ORIGINAL_ARTICLE
محمدتقی غیاثی و ترجمۀ شعر فرانسه
حمدتقی غیاثی در زمینههای گوناگون زبان و ادبیات فرانسه تحقیق و فعالیت کرده و ترجمههای متعددی از زبان فرانسه به فارسی، بهویژه در زمینۀ ترجمۀ آثار منثور فرانسوی، ارائه داده است. از میان آثار ترجمهشدۀ وی دو کتاب به ترجمۀ شعر فرانسه اختصاص دارد. ابتدا در زمستان 1357 ترجمۀ محمدتقی غیاثی از چهلوچهار قطعه شعر پل الوار با عنوان ای آزادی منتشر شد و سپس در سال 1385 شعر فرانسه در سدۀ بیستم را انتشارات ناهید منتشر کرد. آنچه درمورد آثار منظوم فرانسوی به زبان فارسی صدق میکند آن است که اینگونه آثار غالباً بهصورت پراکنده ترجمه شدهاند و به این ترتیب شعردوستان فارسیزبان با اشعار غنی و تأثیرگذار فرانسوی آشنایی چندانی پیدا نکردهاند. در نوشتار حاضر به نقد کتاب شعر فرانسه در سدۀ بیستم میپردازیم و میکوشیم با بررسی دلایل گزینش اشعار، روش معرفی شاعران و تقسیمبندی تاریخ شعر فرانسه به دورههای گوناگون و نیز روش مترجم در ترجمه نشان دهیم کتاب مذکور به چهمیزان زمینۀ مساعد آشنایی ادبدوستان ایرانی با شعر فرانسه را بهوجود آورده است.
https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3103_f39c20efaea016e9a6737abfb7f1bba9.pdf
2018-05-22
11
33
غیاثی
ترجمه
شعر فرانسه
ادبیات فرانسه
میترا
رئیسی دهکردی
mitraissi@gmail.com
1
استادیار زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
LEAD_AUTHOR
بهبهانی، سیمین (1373)، شاعران امروز فرانسه، تهران: علمی و فرهنگی.
1
پارسایار، محمدرضا (1389)، تنهایی جهان، تهران: هرمس.
2
غیاثی، محمدتقی (1385)، شعر فرانسه در سدۀ بیستم، تهران: ناهید.
3
فرید، جواد (1393)، پل الوار مجموعه اشعار، تهران: نگاه.
4
معصومی همدانی، حسین (1386)، خاکستر ناتمام، تهران: هرمس.
5
نادرپور، نادر (1384)، شعر معاصر فرانسه: نیمۀ دوم قرن بیستم، تهران: ثالث.
6
وثوقی، افضل (1388)، تاریخ ادبیات فرانسه، تهران: سمت.
7
هنرمندی، حسن (1350)، بنیاد شعر نو در فرانسه، تهران: زوّار.
8
Berton, Jean-Claude (1997), Histoire de la littérature et des idées en France au XXesiècle, Paris: Hatier.
9
Décote, Georges et Joёl Bubosclard (1995), Itinéraires Littéraires du XIXesiècle, Paris : Hatier.
10
Driol, Michel (1997), Histoire de la littérature en France au XVIe siècle, Paris: Hatier.
11
Échelard, Michel (1984), Histoire de la littérature en France au XIXe siècle, Paris: Hatier.
12
Lagarde, André et Laurent Michard (1969), XIXe siècle, Les grands auteurs français du programme, Paris: Bordas.
13
Lagarde, André et Laurent Michard (1969), XXe siècle, Les grands auteurs français du programme, Paris.
