TY - JOUR ID - 8278 TI - نقد و بررسی کتاب حیات فکری و اجتماعی مانویان در دورة اسلامی (تا قرن سوم هجری) JO - پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی JA - CRTLS LA - fa SN - AU - ورهرام, لیلا AD - استادیار بخش تخصصی زبان‌های باستانی و ایران‌شناسی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، تهران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 22 IS - 8 SP - 87 EP - 106 KW - اقلیت‏های دینی در جامعة اسلامی KW - تالکوت پارسونز KW - زنادقه KW - کارکردگرایی ساختارگرا KW - مانویان DO - 10.30465/crtls.2021.34843.2128 N2 - حیات فکری و اجتماعی مانویان در دورة اسلامی (تا قرن سوم هجری) دربارة وضعیت اجتماعی و فکری اقلیتی مانوی است که در دو سدة نخستین هجری قمری در جامعة اسلامی می‌زیست. در این کتاب چگونگی تطبیق مانویان در جامعة اسلامی براساس نظریة کارکردگرایی ساختاری پارسونز بررسی شده است. کتاب سه بخش دارد: بخش اول مقدمه‌ای است کوتاه دربارة مانویت و زمینة تاریخی آن؛ در دو بخش دیگر، به‌نام‌های حیات فکری و اجتماعی مانویان، نام زنادقة معروف براساس منابع کهن عربی بدون تحلیل و بررسی و افزودن مطلبی نو نقل شده است. به‌طور کلی، این کتاب به منابع اصلی مانوی و تحقیقات جدید اروپایی توجهی ندارد و متکی بر منابع عربی است. علاوه‌براین، نظریة جامعه‌شناختی پارسونز نیز با این موضوع تناسبی ندارد. نظریة یادشده جامعه را نظامی متشکل از چهار خرده‌نظام در نظر می‌گیرد که همگی در عملکرد کل آن نقش دارند و نقص یکی از آن‌ها کل نظام جامعه را دچار اختلال می‌کند. چنین نظریه‌ای برای مطالعة هم‌زیستی اقلیت مانویان و مسلمانان در عصر اموی و دوران متقدم عباسی مناسب نیست. UR - https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_8278.html L1 - https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_8278_5d07a6353d58e8d14246b3e159257992.pdf ER -