتباطی نزدیک با مسائل باستانشناسی ایران و خاورمیانه و نبود برخی قسمتهای لازم در یک کتاب درسی، همچون معرفی منابع برای مطالعة بیشتر و خلاصه و جمعبندی از مطالب هر مبحث است. درمجموع این کتاب میتواند بهعنوان یک راهنمای مختصر برای کاوش باستانشناسی مفید باشد، ولی بهعنوان یک کتاب درسی کاستیهایی را در بر دارد.