14
ORIGINAL_ARTICLE
محمدتقی غیاثی و نقد نو
محمدتقی غیاثی در زمرة نخستین کسانی جا میگیرد که تلاش کرده است با نگارش چندین کتاب در درازنای سه دهه فارسیزبانان را با نقد نوی فرانسوی آشنا کند. از همین رو، او نقش انکارناپذیری در شکلدهی برداشت نخستین ایرانیان، بهویژه در محیط علمی و دانشگاهی، از این جریان داشته است. او در روند این کوشش گاه خود را مترجم و گاه پژوهشگر و حتی نویسنده هم بهشمار آورده است، گرچه باید نقش او را در تمامی کتابهایش بیشتر به ترجمة نوشتههای نویسندگان فرانسویزبان خلاصه کرد. نوشتة پیش رو بر این باور است که بهمرور زمان از کیفیت کار و کوشش غیاثی در گسترة یادشده کاسته شده است. این روند نزولی تا بدانجا پیش رفته که گاه غیاثی تصویری نادرست، گنگ، و حتی گمراهکننده از برخی جریانهای نقد نو به همسخنانش نشان داده است. تردیدی نیست که خاستگاه چنین تصویر مخدوشی از نقد ادبی را نخست باید در نبود وفاداری برگردان او به نوشتههای فرانسوی و ایجاد دگرگونیهای بنیادین در آنها جست. همچنین خوانندة فارسیزبان با متنهایی روبهرو میشود که نه با نام «کتابهای» غیاثی همخوانی دارند و نه با درآمدهایی که او برای آنها نگاشته است.
https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3104_c43c249cdb35416b0d82fcbf00eaf5c6.pdf
2018-05-22
35
59
غیاثی
نقد ادبی
نقد نو
ترجمه
سبکشناسی
حسن
زختاره
h.zokhtareh@basu.ac.ir
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سین
LEAD_AUTHOR
احمدی، بابک (1385)، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
1
احمدی، بابک (1392)، معمای مدرنیته، تهران: مرکز.
2
آلن، گراهام (1392)، رولان بارت، ترجمة پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
3
بارت، رولان (1384 الف)، اسطوره، امروز، شیریندخت دقیقیان، تهران: مرکز.
4
بارت، رولان (1384 ب)، درجة صفر نوشتار، ترجمة شیریندخت دقیقیان، تهران: هرمس.
5
خطاط، نسریندخت (1387)، «نقد مضمونی و چشمانداز کنونی آن: از ژان ـ پیر ریشارد تا میشل کولو»، پژوهشنامة فرهنگستان هنر، ش 8.
6
زختاره، حسن (1395)، «خوانشی از یک «بازخوانی»، بررسی و نقد کتاب نقد و نظریههای ادبی معاصر»، پژوهشنامة انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، س 16، ش 1.
7
ساجدی، طهمورث (1386)، «رولان بارت و سیر تحول نقد نو در فرانسه»، مقالات هماندیشی بارت و دریدا، فرهنگستان هنر.
8
غیاثی، محمدتقی (1352)، نقد تفسیری، تهران: امیرکبیر.
9
غیاثی، محمدتقی (1368 الف)، درآمدی بر سبکشناسی ساختاری، تهران: شعلة اندیشه.
10
غیاثی، محمدتقی (1368 ب)، نقد تفسیری، تهران: بزرگمهر.
11
غیاثی، محمدتقی (1369)، نقد تکوینی، تهران: بزرگمهر.
12
غیاثی، محمدتقی (1378)، الفبای زبانشناسی، تهران: جامی.
13
غیاثی، محمدتقی (1382 الف)، نقد تکوینی، تهران: نگاه.
14
غیاثی، محمدتقی (1382 ب)، نقد روانشناختی متن ادبی، تهران: نگاه.
15
کالر، جاناتان (1389)، درآمدی بسیار کوتاه: بارت، ترجمة تینا امرالهی، تهران: علم.
16
گلدمن، لوسین (1371)، جامعهشناسی ادبیات (دفاع از جامعهشناسی رمان)، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: هوش و ابتکار.
17
Assoun, Paul-Laurent (1996), Littérature et psychanalyse, Paris: Ellipses.
18
Barthes, Roland (1957), Mythologies, Paris: Seuil.
19
Barthes, Roland (1972), Le Degré zéro de l’écriture, Paris: Seuil.
20
Barthes, Roland (1984), Le Bruissement de la langue, Paris: Seuil.
21
Barthes, Roland (2002), Essais critiques, Paris: Seuil.
22
Barucco, Pierre (1972), Eléments de stylistique, Paris: Roudil.
23
Bellemin-Noël, Jean (1996), La Psychanalyse du texte littéraire: Introduction aux lectures critiques inspirées de Freud, Paris: Nathan.
24
Benveniste, Emile (1966), Problèmes de linguistique générale, 1, Paris: Gallimard.
25
Benveniste, Emile (1974), Problèmes de linguistique générale, 2, Paris: Gallimard.
26
Chriss, Jean-Louis, Filliolet Jacques, et Domonique Maingueneau (2013), Introduction à la linguistique française, Tome 1, Paris: Hachette.
