پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100828The Reflection of Holy Quran’s Meanings
and Interpretations in Amin al-Reihāni’s Worksبازتاب مفاهیم و تعابیر قرآن در آثار امینالریحانی520260FAحامد صدقیاستاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت معلمJournal Article20091126Amin al-Reihāni, Lebanese thinker and literary figure, is one of the broad-minded and enlightened reformer who has not been confined in the limit of religion and race; rather, considering his faith to Christianity, his familiarity with different religions, and regarding the principle of the unity of religions, he has taken long steps toward improving the minds of people, by using Islamic teachings, especially the splendid meanings and interpretations of Quran.چکیده <br />سرچشمه­های جوشان و زلال کلام وحی دیرزمانی است که با طلوع فجر اسلام بر پیکرة عطشناک اندیشة بشری جاری شده است. مصحف جاودانی، که باگذر قرون متمادی نه تنها هرگزگرد نقصان و زوال بر آیات الهام­بخش و روشنگرش ننشسته بلکه همچنان به­عنوان برترین­و­کامل­ترین­کتاب هدایتگر بشر، گوی سبقت را از هر آنچه در این ره بدان مفتخرند، ربوده است. <br />در این میان، آنان­که اهل معرفت­اند و جویای حقیقت، جذبة کلام الهی بر دل­ و جانشان چنان می­کند که فارغ از هر تعصبی، پروانه­وار برگرد شعله­های فروزانش پرمی­گشایند و تاسرحدامکان ازفیض­ بی­منتهایش­برمی­گیرند. <br />امین­الریحانی ــ اندیشمند و ادیب معاصر لبنانی ــ ازجمله مصلحان روشنفکر و آزاداندیشی­است که باتفکری به­وسعت اندیشة بشری، هرگز در تنگنای حصارهای دینی و نژادی محصور نشده بلکه علی­رغم پایبندی به دیانت مسیح و ضمن آشنایی با ادیان گوناگون و نیز با تأکید بر اصل وحدت ادیان، گام بلندی در جهت اصلاح اندیشة بشری برداشته و در این میان تا حد قابل ملاحظه­ای از تعالیم اسلامی و به­ویژه مفاهیم عالی وتعابیر زیبای قرآن­کریم مدد جسته است.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_260_42d121b0ba1dad3dbb44d54e62e1b379.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905The Prospect of Development
In the Contemporary Arabic Poemدورنمای تحوّلات شعر معاصر عربی2129261FAتورج زینی ونداستاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی کرمانشاهJournal Article20091126The prospect of each literature is not separable from its present and past; because most of the time, the literature of each nation considers the period of time in the past when its development and its essence have been set. We don’t want to discuss the prospect of the contemporary Arabic poetry or that this prospect depends on its past, as a dogma in mind, nor we want to set the definite border on the basis of “only is this”, and “not except this”; because the literature of each generation considers its past generations’ literary and intellectual achievements, yet it understands itself and its times and creates new, vital, and fundamental change and transformation.آیندة هر ادبیاتی، از گذشته و معاصر آن جدا نیست؛ زیرا در بیشتر موارد، ادبیات هر ملّتی به گذشتهای نظر دارد که اساس پیشرفت و فلسفة وجودی حال خود را بر آن بنا مینهد. سخن از دورنمای شعر معاصر عربی و یا اینکه به گذشتة خویش تکیه خواهد کرد، به معنای ایستایی در اندیشه نیست و یا تعیین مرزهای مشخّص مبنی بر اینکه «این است» و «جز این نیست»؛ چرا که ادبیات هر نسلی به دستاوردهای فکری و ادبی گذشتگان نظر دارد، در عین حال که خود و عصرش را درک میکند و در آن تغییر و تحولی بنیادین، نوین و زنده، می­آفریند.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_261_bb6de8953e1208fce4341cc9a0097d54.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905Book Review:
