%0 Journal Article %T موضوع و محدودۀ «آزادی»: تأملاتی در محتوا، روش، و دلالت‌های کتاب نایجل واربرتون %J پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی %I پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی %Z 2383-1650 %A نصری, قدیر %D 2020 %\ 11/21/2020 %V 20 %N 9 %P 323-344 %! موضوع و محدودۀ «آزادی»: تأملاتی در محتوا، روش، و دلالت‌های کتاب نایجل واربرتون %K اصل زیان %K آزادی سلبی و آزادی ایجابی %K تساهل %K باور %K هرزه‌نگاری %K عقلانیت %K شخص معقول %R 10.30465/crtls.2020.31514.1889 %X نایجل واربرتون در کتاب آزادی به نکته‌هایی توجه کرده است که از حیث ژرف‌بینی، کاربردی‌سازی مفهوم آزادی برای دنیا و انسان‌ امروز، و مخصوصاً از لحاظ بررسی مقایسه‌ای کم‌‌نظیر است. نوشتار حاضر با اذعان به اهمیت فوق‌العادۀ «آزادی» به سنجش آورده‌ها و دشواره‌های کتاب واربرتون پرداخته و درپی پاسخ به این پرسش است که مبحث آزادی در جهان امروز چه نقصان‌ها و ابهام‌هایی داشت که واربرتون را به‌سمت تأمل در اعماق و سازوکار آن سوق داده است؟ مگر نه این‌که صدها سال است درباب موضوع آزادی و حدود و شروط آن بحث می‌شود؟ مسئله‌هایی چون آزادی چه کسی، آزادی دربرابر چه نیرویی، آزادی برای چه، آزادی در چه حد و حوزه‌ای، شروط آزادی، و ‌مهم‌تراز‌همه آزادی با چه امکانی و کدامین قسم از آزادی (آزادی در درون و از بند تعصب و غریزه یا آزادی قانونی در بیرون) که پرسش‌هایی جاودانه‌اند و اندیشۀ بشر اندیشه‌ورز، از پیش‌سقراطیان تا امروزیان، را به‌خود مشغول داشته است. پاسخ موقتی که بعد از مطالعۀ کتاب واربرتون به ذهن نگارنده نشسته و این نوشتار بدان اختصاص یافته این است که واربرتون آزادی مطرح در سنت اندیشۀ سیاسی غرب را از مرحلۀ انتزاعی/ تئولوژیک به ساحت پراکسیس می‌کشد و نهاد آزادی را تأسیس می‌کند. به‌سخن‌بهتر، واربرتون آزادی را از حوزۀ فلسفۀ سیاسی به میدان علم سیاست برمی‌کشد و با تأسیس نهاد و نهال آزادی سامان زندگی در دنیای مدرن را رقم می‌زند. تلقی سیاسی/ تأسیسی بدین معناست که نگاه واربرتون به موضوع آزادی نگاهی آسیب‌شناسانه (pathologic) و کاربستی (usage) است. بدین‌ مضمون ‌که واربرتون قصد آن کرده است که آزادی انتزاعی و تشریفاتی را زمینی ببیند و این سؤال را بپرسد که چرا انسان‌های امروزین آزادی را غالباً در معنای غریزی و راحت‌طلبانۀ آن می‌فهمند؛ مثلاً آزادی در انتخاب سوژه‌های هیجانی را به آزادی از بند غرایز درون و آزادی به‌معنای تأمل و ژرف‌اندیشی را در یک اثر هنری ترجیح می‌دهند. %U https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_5818_3a10d4fa1435d3029ee6c1305587fc3c.pdf