27
Compagnon, Antoine (1998), Le Démon de la théorie. Littérature et sens commun, Paris: Seuil.
28
Courtés, Joseph (1991), Analyse sémiotique du discours, de l’énoncé à l’énonciation, Paris: Hachette.
29
Dortier, Jean-François (2010), Le Langage. Introduction aux sciences du langage, Paris: Sciences Humaines.
30
Doubrovsky, Serge (1966), Pourquoi la nouvelle critique, Critique et objectivité, Paris: Mercure de France.
31
Freud, Sigmund (1923), Introduction à la psychanalyse, Paris: Payot.
32
Gardes-Tamine, Joëlle (2001), La Stylistique, Paris: Armand Colin.
33
Goldmann, Lucien (1955), Le Dieu Caché, Paris: Gallimard.
34
Goldmann, Lucien (1964), Pour une sociologie du roman, Paris: Gallimard.
35
Haar, Michel (1973), Introduction à la psychanalyse, Freud, Paris: Hatier.
36
Ladmiral, Jean-René (1994), Traduire: théorèmes pour la traduction, Paris: Gallimard.
37
Lévi-Strauss, Claude (1958), Anthropologie structurale, Paris: Plon.
38
Maingueneau, Dominique (1996), Aborder la linguistique, Paris: Seuil.
39
Maurel, Anne (1994), La Critique, Paris: Hachette.
40
Molinié, Georges (1986), Eléments de stylistique, Paris: PUF.
41
Oseki-Dépré, Inês (1999), Théories et pratiques de la traduction littéraires, Paris: Armand Colin.
42
Tadié, Jean-Yves (1987), La Critique littéraire au XXe siècle, Paris: Belfond.
43
Todorov, Tzvetan (2007), La Littérature en péril, Paris: Flammarion.
44
Weider, Catherine (1988), Eléments de psychanalyse pour le texte littéraire, Paris: Bordas.
45
ORIGINAL_ARTICLE
خاستگاه و جایگاه ترجمههای محمدتقی غیاثی از سه «تفسیر» فرانسوی
محمدتقی غیاثی کار ترجمه را با چند اثر نقد ادبی، ازجمله تفسیری بر سرخ و سیاه ستندال، تفسیری بر بیگانة کامو، و تفسیری بر غثیان سارتر آغاز کردند. بنابر ادعای ایشان این ترجمهها منابع مفیدی در اختیار اهل ادب و منتقدانِ زمان خود قرار دادند تا با نقد نو و چگونگی تفسیر و تحلیل یک اثر ادبی آنطورکه باید و شاید آشنا شوند. برای بررسی صحت این ادعا و تأثیر سه اثر نامبرده بر روند شکلگیری نقد مدرن داستان در کشور، ابتدا نگاهی به تاریخچۀ نقد ادبی ایران میاندازیم تا بتوانیم وضعیت نقد آن زمان و دستاوردها و کمبودهایش را بهتر بشناسیم. سپس به معرفی خود آثار پرداخته و چهارچوب، اهداف، و مخاطبان آنها را بررسی خواهیم کرد تا ببینیم انتخاب غیاثی تا چهحد نوآورانه و پاسخگوی مقتضیات زمانۀ او بوده است. در آخر نیز رویکرد انتخابی ـ تألیفی مترجم در ترجمۀ تفسیری بر بیگانة کامو مطالعه خواهد شد.
https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3105_43d6320bccdb70e95db7df38ab2ae644.pdf
2018-05-22
61
77
تاریخچۀ نقد ادبی ایران
تفسیر اثر
مجموعۀ پروفیل
ترجمۀ انتخابی ـ تألیفی
سارا
طباطبایی
sara_tt58@yahoo.com
1
استادیار زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
احدیان، پریسا (1395)، «دیدار و گفتوگو با محمدتقی غیاثی در کتابفروشی آینده»، مجلۀ فرهنگی و هنری بخارا:.
1
اید، ژنویو (1355)، تفسیری بر غثیان سارتر، ترجمة محمدتقی غیاثی، تهران: امیرکبیر.
2
بهرهمند، شیما (3 خرداد 1395)، «گفتوگو با محمدتقی غیاثی به مناسبت بازنشر ترجمۀ دو کتاب هفتة مقدس و خدایان تشنهاند»، روزنامۀ شرق، ش ۲۵۸۹:.