E’rāb al-Quran al-Karimبررسی انتقادی کتاب «اعرابالقرآنالکریم»3140262FAسیدرضا نجفیعضو هیئت علمی دانشگاه اصفهانJournal Article20091029This article is a review on the book <em>E’rāb al-Quan al-Karim</em>(<em> </em>in which the book mentioned in the title has been reviewed briefly, than the strong points of the book have been represented, and finally there are some suggestions for improving the book with the hope to follow in the future.«اعراب­القرآن­الکریم» درسی است که در طی آن، آیات قرآنی تجزیه و ترکیب می­شوند و دانشجویان ضمن بررسی صرفی و نحوی واژه­های قرآن کریم، در فهم مفاهیم آیات نورانی قرآن کریم توانمند می­شوند. این علم اگرچه درمیان علوم قرآنی پیشینه­ای دیرینه دارد و از دانشمندان قدیم و جدید علوم عربی و قرآنی از دیرباز تألیفات ارزشمندی ­زیرعنوان «اعراب­القرآن» یا «معانی­القرآن» و یا نرم­فزار «اعراب­القرآن» دردسترس­علاقه­مندان است، جای­یک­مجموعةدرسی اعراب­القرآن بسیارخالی بود؛ که این مهم رامؤلف توانمند جناب­آقای علی حاجی­خانی به­خوبی به­انجام رسانده است. در مقالة حاضر، ضمن معرفی اجمالی کتاب و بیان نقاط قوت و ارائة پاره­ای اصلاحات پیشنهادی، راه برای چاپ مجدد کتاب و استمرار این اثر ارزشمند فراهم شده است.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_262_efe7614c8f92fb4c6fb24bf6ac2b159e.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905Adab al-Amsal v-al-Hekamبررسی انتقادی کتاب «ادبالامثال والحکم»4151267FAوحید سبزیان پوردانشیار گروه زبان وادبیات عربِ دانشگاه رازی کرمانشاهJournal Article20091029This article is a review of the book <em>Adab al-Amsal v-al-Hekam</em>(<em>A Collection of Proverbs and Maxims</em>). In this book, the author has selected more than 500 verses of Arabic poems which are derived from and influenced by Imam Ali’s words; moreover, he has represented an example from Imam Ali’s words for each verse.<br />Among the advantages of the book, are less mistakes in spelling and providing explanations for some difficult terms at the bottom of the provided example.<br />Although the book has been published in Iran, written in Arabic language. If the book were in Persian and if the poets’ poems and words attributed to Imam Ali were translated in Persian, it would address a wide range of people in Iran.<br />Among the defects of this book are: to quote Imam Ali’s word from <em>Sharh-e Ibn-e Abi al-Hadid </em>and <em>Ghorar al-Hekam</em> rather than <em>Nahj al-Balāgha</em>, to quote poetry poems from secondhand sources, not selecting the better examples from Imam Ali’s words, repetition some themes, and specially the semantic irrelevance between some poems and Imam Ali’s words which have been represented as an example of impressionability from his words.نویسنده دراین­­کتاب500 بیت­ازاشعار عرب راکه متأثر و مأخوذ ازکلام علی(ع) است، برگزیده و برای هر بیت شاهدی از کلام علی (ع) نقل کرده است.<br />از آنجا که این تلاش بسی مغتنم و ارزشمند و گامی بلند در تبیین عمق و اعتلای کلام علی (ع) و میزان تأثیر اندیشه­های آن حضرت(ع) در آثار ادبی است، به­نظر می­رسد اگر نقد و ارزیابی شود، در رسیدن به هدف خود موفق­تر خواهد بود. از محاسن­کتاب، کم­بودن غلط چاپى وشرح برخى مفردات دشوار ذیل شواهد است.