%0 Journal Article %T خیام و شاعران روس (نقد و بررسی جایگاه خیام و خیام‌پژوهی در روسیه) %J پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی %I پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی %Z 2383-1650 %A یحیی پور, مرضیه %A کریمی‌مطهر, جان‌اله %A مالتسِوا, تاتیانا ولادیمیروونا %D 2020 %\ 10/22/2020 %V 20 %N 8 %P 423-452 %! خیام و شاعران روس (نقد و بررسی جایگاه خیام و خیام‌پژوهی در روسیه) %K ادبیات روسی %K ترجمه %K خیام %K رباعیات %K شاعران روس %R 10.30465/crtls.2020.31439.1882 %X خیام، شاعری از «کرانه‌های زعفرانی» و با شهرت جهانی، به‌دلیل رباعیات دل‌فریب، اندیشمندانه، و فلسفی‌اش در کنار سایر شاعران «سرزمین کهن» ایران، در صدر محفل شعر و ادب روسیه تکیه زده است. هدف ما در مقاله معرفی و نقد ترجمه‌های رباعیات خیام به زبان روسی و نشان‌دادن تأثیرگذاری اشعار و اندیشه‌‌های او در مترجمان و شاعران روسی است. مترجمان، ایران‌شناسان، سیاست‌مداران، و شاعران روسی نقش چشم‌گیری در شناساندن خیام به جامعۀ روسی داشتند. خیام صفحاتی از دفتر اشعار توراوِرف، چاچیکِف، سورکوف، کِدرین، ایو'انِف، سانّیکِف، ویناکوروف، پلی‌‌ستسکی، یسنین، و حمزه‌‌تف را به‌‌خود اختصاص داده است. مطالعات نشان می‌‌دهند که شاعران روس علاوه‌بر مدح خیام، گاهی نیز برای بیان ایدۀ اثر خود با کلامی از خیام، به‌‌‌منزلۀ اپیگراف، اشعار خود را شروع کرده‌‌اند. با بررسی‌‌های انجام‌شده به این نتیجه می‌‌رسیم که رباعیات خیام برای اکثر اندیشمندان سرچشمۀ الهام اندیشه‌‌های فلسفی، عرفانی، و منبعی برای اشباع خلأ معنوی، درک «اسرار ازل»، حل معمای «دنیای کهن»، و جهان‌‌شناسی به‌‌حساب می‌‌آید. بررسی اشعار مورد‌مطالعه در مقاله حاکی از آن است ‌‌که رباعیات خیام درهای رازآلود و اسرارآمیز جهان هستی را به‌روی اکثر اندیشمندان و خوانندگان روسی گشوده و مستی شراب هستی را به آن‌ها‌‌ چشانده است، اگرچه برخی نیز، به‌‌دلیل تضاد و تناقض در اشعار خیام، به ‌‌ظن خویش برداشت‌‌های متفاوتی از اشعار او داشتند. %U https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_5741_73e03cb5a6b2e545e6e993b73c238fa8.pdf