3
پارسینژاد، ایرج (1380)، روشنگران ایرانی و نقد ادبی، تهران: سخن.
4
ری، پیر لوئی (1355)، تفسیری بر بیگانۀ کامو، ترجمة محمدتقی غیاثی، تهران: امیرکبیر.
5
سالشمار انتشار کتابهای پژوهشی ادبیات داستانی به گردآوری حسین حداد:
6
کلن، کریستین و پل لیدسکی (1355)، تفسیری بر سرخ و سیاه ستندال، ترجمة محمدتقی غیاثی، تهران: امیرکبیر.
7
هدایت، صادق (1342)، گروه محکومین و پیام کافکا، تهران: امیرکبیر.
8
Editions Hatier, manuels et livres scolaires, soutien scolaire:.
9
IDT, Geneviève (1971), La Nausée, Sartre, Profil d’une œuvre, Paris: Hatier.
10
Lidsky, P. et Klein-Lataud, C. (1987), Le Rouge et le Noir, Stendhal, Profil d’une œuvre, Paris: Hatier.
11
Rey, Pierre-Louis (1981), L’Étranger, Albert Camus, Profil d’une œuvre, Paris: Hatier.
12
ORIGINAL_ARTICLE
نقد کتابهای روش نو در آموزش زبان فرانسه و فرانسۀ گامبهگام دو اثر از محمدتقی غیاثی
در این جستار رویکرد آموزشی آقای محمدتقی غیاثی در دو اثر روش نو در آموزش زبان فرانسه و فرانسۀ گامبهگام با نگاهی تخصصی بررسی شده است. به همین منظور، نخست محتوا و شکل این آثار را بررسی و نکات قوت و ضعف و نمونههایی از آنها را ذکر کردیم. سپس با بررسی اظهارات مؤلف در مقدمۀ این آثار و مقایسۀ آن با اصول شیوهها و رویکردهای آموزش زبان در دنیا نشان دادیم که رویکرد آقای غیاثی همان شیوۀ سنتی یا دستور ـ ترجمه است. سرانجام در بخش پایانی، کیفیت محتوا و نحوۀ آموزش دستور، تلفظ، و واژگان را بررسی کردیم. در این بخش نشان دادیم که هر دو اثر از غنای واژگانی برخوردارند. همچنین با ذکر نمونههای عینی نشان دادیم که محتوا با نیاز کوتاهمدت و بلندمدت زبانآموزان سازگار نیست، تلفظ در پارهای از موارد بهشکلی نادرست آموزش داده میشود و محتوای متون برگزیده در پارهای موارد با موضوع دستوری همخوانی ندارند.
https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3106_5161ebe59f76ed27a7389b632d146afd.pdf
2018-05-22
79
95
شیوۀ آموزش زبان دوم/ خارجی
زبان فرانسه
زبانآموز
دستور ـ ترجمه
کامیار
عبدالتاجدینی
k.tajedini@fgn.ui.ac.ir
1
استادیار گروه زبان فرانسه، دانشگاه اصفهان، اصفهان
LEAD_AUTHOR
غیاثی، محمدتقی (1372)، روش نو در آموزش زبان فرانسه، تهران: مروارید.
1
غیاثی، محمدتقی (1392)، فرانسۀ گامبهگام، تهران: مروارید.
2
Chiss, J.-L., J. Filliolet, et D. Maingueneau (2001), Introduction à la linguistique française, Paris: Hachette.
3
Cuq, J.-P. et I. Gruca (2005), Cours de didactique du français langue étrangère et seconde, Grenoble: PUG.
4
Gaonac'h, D. (1991), Théories d'apprentissage et acquisition d'une langue étrangère, Paris: Didier.
5
Germain, C. (1993), Evolution de l'ensegnement des langues: 5000 ans d'histoire, Paris: CLE international.
6
Gouin, F. (1880), L'art d'enseigner et d'étudier les langues, Paris: Librairie Fischbacher.
7
Legendre, R. (1988), Dictionnaire actuel de l'éducation, Paris-Montréal: Larousse.
8
Noyau, C. (1980), “Étudier l'acquisition d'une langue étrangère en milieu naturel”, in: languages, 14e année, N°57.
9
Puren, C. (1988), Histoire des méthodologies de l'enseignement des langues, Paris: Nathan-CLE international.