<br />کتاب در ایران چاپ شده ولی به زبان عربی است؛ بدیهی است اگر به زبان فارسی می­بود و اشعار شاعران و عبارات منسوب به علی (ع) به فارسی ترجمه می­شد، طیف گسترده­تری ازمخاطب را در ایران دربرمی­گرفت، هرچندکه این کتاب در جهان عرب می­تواند راه خود را به­سوی خواننده باز کند.<br />از نقایص­کتاب، ارجاع کلام امام على (ع) به <em>شرح ابن­ابى­الحدید</em> و <em>غررالحکم </em>به جاى <em>نهج­البلاغة</em>، نقل اشعار شاعران ازمنابع دست دوم به­جاى دیوان­آنها، انتخاب نکردن شواهد بهتر از کلام حضرت على(ع)، تکرار برخى مضامین و ازهمه مهم­تر گسستگى ارتباط معنایى بین برخی اشعار شاعران ­و سخن حضرت على(ع) است که به­عنوان شاهدى براى تأثیرپذیرى از کلام آن حضرت(ع) نقل شده است.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_267_0265df514e0537580ca82bff131d3048.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905Book Review:
Al-Adab al-Arabi v-al-Iranion
(Arab Literature and Iranians)بررسی انتقادی کتاب «الأدبالعربی والایرانیون»5368268FAصغری فلاحتیعضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم کرجJournal Article20091029ایرانیان، در طول تاریخ، در پیشبرد ادبیات عربی، سهم زیادی به خود اختصاص داده­اند، به­طوری که در صرف و نحو، علوم بلاغی، لغت، شعر، کتابت و ... نام ادیبان و علمای ایرانی بر تارک علوم می­درخشد. نقش ایرانیان در تولید شعر و انواع نثر از چنان اهمیتی برخوردار است که نویسندگان بسیاری انگیزة ایرانیان را در روی­آوردن به زبان عربی بررسی کرده و به بیان میزان هنرآفرینی نیاکان ما در این زبان پرداخته­اند.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_268_02a2d3b1f2d7b42d3ff141b081c821f6.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905Book Review:
al-Majāni men al-Nosous al Erfāniyeh
(Selected Mystical Texts)بررسی انتقادی کتاب «المجانی منالنصوصالعرفانیه6987280FAسودابه مظفریاستادیار دانشگاه تربیت معلّم تهرانJournal Article20100128 <br />This book has been compiled by Dr Abbas Iqbali and Seyyed Reza MirAhmadi and published in SAMT University Press for the 2-credite course “Reading mystical texts”, the field of Arabic Language and literature, MA. In this book, at first the authors have defined some common mystical words and terms, then, have inserted some selected classic and modern mystical texts for students in order to make familiar them with these kinds of texts.<br />Since the authors’ aim was to write a book for the use of students in all higher education institutions, the defects of the book should have been minimal. Although the authors have used the salient mystical books, I found many mistakes in the book, both in form and content, during my teaching in the classrooms. So, I discussed them in this article with the aim to make it better for the use of students. I hope this book will be published with less mistakes in the future.چاپ اول کتاب <em>المجانی من­النّصوص­العرفانیة</em>(تألیف آقایان دکتر عبّاس اقبالی و سیدرضا میراحمدی) با هدف تدریس درس «قرائت متون عرفانی»به ارزش دو واحد در مقطع کارشناسی زبان و ادبیات عربی تهیه و تدوین شده و در انتشارات دانشگاهی سمت به­ چاپ رسیده است. در این اثر، نگارندگان ابتـدا برخی ­واژه­ها و اصطلاحـات معـمول عرفانی را تعریف­کرده وآنگاه جهت­تبیین هرچه بیشتـر این­ گونه کلمات ­و اصطلاحات و نیز آشنایی دانشجـویان با متون ویژۀ عرفانی، گزیده­هایـی از متون قدیم و جدید عرفانی را در کتاب گنجانیده­اند.