10
Saussure, F. (1974), Cours de linguistique générale, édition critique de T. de Mauro, Paris: Payot.
11
Schiffler, L. (1991), Pour un enseignement interactif des langues étrangères, Paris: Didier.
12
Widdowson, H. (1991), Une approche communicative de l'enseignement des langues, Paris: Didier.
13
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی اجمالی به ترجمههای محمدتقی غیاثی از امیل زولا
نقد ترجمه از شاخههای اصلی ترجمهشناسی کاربردی محسوب میشود و ارزیابی ترجمه زیرمجموعهای از نقد ترجمه است. در ارزیابی تمرکز منتقد بیشتر بر غلطیابی است که به آن نقد کمّی میگوییم. اما در یک نقد جامع، به جنبههای کیفی و فرامتنی هم باید پرداخت. ارائة اولین ترجمه از آثار مهمِ نویسندهای تأثیرگذار بسیار حساس و پراهمیت است. محمدتقی غیاثی یکی از مترجمان شناختهشده است که سه اثر از مجموعۀ بیستجلدی روگُن ماکار را ترجمه کرده است. سه کتاب زمین، سهم سگان شکاری، و دارایی خانوادة روگن، که درحالحاضر تنها ترجمههای موجود از آنها ترجمههای غیاثی هستند. در این نوشته، پس از مقدمهای دربارۀ معیارهای نقد ترجمه و تمایزش با ارزیابی، نگاهی کلی داریم به ترجمههای غیاثی از زولا. نگارنده بر آن است تا با برجستهکردن ویژگیهای تکرارشده و مشترک در هر سه اثر، بهنوعی به رویکرد و عادات مترجم دست یابد.
https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3107_9bcd36e6cef0addb1b9284ea4ef7fef8.pdf
2018-05-22
97
114
ترجمهشناسی
نقد ترجمه
ارزیابی ترجمه
محمدتقی غیاثی
امیل زولا
اسماعیل
فرنود
farnoud13@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدة زبانهای خارجی، دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
زولا، امیل (1361 الف)، زمین، ترجمة محمدتقی غیاثی، تهران: نیلوفر.
1
زولا، امیل (1361 ب)، دارایی خانوادة روگن، ترجمة محمدتقی غیاثی، تهران: نیلوفر.
2
زولا، امیل (1362)، سهم سگان شکاری، ترجمة محمدتقی غیاثی، تهران: نیلوفر.
3
سامیر، آیناز و مسعود خوش سلیقه (۱۳۹۱)، «بازخورد دانشجویان مترجمی انگلیسی دربارة رویکردهای مدرسان ترجمه در ارزیابی کیفیت ترجمه»، فصلنامۀ مطالعات زبان و ترجمه، ش 3، مشهد.
4
فارسیان، محمدرضا و ناهید رضایی (۱۳۸۹)، «زولا در ایران»، فصلنامۀ مطالعات زبان و ترجمه، ش 3، مشهد.
5
«گفتوگو با محمدتقی غیاثی» (3 خرداد ۱۳۹۵)، روزنامۀ شرق، ش ۲۵۸۹.
6
Berman, Antoine (1995), Pour une critque des traductions: John Donne, Paris: Gallimard.
7
Berman, Antoine (1999), La traduction et la lettre ou l'auberge du lointain, Paris: Seuil.
8
Farnoud, Esmaeel (2012), “Méthodologie de la critique des traductions”, Linguistic and Philosophical Investigations, New York: Addleton Academic Publishers.
9
Farnoud, Esmaeel (2015), Traduction et cognition, Saarbrücken: Presses Académiques Francophones.
10
Guidère, Mathieu (2008), Introduction à la traductologie, Bruxelles: De Boeck.
11
Holmes, James (1972), “The Name and Nature of Translation Studies”, Third International Congress of Applied Linguistics, Copenhagen.
12
Larose, Robert (1998), “Méthodologie de l'évaluation des traductions”, Meta, vol. 432, Les Presses de l'Université de Montréal.
13
Zola, Emile (2014 a), La Curée, Saint Julien en Genevois: Arvensa Editions.
14
Zola, Emile (2014 b), La Fortune des Rougon, Saint Julien en Genevois: Arvensa Editions.
15
Zola, Emile (2014 c), La Terre, Saint Julien en Genevois: Arvensa Editions.
16
ORIGINAL_ARTICLE
نقدِ نقدِ منتقد؛ آسیبشناسی نقد کتابِ تاریخ ادبیات فرانسه: قرن نوزدهم
ازآنروی که نقد میترا رئیسی از کتاب تاریخ ادبیات فرانسه: قرن نوزدهم (انتشارات سمت) بیشتر به نقدسازی میماند تا نقادی، لذا مؤلفان کتاب موردنظر بر آن شدند تا به تدوین متنی درقالب مقالة پیش رو اهتمام ورزند که تلاشی باشد درجهت رختبربستن اینچنین نقدهایی از جامعة دانشگاهی کشور تا بهتدریج چنین نقدهای بیثمری جای خود را به نقدهای علمی بسپارند. در این مقاله گامبهگام با نکتهسنجیهای، بیشتر حاشیهای، منتقدِ کتاب قلم زدهایم و بر ایشان بهدرستی خرده گرفتهایم که براساس چه سنجة علمیای کتابِ دانشگاهی تاریخ ادبیات فرانسه: قرن نوزدهم را با بضاعت و مخاطب محدودش، که بر همگان آشکار است، با کتابهای مرجعی در ابعاد جهانی، انتشاریافتة ناشران بزرگ موردسنجش قرار دادهاند؟ و با چه رویکردی بهجای اینکه ناشر را در مقولة نظارت بر ویرایش موردنقد قرار دهند، بیمحابا و با کنایههای دون شأنِ پژوهشگاه علومی انسانی درمقام ناشر، مؤلفان را نواختهاند؟ مقالة حاضر بهیقین در دفاع از کاستیهای منابع دانشگاهی کشور تدوین نشده است؛ انگیزة راستین نگارش این مقاله بیشتر تقابل با مقولة نقدسازی است که آسیبی جدی بر فضای دانشگاهی کشور وارد میآورد.
https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3112_87b997d06590a0eae4800c19ca30eb40.pdf
2018-05-22
115
134
نقدسازی
کتابِ تاریخ ادبیات فرانسه: قرن نوزدهم
نقد کتاب دانشگاهی
آموزش تاریخ ادبیات فرانسه
رویا
لطافتی
letafati@modares.ac.ir
1
دانشیار زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
بیتا
معظمی
moazzamibita@yahoo.ir
2
مدرس زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه آزاد اسلامی
AUTHOR
رئیسی، میترا (1395)، «بررسی و نقد کتاب تاریخ ادبیات فرانسه: قرن نوزدهم»، پژوهشنامة انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، ش 38، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
1
لطافتی، رؤیا و بیتا معظمی فراهانی (1388)، تاریخ ادبیات فرانسه: قرن نوزدهم، تهران: سمت.
2
Letafati, Roya and Bita Moazzami Farahani (2009), Histoire de la Littérature française: XIXe siècle, Téhéran: Samt
3
ORIGINAL_ARTICLE
متن، «من»، و «مردم» در تأویلهای محمدتقی غیاثی
بوف کور هدایت، ملکوت بهرام صادقی، اشعار سهراب سپهری؛ تلاش محمدتقی غیاثی برای دستیافتن به نوشتار شخصی از رهگذر تأویل و تحلیل این آثار از بنیان ناسازمند است. اگر ذاتِ ثانویِ نوشتارِ تأویل با آرمانِ یگانگیِ نویسنده منافات نداشته باشد، پراکندگیِ متنِ تأویل حاکی از غیاب ضمیری (conscience) است که نظم سخن و تدوین دانایی را نوآورانه بر ذمه میگیرد. «منِ» غیاثی بیش از آن با علمِ عاریتیِ خود عجین است که در آن دخل و تصرف کند. انعکاس صورت خام این علم در متن بر ناتوانی «من» از تصاحب (appropriation) و ذهنیسازیِ (subjectivation) خِردی گواهی میدهد که دیگری در تعلیقِ «منِ» خویش بدان دست یافته است. تأویلهای محمدتقی غیاثی تکیهگاه خود را در خالیِ میانِ دو تعلیق میجویند. مسئلة بهرهگیری غیاثی از نگرههای فرانسوی برای تحلیل آثار ایرانی نیست. سخن از حضورِ کمابیش جسمانیِ «منِ» اوست در فرایند وصل. ثقل این حضور نهتنها به متن وحدت نمیبخشد، بل قوام آن را سست میکند. میان آثار و نگرهها پیوند اندامی (organique) وجود ندارد. یگانه عنصرِ رابط همان «من» است که در اوج وابستگی به سخنِ غیر یگانگیِ خود را فریاد میزند. باور به برتریِ «منِ» بیسخن بر «مردمِ» خاموش خاصه زمانی ناسازمند جلوه میکند که خرد اکتسابی «من» به عامیانگی میگراید.