<br />از آنجـا که سعی مؤلّفان، نگارش کتابی بوده است که از آن به­صورت یکسان درهمـۀمراکـزآموزش­عالـی استفاده شود، شایسته است که در به­حدّاقلّ ­رسانیدن اشتباهات آن تلاش شود؛ و اگـرچه نویسندگان کتاب با این هدف، از کتاب­هـای برجستۀ عرفانی نیز بهره جسته­اند، به هر حال کتاب نه تنهـا خالی از اشتباه نیسـت بلکه اینجانب پس از یک دورة تدریس کتاب، با اشتباهات شکلی ­و محتوایی بسیاری­ درآن مواجه شدم­ که ­جهت بهره­منـدی هر چه بهتر و بیشتر دانشجـویان از مطالب آن، در این مقاله به آنها اشاره می­شود، با این امید که در چاپ­های آیندۀ کتاب، تعداد اشتباهات آن کمتر شود.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_280_ec9c41932025e2b2ab4768b2cef234e9.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905Book Review:
Mobādi al-Arabiyahبررسی انتقادی کتاب «مبادیءالعربیة(2)89101281FAسید احمد امام زادهعضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم ـ گروه دین و فلسفهJournal Article20110218Learning Arabic language in order to understand the glorious Quran is necessary for each Muslim.<br />Regarding learning Arabic language, many books have been written in the past and present.<br />One of the books written about teaching Arabic language (morphology and syntax) is <em>Mobādi al-Arabiyah</em> (<em>Principles of Learning Arabic Language</em>) authored by Rashid Shertouni, This book has been compiled in 4 volumes, for 4 levels; and has been taught in university for many years. Since the author of the book is Christian, the examples and exercises of the book are not based on the Islamic teachings. So the editor, Mr Hamid Mohammadi, has changed its exercises and used the verses of Quran and Hadith in writing them.<br />This article is a review on the book <em>Mobādi al-Arabiyah</em> (Vol.2, edited by Hamid Mohammadi, 24<sup>th</sup> edition: 1424AH) in which some of the defects of the book have been mentioned.یادگیری زبان عربی، جهت فهم قرآن کریم ــ میراث مکتوب فرهنگ و علوم اسلامی ــ بر همة مسلمانان واجب است .<br />برای یادگیری زبان عربی، کتاب­های زیادی با روش­های مختلف در گذشته و حال نوشته شده است.<br />یکی­ازکتاب­های آمـوزش زبان­عـربی(صـرف­ونحو)، کتاب <em>مبادیءالعر</em><em>بیة</em>، تألیف رشید شرتونی، است. این کتاب در چهار جلد، برای چهار سطح نوشته شده و سال­ها است که در دانشگاه­ها تدریس می­شود. از آنجا که نویسندة کتاب مسیحی است، مثال­ها و تمرین­های کتاب، صبغة اسلامی ندارد. آقای حمید محمدی همت کرده، کتاب را تنقیح کرده و تمرین­های آن را تغییر داده و از آیات و احادیث در تمرین­ها استفاده کرده­اند.<br />در این مقاله، کتاب مبادیء­العربیة نقدوبررسی و به برخی از اشکالات کتاب اشاره شده است. امید است منقّح محترم با سعة صدری که دارند و خواهان بهبود اثر هستند، در رفع آنها در چاپ­های آینده بکوشند.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_281_613875d40ff192a7b89a4260d7bc2966.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905Book Review:
Mobādi al-Arabiyah (Morphology)بررسی انتقادی کتاب «مبادیءالعربیة(4)»: قسمالصرف103118282FAسیدعدنان اشکوریاستادیار دانشگاه تربیت معلم کرجJournal Article20091231This article is a review on the book Mab<em>adi al-Arabiyah</em> (Principles of Learning Arabic Language) (va. 4: Morphology) authored by Rashid al-shertouni and edited by Hamid Mohammadi in which the stroug and weak points of the book –as an important textbook for teaching Arabic morphology in university and seminary (hawzeh)- have been mentioned, then the errors caused by the outhor as well as the literals in the book have been enumerated. At the end, the conclusions of the discussion have been presented.مقالة حاضر، با هدف نقد، بررسی و اصلاح کتاب <em>مبادئ العر</em><em>بیة</em> (جلد چهارم، قسم الصرف) به قلم رشید الشرتونی و ویرایش حمید محمدی به نگارش درآمده است. البته در این زمینه تلاش بر آن بوده است که این کتاب در آغاز از دیدگاهی کلی بررسی و نقاط قوت و ضعف آن به عنوان یکی از منابع مهم تدریس دانشگاهی و حوزوی در شاخة صرف عربی آشکار و اصلاح شود ؛ سپس بررسی دقیقتری در متن کتاب انجام شود، که در طی این بررسی، هم اشتباهات مربوط به مؤلف وهم اشتباهات چاپی همراه با ذکر دلایل مستند استخراج و ارائه شده است.<br />در پایان نتایج حاصل از این بحث در اختیار دانش پژوهان و علاقهمندان قرار داده شده است.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_282_4a52eee44e9e5ff1de17157a41414c1d.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905Book Review:
al-Tarjemah bayn al-Nazariyah v-al-Tatbiq
men al-Arabiyah el-al-Fārsiyahبررسیانتقادیکتاب«الترجمة بینالنظریة والتطبیق منالعربیةالیالفارسیة119138283FAمحمود شکیب انصاریاستاد دانشگاه شهید چمران اهوازJournal Article20091231 <br />This article reviews the book <em>al-Tarjemah bayn al-Nazariyah v-al- Tatbiq men al-Arabiyah el-al-Farsiyah</em>(<em>Translation from Arabic into Persian: from Comparative and Theoritical Point of View</em>) authored by Dr Mahmoud Shakib Ansari. In this book, although the translations are conceptual, the style of writing used for writing in Arabic is loan translation and most of the time the text is influenced by Persian language. The strong points of the book from the form and content point of view, and the defects of the book in writing and translation are also mentioned.ازجمله مهارت­های لازم در ترجمة دقیق و صحیح، یکی درک و فهم متن در زبان مبدأ و دیگری توان برگردان آن در زبان مقصد است؛ و مترجم گذشته از درک و فهم متن در زبان مبدأ باید در زبان مقصد قدرت و مهارت نویسندگی داشته و به­عبارت دیگر در زبان مقصد نویسنده باشد. مترجمان و خبرگان در این مورد تأکید دارند که ترجمة برتر ترجمة برابر است.(مظفرالدین­حکیم،1989م.: 195)<br />اما ترجمة تحت­اللفظی، ترجمة آزاد، و یا ترجمة مفهومی، دیگر ارزش گذشتة خود را ازدست داده است.<br />در نگارش کتابی که در این مقاله نقد می­شود، اگرچه ترجمه­ها مفهومی است، مشکل اصلی­آن سبک نگارش­عربی­آن­است­که غالباً نوعی­گرته­برداری و تحت تأثیر سبک نگارش فارسی است.<br />در این مقاله، به نکات مثبت شکلی و محتوایی این کتاب و نیز به اشکالات نگارشی و ترجمه­ای آن اشاره شده است.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_283_b78c6abcf3efaf6d44ce025cb6b21fb3.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905Book Review:
Javāher al-Balāghehبررسی انتقادی تصحیح و ترجمة «جواهرالبلاغه139149284FAحسین کیانیاستادیار دانشگاه شیرازJournal Article20100218The study of the methods Now used in organizing the textbooks and their content in the fields of Humanities in education al system shows that these methods have not an appropriate scientific stand. Studying and reviewing the specialized books in humanities and introducing the features and defects existed in them can be an effective way for organizing these books.