https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3108_75466ce90b13b71970154195bc80c9af.pdf
2018-05-22
135
164
«من»
متن
«مردم»
تأویل
نوشتار شخصی
نوشتار ثانوی
محمدتقی غیاثی
مازیار
مهیمنی
maziarmohaymeni@yahoo.fr
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسۀ دانشگاه بوعلیسینا
LEAD_AUTHOR
احدیان، پریسا (1395)، «دیدار و گفتوگو با محمدتقی غیاثی»، مجلۀ فرهنگی و هنری بخارا:.
1
احمدی، بابک (1375)، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
2
بارت، رولان (1382)، نقد و حقیقت، ترجمة شیریندخت دقیقیان، تهران: مرکز.
3
بهرهمند، شیما (3 خرداد 1395)، «ادبیات یعنی یکهخوردن» (گفتوگو با محمدتقی غیاثی، بهمناسبت بازنشر دو کتاب هفتۀ مقدس و خدایان تشنهاند)، روزنامۀ شرق، ش 2589: <http://www.sharghdaily.ir/News/93420>.
4
صادقی، بهرام (1357)، ملکوت، تهران: زمان.
5
غیاثی، محمدتقی (1381)، تأویل بوف کور: قصۀ زندگی، تهران: نیلوفر.
6
غیاثی، محمدتقی (1385)، شعر فرانسه در سدۀ بیستم، تهران: ناهید.
7
غیاثی، محمدتقی (1386)، تأویل ملکوت: قصۀ اجتماعی ـ سیاسی، تهران: نیلوفر.
8
غیاثی، محمدتقی (1387)، معراج شقایق: تحلیل ساختاری شعر سهراب سپهری، تهران: مروارید.
9
فرزانه، م. ف. (1376)، آشنایی با صادق هدایت، تهران: مرکز.
10
هدایت، صادق (1356)، بوف کور، تهران: جاویدان.
11
Aucouturier, Michel (1978), “Mikhaïl Bakhtine Philosophe et Théoricien du Roman, in: Mikhaïl Bakhtine, Esthétique et théorie du roman, tr. fr. D. Olivier, Paris: Gallimard.
12
Benjamin, Walter (2000), “La Tâche du traducteur”, in: Œuvres I, tr. fr. M. de Gandillac, R. Rochlitz et P. Rusch, Paris: Gallimard (folio essais).
13
Berman, Antoine (1995), Pour une critique des traductions: John Donne, Paris: Gallimard.
14
Blanchot, Maurice (2002), “Michel Foucault tel que je l’imagine”, in: Une Voix venue d’ailleurs, Paris: Gallimard.
15
Fontanille, Jacques (1987), Le Savoir partagé. Sémiotique et théorie de la connaissance chez Marcel Proust, Paris-Amsterdam: Hadès-Benjamins.
16
Fontanille, Jacques (1998), Sémiotique du discours, Limoges: PULIM.
17
Fontanille, Jacques (1999), Sémiotique et littérature. Essais de méthode, Paris: PUF.
18
Foucault, Michel (1966), Les Mots et les choses, Paris: Gallimard.
19
Genette, Gérard (1966), “Structuralisme et critique littéraire”, in: Figures I, Paris: Seuil (points).
20
Jacques, Francis (1985), L’Espace logique de l’interlocution, Paris: PUF.
21
Jakobson, Roman (1963), Essais de linguistique générale, Paris: Minuit.
22
Kristeva, Julia (1970), “Une poétique ruinée”, in: Mikhaïl Bakhtine, La Poétique de Dostoïevski, tr. fr. I. Kolitcheff, Paris: Seuil (points).
23
Kristeva, Julia (1987), Soleil noir. Dépression et Mélancolie, Paris: Gallimard.
24
Lederer, Marianne (ed.) (2006), Le Sens en traduction, Caen: Lettres Modernes Minard.
25