<br />In this essay, after a brief introduction about the necessity of attention to reviewing of textbooks in humanities and the importance of the course ‘rhetoric’, especially the book <em>Jav</em>ā<em>her al-Bal</em>ā<em>gheh</em>, in the field ‘Arabic Language and literature’, the book <em>Javaher al–Balagheh</em> has been reviewed.بررسی ­­وضعیت فعلی شیوههای سازماندهی مواد و محتوای درسی رشتههای علوم انسانی در نظام آموزشی نشان­دهندة این است­که این شیوه، جایگاه علمی مناسبی ندارد. نقدو بررسی­کتاب­های تخصصی علوم انسانی و بیان ویژگیها و کاستیهای ­آن میتواند نقش مؤثری درسازماندهی این کتابها داشته باشد.<br />دراین­مقاله، بعدازمقدمهای کوتاه درضرورت توجه به نقد کتابهای درسی علوم انسانی واهمیت درس بلاغت عربی، به­ویژه کتاب <em>جواهرالبلاغه</em>، در رشتة زبان و ادبیات عربی، این کتاب<em> </em>نقد و بررسی شده است.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_284_118cca4cdfd945a0afcac8b8b3748e9c.pdfپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیپژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی2383-1650102020100905Book Review:
Natakallam (I Speak)بررسی انتقادی کتاب «نتکلم»151160286FAعلی أسودیکارشناس ارشد زبان و ادبیات عربیJournal Article20110128 <br />Conversation is an important skill in learning each language which includes listening, writing, reading and speaking. The main defects of some existed conversation books are lack of audio-video instructional materials, lack of methodology, and inattention to form and structure of these kinds of books. Of course, this problem has been observed in these books; but the books which have only written form, are not successful in this area.<br />The present article tries to investigate Dr Mohammad Javad Sadeqi Majd’s book from the form and content point of view. The article presents the merits and defects of the book; and, at last, there are some suggestions for modifying and revising the book with aim of improving it.باتوجه به اهمیت کتاب­های آموزشی، در مقایسه با کتاب­های دیگر، دقت در تألیف و علمی­بودن روش آموزشی، رابطه­ای مستقیم با میزان کارآیی آن دارد متأسفانه باید خاطرنشان کرد که به مسئلة مکالمة عربی آن­چنان­که باید توجه نشده است و جز تعدادی اندک، کمتر نویسندگانی به تألیف اثر در این زمینه همت گماشته­اند که از موفق­ترین آنها می­توان به کتاب <em>دروس فی لغة الاعلام­المسموع</em> تألیف دکتر حامد صدقی و مجموعه­کتاب­های مکالمه (<em>صدى­الحیاة</em>) کانون زبان که به­همت دکتر مسعود فکری به­رشتة تحریر درآمده است، اشاره کرد. کتاب حاضر نیز با روشی متفاوت در همین راستا نگارش شده که قابل توجه و اهمیت است و دقت و تأنی بیشتری را می­طلبد.<br />مکالمه، یکی­ازمهارت­های مهم یادگیری در هر زبان به­شمار می­رود و مهارت­های شنیدن، نوشتن، خواندن، و صحبت­کردن را دربر می­گیرد. عمده­ترین نقص موجود در برخی کتاب­های مکالمه، کمبود مواد آموزشی صوتی و تصویری و روش­مندی و عدم اهتمام به شکل و ساختار کتاب­های مربوط به آن است­که البته 0در این کتاب­ها به این مسئله توجه شده است و کتاب­هایی­که­عمدتاً ساختار01.<br /> نوشتاری­صرف دارند، دراین­امرموفق نبوده­اند.<br />درایـن­مقالـه،کتاب <em>نتکلم </em>از دو بعد شکلی و محتوایی بررسی و محاسن و نقاط ضعف آن تبیین و در پایان، پیشنهادهایی جهت تعدیل یا تجدیدنظر با هدف بهبود کتاب ارائه شده است.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_286_75cf84b69e24fded1a263c6d55f64fac.pdf